Sau cuộc thủ thuật mổ lấy thai, vết mổ nên được chăm sóc đúng cách để mau lành, tránh tác hại và đạt tính thẩm mỹ cao. Vậy sinh mổ vết thương khi nào lành và cách chăm sóc vết mổ ra sao để tránh tác hại? Chi tiết có trong bài viết dưới đây.
Vết thương sau sinh mổ như thế nào?
Sinh mổ là một cuộc đại phẫu, bác sĩ sẽ đưa thai nhi ra ngoài thông qua vết cắt ở thành bụng trước và tử cung của người mẹ. Mổ lấy thai có thể được lên kế hoạch từ trước do mẹ hoặc thai nhi có vấn đề sức khỏe chống chỉ định sinh thường, hoặc được chỉ định khẩn cấp mổ lấy thai ra ngoài trong trường hợp chuyển dạ đình trệ để giữ gìn an toàn cho cả hai mẹ con.
Vết mổ lấy thai có thể là vết mổ dọc hoặc vết mổ ngang. ThS.BS Lê Nhất Nguyên, Trưởng khoa Sản Phụ trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh – Quận 8 cho thấy, vết mổ ngang là chỉ định đầu tay vì thực hiện ở phần thấp nhất của tử cung mỏng, cách lông mu khoảng tầm 2-5cm, nhờ đó hạn chế được tình trạng có máu, quan trọng nhất là ít có thể gặp phải vỡ trong những lần mang thai sau. Vết mổ dọc chỉ được thực hiện trong trường hợp thai nhi nằm ở vị trí thất thường hoặc mẹ gặp phải có máu bộ phận sinh dục nữ do suy thai, nhau tiền đạo hoặc có sẹo ở những lần thủ thuật trước. (1)
Vết mổ được đóng lại bằng chỉ khâu, kẹp hoặc dán keo sinh học. Sau khi đưa thai nhi và lấy sạch nhau thai ra ngoài, bác sĩ sẽ tiến hành đóng vết mổ theo từng lớp: lớp phúc mạc, lớp cân, lớp mỡ dưới da và cuối cùng là lớp da, giữ gìn không có hiện tượng có máu bên dưới. Sau khi hoàn tất, vết mổ được phủ một lớp keo sinh học. Lớp keo này vận động như một hoạt chất lỏng tự lấp đầy vết thương. Khi xịt lên vết mổ, keo từ từ đặc lại tạo thành lớp màng phủ kín vết mổ. Lớp keo trong suốt, bám dính tốt, ngăn ngừa nước hoặc vi khuẩn xâm nhập vào bên trong vết mổ. Thời gian bám dính của keo dán sinh học lên tới 2-3 tuần mới bắt đầu bong tróc, đủ cho vết mổ liền da. chủ yếu nhờ những ưu điểm này mà keo dán sinh học đang dần thay thế thế các phương pháp truyền thống như khâu vết sinh mổ.
Có 3 thời kỳ lành vết mổ lấy thai là:
- thời kỳ viêm: lâu ngày trong vài ngày đầu tiên sau khi sinh mổ, đây là lúc máu ngừng chảy và các tế bào bạch cầu tập trung tại vị trí vết mổ để giữ an toàn phòng tránh nhiễm trùng nên mẹ có thể xuất hiện vết mổ sưng và đỏ hoặc hồng.
- thời kỳ tăng sinh: Trong 3-4 tuần tiếp theo, collagen tập trung tại vết mổ để giúp cho mô mới tiến triển. Da mới trở nên trên mô và các tĩnh mạch mới trở nên nên trông vết mổ có vẻ dày hơn.
- thời kỳ tái tạo: Đây là thời kỳ cuối trong quá trình lành vết mổ và có thể lâu ngày tới 1 năm. Sẹo sẽ trở nên khi mô da mới tiến triển trở lại, có thể nhỏ hơn một chút so với vết mổ đầu tiên. (2)
Vùng vết mổ lấy thai có thể gặp phải ngứa ngáy, có vẻ căng ra, đổi màu và bóng sau khi lớp vảy lành lại. Sẹo mổ tiếp tục mở dần khi lành và gần như không còn nữa trong 1-2 năm sau đó. Tuy nhiên, một vài mẹ có thể xuất hiện sẹo mổ lấy thai không bao giờ mờ hoàn toàn.
Sinh mổ vết thương khi nào lành?
Với thắc mắc “sinh mổ bao lâu thì vết thương lành hẳn”, bác sĩ Nguyên cho thấy khoảng tầm 6-8 tuần sau sinh vết mổ của mẹ sẽ lành, mẹ có thể tái đi tái lại các vận động sinh hoạt và vận động thể hoạt chất hàng ngày. Tuy nhiên, nên bắt đầu với tình trạng nhẹ nhàng trong thời gian thích hợp, tăng dần thời gian và tình trạng miễn sao cơ thể mẹ cảm xuất hiện thoải mái. Dừng ngay các vận động tiến hành cho mẹ xuất hiện mệt mỏi và tới ngay địa điểm y tế nếu xuất hiện vết mổ có những dấu hiệu thất thường để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán chuẩn xác.
Trung bình khoảng tầm 3 tháng sau khi sinh vết mổ mới được xem là lành hẳn, mẹ không còn cảm xuất hiện đau đớn hoặc ngứa ngáy xung quanh vết mổ. Tuy nhiên, vẫn có một vài mẹ cảm xuất hiện đau đớn và ngứa ngáy lâu ngày tới 6 tháng, thậm chí là hơn 1 năm. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định sản phụ sinh mổ tái kiểm tra sau sinh 1 tháng để kiểm tra sự khôi phục của tử cung và tổng thể, có vấn đề thất thường gì không, tư vấn phương pháp tránh thai phù hợp để ngừa mang thai trở lại quá sớm…
Khi tìm hiểu sinh mổ bao lâu thì vết thương lành hẳn, toàn bộ các mẹ đều thắc mắc tại sao vết sẹo mổ lấy thai lại lâu lành hơn các vết mổ không tương tự. Nguyên nhân bởi mổ lấy thai là cuộc thủ thuật bụng lớn đòi hỏi nên có thời gian khôi phục. Tuy nhiên, thời gian cụ thể khi nào vết mổ đẻ lành sẽ không tương tự nhau ở các mẹ, phụ thuộc vào một vài yếu tố mối liên quan tới tính hoạt chất ca thủ thuật và yếu tố cá nhân của mẹ, ví như:
- Loại vết mổ: Các vết mổ lấy thai đường được thực hiện rạch theo chiều ngang, chỉ một vài ít trường hợp cụ thể bác sĩ mới thực hiện vết rạch theo chiều dọc. Các vết mổ theo chiều dọc có thể tác động tới thời gian lành của da và cơ bụng, có thể tạo ra vết sẹo rõ hơn.
- Tình trạng nhiễm trùng: Theo thống kê, có khoảng tầm 2-7% phụ nữ sinh mổ gặp phải nhiễm trùng sau thủ thuật, nguy cơ cao hơn ở những mẹ có thói quen hút thuốc lá, sử dụng corticosteroid, tiền sử sinh đôi, vết mổ dài, mất nhiều máu trong quá trình thủ thuật… Tình trạng nhiễm trùng có thể lâu ngày quá trình lành vết mổ.
- Di truyền: Mẹ có thể bất ngờ song theo nghiên cứu, thời gian da lành lại và tính vết mổ có một phần tác động từ di truyền. Trong khi một vài mẹ có thể xuất hiện vết mổ nhanh lành và ít sẹo hơn, song một vài mẹ không tương tự lại có thể mất tới 2 năm mới sau sinh mổ vết thương mới lành.
>>> Xem thêm: Khuyết sẹo mổ lấy thai là như thế nào? Nguyên nhân, dấu hiệu và chẩn đoán
Dấu hiệu vết thương sinh mổ lành hẳn
đi kèm thắc mắc sinh mổ khi nào mới lành vết thương, toàn bộ các mẹ còn quan tâm không biết có những dấu hiệu nào giúp cho nhận biết vết mổ từng lành hẳn. Dưới đây là 5 dấu hiệu mà mẹ có thể để ý, gồm:
1. Vết mổ không còn sưng, đau đớn hoặc còn nhẹ
Dấu hiệu đầu tiên để nhận biết vết mổ từng lành hẳn là cảm giác đau đớn suy nhược dần hoặc không còn nữa.
Trong những ngày đầu tiên sau sinh mổ, mẹ sẽ cảm xuất hiện đau đớn ở vị trí vết mổ. Cảm giác này sẽ suy nhược dần theo thời gian cơ thể khôi phục. Nếu mẹ xuất hiện không còn đau đớn hoặc chỉ đau đớn nhẹ khi thay thế đổi tư thế thường cúi người… điều này cho xuất hiện vết mổ từng lành.
Tuy nhiên, nếu sau một thời gian mẹ vẫn còn cảm giác đau đớn lâu ngày hoặc đau đớn dữ dội, mẹ nên tới ngay địa điểm y tế để được bác sĩ thăm kiểm tra và kiểm tra, phát hiện sớm vấn đề nghiêm trọng sau sinh nên can thiệp xử trí để giữ gìn an toàn.
2. Vết mổ khô, không mủ hoặc dịch
Dấu hiệu rõ ràng nhất cho xuất hiện vết mổ từng lành hẳn là vết mổ khô ráo, không có mủ hoặc dịch rò rỉ. Nếu nhận xuất hiện vết mổ lấy thai chảy dịch mủ màu vàng, xanh hoặc có mùi hôi không dễ chịu… đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng mà mẹ nên tới ngay địa điểm y tế để chẩn đoán chuẩn xác.
3. Vết mổ mờ dần
Trong quá trình lành vết mổ, mẹ sẽ xuất hiện vùng da quanh vết mổ thay thế đổi màu sắc rõ rệt. Lúc đầu vết mổ có thể có màu đỏ hoặc thâm đen. Khi vết mổ từng lành, màu sắc vùng da quanh vết mổ dần trở về gần tương tự với màu da tự nhiên của cơ thể.
4. Vết mổ không còn sưng hoặc viêm
đầu tiên vết mổ có thể gặp phải sưng tấy do tác động của quá trình thủ thuật. Khi vết mổ lành hoàn toàn, mẹ sẽ trở về thường thì, không căng cứng, sưng hoặc có dấu hiệu của viêm.
5. Không còn ngứa ngáy ngáy không dễ chịu
thời kỳ đầu mới lành vết mổ, mẹ có thể cảm xuất hiện gặp phải ngứa ngáy do quá trình tái tạo da tự nhiên, các tế bào da mới trở nên để tiến hành lành vết mổ. Khi vết mổ không còn ngứa ngáy, điều này chứng tỏ vết mổ từng lành hẳn. Tuy nhiên, mẹ nên tránh gãi hoặc cọ xát vào vết mổ vì có thể tiến hành vết mổ gặp phải tổn thương, trễ quá trình khôi phục.
Cách chăm sóc để vết mổ nhanh lành
Chăm sóc vết mổ sau sinh là việc tiến hành vô cùng quan trọng trong quá trình khôi phục của mẹ sau sinh mổ. Chăm sóc vết mổ tốt giúp cho vết mổ nhanh lành, suy nhược đau đớn, đạt kết quả thẩm mỹ cao và quan trọng nhất là phòng ngừa nguy cơ nhiễm trùng vết mổ.
Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM sử dụng keo dán sinh học trong chăm sóc vết mổ để mang lại nhiều lợi ích vượt trội, không những giữ an toàn tốt vết mổ mà còn tối ưu quá trình lành vết thương. Khi chăm sóc vết mổ dán keo sinh học, mẹ nên lưu ý những vấn đề sau:
1. Không tự ý gỡ keo dán sinh học
Keo dán sinh học có tác dụng dính chặt các mép của vết mổ lấy thai lại với nhau, làm suy nhược nguy cơ nhiễm trùng và sẹo. Việc tự ý gỡ keo có thể gây nên ra những vấn đề nghiêm trọng. Nếu mẹ gỡ keo quá sớm, các mép vết mổ có thể gặp phải tách ra tiến hành trễ quá trình khôi phục, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Mẹ nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong chăm sóc và vệ sinh vết mổ dán keo sinh học.
2. Theo dõi và kiểm tra vết mổ thường xuyên
Đây là việc tiến hành quan trọng mà mẹ không được coi thường bỏ qua. Mẹ nên thường xuyên kiểm tra vết mổ để phát hiện sớm các dấu hiệu thất thường như đỏ, sưng tấy, rỉ dịch, mủ… Khi có bất kỳ dấu hiệu không tương tự lạ này, mẹ nên tới ngay địa điểm y tế để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chuẩn xác, can thiệp xử trí hữu hiệu để giữ gìn vết mổ đang lành tốt, không gặp tác hại.
3. chế độ sinh hoạt thích hợp
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp cho mẹ khôi phục sức khỏe sau sinh, cũng như giúp cho vết mổ mau lành, liền sẹo. Vì thế, mẹ nên xây dựng chế độ sinh hoạt khoa học, giữ gìn đem tới đầy đủ các hoạt chất dinh dưỡng và cân bằng các nhóm dinh dưỡng cho cơ thể. Mẹ có thể tham khảo gợi ý dưới đây vào chế ăn uống hàng ngày:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây để bổ sung thêm vitamin, khoáng hoạt chất giúp cho tăng đề kháng và ngừa táo bón.
- Bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt, giàu đạm.
- Bổ sung các chế phẩm từ sữa để gia tăng số lượng canxi cho cơ thể mẹ và bé.
- Uống nhiều nước.
- giữ gìn quy chuẩn ăn chín uống sôi, có thể luân phiên các món ăn lợi sữa như giò hầm, rau ngót, đu đủ chín… Không kiêng khem quá mức.
4. Chế độ vận động đúng cách
Sau sinh mổ, mẹ được khuyến khích vận động sớm để tăng cường sự tuần hoàn máu, chống tình trạng dính ruột, giúp cho vết mổ mau lành, hạn chế nguy cơ để lại sẹo. Thông thường, vào những ngày đầu tiên còn ở trung tâm y tế, sau khi rút ống thông tiểu, mẹ được hướng dẫn vận động từ từ tại giường, tập đứng dậy và vào nhà vệ sinh. Sau đó khi cơ thể khỏe mạnh và thoải mái hơn, mẹ bắt đầu tập đi lại quanh phòng và các vận động sinh hoạt thường thì.
5. Các lưu ý không tương tự
- Hạn chế tác động lên vết mổ: Mẹ nên tránh xoa bóp, va chạm trực tiếp hoặc thực hiện các bài tập lên phần giữa cơ thể để tránh tác động tới vết mổ, tiến hành cho quá trình khôi phục xảy ra trễ hơn.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với nước: Mặc dù keo dán sinh học có thể chống nước, song tốt nhất mẹ nên tránh để vết mổ tiếp xúc trực tiếp với nước trong thời gian đầu để keo dán không gặp phải bong ra, tránh nguy cơ nhiễm trùng.
- Kiêng vận động mạnh: Sau sinh mổ mẹ nên tránh các vận động mạnh như vận động thể hoạt chất, quan hệ tình dục… có thể gây nên áp lực lên vết mổ, tránh tiến hành vết mổ gặp phải kéo căng tác động tới quá trình điều trị lành.
Khi nào nên đi kiểm tra bác sĩ?
Bác sĩ Nguyên chia sẻ, khi nhận xuất hiện vết mổ có những dấu hiệu thất thường sau, mẹ nên thăm kiểm tra ngay lập tức, gồm:
- Vết mổ đau đớn, cơn đau đớn ngày càng tăng lên.
- Vết mổ sưng nóng đỏ hoặc có dịch mủ, tụ máu.
- Vết mổ hở, nhìn xuất hiện phần thịt bên trong.
- Cảm giác đau đớn tức vùng bụng, nhất là khu vực quanh vết mổ.
- Mệt mỏi, sốt cao trên 38,5 độ.
Những dấu hiệu trên gợi ý tình trạng nhiễm trùng vết mổ sau thủ thuật, nên được kiểm tra và chẩn đoán chuẩn xác, có phương án can thiệp xử trí sớm để giữ gìn an toàn cho mẹ.
thắc mắc thường gặp
1. Bao lâu thì có thể tắm sau sinh mổ?
Tùy vào tình trạng vết mổ và sức khỏe sau sinh, mẹ chỉ nên tắm khi cảm xuất hiện khỏe. Nên tắm rửa dưới vòi hoa sen, tắm nước nóng, tắm nhanh, không chà xát xà phòng lên vết mổ. Tuyệt đối không ngâm cơ thể trong bồn tắm. Sau khi tắm, nhanh chóng thấm khô cơ thể, đặc biệt thấm khô nhẹ nhàng khu vực vết mổ bằng khăn sạch.
2. Có nên xoa thuốc lên vết mổ không?
Tuyệt đối không tự ý xoa bất kỳ loại thuốc hoặc kem nào lên vết mổ cho tới khi vết mổ lành mà không có chỉ định của bác sĩ. Nếu vết mổ gặp phải sưng hoặc đau đớn, mẹ hãy thông báo cho bác sĩ để được kiểm tra và hướng dẫn cụ thể.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc thiết gặp phải tiên tiến, phát huy lợi thế của một chuyên khoa nằm trong trung tâm y tế đa khoa, phối hợp chặt chẽ liên chuyên khoa như Trung tâm Xét nghiệm, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, Trung tâm gây nên mê hồi sức, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Trung tâm Sơ sinh… giúp cho phụ nữ yên tâm tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn, chăm sóc tốt cho mẹ và bé thời kỳ sau sinh, gia đình vui khỏe tận hưởng niềm hạnh phúc chào đón thành viên mới.
Để đặt hẹn thăm kiểm tra và tư vấn với các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, mẹ vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Vừa rồi là những giải đáp cho thắc mắc “sinh mổ vết thương khi nào lành”. Nếu nhận xuất hiện bất kỳ dấu hiệu không tương tự lạ nào ở vết mổ, mẹ hãy tới ngay địa điểm y tế để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và có hướng dẫn cụ thể để giữ gìn an toàn!
