Testosterone là hormone nam, khi sụt suy giảm có thể dẫn tới nhiều triệu chứng mệt mỏi, trầm cảm và suy giảm ham muốn tình dục.
Testosterone chịu trách nhiệm cho sự tiến triển của nhiều đặc tính thể dinh dưỡng, được xem là điển hình của nam giới, ví dụ như giọng nói trầm, mọc tóc, tăng mật độ xương… Cơ thể tất cả người đều sản sinh testosterone tự nhiên song ở nam giới cao hơn. Testosterone được sản xuất chủ yếu ở tinh hoàn (chiếm tới hơn 90%) và một phần nhỏ ở tuyến thượng thận. Testosterone thấp, còn gọi là suy sinh dục nam, tác động tới cả tác dụng sinh lý, thể dinh dưỡng ở phái mạnh.
Dấu hiệu
Tùy thuộc vào nguyên nhân và lứa tuổi, các triệu chứng có thể không không khác nhau.
Ở thanh thiếu niên, thanh niên:
- Cơ quan sinh dục kém tiến triển.
- Khởi phát dậy thì muộn.
- Thiếu các đặc tính giới tính thứ cấp, như giọng nói trầm và lông mặt.
Nam giới trung tuổi trở lên:
- Mệt mỏi.
- Trầm cảm.
- Vấn đề về giấc ngủ.
- Ham muốn tình dục thấp.
- Không có thể đạt được hoặc giữ sự cương dương cứng.
- Số số lượng tinh trùng thấp.
- Ngực to hoặc mềm.
- Mất cơ và xương.
- Vấn đề sinh sản.
- Rụng lông trên cơ thể.
phái mạnh có mức testosterone thấp thỉnh thoảng không có triệu chứng cụ thể. Ngoài ra, một vài triệu chứng, ví dụ như mệt mỏi, không dễ dàng ngủ và trầm cảm, có thể do nhiều tình trạng tiềm ẩn không không khác, do đó nam giới cần thiết phải đi kiểm tra nếu gặp các triệu chứng này trong thời gian dài.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Mức testosterone của phái mạnh bắt đầu suy suy giảm tự nhiên bắt đầu từ khoảng tầm 30 tuổi và sau đó suy giảm khoảng tầm 1% mỗi năm trong suốt quãng đời còn lại.
một vài tình trạng căn bệnh lý không không khác có thể gây ra ra mức testosterone thấp hơn đáng nói so với thông thường ở nam thanh niên trai và phái mạnh, gồm:
- căn bệnh tự miễn.
- căn bệnh gan hoặc thận mạn tính.
- căn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
- Yếu tố di truyền.
- Suy tim.
- HIV hoặc AIDS.
- Nhiễm trùng (như quai gặp phải).
- Chấn thương tinh hoàn.
- Rối loạn chuyển hóa.
- Béo phì.
- Prolactinoma (u bướu tiết prolactin) hoặc các u bướu không không khác trong tuyến yên.
- Ung thư tinh hoàn hoặc điều trị ung thư tinh hoàn.
- căn bệnh tiểu đường type 2.
Chẩn đoán
Testosterone thấp được chẩn đoán bằng các xét nghiệm sau:
- Tổng mức testosterone.
- Hormone Luteinizing (LH): tình trạng không thông thường có thể tức là tuyến yên có vấn đề, có thể gây ra ra testosterone thấp.
- tình trạng Prolactin trong máu: tình trạng cao cũng có thể dấu hiệu cho thấy các vấn đề về tuyến yên hoặc u bướu.
- Huyết sắc tố trong máu (Hgb).
- Xét nghiệm nội tiết tố Estradiol: Chỉ định nếu người mắc căn bệnh nam có bộ ngực to.
- Xét nghiệm máu Glycosylat hóa Hemoglobin (HgbA1C): Kiểm tra tình trạng huyết sắc tố gắn với glucose để xác định nguy cơ tiểu đường, có thể góp phần chẩn đoán.
Điều trị
thay thế đổi thói quen sống:
- suy giảm cân: suy giảm cân, đặc biệt ở nam giới béo phì hoặc có căn bệnh lý tiềm ẩn như tiểu đường có thể góp phần thực hiện cho nồng độ testosterone tăng lên.
- Hạn chế tiêu thụ rượu: Uống quá nhiều rượu có thể chuyển đổi testosterone thành estrogen. Nam giới nên hạn chế uống tối đa hai ly mỗi ngày.
- suy giảm stress: Hormone stress cortisol có thể thực hiện tác động tới tác dụng của testosterone.
- Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ thực hiện tăng nồng độ cortisol.
- Rèn luyện thể dinh dưỡng thường xuyên: Tập thể dục thể thao xen kẽ có thể xây dựng khối số lượng cơ bắp, từ đó giải phóng testosterone từ protein.
- Tránh hóa dinh dưỡng BPA: Uống nước bằng cốc nhựa thực hiện bằng hóa dinh dưỡng bisphenol A (BPA) có thể thực hiện suy giảm nồng độ testosterone.
- Tăng cường số lượng kẽm: Kẽm có nhiều trong hải sản có vỏ (trai, hàu, nghêu), khoáng dinh dưỡng này có thể hỗ trợ mức testosterone một cách tự nhiên.
- Ăn dinh dưỡng béo lành mạnh: Thêm dinh dưỡng béo từ các loại hạt, bơ và dầu ô liu vào chế độ dinh dưỡng. Hạn chế đường, có thể thực hiện suy giảm testosterone.
Liệu pháp thay thế thế testosterone (TRT)
Khi các phương pháp thay thế đổi thói quen sống không mang lại kết quả, liệu pháp thay thế thế TRT có thể giúp cho ích. TRT có thể phù hợp với các nam thanh niên mắc chứng suy sinh dục. Bổ sung mức testosterone đủ sẽ góp phần giữ sức khỏe ở nam giới trưởng thành. Tuy nhiên, không nên sử dụng TRT cho nam thiếu niên với mục đích tăng cường chiều cao tuổi mới lớn hoặc thành tích thể thao.
Bảo Bảo (Theo Everyday Health)