với thai phụ, việc điều trị zona thần kinh cần phải được thực hiện cẩn thận hơn, vì không những phải giữ gìn tốt nhất mà còn phải tuyệt đối an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Một trong những thắc mắc hàng đầu được nhiều thai phụ quan tâm là: thai phụ mắc phải zona thoa thuốc gì hoặc các phương pháp điều trị cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Bùi Công Sự – Quản lý Y khoa vùng 3 – miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
thai phụ mắc phải zona có được thoa thuốc không?
Phụ nữ mang thai mắc zona hoàn toàn có thể sử dụng thuốc thoa để suy giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình khôi phục, tuy nhiên việc này phải được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa da liễu và sản khoa. Thuốc thoa thường được ưu tiên hơn thuốc uống vì hạn chế hấp thu toàn thân, từ đó suy giảm nguy cơ tác động tới thai nhi. Tuy nhiên, không phải tất cả loại thuốc thoa đều phù hợp cho thai phụ và việc tự ý sử dụng có thể dẫn tới những rủi ro nghiêm trọng.
Các loại thuốc thoa được chỉ định cần phải đáp ứng tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, gồm có việc không chứa các thành phần gây nên hại, có dữ liệu nghiên cứu rõ ràng và được khuyến cáo bởi các tổ chức y tế uy tín. Mặt không tương tự, bác sĩ sẽ nhận xét tình trạng nghiêm trọng của zona, vị trí tổn thương và thời kỳ thai kỳ để đưa ra quy trình điều trị phù hợp. Trong nhiều trường hợp, phối hợp thuốc thoa với các giải pháp không dùng thuốc sẽ mang lại tốt nhất cao hơn, đồng thời hạn chế nguy cơ tác dụng phụ.
quy định lựa lựa chọn thuốc thoa an toàn cho thai phụ mắc phải zona
Lựa lựa chọn thuốc thoa cho thai phụ mắc zona đòi hỏi sự cẩn trọng tuyệt đối để giữ gìn tốt nhất điều trị mà không gây nên hại. Dưới đây là các quy định quan trọng cần phải tuân thủ:
1. Không gây nên hại cho cả mẹ và thai nhi
Các loại thuốc có nguy cơ hấp thu toàn thân thấp, chỉ tác động tại chỗ, thường được khuyến khích để hạn chế tác động tới thai nhi. Các loại kem hoặc gel thoa ngoài da cần phải có thành phần từng được kiểm chứng, không gây nên kích ứng hoặc độc tính. Điều này đặc biệt quan trọng ở tam cá nguyệt thứ nhất, khi thai nhi đang tiến triển các cơ quan quan trọng.
2. Được khuyến cáo từ các chuyên gia y tế
Thuốc thoa chỉ nên được sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ da liễu, sản khoa hoặc các chuyên gia y tế có kinh nghiệm. Các khuyến cáo từ Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch chứng bệnh (CDC) Hoa Kỳ hoặc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là khu vực đáng tin cậy để lựa lựa chọn. Bác sĩ sẽ xem xét các yếu tố như tiền sử dị ứng của mẹ, tình trạng tổn thương da và thời điểm mang thai để đưa ra quyết định.
3. Đáp ứng tiêu chuẩn tin cậy và nguồn gốc rõ ràng
Thuốc thoa cần phải được sản xuất bởi các công ty dược phẩm uy tín, có giấy phép lưu hành và nhãn mác đầy đủ. Các sản phẩm phải trải qua kiểm định tin cậy, không chứa các dưỡng chất cấm hoặc thành phần chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng. Việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng, từ kích ứng da tới tác động sức khỏe thai nhi.
4. tốt nhất trong suy giảm triệu chứng và hỗ trợ khôi phục
Thuốc thoa cần phải có thể suy giảm đau đớn, kháng viêm hoặc kháng virus để kiểm soát triệu chứng zona một cách tốt nhất. Đồng thời, sản phẩm nên hỗ trợ quá trình tái tạo da, ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát và rút ngắn thời gian khôi phục. Các loại thuốc có cơ chế tác động tại chỗ, không gây nên kích ứng hoặc tiến hành khô da quá mức, thường được ưu tiên.
5. Phù hợp với thời kỳ thai kỳ
Mỗi thời kỳ thai kỳ có những yêu cầu không tương tự nhau về an toàn thuốc. Ví dụ, trong tam cá nguyệt thứ nhất, cần phải tránh các loại thuốc có thể tác động tới sự tiến triển phôi thai. Trong tam cá nguyệt thứ ba, cần phải thận trọng với các thuốc có thể gây nên co bóp tử cung hoặc tác động tới quá trình chuyển dạ. Bác sĩ sẽ dựa vào thời điểm mang thai để lựa lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất.
thai phụ mắc phải zona thoa thuốc gì an toàn và nhanh khỏi?
Khi điều trị zona thần kinh cho thai phụ, thuốc thoa tại chỗ đóng vai trò quan trọng trong việc tiến hành dịu tổn thương da, kiểm soát đau đớn và suy giảm nguy cơ nhiễm trùng thứ phát do các mụn nước mắc phải vỡ. Tuy nhiên, điều trị cho thai phụ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng vì cơ thể họ rất nhạy cảm trong thời kỳ thai kỳ. Mục tiêu chủ yếu là lựa lựa chọn thuốc an toàn, không gây nên hại cho thai nhi tuy nhiên vẫn mang lại tốt nhất trong kiểm soát triệu chứng.
Dựa trên các khuyến cáo y khoa, dưới đây là các nhóm thuốc thoa và sản phẩm hỗ trợ được xem là an toàn cho thai phụ mắc phải zona thần kinh, kèm theo hướng dẫn sử dụng chi tiết.
1. Thuốc thoa suy giảm đau đớn, kháng viêm
Các loại thuốc thoa chứa lidocaine hoặc capsaicin có thể được sử dụng để suy giảm đau đớn và cảm giác không dễ chịu tại vùng da mắc phải zona. Lidocaine vận động bằng cách gây nên tê tại chỗ, tiến hành dịu cảm giác nóng rát và đau đớn thần kinh. Capsaicin, chiết xuất từ ớt, giúp cho suy giảm đau đớn bằng cách ức chế tín hiệu thần kinh ở vùng tổn thương.
Cách sử dụng: Thoa một lớp mỏng lên vùng da mắc phải tác động, 2 – 3 lần mỗi ngày, tránh thoa lên vết thương hở hoặc niêm mạc. Trước khi sử dụng, cần phải thử trên một vùng da nhỏ để kiểm tra phản ứng dị ứng. Các sản phẩm này thường an toàn trong thai kỳ, tuy nhiên cần phải có sự đồng ý của bác sĩ để giữ gìn liều số lượng phù hợp. (1)
2. Thuốc thoa kháng virus
Thuốc thoa kháng virus, ví dụ như acyclovir (kiểu kem hoặc mỡ), là lựa lựa chọn hàng đầu để điều trị zona ở thai phụ. Acyclovir vận động bằng cách ức chế sự nhân lên của virus varicella zoster, giúp cho suy giảm tình trạng nghiêm trọng của phát ban và rút ngắn thời gian chứng bệnh. Tránh để thuốc tiếp xúc với mắt, miệng hoặc vùng da lành. Rửa tay sạch sau khi thoa để ngăn virus truyền nhiễm lan. Mặc dù acyclovir thoa có mức hấp thu toàn thân thấp, việc sử dụng cần phải được giám sát để tránh lạm dụng.
3. Các loại kem tiến hành dịu da từ thảo dược thiên nhiên
Các sản phẩm chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên như lô hội (aloe vera) hoặc dầu dừa nguyên dưỡng chất là lựa lựa chọn bổ sung an toàn để tiến hành dịu da và hỗ trợ tái tạo vùng da tổn thương. Lô hội có đặc tính kháng viêm, tiến hành mát và dưỡng ẩm, giúp cho suy giảm ngứa ngáy và ngăn ngừa khô da.
Cách sử dụng: Thoa những lượng nhỏ gel lô hội lên vùng da mắc phải zona, 2 – 3 lần mỗi ngày. Dầu dừa có thể được dùng để dưỡng ẩm sau khi vệ sinh vùng da. lựa chọn sản phẩm hữu cơ, không chứa hương liệu nhân tạo hoặc dưỡng chất bảo quản. Trước khi sử dụng, thử trên một vùng da nhỏ để giữ gìn không có phản ứng dị ứng. (2)
4. Lưu ý khi sử dụng thuốc thoa
- Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào.
- Không thoa thuốc lên vùng da hở, vết thương có máu hoặc niêm mạc.
- Theo dõi các dấu hiệu thất thường như đỏ rát, sưng hoặc phát ban lan rộng sau khi thoa thuốc, và báo ngay cho bác sĩ.
- phối hợp thuốc thoa với các giải pháp vệ sinh và chăm sóc da để đạt tốt nhất tối ưu.
Các loại thuốc thoa cần phải tránh khi mang thai
Không phải tất cả thuốc thoa đều an toàn cho thai phụ mắc zona. những nhóm thuốc có thể gây nên nguy cơ cho mẹ và thai nhi, cần phải được loại bỏ hoàn toàn khỏi lựa lựa chọn điều trị.
1. Nhóm thuốc chứa Corticoid
Thuốc thoa chứa corticoid có thể tiến hành tăng nguy cơ tác dụng phụ nếu sử dụng lâu dài hoặc trên diện rộng. Corticoid thoa ngoài da có thể gây nên mỏng da, rạn da hoặc, trong một tỷ lệ hiếm, hấp thu toàn thân dẫn tới tác động nội tiết. Trong tam cá nguyệt thứ nhất, corticoid có thể sự liên quan tới nguy cơ dị tật bẩm sinh, dù nguy cơ này thấp hơn so với thuốc uống.
Nếu cần phải sử dụng corticoid, bác sĩ có thể chỉ định loại có hiệu lực thấp trong thời gian ngắn, tuy nhiên chỉ trong trường hợp thực sự cần phải thiết và dưới sự giám sát chặt chẽ.
2. Nhóm thuốc có thành phần gây nên co bóp tử cung, tác động thai nhi
những thuốc thoa chứa salicylic acid (ở nồng độ cao, trên 2%) hoặc các hợp dưỡng chất có thể kích thích co bóp tử cung cần phải được tránh. Salicylic acid, thường có trong các sản phẩm trị mụn hoặc tẩy tế bào chết, có thể gây nên nguy cơ sảy thai hoặc sinh non nếu hấp thu qua da ở liều cao. Các thành phần không tương tự như retinoid (tretinoin, adapalene) cũng mắc phải cấm vì sự liên quan tới dị tật thai nhi. (3)
3. Các loại thuốc thoa không rõ nguồn gốc
Thuốc thoa không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác, hoặc không được cấp phép lưu hành là mối nguy lớn. Những sản phẩm này có thể chứa kim loại nặng, dưỡng chất cấm hoặc các thành phần không được kiểm soát, gây nên kích ứng da, nhiễm trùng hoặc tác động tiêu cực tới thai nhi. thai phụ cần phải tuyệt đối tránh mua thuốc từ các nguồn không đáng tin cậy, như chợ hoặc các trang web không được cấp phép.
Các điều trị zona cho thai phụ không dùng thuốc
Ngoài thuốc thoa, các phương pháp không dùng thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thai phụ mắc zona phục hồi nhanh chóng và an toàn. Những giải pháp này không những suy giảm triệu chứng mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể.
1. Nghỉ ngơi, dinh dưỡng tăng cường đề kháng
Nghỉ ngơi đầy đủ là yếu tố then chốt để cơ thể thai phụ phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch. Ngủ đủ 7 – 8 giờ mỗi ngày, tránh lao động quá sức và giữ lịch sinh hoạt liên tục sẽ giúp cho cơ thể ngăn chặn virus tốt nhất hơn.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị zona. thai phụ nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng dưỡng chất, gồm có:
- Vitamin C: Có trong cam, kiwi, ớt chuông, giúp cho tăng cường miễn dịch và tái tạo da.
- Vitamin E: Có trong hạt hướng dương, hạnh nhân, dầu ô liu, hỗ trợ tiến hành lành vết thương.
- Kẽm: Có trong hải sản, các loại hạt, giúp cho kháng viêm và chống virus.
- Thực phẩm giàu omega-3: Như cá hồi, cá thu, hỗ trợ suy giảm viêm và tăng sức đề kháng.
Uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày giúp cho giữ độ ẩm cho da, hỗ trợ quá trình lành vết thương và thải độc cơ thể.
2. Chăm sóc, vệ sinh vết zona đúng cách
Vùng da mắc phải zona cần phải được giữ sạch và khô để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát. Quy trình vệ sinh đúng cách gồm có:
- Rửa nhẹ nhàng vùng da tổn thương bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ.
- thấm khô bằng khăn mềm, sạch, tránh chà xát xát mạnh.
- Sử dụng băng gạc vô trùng để che phủ vùng da nếu có nguy cơ ma sát với quần áo hoặc nhiễm khuẩn.
- thế băng gạc hàng ngày và vệ sinh tay trước, sau khi chăm sóc vùng da.
Tránh gãi hoặc tiến hành vỡ mụn nước, vì điều này có thể gây nên nhiễm trùng, để lại sẹo hoặc tiến hành virus truyền nhiễm lan sang các vùng da không tương tự.
3. suy giảm lo sợ và giữ tâm lý thoải mái
lo sợ là yếu tố tiến hành suy yếu hệ miễn dịch, khiến cho triệu chứng zona nếu để lâu hoặc nghiêm trọng hơn. thai phụ nên thực hành các kỹ thuật thư giãn như:
- Thiền định: Dành 10 – 15 phút mỗi ngày để thiền định, tập trung vào hơi thở.
- Hít thở sâu: Thực hiện các bài tập hít thở trễ để suy giảm lo sợ và tăng lên tuần hoàn.
- Yoga cho thai phụ: Tham gia các lớp yoga chuyên biệt với sự hướng dẫn của huấn luyện viên, tập trung vào các động tác nhẹ nhàng.
giữ tâm lý tích cực bằng cách trò chuyện với người thân, nghe nhạc thư giãn hoặc tham gia các vận động yêu thích cũng góp phần hỗ trợ quá trình khôi phục.
⇒ Tham khảo thêm: Cách vệ sinh vết zona thần kinh đúng để tránh nhiễm trùng
HỆ THỐNG khu vực y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
- khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh Hà Nội:
- khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM:
- khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh – Quận 8:
- Phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh Quận 7:
- Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
- Website: tamanhhospital.vn
Zona ở thai phụ là tình trạng cần phải được xử lý cẩn thận để giữ gìn an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Để biết chuẩn xác thai phụ mắc phải zona thoa thuốc gì, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ hướng dẫn y tế. Một quy trình điều trị phù hợp, cùng với sự chăm sóc toàn diện, sẽ giúp cho mẹ bầu vượt qua zona một cách an toàn và nhanh chóng.
