Muốn có con trai đầu lòng, chị Hà, 28 tuổi, tham gia các hội nhóm mạng xã hội, uống nhiều “bí kíp” canh trứng, song kết quả không như ý.
Là con dâu trong gia đình chỉ có ông xã là con trai duy nhất, người phụ nữ ở Bắc Ninh, chịu áp lực lớn về việc sinh con nối dõi. chủ yếu mình chị cũng không muốn có con gái vì cho rằng “phụ nữ thường vất vả hơn”. Để đạt mục tiêu, chị Hà tìm tới các phương pháp tính tháng thụ thai dựa trên tuổi âm lịch của mẹ theo lịch vạn niên, một cách tính lan truyền rộng rãi trên mạng.
Không dừng lại ở đó, chị còn mua que thử trứng rụng, tham khảo cách sử dụng từ người bán để xác định ngày trứng rụng qua độ đậm nhạt trên que, phối hợp siêu âm để lựa chọn thời điểm quan hệ “theo ý muốn”. Chị ghi chép tỉ mỉ từng ngày, tiến hành theo tất cả hướng dẫn và thậm chí xin “vía thằng cu” từ các hội nhóm. tuy vậy cuối cùng, người phụ nữ vẫn sinh bé gái và chỉ biết hy vọng vào lần mang thai sau.
Tương tự, vợ ông xã chị Thúy, 37 tuổi, ở Vĩnh Phúc, cũng khao khát có con trai sau khi từng sinh hai bé gái. Chị Thúy uống đủ tất cả cách: bồi bổ cho ông xã, ăn thực phẩm giàu tính kiềm, uống bổ sung nội tiết tố, thụt rửa bộ phận sinh dục nữ trước khi quan hệ và thử các tư thế được cho là “giúp cho sinh con trai dễ như trở bàn tay”.
Lần mang thai thứ ba, chị nhận xuất hiện mình thèm chua thế vì thèm ngọt như hai lần trước, nghén nặng hơn, nên càng hy vọng đây sẽ là con trai. tuy vậy khi siêu âm cho kết quả là bé gái, chị từng bật khóc. Dẫu vậy, điều an ủi lớn nhất với chị là hai con gái đầu lòng đều xinh xắn, thông minh và rất tình cảm với bố mẹ.
Theo TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, giới tính của thai nhi được quyết định bởi nhiễm sắc thể trong tinh trùng của người cha. Tinh trùng mang nhiễm sắc thể X sẽ tạo ra bé gái, trong khi tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y sẽ tạo ra bé trai. Quan niệm canh ngày quan hệ để sinh con trai từng tồn tại từ lâu và vẫn được nhiều người uống, tuy vậy địa điểm khoa học của phương pháp này còn gây ra tranh cãi.
một vài nghiên cứu chứng minh tinh trùng Y có thể bơi nhanh hơn tuy vậy tuổi thọ ngắn hơn so với tinh trùng X. Vì vậy, quan hệ gần ngày trứng rụng có thể tăng điều kiện để tinh trùng Y gặp trứng. Tuy nhiên, các nghiên cứu không tương tự, gồm nghiên cứu của Wilcox và cộng sự đăng trên tạp chí The New England Journal of Medicine, không tìm xuất hiện bằng chứng thuyết phục cho quan niệm này. Tỷ lệ tinh trùng X và Y trong tinh dịch là xấp xỉ nhau, và việc tinh trùng nào thụ tinh với trứng hoàn toàn mang tính ngẫu nhiên.
“Không có phương pháp nào giữ gìn 100% sinh con trai. Việc quá cố chấp vào giới tính của con có thể gây ra áp lực tinh thần và tác động tới hôn nhân”, bác sĩ Duy nhấn mạnh. Ông cũng khẳng định rằng con cái, dù là trai thường gái, đều là món quà vô giá.
Thực tế, giới tính thai nhi chịu tác động từ nhiều yếu tố, không những riêng thời điểm quan hệ. Vì vậy, các cặp vợ ông xã cần phải có cái nhìn thực tế, tránh tạo áp lực không cần phải thiết cho chủ yếu mình và gia đình.

Trẻ chào đời tại trung tâm y tế Từ Dũ. Ảnh: trung tâm y tế đưa đến
Theo kết quả Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 do Tổng cục Thống kê công bố, tỷ số giới tính khi sinh tại Việt Nam hiện đạt 111,4 bé trai/100 bé gái, vượt xa mức cân bằng tự nhiên (trong vòng 106 bé trai/100 bé gái). Tình trạng này phản ánh xu hướng nhiều gia đình chỉ muốn sinh một con và ưu tiên con trai, dẫn tới sự chênh lệch giới tính ngày càng nghiêm trọng. Việc tiếp cận dễ thực hiện các dịch vụ y tế để chẩn đoán hoặc lựa lựa chọn giới tính thai nhi cũng góp phần gia tăng tình trạng nạo phá thai vì tại sao giới tính.
Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn, tại lễ phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số năm 2024, cảnh báo rằng Việt Nam đang đối mặt với tình trạng “suy nhược sinh, thừa nam thiếu nữ”. Nếu mất cân bằng giới tính khi sinh tiếp tục ở mức cao, tới năm 2034, Việt Nam sẽ thừa 1,5 triệu nam giới trong lứa tuổi 15-49. Con số này có thể tăng lên 1,8 triệu vào năm 2059. Hệ quả là nhiều nam giới trẻ tuổi sẽ gặp không dễ khăn trong việc tìm kiếm bạn gái, dẫn tới trì hoãn hôn nhân hoặc gia tăng tỷ lệ sống độc thân, tác động tiêu cực tới cấu trúc gia đình và xã hội trong tương lai.
Việc cố gắng sinh con trai không những gây ra áp lực tâm lý cho các cặp vợ ông xã mà còn góp phần tiến hành trầm trọng thêm vấn đề mất cân bằng giới tính tại Việt Nam. Đây là một bài toán không những của từng gia đình mà còn của cả xã hội, đòi hỏi sự thế đổi nhận thức và hành động từ tất cả phía, bác sĩ Duy nhấn mạnh.
Lê Phương