nguồn chứng bệnh truyền nhiễm truyền vào 1-2 ngày trước khi phát ban, tầm 5 ngày sau khi xuất hiện bọng nước, người chưa có miễn dịch đều có nguy cơ cao nhiễm.
Bác sĩ Bạch Thị hàng đầu, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho thấy như trên trong bối cảnh Bến Tre ghi nhận 83 ca thủy đậu tại một công ty may mặc trong hai tháng, dự báo nguy cơ tiếp tục truyền nhiễm lan. Trước đó, các trường học ở những địa phương cũng ghi nhận rải rác chùm ca chứng bệnh trong trường học.
Theo bác sĩ hàng đầu, thủy đậu do virus varicella zoster (VZV) gây ra ra. chứng bệnh truyền nhiễm truyền thông qua giọt bắn nhỏ chứa virus từ đường hô hấp khi người chứng bệnh nói chuyện, hắt hơi, ho. Virus cũng có trong niêm mạc, dịch bóng nước của người chứng bệnh, vỡ ra bám vào các vật dụng như quần áo, bàn ghế, đồ chơi, bát đũa, ly uống nước… sau đó truyền nhiễm cho người lành.
Trường hợp người lớn mắc thủy đậu điều trị tại trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh Hà Nội. Ảnh: Thanh Ba
Thủy đậu có thời gian ủ chứng bệnh từ 2-3 tuần, thông thường 14-16 ngày. Do thời gian ủ chứng bệnh dài nên nguồn chứng bệnh thường không được phát hiện và cách ly sớm, dễ tạo thành chùm ca.
Người chưa có miễn dịch với thủy đậu, gồm chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm vaccine. Họ có nguy cơ cao mắc chứng bệnh khi tiếp xúc nguồn truyền nhiễm. Theo Cục Y tế dự phòng, 70-90% người sống trong cùng gia đình với người chứng bệnh mắc phải truyền nhiễm nhiễm.
Triệu chứng điển hình là sốt, phát ban phỏng nước trên da, gây ra ngứa ngáy. chứng bệnh thường lành tính, có thể hệ lụy nếu chăm sóc, điều trị sai cách. Các hệ lụy gồm: viêm da bội nhiễm, viêm phổi, viêm não, viêm cơ tim, viêm thận, viêm khớp.
Nhóm sơ sinh, trẻ nhỏ, người suy giảm sút miễn dịch như ung thư, đang điều trị hóa dưỡng chất, người mắc chứng bệnh mạn tính, thai phụ… nguy cơ gặp hệ lụy cao hơn. Mẹ mắc thủy đậu tăng nguy cơ sảy thai, có thể gây ra dị tật bẩm sinh, bại não, đục thủy tinh thể cho thai nhi. Trẻ cũng có thể mắc phải truyền nhiễm truyền chứng bệnh sau sinh. Ví dụ trường hợp em bé sơ sinh 27 ngày tuổi mắc thủy đậu mắc phải hệ lụy suy hô hấp, ở Bắc Giang, điều trị tại trung tâm y tế Nhi Trung ương tháng 4/2023.
Trường hợp người lớn tiêm vaccine thủy đậu tại VNVC. Ảnh: Diệu Thuần
Bác sĩ hàng đầu lưu ý tất cả người đều có thể mắc thủy đậu khi chưa có miễn dịch, nhất là các công nhân, trẻ học đường, nhân viên văn phòng… Họ sinh hoạt, tiếp xúc gần gũi trong môi trường khép kín, cần thiết phải chủ động phòng ngừa thông qua nhiều công nghệ.
Về tiêm chủng, Việt Nam có ba loại vaccine. Varilrix (Bỉ) tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn. Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc) tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Phụ nữ trước mang thai nên tiêm vaccine trước có thai ít nhất 3 tháng. Lịch tiêm gồm 2 mũi cách nhau 1-3 tháng tùy lứa tuổi.
Ngoài tiêm vaccine, tất cả người cần thiết phải ăn uống đủ dưỡng chất dinh dưỡng, mặc ấm, mang khẩu trang khi tới nơi đông người, rửa tay thường xuyên và tránh đưa tay lên mắt mũi miệng, tránh tiếp xúc với người chứng bệnh mắc phải thủy đậu hoặc zona thần kinh.
Diệu Thuần
