Ung thư vòm họng thời kỳ 1 thường mắc phải nhầm lẫn với các căn bệnh lý lành tính không tương tự như cảm cúm, viêm họng, viêm đường hô hấp nên không điều trị sớm thực hiện cho căn bệnh tiến triển. Khi căn bệnh được phát hiện ở thời kỳ sớm, tỷ lệ điều trị khỏi cao và tăng thời gian sống còn, ước tính trên 80% người căn bệnh được kỳ vọng sống trên 5 năm.
Ung thư vòm họng thời kỳ 1 là như thế nào?
Ung thư vòm họng thời kỳ 1 là căn bệnh lý mà u bướu được giới hạn sự tiến triển chỉ ở vị trí vòm họng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có tầm 133.000 ca mắc mới và hơn 80.000 ca tử vong do ung thư vòm họng. Các khu vực ghi nhận số ca căn bệnh mắc ung thư vòm họng trung bình và cao gồm các nước trong khu vực Đông Nam Á, Trung Đông và Bắc Phi, với tỷ lệ 25/100.000 dân. Nhìn chung, nam giới có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao gấp 2-3 lần so với nữ giới.
Theo ThS.BS Lưu Thảo Ngọc, khoa Ung bướu, BVĐK Hưng Thịnh Hà Nội, nguyên nhân căn bệnh sinh được cho là có mối quan hệ tới sự tiến triển của ung thư vòm họng gồm:
- Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): Virus EBV là yếu tố nguy cơ chiếm tới 90% các ca căn bệnh, là tác nhân căn nguyên chủ yếu trong cơ chế căn bệnh sinh của ung thư vòm họng.
- Nhiễm virus u nhú HPV: Đây là tác nhân căn bệnh sinh được nhắc tới trong ung thư vòm họng sau EBV, chiếm tỷ lệ tầm 10% so với các ca căn bệnh do nhiễm virus Epstein-Barr.
- Sử dụng thuốc lá, rượu bia: Lạm dụng rượu bia và hút thuốc lá nhiều có thể là nguyên nhân gây nên ra ung thư vòm họng cũng như kích thích sự tái vận động EBV.
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình ghi nhận có người thân bậc 1 được chẩn đoán ung thư vòm họng thì nguy cơ mắc ung thư vòm họng sẽ cao gấp 7 lần so với người không có tiền sử gia đình mắc căn bệnh.
- Chế độ dinh dưỡng không phù hợp: Chế độ ăn ít dinh dưỡng xơ, lạm dụng các thực phẩm ủ chua, lên men (như cá muối, thịt muối, trứng muối, dưa cải muối…) có hàm số lượng nitrosamine cao cũng như các dinh dưỡng gây nên đột biến, độc tố gen trực tiếp và các dinh dưỡng gây nên tái hoạt EBV.
- lao động trong môi trường thiếu an toàn: Người lao động thường xuyên lao động trong khu vực có nhiều khói bụi độc hại, bụi gỗ, hóa dinh dưỡng formaldehyde, phơi nhiễm phóng xạ…
Giải mã phân thời kỳ T, N, M trong thời kỳ 1 của ung thư vòm họng
Theo hệ thống TNM của Ủy ban liên hợp về Ung thư Hoa Kỳ (AJCC) sử dụng trong nhận xét thời kỳ căn bệnh ung thư vòm họng, ý nghĩa của phân loại T, N, M trong ung thư vòm họng thời kỳ 1 được hiểu như sau: (1)
- T (Tumor) = u bướu: Mô tả kích thước và tính xâm lấn của u bướu.
- N (Node) = hạch: Mô tả tình trạng di căn của căn bệnh ung thư tới các hạch vùng.
- M (Metastasis) = di căn xa: Mô tả tình trạng di căn của căn bệnh ung thư tới các cơ quan không tương tự trong cơ thể.
với ung thư vòm họng thời kỳ 1, nhóm người căn bệnh có u bướu nguyên phát T1 (u bướu giới hạn ở vị trí vòm họng, có thể tiến triển tới vùng họng miệng, hoặc khoang mũi mà chưa xâm lấn vùng quanh hầu họng, căn bệnh chưa di căn hạch bạch huyết (N0) và không ghi nhận di căn xa (M0). (2)
Xem thêm: 5 thời kỳ ung thư vòm họng: cách nhận xét và chẩn đoán chi tiết
Dấu hiệu ung thư vòm họng thời kỳ 1
ThS.BS Lưu Thảo Ngọc chứng tỏ, dấu hiệu ung thư vòm họng thời kỳ 1 thường xuất hiện ở vùng hố Rosenmüller. căn bệnh thường mắc phải nhầm lẫn với các triệu chứng của các căn bệnh lý hô hấp thông thường, thậm chí không có triệu chứng hoặc chẩn đoán thiếu chuẩn xác dẫn tới sự xem nhẹ của người căn bệnh. Hệ quả, căn bệnh chỉ được phát hiện khi ung thư vòm họng chuyển sang thời kỳ tiến xa và di căn, gây nên không dễ dàng khăn trong việc điều trị cũng như gây nên đau đớn đớn cho người căn bệnh.
Triệu chứng ung thư vòm họng thời kỳ 1 thường không đặc hiệu hoặc các triệu chứng thường nhẹ như triệu chứng tại mũi (như nghẹt mũi, thấy máu mũi, tắc nghẽn mũi,…), thường hay triệu chứng vùng miệng họng như đau đớn rát họng,… Khi không được chẩn đoán sớm, căn bệnh tiến triển gây nên ra các triệu chứng của căn bệnh thời kỳ tiến xa như:
- Mất thính giác, ù tai, cảm giác đầy tai, viêm tai giữa thanh dịch xảy ra không thường xuyên;
- đau đớn đầu, nhìn đôi hoặc nhìn mờ;
- Tê mặt do u bướu tác động tới dây thần kinh số V;
- Nổi hạch ở cổ, có thể sưng đau đớn hoặc không;
- Khạc đờm có lẫn máu, mủ.
Tiên số lượng tỷ lệ sống còn cho ung thư vòm họng thời kỳ 1
ThS.BS Lưu Thảo Ngọc chứng tỏ, từ thực tiễn lâm sàng, tỷ lệ cao các ca căn bệnh ung thư vòm họng thời kỳ 1 đã từng được điều trị khỏi sau khi xạ trị triệt để đơn thuần (trên 90%), đặc biệt sử dụng các kỹ thuật xạ trị tân tiến như xạ trị điều biến liều (IMRT) đã từng mang lại sự kiểm soát căn bệnh tốt, giảm sút các tác hại cấp và mạn tính mối quan hệ tới điều trị, và nâng cao tin cậy sống cho người căn bệnh.
Cách chẩn đoán ung thư vòm họng thời kỳ 1
Sau khi xét nghiệm lâm sàng và khai thác về tiền sử căn bệnh, những chỉ định sẽ được bác sĩ tiến hành để nhận xét một người căn bệnh có triệu chứng về tai mũi họng:
- Nội soi tai mũi họng: sử dụng các thiết mắc phải chuyên dụng tiên tiến để phát hiện các không thường thì vùng vòm họng. Nội soi giúp cho hỗ trợ quan sát vùng niêm mạc vòm họng để tìm các không thường thì. Qua nội soi, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết mẫu nhỏ u thực hiện xét nghiệm giải phẫu căn bệnh khi nghi ngờ ác tính.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): So với CT, MRI giúp cho nhận xét tình trạng u bướu, xâm lấn các mô mềm xung quanh tốt hơn, giúp cho hỗ trợ chẩn đoán thời kỳ căn bệnh cũng như trong lập kế hoạch xạ trị u bướu khi có chỉ định.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc PET/CT: Kỹ thuật này nhằm xác định chuẩn xác kích thước, hình kiểu, tình trạng xâm lấn của u bướu với các vùng mô xung quanh, tình trạng di căn xa tới các cơ quan không tương tự như xương, phổi,…
- Phân tích DNA EBV trong huyết tương: DNA EBV trong huyết tương có vai trò như một marker nhận xét hữu hiệu của hóa trị và xạ trị trong ung thư vòm họng. nhận xét DNA EBV trước và sau điều trị có giá trị tiên số lượng cho các người căn bệnh mắc ung thư vòm họng, đặc biệt khi nồng độ EBV DNA trong máu còn cao sau điều trị chỉ ra nguy cơ cao tái phát căn bệnh và di căn xa, từ đó định hướng lựa chọn lựa điều trị hóa trị bổ trợ sau đó.
Cách điều trị ung thư vòm họng thời kỳ 1
Sau khi thăm xét nghiệm và phân loại thời kỳ ung thư vòm họng, tùy thuộc vào thời kỳ tiến triển căn bệnh cũng như tình trạng sức khỏe của người căn bệnh, các chuyên gia tiến hành hội chẩn và sử dụng các phương pháp điều trị hữu hiệu, an toàn, phù hợp với điều kiện của người căn bệnh. (3)
ThS.BS Lưu Thảo Ngọc chứng tỏ, với các người căn bệnh mắc ung thư vòm họng thời kỳ 1, các ca căn bệnh thường được chỉ định dùng xạ trị (RT) triệt để đơn thuần. Đây là phương pháp đã từng chứng minh mang lại hữu hiệu cao trong điều trị tại chỗ các u bướu vùng đầu – mặt – cổ, trong số đó có ung thư vòm họng. Với kỹ thuật xạ trị tối tân như xạ trị điều biến liều cao (IMRT) liều nhằm giúp cho tiêu diệt u bướu, đồng thời tối thiểu liều tác động tới các cơ quan lành quý giá của vùng đầu – mặt – cổ, thực hiện giảm sút tác dụng phụ cũng như tác hại lâu dài trên người căn bệnh.
Để đặt lịch xét nghiệm, tư vấn và điều trị ung thư vòm họng với bác sĩ Ung bướu, địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Ung thư vòm họng thời kỳ 1 có thể điều trị khỏi được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng quy trình. Vì thế bạn cần phải quan tâm tới sức khỏe mình bằng cách thăm xét nghiệm kiểm tra, tầm soát sức khỏe định kỳ. Đồng thời, ngay khi có dấu hiệu không thường thì ở vùng hầu, họng cần phải xét nghiệm chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
