Ấn mạnh vào động mạch cảnh, còn gọi là “bắt pen”, có thể gây nên thiếu máu não, ngất xỉu, đột quỵ, khiến cho não tổn thương không dễ phục hồi.
Ngày 21/10, PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho rằng thông tin trên, cảnh báo sau vài giây thực hiện động tác ấn cổ, người chơi có thể lơ mơ, mất ý thức, ngất lịm.
“Bắt pen” là trò chơi gần đây được một vài người trẻ thực hiện theo video lan truyền trên mạng xã hội. Theo đó, người chơi sẽ nhờ một người không tương tự bóp cổ mình để ép động mạch cảnh tìm cảm giác thích thú, mê man, lâng lâng tạm thời trong vài giây, sau đó được gọi mới tỉnh lại. Trò chơi này gần tương tự với “thử thách bất tỉnh” (người chơi tự bóp cổ mình) lan truyền trong một cơ quan giới trẻ năm 2023.
Theo ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, “bắt pen” và “thử thách bất tỉnh” có điểm chung là dùng ngón tay ấn mạnh vào vị trí động mạch cảnh. Động mạch này có nhiệm vụ đưa máu giàu oxy tới các cơ quan và mô ở vùng đầu mặt cổ, trong số đó 70-80% số lượng máu lên não.
“Trò chơi này tiềm ẩn nhiều nguy hại”, phó giáo sư Vinh nói, giải thích rằng các tế bào não thiếu máu 5 phút sẽ mắc phải tổn thương không thể phục hồi. Đè động mạch cảnh thực hiện suy nhược tưới máu não và muộn nhịp tim gây nên choáng, ngất, nguy cơ tử vong nếu thiếu máu não lâu dần hoặc ngưng tim do nhịp muộn.
Cụ thể, ép chặt hai bên động mạch cảnh và buông tay nhanh thực hiện suy nhược tưới máu não nghiêm trọng, gây nên chóng mặt, ngất, mất ý thức thoáng qua. Xơ vữa động mạch cảnh ở trẻ nhỏ ít gặp song nếu xảy ra thì mảng xơ vữa sẽ bong ra, trôi đi thực hiện tắc nghẽn mao mạch, dẫn tới nhồi máu não. Đây là một loại của đột quỵ (tai biến mao mạch não) dễ gây nên tử vong. Người căn bệnh được cứu sống cũng gặp di chứng nặng nề. Động mạch cảnh tắc nghẽn quá lâu có thể gây nên đột quỵ do thiếu máu (nhất là ở người từng có sẵn tình trạng tắc hẹp mao mạch mà không biết) hoặc tổn thương não do hội chứng tăng tái tưới máu.
“Bắt pen” còn kích thích thần kinh phó giao cảm thực hiện nhịp muộn, dẫn tới ngưng tim đột ngột. Hành động này nghiêm trọng hơn ở người mắc phải tăng huyết áp hoặc có tiền sử huyết khối. Một tỷ lệ có thể tử vong.
Người chơi nhờ một người không tương tự dùng ngón tay cái ấn vào động mạch cảnh hai bên cổ. Ảnh minh họa: trung tâm y tế Tâm Anh
Trước đó, nhiều xu hướng không tương tự cũng thịnh hành trong giới trẻ được bác sĩ cảnh báo nguy hiểm, như “Vaping trend” – hút thuốc lá điện tử, hít bóng cười (hít bóng chứa khí Dinitơ monoxit N2O gây nên ức chế thần kinh, tạo ảo giác hưng phấn)… trong số đó, “Vaping trend” không tác động ngay tới sức khỏe người chơi song có thể gây nên ra một loạt tác hại nghiêm trọng về sau, theo phó giáo sư Vinh. nguyên do là tương tự thuốc lá truyền thống, người hút thuốc lá điện tử cũng hít nicotine và các hóa dưỡng chất độc hại không tương tự vào phổi. Đây là yếu tố nguy cơ gây nên hen suyễn, viêm tiểu phế quản tắc nghẽn, tăng huyết áp, căn bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, viêm màng não, yếu thận, suy suy nhược miễn dịch, ung thư.
Bác sĩ Kiều lưu ý các gia đình nên phối hợp với nhà trường để giáo dục, giám sát các con, tránh để trẻ tham gia các trò chơi nguy hại.
Thu Hà
* Tên người căn bệnh từng được thay thế đổi
| Độc giả gửi thắc mắc về căn bệnh tim mạch tại đây để bác sĩ giải đáp |
