Tử cung đôi là một dị tật bẩm sinh cơ quan sinh dục nữ thường ít gặp tuy nhiên có thể tác động tới nguy cơ sinh sản của người phụ nữ. Trong bài viết dưới đây, BS.CKII Nguyễn Thị Hồng Nhung, Trung tâm Sản Phụ khoa phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh Hà Nội sẽ giúp cho chị em hiểu rõ tử cung đôi là như thế nào, cách phát hiện cũng như điều trị, dự phòng nguy cơ cho những phụ nữ có dị tật tử cung bẩm sinh này.
Tử cung đôi là như thế nào?
Tử cung đôi là dị tật bẩm sinh cơ quan sinh dục nữ thường ít gặp khi một người phụ nữ tiến triển hai tử cung. Đây là một trong những thất thường tử cung ít thường gặp nhất, chỉ tác động tới khoảng tầm 0,3% dân số.
Cơ quan sinh dục nữ được cấu trúc phức tạp từ các cơ quan bên trong và bên ngoài. Tử cung là cơ quan sinh dục bên trong, có hình dáng không khác quả lê úp ngược, nằm ở điểm giao giữa bọng đái và trực tràng, đảm nhiệm nhiều tác dụng quan trọng như tuần hoàn máu trong kỳ kinh nguyệt, nơi thực hiện tổ và tiến triển của phôi thai, đem lại dinh dưỡng cho thai nhi tiến triển.
Cổ tử cung nằm giữa tử cung và bộ phận sinh dục nữ, có nhiệm vụ ngăn chặn các loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng xâm nhập vào bên trong tử cung. Khi quan hệ tình dục, cổ tử cung sẽ tiết ra hoạt chất nhầy giúp cho quan hệ trơn tru, đồng thời giúp cho tinh trùng di chuyển tới gặp trứng đơn giản hơn. Ngoài ra, cổ tử cung còn đảm nhận vai trò dẫn máu kinh tới bộ phận sinh dục nữ và tống xuất ra ngoài.
thông thường cấu trúc giải phẫu của cơ quan sinh dục nữ là có một tử cung. Tuy nhiên, một tỷ lệ thường ít gặp khi có thất thường về giải phẫu cơ thể bẩm sinh khiến cho phụ nữ có thể có những không không khác biệt về cơ quan sinh dục bên trong, điển hình là tình trạng tử cung đôi.
Bác sĩ Hồng Nhung chia sẻ, hiện tượng hai tử cung tạo ra ngay từ thời kỳ phôi thai, thông thường hai ống Mullerian có khuynh hướng sáp nhập lại với nhau, tiêu biến lớp vách ngăn để tạo ra nên một tử cung thông thường. Tuy nhiên, khi có thất thường xảy ra, hai ống Mullerian này không sáp nhập vào nhau, tạo ra nên hai buồng tử cung riêng biệt. những người có tử cung đôi cũng có thể có hai cổ tử cung và hai ống bộ phận sinh dục nữ. thế vì tử cung thông thường có hình dáng không khác quả lê úp ngược, phụ nữ có tử cung đôi sẽ có hình loại tử cung trông như quả chuối.
Tử cung đôi có thể có một lỗ thông vào một bộ phận sinh dục nữ, lỗ thông này được gọi là cổ tử cung. Trong một tỷ lệ, mỗi tử cung lại có cổ tử cung riêng. Thông thường cũng có một thành mô mỏng chạy dọc theo chiều dài bộ phận sinh dục nữ, chia bộ phận sinh dục nữ thành hai, với hai lỗ thông riêng biệt.
Mỗi tử cung có ống dẫn trứng và buồng trứng riêng. Kích thước hai khoang tử cung ở dị tật này sẽ hẹp hơn khoang tử cung thông thường. những phụ nữ có cũng có thể xuất hiện bọng đái, niệu đạo và hậu môn đôi. (1)
Phân biệt tử cung đôi với tử cung 2 sừng
So với dị tật tử cung đôi, tử cung 2 sừng thường gặp hơn. Tử cung 2 sừng còn gọi là tử cung trái tim, với đặc tính điển hình là hai bên tử cung có phần nhô lên không khác như sừng, trong lòng tử cung có một vách ngăn. Nghĩa là, phụ nữ mắc phải tử cung 2 sừng vẫn có một tử cung, tuy nhiên thế vì có hình dáng quả lê úp ngược, tử cung có hình trái tim. Nếu mắc phải tử cung đôi, phụ nữ sẽ có hai tử cung riêng biệt. (2)
Nguyên nhân gây nên ra tử cung đôi
Như đã từng chia sẻ, xuất hiện 2 tử cung là một dị tật tử cung bẩm sinh xảy ra khi phôi thai đang tiến triển trong bụng mẹ. thông thường, trong quá trình tiến triển của phôi thai, tử cung của thai nhi sẽ được tạo ra từ việc sáp nhập hai ống Mullerian song song để tạo ra khoang rỗng, đó là tử cung.
Nếu quá trình sáp nhập này không gặp bất kỳ khó khăn khăn hoặc trở ngại nào sẽ tạo ra một tử cung thông thường và khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu xảy ra thất thường có thể dẫn tới các dị tật tử cung, ví như tử cung đôi hoặc tử cung 2 sừng.
Hiện nay nguyên nhân dẫn tới việc sáp nhập hai ống Mullerian vẫn chưa được xác định cụ thể, tuy nhiên có những nghiên cứu cho rằng rằng sự thất thường này có thể do yếu tố di truyền. (3)
Dấu hiệu nhận biết cổ tử cung đôi
toàn bộ phụ nữ đều không biết mình mắc chứng bệnh vì tình trạng không gây nên ra bất kỳ triệu chứng nào. chứng bệnh thường được phát hiện trong quá trình thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ, hoặc trong quá trình kiểm tra tìm nguyên nhân gây nên ra sảy thai liên tiếp hoặc đau đớn bụng kinh dữ dội.
Thường dị tật tử cung đôi được phát hiện khi nữ giới bắt đầu có kinh nguyệt. Các triệu chứng lâm sàng và lứa tuổi phát hiện dị tật không không khác nhau tùy theo tình trạng tắc nghẽn ở bộ phận sinh dục nữ. Triệu chứng thường gặp nhất là ứ máu kinh gây nên đau đớn bụng mạn tính hoặc tiết huyết trắng thất thường.
đau đớn bụng dữ dội trước và trong kỳ kinh là một trong những dấu hiệu cảnh báo dị loại tử cung… mà chị em nên thăm khám ngay
tác động của tử cung đôi tới sức khỏe phụ nữ
Bác sĩ Nhung chia sẻ, đa số phụ nữ mắc phải tử cung đôi vẫn có đời sống tình dục, mang thai và sinh nở thông thường. Tuy nhiên sẽ có một ít trường hợp gặp các trở ngại sau:
1. với phụ nữ chưa mang thai
- Kinh nguyệt thất thường như thấy máu kinh nhiều, đau đớn bụng trước và trong kỳ kinh, tăng áp lực lên vùng chậu, khó khăn khăn khi sử dụng băng vệ sinh…
- Các trường hợp phát hiện hoặc chẩn đoán muộn có thể thực hiện tăng nguy cơ tác hại như ứ máu bộ phận sinh dục nữ, ứ máu tử cung, ứ mủ tử cung, lạc nội mạc tử cung, thậm chí là vô sinh.
2. với phụ nữ mang thai
Dị tật tử cung đôi có thể thực hiện giảm sút nguy cơ thụ thai, cũng như gây nên nhiều tác động tới thai kỳ, nhất là tăng nguy cơ gặp phải các tai biến sản khoa nguy hiểm:
- Sảy thai hoặc thai lưu.
- Thai nhẹ cân.
- Sinh khó khăn.
- Sinh non.
- thấy máu sau sinh.
“Thai phụ có tử cung đôi sẽ gặp tình trạng các nhánh động mạch nuôi dưỡng thai nhi mắc phải phân tán, lòng tử cung hẹp hơn so với thông thường, tử cung không co giãn tốt nên dễ dẫn tới tình trạng sảy thai, thai trễ tiến triển, thậm chí là thai chết lưu hoặc sinh non”, bác sĩ Nhung lý giải.
Ngoài ra, trong hai tử cung, tử cung kém tiến triển gọi là tử cung chột. Nếu phôi thai thực hiện tổ trong tử cung chột, khi tiến triển lớn có thể gây nên vỡ tử cung, đe dọa sức khỏe và tính mạng của thai phụ. Trường hợp thai phụ mang thai thuận lợi, tuy nhiên có thể sinh khó khăn do cấu trúc lòng tử cung nhỏ, thai nhi không quay đầu, ngôi thai thất thường.
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Nếu gặp phải các triệu chứng dưới đây, chị em nên thăm thăm khám ngay bởi đó có thể là dấu hiệu cảnh báo dị tật tử cung đôi, gồm:
- đau đớn khi quan hệ tình dục.
- đau đớn bụng dữ dội trước và trong kỳ kinh.
- thấy máu nhiều trong kỳ kinh.
- Rò rỉ máu khi sử dụng băng vệ sinh (nguyên nhân do chỉ đặt băng vệ sinh vào một trong hai bộ phận sinh dục nữ, máu vẫn có thể chảy từ bộ phận sinh dục nữ còn lại).
- Sảy thai liên tiếp nhiều lần.
“Khi nhận xuất hiện các dấu hiệu thất thường, chị em nên tới ngay khu vực y tế có chuyên khoa Sản Phụ uy tín để được thăm thăm khám và chẩn đoán chuẩn xác, nhờ đó có liệu pháp can thiệp phù hợp và sớm, ngăn được những tác hại nguy hiểm có thể tác động tới sức khỏe và nguy cơ sinh sản”, bác sĩ Nhung khuyến cáo.
Phương pháp chẩn đoán tử cung đôi
Sau khi hỏi thăm chứng bệnh sử, triệu chứng và thăm khám lâm sàng, nếu nghi ngờ chị em có tử cung đôi, bác sĩ sẽ đề nghị thực hiện những xét nghiệm nên thiết để chẩn đoán chuẩn xác tình trạng thất thường ở tử cung. những xét nghiệm thường được chỉ định gồm:
1. Siêu âm
Có thể là siêu âm 3D, siêu âm qua ngả bộ phận sinh dục nữ hoặc siêu âm qua thành bụng, tùy vào từng trường hợp cụ thể theo chỉ định của bác sĩ.
2. Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Kỹ thuật này sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để dựng nên những hình ảnh cắt ngang bên trong cơ thể, nhờ đó xác định được dị loại tử cung.
3. Chụp X-quang cản quang vòi trứng
Chụp X-quang vòi trứng có bơm thuốc cản quang để xác định kích thước và cấu trúc tử cung, cũng như vận động của vòi trứng.
chứng bệnh có điều trị khỏi được không?
Với sự tiến triển của y học tiên tiến cũng như sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết mắc phải, máy móc tiên tiến, dị tật tử cung đôi hoàn toàn có thể can thiệp điều trị hữu hiệu để tránh các tác hại tác động tới nguy cơ mang thai, thai kỳ và tin cậy sống của người phụ nữ.
với những trường hợp không gây nên ra tác hại thất thường sẽ không nên can thiệp tiểu phẫu. Tuy nhiên, trường hợp phụ nữ có hai tử cung cùng với hai bộ phận sinh dục nữ, bác sĩ có thể tư vấn tiểu phẫu loại bỏ vách ngăn chia bộ phận sinh dục nữ thành hai ngả, điều này giúp cho thai phụ đơn giản hơn trong việc sinh con.
Một phương pháp điều trị tử cung đôi không không khác cũng mang lại hữu hiệu cao là cắt đi một tử cung vận động không tốt. Tuy nhiên, phương pháp này nên được đặt lên bàn cân, so sánh các lợi ích và nguy cơ bởi việc này có mối liên quan tới nội tiết ở nữ giới, và có thể tác động tới việc đem lại máu tới tử cung.
Phụ nữ có tử cung thỉnh thoảng mang thai nên đặc biệt để ý bởi có các nguy cơ như ngôi thai thất thường, thai nhi trễ tiến triển do không gian tử cung hạn hẹp, sinh non hoặc thậm chí thai chết lưu. Vì thế, thai phụ mắc chứng bệnh nên tuân thủ tuyệt đối lịch thăm khám thai định kỳ được bác sĩ chỉ định để có thể theo dõi và can thiệp sớm.
Mới đây, Trung tâm Sản Phụ khoa phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM đã từng lên kế hoạch mang thai, dự phòng các nguy cơ để đón bé chào đời khỏe mạnh cho thai phụ 36 tuổi có tử cung đôi tiền sử hai lần sảy thai.
Thai phụ Minh Hoa (36 tuổi, ngụ tại tỉnh Bình Dương, tên nhân vật đã từng được thế đổi) có tiền sử hai lần sảy thai tự nhiên không rõ nguyên nhân. Khi mang thai lần ba, thai phụ tới thăm thăm khám tại Trung tâm Sản Phụ khoa phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM phát hiện mình mắc phải dị loại tử cung đôi thường ít gặp. Thai phụ được các chuyên gia lên kế hoạch chăm sóc thai kỳ chặt chẽ, theo dõi thai thường xuyên, dự phòng các nguy cơ như sảy thai, sinh non, sinh khó khăn có thể xảy ra. tới tuần thứ 39 của thai kỳ, thai phụ chuyển dạ tuy nhiên thai ngôi ngược, tiên số lượng sinh khó khăn nên được các chuyên gia chỉ định mổ lấy thai, đưa thai nhi ra ngoài an toàn.
HỆ THỐNG phòng thăm khám ĐA KHOA Hưng Thịnh
thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ là việc thực hiện vô cùng nên thiết để phát hiện sớm các thất thường như dị tật tử cung đôi hoặc các chứng bệnh lý phụ khoa không không khác. Để đặt hẹn thăm thăm khám tại Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh, chị em vui lòng liên hệ tới hotline để được hỗ trợ nhanh chóng!
