Ung thư phổi nên ăn gì, kiêng gì? Dinh dưỡng cho người chứng bệnh

Việc tìm hiểu về vấn đề ung thư phổi nên ăn gì và kiêng gì sẽ giúp cho người chứng bệnh chủ động hơn trong việc lựa lựa chọn thực phẩm hàng ngày. Từ đó giúp cho người chứng bệnh có thể giữ sức khỏe, tăng sức đề kháng để ngăn chặn nhiễm khuẩn, hạn chế tác dụng phụ và nâng cao hữu hiệu điều trị.

Theo thống kê của GLOBOCAN (địa điểm dữ liệu ung thư của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế), năm 2020 trên thế giới có tầm khoảng 2.206.771 ca mới mắc và 1.796.144 ca tử vong do ung thư phổi. Tại Việt Nam, ung thư phổi đứng thứ 2 trong những loại ung thư thường gặp với 26.262 ca mắc mới, 23.797 ca tử vong mỗi năm và tỷ lệ mắc là 29,42/100.000 dân.

Nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư phổi phải nhắc tới là việc hút thuốc lá trực tiếp (hút thuốc chủ động). Ngoài ra, nguy cơ mắc ung thư phổi cũng cao ở những người phải thường xuyên hít khói thuốc của người không không khác (hút thuốc thụ động), người thực hiện nghề tiếp xúc trực tiếp với dinh dưỡng cách nhiệt thạch miên (amiante/asbestos), khí phóng xạ radon (môi trường hầm mỏ), các loại hydrocarbon vòng thơm, arsenic, kim loại nặng (nickel, chrome…), ô nhiễm không khí…

Tầm quan trọng của dinh dưỡng dành cho người chứng bệnh ung thư

với các người chứng bệnh ung thư nói chung; khi biết mình mình mắc chứng bệnh, về tâm lý các người chứng bệnh thường buồn phiền và dẫn tới việc chán ăn. Bên cạnh đó, trong quá trình điều trị, người chứng bệnh sẽ trải qua các phương pháp điều trị như tiểu phẫu, hóa trị, xạ trị; tất cả các phương thức trên đều nên người chứng bệnh có một sức khỏe tốt để nâng cao sức đề kháng, giúp cho phục hồi tốt trong quá trình điều trị.

chủ yếu vì vậy dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị ung thư nói chung và ung thư phổi nói riêng. Liệu pháp dinh dưỡng nên được bắt đầu từ thời điểm phát hiện ung thư và theo dõi suốt quá trình điều trị chứng bệnh. Hiện tại, không có một nghiên cứu nào chứng minh một loại thực phẩm hoặc dinh dưỡng bổ sung nào có thể giúp cho điều trị khỏi và phòng ngừa chứng bệnh ung thư phổi. Tuy nhiên, một chế độ ăn với nhiều rau, trái cây, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp cho người chứng bệnh nâng cao sức khỏe. Khi tình trạng sức khỏe được tăng cao, người chứng bệnh có thể dung nạp tốt với việc điều trị, từ đó giúp cho nâng cao hữu hiệu điều trị để ngăn chặn chứng bệnh ung thư. (1)

Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người chứng bệnh ung thư phổi hoàn toàn không không khác nhau trên từng người chứng bệnh, và được dựa trên các yếu tố sau: tình trạng xâm lấn khối bướu, thời kỳ chứng bệnh, phương pháp điều trị, tiên số lượng chứng bệnh và các chứng bệnh lý phối hợp. Mục tiêu chủ yếu của liệu pháp dinh dưỡng trong điều trị ung thư là giữ thể trạng người chứng bệnh, tăng cường hệ thống miễn dịch và tác dụng của các cơ quan.

Liệu pháp dinh dưỡng được chỉ định qua các bước:

• Sàng lọc, phản hồi nguy cơ dinh dưỡng của người chứng bệnh: sử dụng NRS 2002 (Nutrition Risk Screening: Sàng lọc nguy cơ dinh dưỡng) của Hiệp hội Dinh dưỡng lâm sàng và chuyển hóa châu Âu uống trong trung tâm y tế. Quy trình phản hồi được tiến hành hàng tuần hoặc mỗi 1-3 tháng. Các tiêu chí phản hồi gồm: tình trạng sụt cân, tình hình ăn uống thực tế, chỉ số khối cơ thể (BMI), các chứng bệnh mạn tính kèm theo…
• Kiểm tra dinh dưỡng: Quy trình này được thực hiện sau sàng lọc dinh dưỡng. Kết quả cuối cùng đem tới các thông tin về chuyển hóa, nhu cầu dinh dưỡng, các tác dụng của cơ quan…
• phản hồi cân bằng năng số lượng và dinh dưỡng, gồm: phản hồi tình trạng, nhu cầu của người chứng bệnh về năng số lượng và dinh dưỡng thực tế dung nạp vào cơ thể.
• Thăm kiểm tra lâm sàng, gồm: khai thác thông tin, những dấu hiệu cảnh báo nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng hoặc nhiễm độc.
• Xét nghiệm máu: thực hiện xét nghiệm phản hồi nồng độ Protein, Albumin, đường máu, điện giải, phản hồi tác dụng gan…
• Tính toán nhu cầu năng số lượng: tùy thuộc vào thể trạng người chứng bệnh, thời kỳ chứng bệnh, tình trạng tâm lý – tinh thần. Việc tính toán nhu cầu bồi bổ cơ thể cho cơ thể dựa trên khối số lượng cơ thể, khối số lượng xin muốn, tình trạng cạn kiệt protein và những yếu tố stress chuyển hóa. Thông thường với trường hợp người chứng bệnh thể trạng tốt, hoang mang nhẹ, nhu cầu protein dao động 0,8-1g/kg. Với trường hợp người chứng bệnh suy kiệt nhẹ, tình trạng hoang mang trung bình, nhu cầu dinh dưỡng nên tăng lên mức 1,5-2g/kg thể trọng.

• Lập kế hoạch dinh dưỡng, gồm: thiết lập định hướng, các loại thực phẩm, cách bổ sung nên thiết. Ngoài ra kế hoạch dinh dưỡng nên linh hoạt với tình trạng của người chứng bệnh ở từng thời điểm cụ thể.

Do đó, với những người chứng bệnh ung thư, nên để ý theo dõi cân nặng và chế độ dinh dưỡng. Người thân có thể tham khảo thêm ý kiến, hướng dẫn của các chuyên gia chuyên khoa ung bướu, bác sĩ dinh dưỡng để giúp cho người chứng bệnh có một chế độ dinh dưỡng phù hợp. Nếu người chứng bệnh có chế độ dinh dưỡng tốt, người chứng bệnh có thể giữ sức khỏe, giữ cân nặng ổn định, tăng sức đề kháng để ngăn chặn nhiễm khuẩn, hạn chế tác dụng phụ và nhanh khôi phục sau điều trị ung thư.

Các vấn đề dinh dưỡng thường gặp ở người chứng bệnh ung thư phổi

Ung thư phổi thường gặp những vấn đề dinh dưỡng như sau:

• Suy dinh dưỡng và sụt cân: gây ra tác động tới thể trạng, suy suy yếu tin cậy cuộc sống và suy yếu hữu hiệu của các liệu pháp điều trị.
• Tiêu chảy, buồn nôn: trong quá trình hóa trị, người chứng bệnh có thể gặp các tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn. Nếu không được bồi bổ cơ thể và xử trí sớm, tình trạng có thể nhiều ngày gây ra mất nước, điện giải, suy kiệt.
• Cảm giác ăn không ngon miệng, chán ăn: có thể do tác dụng phụ của điều trị, do tâm lý lo lắng chán nản.

Ung thư phổi nên ăn gì?

Vậy người mắc phải ung thư phổi nên ăn gì? những loại thực phẩm người chứng bệnh ung thư phổi nên lựa lựa chọn bổ sung gồm:

1. Sữa và các sản phẩm từ sữa

Sữa và những loại thực phẩm từ sữa đều rất mềm và có mùi vị thơm ngon, dễ chịu, giúp cho dễ tiêu hóa và kích thích vị giác. Hàm số lượng dinh dưỡng có trong sữa rất cao, gồm protein, canxi, vitamin D, vitamin A, vitamin B12, vitamin B2, nioxin, phốt pho, kali và magie có nguy cơ tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức khỏe nhanh chóng, đặc biệt với người chứng bệnh ung thư phổi.

2. Trái cây và rau quả

người chứng bệnh ung thư phổi nên ăn gì? Người nhà nên bổ sung các loại trái câu và rau quả vào trong chế độ ăn. Trong các loại trái cây và rau củ quả thường có chứa nhiều dinh dưỡng chống oxy hóa, giúp cho suy yếu các triệu chứng chứng bệnh và đem tới vitamin, các khoáng dinh dưỡng nên thiết cho người chứng bệnh ung thư phổi. Ngoài ra, trái cây và rau xanh còn chứa nhiều carbohydrate tốt giúp cho sản sinh năng số lượng chủ yếu cho cơ thể. (2)

3. Các loại rau cải

Trong menu của người chứng bệnh ung thư phổi nên bổ sung đầy đủ các nhóm dinh dưỡng gồm vitamin, dinh dưỡng xơ và các khoáng dinh dưỡng nên thiết có trong rau xanh. người chứng bệnh có thể sử dụng các loại rau củ quả cắt nhỏ Sau đó hấp chín, hoặc hấp chín Sau đó xay nhuyễn, nấu chung cùng cháo, cơm… để dễ nuốt. Các loại rau cải dành cho người chứng bệnh ung thư phổi gồm: bông cải xanh, súp lơ trắng, bắp cải, cải brussels thường còn gọi là bắp cải tí hon chứa sulforaphane, một hợp dinh dưỡng giàu lưu huỳnh được cho là một trong những dinh dưỡng chống ung thư mạnh nhất được tìm xuất hiện trong thực phẩm.

4. Rau có màu xanh lá

những loại rau có màu xanh lá tốt cho người chứng bệnh ung thư phổi như rau bina, cải xoăn, rau diếp cá… Chúng có chứa nhiều folate, là một loại vitamin B  thiết yếu đóng vai trò trong việc trở thành tế bào hồng cầu và giúp cho cho sự tiến triển của tế bào khỏe mạnh thông qua việc tham gia vào quá trình tạo và sửa điều trị DNA.

5. Trái cây có màu cam

Những loại trái cây có màu sắc nói chung và màu cam nói riêng thường có chứa nhiều sắc tố thực vật carotenoid tự nhiên (là nguồn đem tới vitamin A cho cơ thể). Carotenoid mang lại những lợi ích cho sức khỏe, như tăng cường sức đề kháng, chống nhiễm khuẩn, ngăn ngừa tổn thương DNA và các dinh dưỡng liệu di truyền không không khác… những loại trái cây có màu cam mà người chứng bệnh ung thư phổi nên ăn như: cam, quýt, đu đủ, ớt chuông đỏ, cà rốt…

6. Quả mọng

Các quả mọng như việt quất xanh, việt quất đen, quả dâu tây, quả nho, mâm xôi, nam việt quất… chứa nhiều dinh dưỡng xơ, vitamin C và các chống oxy hóa (ví dụ: acid ellagic, anthocyanin và resveratrol được cho là có thể thực hiện suy yếu nguy cơ ung thư).

7. Ngũ cốc nguyên hạt

chứng bệnh ung thư phổi nên ăn gì sẽ tốt? Tinh bột có trong ngũ cốc như gạo, lúa mì, bột yến mạch, khoai, sắn dây… rất tốt cho người chứng bệnh ung thư phổi. Các loại thực phẩm này trung hòa dịch acid dạ dày, giữ an toàn niêm mạc dạ dày và thực quản; ngoài ra còn đem tới vitamin B và carbohydrate để kích thích bộ não sản sinh Serotonin (hormone giúp cho cơ thể suy yếu cảm giác chán ăn, lo âu, buồn bực). Có thể ăn ngũ cốc chung với sữa, yaourt… cho dễ nuốt.

8. Trà xanh

Theo những trang thông tin về y tế của Hoa Kỳ từng ghi nhận trà xanh được chứng minh có vai trò trong việc phòng ngừa sự tiến triển của chứng bệnh ung thư phổi. Các hợp dinh dưỡng gồm theaflavin và epigallocatechin-3-gallate (EGCG) tìm xuất hiện trong trà xanh có nguy cơ tăng cường tác dụng của thuốc hóa trị Cisplatin (loại thuốc thường được  dùng để điều trị ung thư phổi). Tuy nhiên, trong trà xanh có chứa caffeine, do đó khi sử dụng nên để ý nếu  người chứng bệnh có vấn đề về giấc ngủ hoặc nhạy cảm với dinh dưỡng này. (3)

9. Thực phẩm giàu protein

Triệu chứng ho ra máu có thể gặp ở người chứng bệnh ung thư phổi, dẫn tới việc người chứng bệnh có thể mắc phải thiếu máu. Do đó trong chế độ dinh dưỡng của người chứng bệnh nên được bổ sung thêm thực phẩm nhiều đạm, ví dụ như các loại sữa ít béo, yến mạch, hạnh nhân, cá ngừ, trứng…

10. Uống nhiều nước

người chứng bệnh nên uống từ 2-2,5 lít nước mỗi ngày nhằm giúp cho ngăn ngừa tình trạng mất nước. Ngoài ra người chứng bệnh có thể bổ sung các loại nước ép trái cây không không khác để thực hiện đa loại thêm chế độ dinh dưỡng.

Ung thư phổi nên kiêng ăn gì?

đi kèm với những thực phẩm nên sử dụng, những thực phẩm không không khác có thể mang nguy cơ tiềm ẩn và tác động tới quá trình điều trị của người chứng bệnh ung thư phổi. Vậy ung thư phổi nên kiêng ăn gì? Các loại thực phẩm này gồm:

• Những thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng béo bão hòa như đồ nướng, chiên xào rán, thịt xông khói, đồ đông lạnh, đóng hộp… dinh dưỡng béo, nhất là dinh dưỡng béo động vật khiến cho dạ dày không dễ tiêu hóa, trở ngại quá trình hấp thụ dinh dưỡng dinh dưỡng của cơ thể.
• Đồ ngọt chứa nhiều đường, ví dụ như bánh ngọt tráng miệng, nước trái cây có đường, kẹo, đồ uống có đường.
• Các thực phẩm quá cứng, khô, không dễ nhai, không dễ nuốt và không dễ tiêu hóa.
• Tránh sử dụng những thực phẩm quá lạnh hoặc quá nóng, kiêng thực phẩm chiên rán ở nhiệt độ cao.
• Tránh ăn các loại thức ăn cay và có tính acid, hoặc thức ăn chứa nhiều loại gia vị như ớt bột, hạt tiêu hoặc bột cà ri.
• Không sử dụng các đồ uống chứa nhiều caffein, đồ uống có gas, bia rượu, thuốc lá…
• Nếu mắc phải dị ứng với sữa, người chứng bệnh nên tránh sử dụng sữa hoặc các sản phẩm từ sữa vì có thể gây ra buồn nôn và tiêu chảy.

Dinh dưỡng cho người chứng bệnh ung thư phổi nên lưu ý gì?

Căn chứng bệnh ung thư phổi và tác dụng phụ của các phương pháp điều trị (hóa trị, xạ trị…) có thể gây ra ra các tình trạng thế đổi vị giác, chán ăn, mệt mỏi, suy nhược… khiến cho người chứng bệnh ăn uống kém, dẫn tới thiếu dinh dưỡng. những phương pháp có thể giúp cho người chứng bệnh ăn uống hữu hiệu trong quá trình điều trị gồm:

• Chia 3 bữa chủ yếu thành 6-8 bữa nhỏ một ngày, mỗi bữa ăn cách 2-3 giờ.
• Ăn trễ, nhai kỹ thức ăn.
• Trong bữa ăn có thể uống thêm nước để thực hiện mềm thức ăn, giúp cho việc nuốt dễ thực hiện hơn.
• Ăn từng miếng nhỏ, nuốt hoàn toàn từng miếng thức ăn trước khi thêm thức ăn vào miệng.
• Ăn bất nhắc thời gian nào trong ngày ngay khi cảm xuất hiện đói và có thể ăn được.
• Ngồi thẳng vùng eo lưng hoặc nghiêng 45 độ trong khi ăn và sau bữa ăn ít nhất 30 phút.
• Ăn nhiều thực phẩm yêu thích.
• Cố gắng giữ gìn đầy đủ các nhóm thực phẩm như từng nêu ở phần trên, nấu theo nhiều cách không không khác nhau để kích thích cảm giác thèm ăn của người chứng bệnh. Sử dụng các loại thực phẩm bồi bổ cơ thể theo tư vấn của bác sĩ.

đi kèm với chế độ dinh dưỡng, tinh thần lạc quan, suy nghĩ tích cực cũng là một phương thức hỗ trợ điều trị ung thư hữu hiệu.

Bí quyết nấu món ăn giàu dinh dưỡng cho người chứng bệnh ung thư phổi

Các phương pháp điều trị ung thư phổi có thể gây ra ra tác dụng phụ như buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, tiêu chảy, táo bón,… Các triệu chứng này có thể được kiểm soát thông qua điều chỉnh chế độ ăn như sau: (4)

• với triệu chứng buồn nôn và nôn: Ưu tiên ăn thực phẩm nhạt, ít gia vị và chia ra thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
• với triệu chứng tiêu chảy: Ăn thực phẩm có chứa muối để bổ sung số lượng natri mắc phải mất; nên uống ít nhất một ly nước hoặc các loại nước bổ sung điện giải sau mỗi lần đi tiêu lỏng. Trong menu nên tránh sữa, thức ăn nhiều dinh dưỡng béo, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt.
• với triệu chứng táo bón: Tăng cường thực phẩm nhiều dinh dưỡng xơ như ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây tươi. Nên uống nhiều nước, tránh sử dụng phô mai, trứng…
• với tình trạng ăn không ngon miệng: chia bữa ăn ra nhiều bữa nhỏ; tăng số lượng thực phẩm giàu calories, giàu protein như bơ đậu phộng, thịt gà, trứng luộc, các loại hạt…
• với tình trạng mắc phải thế đổi về mùi vị: có thể nấu món ăn theo một cách mới (thế vì chiên trứng thì có thể thực hiện món trứng trần), tăng nguy cơ tiếp xúc mùi vị của người chứng bệnh (có thể ngửi trước, sau đó nếm thử một chút số lượng nhỏ Sau đó mới ăn).
• với vết loét miệng: tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc giúp cho suy yếu triệu chứng đau đớn do vết loét gây ra ra; nên ăn các loại thực phẩm mềm như bột yến mạch; hoặc có thể thử các loại thực phẩm đông lạnh như kem, sữa chua đông lạnh; hạn chế các loại thực phẩm cay, mặn, thực phẩm có tính acid như cam, chanh tươi, cà chua…

Dinh dưỡng, thể thao và tinh thần lạc quan ngăn chặn ung thư phổi

đi kèm với có chế độ dinh dưỡng thích hợp, người chứng bệnh nên vận động điều độ, thực hiện những bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe như tập thở, tập yoga, thái cực quyền, các bài tập giãn cơ,… sẽ giúp cho tăng cường oxy cho phổi, giúp cho tăng cao sức khỏe và triệu chứng không dễ thở của người chứng bệnh.

đa số người chứng bệnh ung thư rất dễ mắc phải trầm cảm, suy sụp, thậm chí tuyệt vọng. Do đó, sự động viên tinh thần tới từ người thân và bạn bè xung quanh sẽ giúp cho người chứng bệnh lạc quan hơn, thoải mái tinh thần hơn, từ đó giúp cho nâng cao hữu hiệu điều trị.

Chế độ dinh dưỡng cho người chứng bệnh ung thư phổi đóng vai trò thiết yếu, tác động tới kết quả điều trị của người chứng bệnh. Việc tìm hiểu và nắm rõ ung thư phổi nên ăn gì và kiêng ăn gì rất quan trọng. Tuy nhiên, mỗi người chứng bệnh là một cá thể riêng biệt, không ai không khác ai; vậy nên người chứng bệnh và gia đình nên chủ động trao đổi với bác sĩ để có được các hướng dẫn phù hợp, tối ưu hữu hiệu điều trị, nâng cao tin cậy sống cho người chứng bệnh.

Để thăm kiểm tra sàng lọc và điều trị ung thư  phổi tại trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, bạn có thể liên hệ qua thông tin sau:

Chúng tôi hy vọng qua sau đây sẽ giúp cho bạn khắc phục được thắc mắc Ung thư phổi nên ăn gì và kiêng gì. phối hợp việc sinh hoạt lành mạnh, đúng cách sẽ giúp cho người chứng bệnh nhanh chóng phục hồi sức khỏe, tiếp nhận điều trị tốt hơn, mang lại các kết quả khả quan nhất.