căn bệnh mạn tính ở người già thường căn bệnh nền ở người già nếu không được chăm sóc, kiểm soát tốt nhất, có thể tăng nặng phức tạp, không dễ dàng điều trị, tác động nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng.
Nhiều căn bệnh mạn tính ở người già có thể gây nên tác động xấu tới sức khỏe và uy tín sống của người căn bệnh. Vậy, đâu là những căn bệnh mạn tính nguy hiểm thường gặp ở người già? nên lưu ý gì khi chăm sóc, điều trị, kiểm soát các căn bệnh nền ở người già?
Vì sao người già dễ mắc căn bệnh mạn tính, căn bệnh nền?
người già có nguy cơ mắc các căn bệnh mạn tính cao hơn các lứa tuổi không tương tự. Theo nghiên cứu của Hội đồng Quốc gia về Lão hoá của Mỹ (The National Council on Aging), gần 95% người lớn từ 60 tuổi trở lên mắc ít nhất một căn bệnh mạn tính, trong khi gần 80% mắc hai căn bệnh trở lên. Điều này là do cơ thể người lớn tuổi gặp phải lão hóa, thói quen sống thiếu khoa học qua thời gian, suy suy yếu miễn dịch… (1)
Hệ thống miễn dịch khi vận động tốt nhất sẽ giúp cho giữ an toàn cơ thể khỏi các dưỡng chất lạ hoặc có hại, ví dụ như vi khuẩn, virus, dưỡng chất độc, tế bào ung thư,… Khi con người già đi, hệ thống miễn dịch của cơ thể không vận động tốt, nguy cơ phát hiện và sửa chữa trị các khiếm khuyết tế bào gặp phải suy suy yếu. Do đó, cơ thể người già phục hồi trễ hơn khi mắc một căn bệnh lý bất kỳ. Các yếu tố này thực hiện tăng nguy cơ mắc căn bệnh mạn tính ở người già.
Mặt không tương tự, quá trình lão hóa, các thói quen xấu như ăn uống thiếu khoa học, ít vận động, thường ngồi yên một chỗ… qua thời gian càng khiến cho người già tăng nguy cơ mắc căn bệnh nền. Các căn bệnh này tiếp tục tăng nặng qua thời gian. Nhiều người có tuổi còn mắc cùng lúc nhiều căn bệnh nền, căn bệnh mạn tính không tương tự nhau, từ đó nguy cơ căn bệnh ông xã căn bệnh gây nên tăng nặng, diễn biến nhanh, phức tạp, không dễ dàng điều trị, kiểm soát.
12 nhóm căn bệnh mạn tính ở người già thường gặp
Tại Việt Nam, tình trạng người lớn tuổi mắc cùng lúc nhiều căn bệnh lý nền không tương tự nhau (đa căn bệnh lý) rất thường gặp. Dưới đây là những căn bệnh nền, căn bệnh mạn tính, nguy hiểm thường xảy ra ở người lớn tuổi.
1. căn bệnh tim mạch
Người già và trung tuổi thường dễ mắc căn bệnh tim mạch hơn người trẻ, gồm tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, căn bệnh mạch vành, suy tim, rung nhĩ…
Càng lớn tuổi thì các mao mạch càng suy yếu dần độ đàn hồi, thực hiện cho thành tim dày lên, động mạch xơ vữa, mao mạch gặp phải thu hẹp. Lúc này, áp lực dòng máu tăng cao, tim phải lao động nhiều hơn nhằm đáp ứng đủ số lượng máu mang tới cho các tế bào và cơ quan trong cơ thể, thực hiện tăng nguy cơ mắc căn bệnh lý tim mạch.
căn bệnh tim mạch luôn nằm trong nhóm căn bệnh mạn tính ở người già thường gặp nhất. Tuổi tác gắn liền với các vấn đề sức khỏe như suy nhược, béo phì và tiểu đường,… – những yếu tố thực hiện tăng nguy cơ mắc căn bệnh tim.
2. căn bệnh cơ xương khớp
Theo thời gian và tuổi tác, hệ thống cơ xương gồm xương, sụn, dây chằng, khớp, cơ và các mô liên kết không tương tự tạo nên cấu trúc của cơ thể và giúp cho cơ thể di chuyển bắt đầu gặp phải thoái hóa. Cùng với đó, sự suy suy yếu hệ thống miễn dịch, cơ thể hấp thụ ít Canxi và các dưỡng dưỡng chất nên thiết,… khiến cho người già dễ mắc các căn bệnh cơ xương khớp hơn.
một vài căn bệnh nền, căn bệnh mạn tính ở người già mối quan hệ tới cơ xương khớp thường gặp gồm: loãng xương, thoái hóa khớp, viêm khớp loại thấp, căn bệnh Gout, viêm bao hoạt dịch, đau đớn cơ xơ hóa,… Đây chủ yếu là tại sao người già dễ gặp phải đau đớn tức cơ xương khớp không thuyên suy yếu.
3. căn bệnh đái tháo đường (tiểu đường)
Đái tháo đường là căn bệnh nền ở người lớn tuổi đòi hỏi nên có sự kiểm soát căn bệnh chặt chẽ. Theo thời gian, căn bệnh tiểu đường có thể gây nên ra các căn bệnh lý thường vấn đề sức khỏe nghiêm trọng với người già như: căn bệnh tim, đột quỵ, căn bệnh thận, các vấn đề về mắt, tổn thương thần kinh có thể dẫn tới cắt cụt chi… Ngoài ra, những người mắc căn bệnh tiểu đường loại 2 có thể có nguy cơ mắc căn bệnh ung thư và căn bệnh Alzheimer cao hơn.
4. căn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
căn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường còn gọi là COPD là một căn căn bệnh thường gặp, đặc biệt ở người lớn tuổi. người mắc căn bệnh lớn tuổi có xu hướng suy suy yếu công dụng và sức khỏe, nhận thức, khiến cho việc lấy các phương pháp điều trị COPD trở nên không dễ dàng khăn hơn.
Các triệu chứng của căn bệnh gồm: tức ngực, không dễ dàng thở, mệt mỏi, thiếu năng số lượng,… COPD ở người già không những tác động tới hơi thở mà còn có thể ngăn cản nguy cơ đi lại, giao tiếp xã hội và thực hiện các vận động hàng ngày. căn bệnh còn thực hiện tăng nguy cơ loãng xương và té ngã, khiến cho người già dễ gặp phải chấn thương và tàn tật vĩnh viễn hơn.
5. Ung thư
một vài căn bệnh ung thư có thể xảy ra ở người lớn tuổi gồm có: (2)
- Ung thư dạ dày
- Ung thư bọng đái
- Ung thư phổi
- Ung thư tuyến tụy
- Ung thư vú
- Ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư là một trong những căn bệnh mạn tính ở người già nguy hiểm nhất. Nghiên cứu từng chứng tỏ rằng người lớn tuổi từ 65 tuổi trở lên có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 11 lần so với người trẻ tuổi. Với tình trạng dân số toàn cầu đang già đi, trong hai thập kỷ tới, ung thư ở người lớn tuổi sẽ tiếp tục là gánh nặng sức khỏe đáng quan tâm. (3)
Ung thư ở người lớn tuổi thường tiến triển trễ hơn vì cơ thể người già vốn có tốc độ tiến triển tế bào trễ hơn so với người trẻ. Tuy nhiên, một vài dữ liệu cho xuất hiện người già có u bướu có tiên số lượng xấu hơn do chẩn đoán muộn, dẫn tới tỷ lệ tử vong cao hơn.
Việc điều trị ung thư cho người già sẽ càng gặp nhiều không dễ dàng khăn hơn nếu người căn bệnh còn mắc thêm các căn bệnh mạn tính tuổi không tương tự, ví dụ như căn bệnh tiểu đường hoặc căn bệnh thận mạn.
6. căn bệnh thận mạn tính
căn bệnh thận mạn tính (CKD) là một vấn đề lâm sàng rất thường gặp ở nhóm người căn bệnh cao tuổi và có mối quan hệ tới việc gia tăng tỷ lệ mắc căn bệnh và tử vong. Các yếu tố thực hiện tăng nguy cơ mắc căn bệnh thận mạn gồm:
- Tăng huyết áp
- căn bệnh tiểu đường
- Béo phì
- Protein niệu
- Tăng Lipid máu
- căn bệnh tim mạch
- căn bệnh cầu thận và ống kẽ thận
- Nhiễm toan chuyển hóa
- Hút thuốc
- Chế độ ăn kiêng Protein cao
- Thiếu máu
- Tăng Axit Uric máu
- Sử dụng thuốc (thuốc NSAID, thuốc thuốc kháng sinh,…)
- Mức FGF23 tăng cao
- Tăng Phosphat máu
- Tăng Canxi máu
- …
7. Rối loạn công dụng hệ tiết niệu
Một căn bệnh nền ở người già thường gặp không tương tự là rối loạn công dụng hệ tiết niệu dẫn tới những vấn đề khi tiểu tiện như: tiểu không kiểm soát, tiểu đêm, nhiễm trùng tiểu, viêm bể thận,…
Khi kiểm soát các căn bệnh mạn tính mối quan hệ tới hệ tiết niệu, nên lưu ý tới trung tâm y tế nếu có các triệu chứng như cảm giác đau đớn khi đi tiểu, màu nước tiểu thế đổi không thường thì, có lẫn máu trong nước tiểu, đi tiểu 8 lần trở lên trong một ngày, chỉ đi tiểu một vài lượng nhỏ mặc dù rất có cảm giác buồn tiểu, tiểu ít thường thậm chí không tiểu,…
8. Rối loạn thị lực
Tốc độ suy suy yếu thị lực tỉ lệ thuận với tuổi tác. người già dễ mắc các căn bệnh lý và vấn đề mối quan hệ tới mắt như: lão thị, tăng nhãn áp, khô mắt, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, đục thủy tinh thể…
9. Các căn bệnh tiêu hóa
Người lớn tuổi có nhiều nguy cơ gặp phải rối loạn tiêu hoá. Nếu không điều trị sớm, các căn bệnh về đường tiêu hóa có thể trở thành căn bệnh mạn tính ở người già với tình trạng nghiêm trọng.
một vài căn bệnh mạn tính ở người già có mối quan hệ tới hệ tiêu hoá như: chứng không dễ dàng nuốt, trào ngược dạ dày thực quản, viêm thực quản, viêm teo dạ dày mạn tính (CAG), loét dạ dày tá tràng, táo bón, căn bệnh túi thừa,…
10. căn bệnh Parkinson
căn bệnh Parkinson tác động tới trong vòng 1% số người trên 60 tuổi và 5% số người trên 85 tuổi. Đây là căn căn bệnh thường xuất hiện sau tuổi 60 và luôn nằm trong nhóm các căn bệnh mạn tính ở người già thực hiện suy suy yếu uy tín cuộc sống khi về già.
Người mắc căn bệnh Parkinson có triệu chứng thường gặp như: tay chân run rẩy, không dễ dàng giữ thăng bằng, khom vùng eo lưng, căng cứng cơ bắp, mất trí nhớ, các vấn đề về giọng nói (ví dụ như nói ngọng, ngắt quãng dài không thường thì hoặc khàn giọng), các vấn đề về giấc ngủ (ví dụ như không dễ dàng ngủ, ngủ chập chờn không sâu giấc hoặc hội chứng chân không yên),…
căn bệnh Parkinson chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, chủ yếu chỉ kiểm soát và suy yếu nhẹ triệu chứng. Có nhiều loại thuốc và nhiều phương pháp điều trị không tương tự nhau để giúp cho suy yếu các triệu chứng căn bệnh Parkinson. Các loại thuốc dùng điều trị căn bệnh Parkinson thường thực hiện tăng tình trạng Dopamin, thế thế Dopamin hoặc kích thích thụ thể Dopamin thông qua tác động tới các hóa dưỡng chất trong não.
11. Suy suy yếu trí nhớ, sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ là một trong những căn bệnh thường gặp với trong vòng một phần ba số người từ 85 tuổi trở lên mắc phải. Có nhiều loại căn bệnh sa sút trí tuệ không tương tự nhau, một vài có mối quan hệ chặt chẽ tới căn bệnh Alzheimer và chứng mất trí nhớ do mao mạch, ví dụ như căn bệnh tiểu đường và căn bệnh tim mạch,… (4)
Mặt không tương tự, ở thời kỳ sau của chứng sa sút trí tuệ, phản ứng miễn dịch của cơ thể suy yếu. Người căn bệnh có thể phải nằm trên giường căn bệnh lâu hơn và gặp không dễ dàng khăn khi nuốt. Tất cả những điều này đều khiến cho người căn bệnh có nhiều nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe không tương tự có thể dẫn tới tử vong, ví dụ như nhiễm trùng (như viêm phổi) hoặc đột quỵ do có khối máu đông thực hiện tắc nghẽn mao mạch.
12. Lo âu, trầm cảm
Rối loạn lo âu, trầm cảm gây nên ra cảm giác thất vọng, bi quan, vô vọng, mệt mỏi, không dễ dàng đưa ra quyết định, thế đổi khẩu vị, mất hứng thú với các vận động,… Những căn bệnh mạn tính ở người già, nhất là các căn bệnh đang diễn tiến xấu thường càng khiến cho người căn bệnh có nguy cơ gặp phải trầm cảm cao hơn. Nguyên nhân là do tâm lý suy nghĩ nhiều tới tình trạng sức khỏe đang gặp phải thường ít được gần gũi với con cháu, hạn chế trong việc giao tiếp xã hội…
>>>Có thể bạn không biết: 24 căn bệnh thường gặp ở người già biết sớm để phòng ngừa
Mối nguy cơ khi người già mắc cùng lúc nhiều căn bệnh nền
người già mắc nhiều căn bệnh nền, căn bệnh mạn tính cùng một lúc có thể dẫn tới nhiều vấn đề về sức khỏe thể dưỡng chất lẫn tinh thần, từ đó thực hiện suy suy yếu tuổi thọ và uy tín cuộc sống của người căn bệnh. Cụ thể:
- người già khi mắc nhiều căn bệnh mạn tính cùng lúc thì uy tín cuộc sống sẽ gặp phải tác động nghiêm trọng. Người căn bệnh luôn cảm xuất hiện đau đớn tức, không ăn uống được, phụ thuộc người không tương tự….
- căn bệnh tình có nguy cơ tăng nặng nhanh do các căn bệnh có thể “hiệp đồng” tiến triển, tác động lẫn nhau. Ví dụ, căn bệnh tiểu đường thực hiện tăng nặng căn bệnh tim mạch, căn bệnh thận, căn bệnh cơ xương khớp…
- Người căn bệnh có nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị sớm. Các căn bệnh mạn tính cùng tồn tại tác động tới sức khỏe tổng thể, thực hiện suy yếu sức chịu đựng của cơ thể người căn bệnh.
- Kém tốt nhất khi điều trị, kiểm soát nhiều căn bệnh mạn tính. Ví dụ các thuốc điều trị phối hợp của nhiều chuyên khoa có thể tương tác với nhau, thực hiện suy yếu tốt nhất hoặc gây nên tác dụng phụ. Lúc này, nên bác sĩ có chuyên môn điều chỉnh thuốc, chế độ ăn hợp lí và tư vấn chế độ đặc biệt sau ra viện để chăm sóc tại nhà.
Lưu ý dành cho người già mắc các căn bệnh mạn tính
Với người già mắc các căn bệnh mạn tính, việc theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khoẻ là rất quan trọng để kiểm soát căn bệnh, giữ uy tín cuộc sống và suy yếu nguy cơ xảy ra tác hại. một vài lưu ý quan trọng là:
- Sử dụng thuốc đúng toa và chỉ định của bác sĩ: Người căn bệnh nên tuân thủ kế hoạch điều trị của bác sĩ. Đừng ngần ngại thảo luận với bác sĩ nếu có bất kỳ thắc mắc nào về thuốc hoặc phương pháp điều trị.
- Thực hiện các liệu pháp phòng tránh: Đeo khẩu trang, rửa tay đúng cách và giữ trong vòng cách an toàn với những người không tương tự,… sẽ giúp cho hạn chế nguy cơ lây truyền nhiễm các căn bệnh truyền nhiễm không tương tự thực hiện tăng nặng các căn bệnh nền đang mắc phải.
- Chế độ dinh dưỡng phù hợp: Người mắc các căn bệnh mạn tính ở người già nên ăn nhiều rau củ quả, không uống rượu bia và hạn chế thực phẩm nhiều đường, muối, dưỡng chất béo,… Có thể tham khảo thêm chuyên gia dinh dưỡng về chế độ ăn phù hợp với từng căn bệnh lý cụ thể.
- Quản lý cân nặng: giữ cân nặng ổn định, tránh tăng cân quá mức vì béo phì là một tác nhân thực hiện trầm trọng hơn các căn bệnh mạn tính ở người già. Ngoài ra, tránh nhịn ăn, ăn kiêng gây nên sụt cân, suy kiệt,…
- Vận động thể dưỡng chất: Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người, thực hiện các bài tập vận động như đi bộ, dưỡng sinh hoặc bơi lội để giữ sức khỏe,… Nên tập thể thao ít nhất 30 phút/ngày và 3-4 ngày/tuần.
- Nghỉ ngơi đủ: người già nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, hạn chế thực hiện những công việc nặng.
- Kiểm soát lo sợ và lo lắng: Để tránh tâm lý thực hiện tác động tới căn bệnh tình, người già nên học cách quản lý lo sợ thông qua các kỹ thuật như thiền, Yoga hoặc tham gia các vận động giải trí như đọc sách, nghe nhạc, hoặc vẽ tranh,…
- thăm khám sức khỏe định kỳ: thăm khám sức khỏe định kỳ giúp cho chẩn đoán, theo dõi và kiểm soát các căn bệnh mạn tính ở người già. Chủ động đưa người già thăm khám sức khỏe định kỳ để có kế hoạch can thiệp, điều trị từ sớm ngay khi phát hiện căn bệnh.
>>>Tham khảo thêm: người già mắc cùng lúc nhiều căn bệnh nền nguy hiểm thế nào?
Địa chỉ uy tín điều trị căn bệnh nền, mạn tính ở người già
Khoa Nội Tổng hợp, trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh là địa chỉ uy tín, quy tụ hệ thống y bác sĩ giàu kinh nghiệm thực tiễn (lão khoa, tim mạch, hô hấp, nội tiết, huyết học, nhiễm,..). Khoa chuyên điều trị tốt nhất các căn bệnh lý lão khoa thường các căn bệnh mạn tính ở người già; lấy các kỹ thuật tiên tiến, trang thiết gặp phải tiên tiến, Lab xét nghiệm tiêu chuẩn quốc tế trong chẩn đoán và điều trị, theo dõi căn bệnh. các chuyên gia của Khoa phối hợp chặt chẽ đa chuyên khoa để hội chẩn và đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp, tốt nhất cho người căn bệnh.
Các dịch vụ điều trị, chăm sóc nổi bật tại Khoa Nội Tổng hợp gồm có:
- Tư vấn thăm khám, điều trị cho các nhóm thành phần:
- Người căn bệnh >60 tuổi đang mắc các căn bệnh lý nền.
- người mắc căn bệnh thăm khám sức khỏe tổng quát, tình cờ phát hiện căn bệnh và nên định hướng chuyên khoa để điều trị.
- người mắc căn bệnh suy suy yếu miễn dịch thứ phát do nhiễm trùng, do thuốc, do tiến triển của căn bệnh nền…
- người mắc căn bệnh đang điều trị ung thư tuy vậy thể dưỡng chất và dinh dưỡng kém, gặp các tác dụng phụ của thuốc hoặc tác hại đi kèm.
- người mắc căn bệnh từng đi thăm khám và điều trị tại nhiều trung tâm y tế tuy vậy chưa thỏa mãn, nên có 1 chế độ chăm sóc chu đáo, toàn diện.
- thăm khám sức khỏe tổng quát với 20 gói thăm khám siêu toàn diện: loại cơ bản, nâng cao và chuyên sâu, phù hợp với nhu cầu mỗi người.
- Chuyên thăm khám và điều trị các căn bệnh lý nhiễm khuẩn, căn bệnh về máu, căn bệnh hô hấp…
- Tư vấn chế độ tiêm chủng Vacxin để phòng ngừa các căn bệnh mà người già dễ mắc.
Người căn bệnh có thể tới thăm khám và điều trị ngoài giờ với đầy đủ quyền lợi bảo hiểm y tế, sử dụng khu thăm khám VIP đẳng cấp…
Để đặt lịch thăm thăm khám, điều trị căn bệnh tại Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
căn bệnh mạn tính ở người già xảy ra rất thường gặp và không dễ dàng tránh khỏi. Để dễ quản lý và kiểm soát các căn bệnh nền, người già nên giữ việc thăm khám sức khỏe định kỳ; tuân thủ chỉ định điều trị, kiểm soát căn bệnh của bác sĩ; nghỉ ngơi và sinh hoạt phù hợp, giữ tinh thần lạc quan, yêu đời. Sự đồng hành của gia đình và người thân cũng là động lực để người già vượt qua căn bệnh tật, yên tâm vui sống.
