Em nghe nói phụ nữ mang thai dễ mắc cúm và tác hại nguy hiểm cho cả mẹ và con.
Em đang mang thai ở tháng thứ ba, có dấu hiệu cúm nên rất lo lắng. Em phải tiến hành sao thưa bác sĩ? (Mai Hồng Anh, Quảng Trị)
Trả lời:
Tháng 12/2022, Mỹ ghi nhận gần 50% số ca nhập viện mối liên quan tới cúm ở lứa tuổi sinh đẻ (15-49 tuổi) được báo cáo là phụ nữ đang mang thai. Điều này chứng tỏ, tỷ lệ phụ nữ mang thai mắc cúm là rất cao. Tại Việt Nam, nhiều phụ nữ mang thai chưa nhận thức được tình trạng nguy hiểm của cúm thai kỳ hoặc chưa chủ động phòng căn bệnh, điều này có thể gây nên ra nhiều hệ quả đáng tiếc.
Khi mang thai, hệ thống miễn dịch của người phụ nữ gặp phải ức chế một cách tự nhiên, khiến cho miễn dịch suy suy giảm, cộng thêm những thay thế đổi về nội tiết tố tiến hành tăng nguy cơ mắc các căn bệnh do nhiễm trùng (nhiễm khuẩn), nhất là căn bệnh cúm.
Phụ nữ mang thai mắc cúm có thời gian khỏi căn bệnh lâu hơn, tác hại nghiêm trọng hơn, điều trị không dễ khăn hơn, thậm chí đe doạ tính mạng của cả mẹ và thai nhi, trong số đó nguy hiểm nhất là 5 tác hại sau đây:
Viêm phổi
Viêm phổi là tác hại nguy hiểm hàng đầu khi phụ nữ mang thai nhiễm virus cúm. Khi mang thai, nhu cầu oxy của phụ nữ sẽ cao hơn mức thông thường, nếu gặp phải viêm phổi sẽ tiến hành tăng nguy cơ thở máy, dùng thuốc liều cao, chạy ECMO… tác động rất lớn tới sự an toàn của chị em và sự tiến triển của thai nhi.
Chị em có thể tiêm vaccine ở tất cả thời điểm trong thai kỳ để phòng ngừa tác hại cúm. Ảnh: Cẩm Hường
Viêm tai giữa
Nhiễm virus cúm gia tăng nguy cơ viêm tai giữa ở phụ nữ mang thai. Viêm tai giữa nếu không được điều trị sớm và đúng cách có thể dẫn tới viêm tai mạn tính với các hệ quả như viêm xương chũm cấp, suy giảm thính lực, thủng màng nhĩ, xơ hóa màng nhĩ, liệt thần kinh mặt… và có thể là yếu tố tăng nguy cơ sảy thai, sinh non.
Nhiễm trùng huyết
Mặc dù thường ít gặp, virus cúm là một trong những nguyên nhân tiến hành tăng nguy cơ nhiễm trùng máu ở phụ nữ mang thai. Căn căn bệnh cấp tính này tiềm ẩn những mối lo ngại như suy gan, thận yếu, suy hô hấp, sảy thai, sinh non…
Sảy thai
Mắc cúm khi mang thai có thể tiến hành tăng rủi ro sảy thai, thai chết lưu và sinh non (chuyển dạ trước 37 tuần của thai kỳ). Quá trình mang thai vốn từng gây nên stress lên tim, phổi và tiến hành suy giảm hệ thống miễn dịch của chị em, phối hợp với triệu chứng sốt cao và độc tính của virus cúm có thể gia tăng kích thích, gây nên co bóp tử cung. Đồng thời, tác hại sảy thai khi phụ nữ mang thai mắc cúm còn được lý giải là do tác động của phản ứng viêm xảy ra ở mô bào thai và màng rụng – nơitrứng thụ tinh tiến hành tổ trong nội mạc thân tử cung và nội mạc tử cung khi nhiễm virus cúm.
Dị tật bẩm sinh
gặp phải cúm khi đang mang thai có thể khiến cho em bé mang những dị tật bẩm sinh ở não, cột sống hoặc tim lúc chào đời như dị tật ống thần kinh, hở hàm ếch, đục thủy tinh thể…, dẫn tới những vấn đề sức khỏe tổng thể nghiêm trọng, trở ngại sự tiến triển toàn diện của trẻ.
Để suy giảm nguy cơ mắc cúm và những tác hại nguy hiểm khi mang thai, điều cấp thiết đầu tiên chị em cần thiết phải tiến hành là tiêm phòng cúm. Vaccine cúm được chứng minh là tiến hành suy giảm tầm khoảng 1/2 nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính và suy giảm tầm khoảng 40% nguy cơ phải nhập viện vì cúm cho phụ nữ mang thai. Hơn nữa, phụ nữ mang thai tiêm phòng cúm cũng giúp cho giữ an toàn trẻ sơ sinh khỏi căn bệnh cúm trong 6 tháng đầu đời, thời điểm trẻ chưa đủ điều kiện để tiêm phòng cúm.
Chị em có thể tiêm vaccine cúm bất kỳ lúc nào trong thai kỳ, tuy nhiên tốt nhất nên tiêm vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ. Để chủ động hơn nữa trong việc giữ an toàn mẹ và bé, chị em nên tiêm cúm trước khi mang thai một tháng để giữ gìn miễn dịch tối ưu, vì sau khi tiêm vaccine cúm, cơ thể cần thiết phải 2 tuần để sản sinh kháng thể đặc hiệu.
Các vaccine cúm được sử dụng hiện nay gồm: Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan), GC Flu GCFlu Quadrivalent (Hàn Quốc) và Ivacflu-S (Việt Nam). Đây đều là vaccine được sản xuất theo cơ chế bất hoạt nên an toàn với phụ nữ mang thai và thai nhi.
Song song với tiêm vaccine, phụ nữ mang thai cần thiết phải tuân thủ các giải pháp phòng ngừa cúm như: Tránh tiếp xúc gần với người gặp phải căn bệnh; tiến hành sạch các bề mặt ở nhà và nơi lao động bằng nước khử trùng; đeo khẩu trang khi tới nơi đông người; rửa tay thường xuyên…
Chị em khi mang thai cũng nên xây dựng thói quen sống khoa học để tăng cường sức đề kháng, từ đó hạn chế mắc cúm gồm: ăn uống đầy đủ dưỡng dưỡng chất; ngủ đúng giờ, đủ giấc; giữ thói quen tập thể dục thể thao thể thao; giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ…
ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC
