Sa sút trí tuệ diễn biến qua 5 thời kỳ từ không suy suy giảm tới nghiêm trọng, người căn bệnh cần thiết phải chăm sóc đúng cách, tập luyện tác dụng nhận thức để khôi phục và nâng cao tin cậy sống.
Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Loan, Trưởng phòng Tâm thần người già, Viện Sức khỏe tâm thần Bạch Mai, cho rằng Việt Nam đang bước vào thời kỳ già hóa dân số, hiện có 12 triệu người ở lứa tuổi trên 65 tuổi và tuổi thọ trung bình là 75.
Tuy nhiên, theo thống kê của Tổng cục Dân số, tuổi thọ bình quân của người Việt Nam tăng tuy nhiên số năm sống khỏe mạnh thấp so với nhiều nước. Cụ thể, phụ nữ sống có căn bệnh tật trung bình tầm khoảng 11 năm và nam giới tầm khoảng 8 năm. Đặc biệt, 67,2% người già có tình trạng sức khỏe yếu và rất yếu. Bình quân mỗi người già có ba căn bệnh, nguy cơ tàn phế do quá trình lão hóa, phí điều trị lớn.
“Già hóa dân số đồng nghĩa với việc chúng ta đang phải đối diện với các vấn đề căn bệnh tật của người già, trong số đó sa sút trí tuệ đang là một thách thức”, bác sĩ Loan nói.
Sa sút trí tuệ là hội chứng lâm sàng được gây ra ra bởi tổn thương não với điển hình bởi các triệu chứng suy suy giảm các lĩnh vực nhận thức như: trí nhớ, định hướng, lưu ý, ngôn ngữ, tri giác, suy luận, phán đoán, điều hành, nguy cơ thực hiện các nhiệm vụ liên tục,… Sa sút trí tuệ có thể gặp trong nhiều căn bệnh không tương tự nhau trong số đó phổ quát nhất là căn bệnh Alzheimer, chiếm 60-80% tổng số các người căn bệnh sa sút trí tuệ.
Theo bác sĩ Loan, sa sút trí tuệ diễn biến qua 5 thời kỳ:
thời kỳ 1 là không suy suy giảm. Trong thời kỳ này, người căn bệnh không thể phát hiện được và không có vấn đề về trí nhớ hoặc các triệu chứng sa sút trí tuệ không tương tự.
thời kỳ 2 là suy suy giảm rất nhẹ. căn bệnh có thể nhận xuất hiện những vấn đề nhỏ về trí nhớ hoặc mất đồ đạc xung quanh nhà. người căn bệnh vẫn sẽ thực hiện tốt các bài kiểm tra trí nhớ và người căn bệnh không dễ dàng có thể được phát hiện bởi những người thân hoặc bác sĩ đa khoa.
thời kỳ 3 là suy suy giảm nhẹ. Những người ở thời kỳ 3 sẽ gặp không dễ dàng khăn trong nhiều lĩnh vực gồm: Tìm từ đúng trong các cuộc hội thoại; tổ chức và lập kế hoạch; nhớ tên người quen mới. Những người mắc căn bệnh Alzheimer thời kỳ 3 cũng có thể thường xuyên mất tài sản cá nhân, gồm cả những vật có giá trị.
thời kỳ 4 là suy suy giảm vừa phải. Các triệu chứng rõ ràng của căn bệnh: Gặp không dễ dàng khăn với số học đơn giản; không nhớ lại những gì họ từng ăn vào bữa sáng; không có thể quản lý tài hàng đầu và thanh toán hóa đơn; có thể quên chi tiết về quá khứ cuộc sống…
thời kỳ 5 là suy suy giảm vừa, nghiêm trọng. người căn bệnh bắt đầu cần thiết phải giúp cho đỡ trong nhiều vận động hàng ngày; không dễ dàng mặc quần áo phù hợp; không có thể nhớ lại các chi tiết đơn giản như số điện thoại của hàng đầu họ; nhầm lẫn đáng nói…
Theo một nghiên cứu của địa điểm y tế Lão khoa Trung ương, 4,6% người già tại cộng đồng gặp phải sa sút trí tuệ. Tỷ lệ mắc căn bệnh nhanh theo lứa tuổi, cứ sau mỗi năm tăng gần gấp đôi. Tuy nhiên nhận thức của cộng đồng về căn căn bệnh này còn nhiều hạn chế, hầu hết coi đây là triệu chứng không thể tránh khỏi của tuổi già. Người căn bệnh không được điều trị và theo dõi đúng đắn, thậm chí gặp phải kỳ thị khiến cho tình trạng càng trầm trọng.
đi kèm với sử dụng thuốc để điều trị rối loạn hành vi tâm thần, người căn bệnh cần thiết phải chăm sóc đúng cách, tập luyện tác dụng nhận thức để khôi phục và nâng cao tin cậy sống. Ngoài ra, người căn bệnh cũng phải lưu ý điều trị tốt các căn bệnh phối hợp như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, Parkinson… Tình trạng sa sút trí tuệ có thể được nâng cao nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách.
