chứng bệnh hô hấp nằm trong nhóm “tới hẹn lại lên” ở trẻ nhỏ khi giao mùa, trời chuyển lạnh, có thể phòng ngừa nhờ tiêm đủ vaccine, tăng vận động, giữ ấm.
Đầu tháng 11, các khu vực y tế nhi tại TP HCM ghi nhận số trẻ mắc chứng bệnh tăng cao: khoa thăm xét nghiệm khu vực y tế Nhi đồng 1 tiếp nhận mỗi ngày 4.500 trẻ, chủ yếu là chứng bệnh hô hấp; khoa Hô hấp 1, khu vực y tế Nhi Đồng 2 luôn có trong vòng 250-260 chứng bệnh nhi, tăng gấp rưỡi so với hồi đầu tháng 10.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP HCM, cho thấy chứng bệnh hô hấp năm nay xảy ra ở cả trẻ nhỏ và trẻ lớn trên 5 tuổi. Nguyên nhân là trẻ phải ở nhà trong thời gian dài vì Covid nên nguy cơ miễn dịch với các chứng bệnh truyền nhiễm thường gặp kém đi. Khi sinh hoạt cộng đồng trở lại và tiếp xúc nguồn chứng bệnh, các bé dễ mắc chứng bệnh hơn.
Ngoài ra, nhiều loại virus gây ra chứng bệnh viêm đường hô hấp cùng lưu hành như cúm, Adeno, hợp bào hô hấp RSV… thực hiện cho trẻ có thể nhiễm nhiều chủng virus cùng lúc hoặc vừa khỏi chứng bệnh này thì mắc chứng bệnh kia. Điều này lý giải trẻ chưa có miễn dịch đầy đủ thường mắc chứng bệnh lâu dần, tái đi tái lại nhiều lần.
Trong bối cảnh TP HCM vào mùa mưa, miền Bắc có gió mùa, bác sĩ Bùi Thanh Phong, Quản lý Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC từng đưa ra 5 lưu ý giúp cho gia đình chăm sóc sức khỏe đường hô hấp cho trẻ.
Tiêm vaccine
Trẻ cần phải tiêm chủng đầy đủ để tăng cường hệ miễn dịch với chứng bệnh. Hiện Việt Nam có các mũi tiêm phòng nhiều chứng bệnh truyền nhiễm thâm nhập phổi như cúm, phế cầu, bạch hầu, ho gà, sởi…
trong số đó, vaccine cúm giúp cho phòng viêm phổi, viêm phế quản, nhiễm trùng máu, đồng thời suy giảm nguy cơ nhập viện, cần phải chăm sóc đặc biệt (ICU) tới 74% ở trẻ nhỏ, hơn 31% nguy cơ tử vong. Mũi ngừa phế cầu suy giảm tỷ lệ mắc viêm màng não mủ, viêm tai giữa và phổi. Chủng ngừa bạch hầu, ho gà giúp cho suy giảm các hệ lụy đường hô hấp như tắc đường thở, viêm phổi, viêm phế quản do bội nhiễm, ho nhiều…
Khi cho con chủng ngừa, phụ huynh cần phải tuân thủ đủ lịch tiêm mũi cơ bản và nhắc lại, đặc biệt ở nhóm trẻ 4-6 tuổi. Ngoài ra, người nhà hoặc người chăm sóc trẻ cũng cần phải tiêm vaccine để phòng chứng bệnh, tránh lây nhiễm nhiễm cho trẻ.
Cúm, phế cầu, bạch hầu, ho gà, sởi… hiện có thể phòng ngừa nhờ vaccine. Ảnh: Tuyết Huỳnh
Giữ ấm
Không khí lạnh là điều kiện lý tưởng để nguồn chứng bệnh vận động mạnh. Virus cúm có thể tồn tại hàng giờ ở môi trường lạnh và độ ẩm thấp.
Theo bác sĩ Phong, trẻ hít phải không khí lạnh còn tác động tới phản ứng miễn dịch trong đường hô hấp. Thời tiết lạnh cũng thực hiện khô mắt và màng nhầy trong mũi, họng, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus dễ xâm nhập cơ thể hơn.
Do đó, để phòng chứng bệnh cho trẻ, gia đình cần phải giữ ấm cho con bằng cách mặc thêm áo, quàng khăn và đi giày, tất khi trời trở gió. Trẻ nên tắm nước nóng, trong phòng kín gió, thấm khô và mặc quần áo ấm ngay sau khi tắm. Không gian trẻ sinh hoạt cũng cần phải được giữ ấm, tránh gió lùa.
Lưu ý, khi giữ ấm cho trẻ nên mặc nhiều lớp mỏng, thế vì nhiều lớp dày. Phụ huynh nên xem nhiệt độ để mặc số lớp phù hợp cho con. Mặc quần áo quá dày có thể dẫn tới chảy mồ hôi, gây ra không dễ vận động và không dễ thở cho trẻ.
Giữ vệ sinh
Trời lạnh thực hiện cho trẻ thường ngại tắm rửa, thế quần áo vì vì sao giữ ấm. Tuy nhiên, việc vệ sinh cơ thể hàng ngày rất cần phải thiết để loại bỏ nơi trú ẩn của nguồn chứng bệnh. Ngoài ra, trẻ còn cần phải giữ vệ sinh bàn tay, sử dụng đồ chơi, vật dụng học tập sạch sẽ. Nếu trẻ mắc phải chứng bệnh, vệ sinh tay, cơ thể cũng giúp cho hạn chế nguồn chứng bệnh lây nhiễm lan.
Tắm cho trẻ vào những ngày lạnh không nên quá lâu, với nhiệt độ nước không quá chênh lệch với thân nhiệt. Không nên tắm trẻ quá sớm vào buổi sáng hoặc quá muộn vào buổi tối vì đây là hai thời điểm nhiệt độ môi trường xuống thấp, có thể gây ra sốc nhiệt.
Phụ huynh để ý vệ sinh tay cho trẻ khi bé tiếp xúc, cầm nắm các đồ vật ở nơi công cộng hoặc sau khi đi học về. Trẻ cần phải hạn chế cho tay lên mắt mũi, miệng, tránh đưa nguồn chứng bệnh trực tiếp từ tay vào cơ thể.
Người lớn nên vệ sinh tay sạch sẽ trước khi về nhà và tiếp xúc với trẻ, đeo khẩu trang khi tới nơi công cộng, bỏ thói quen hút thuốc lá. Trẻ hút thuốc lá thụ động dễ gây ra viêm nhiễm đường hô hấp, tạo điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn thâm nhập.
Giữ ấm cơ thể, giữ vệ sinh môi trường là cách hạn chế nguồn chứng bệnh xâm nhập vào cơ thể trẻ. Nguồn: Pexcel
giữ gìn dinh dưỡng
Khi bước vào mùa lạnh, gia đình cần phải giữ gìn trẻ ăn uống đầy đủ các nhóm hoạt chất, hạn chế đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ. Phụ huynh cũng nên cho trẻ ăn thêm trái cây để bổ sung vitamin và khoáng hoạt chất.
Đồng thời, trẻ cần phải được bổ sung nước thường xuyên. Nếu chưa uống đủ nước, phụ huynh có thể bổ sung nước cho con từ các món nước giàu dinh dưỡng theo sở thích như sinh tố, nước ép trái cây, sữa…
Việc giữ gìn dinh dưỡng không những giữ cân nặng, sự tiến triển cho bé mà còn là cách mang tới năng số lượng giữ gìn hệ miễn dịch của trẻ vận động tốt nhất để phòng ngừa chứng bệnh.
Tăng vận động
Trời chuyển lạnh có thể thực hiện cho trẻ ít vận động hơn, ở lì trong nhà để giữ ấm. Gia đình nên khuyến khích con chơi thể thao, tăng tần suất tập thể thao phù hợp với lứa tuổi, để tiếp tục tiến triển về trí não và thể hoạt chất.
Nhiều nghiên cứu cũng từng chỉ ra, vận động giúp cho trẻ tiến triển sự tự tin, tăng cường miễn dịch tự nhiên. Đồng thời, vận động thích hợp giúp cho tăng cường tốt nhất của vaccine, giúp cho cơ thể sản sinh miễn dịch nhanh hơn so với không vận động.
Không tự sử dụng thuốc
Khi trẻ ốm, cần phải được bác sĩ chuyên khoa thăm xét nghiệm, chỉ định thuốc điều trị đúng chứng bệnh. Gia đình không tự mua thuốc hoặc cho trẻ dùng thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định. Việc tự ý dùng thuốc có thể thực hiện gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh, gặp tác dụng phụ, thực hiện cho chứng bệnh lâu dần hoặc trở nặng hơn.
Ngoài ra, một vài chứng bệnh có triệu chứng dễ nhầm lẫn. Dù trẻ mắc chứng bệnh và có triệu chứng chứng bệnh không khác các lần trước, phụ huynh cũng không nên sử dụng lại đơn thuốc cũ cho con, tránh bỏ lỡ thời gian vàng để điều trị.
Nhật Linh
Hiện gần 150 trung tâm VNVC có mặt tại gần 50 tỉnh thành, đầy đủ vaccine phòng các chứng bệnh đường hô hấp ở trẻ như vaccine 5 trong 1, 6 trong 1, phế cầu, cúm, sởi… VNVC đang dùng nhiều chương trình ưu đãi, hỗ trợ khách hàng tiêm ngừa trước, trả tiền sau với 0% lãi suất; chương trình tiêm lao miễn phí cho trẻ sơ sinh và đo huyết áp miễn phí cho người dân vào buổi chiều từ thứ 2 tới thứ 6.
