Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ sử dụng tối đa 2 viên một tháng, nếu lạm dụng sẽ tác động nghiêm trọng tới sức khỏe.
BS CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho rằng thuốc tránh thai khẩn cấp là giải pháp cho một vài tình thế bắt buộc không thể tránh như có nhiều nguy cơ thụ thai, không thể thay thế thế phương pháp tránh thai hiện hữu. Theo khuyến cáo từ nhà sản xuất, chị em chỉ nên sử dụng tối đa 2 viên mỗi tháng và 3 lần trong một năm. Nếu lạm dụng quá mức có thể gặp tác dụng phụ, hệ lụy nghiêm trọng tác động tới sức khỏe.
Thuốc lấy cho nhóm người không thường xuyên quan hệ tình dục, người không có hoặc không thể sử dụng liệu pháp phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn như: uống thuốc tránh thai hàng ngày, đặt vòng tránh thai, sử dụng miếng dán tránh thai hoặc không có sẵn bao cao su…
Nhóm thứ 2 là nhóm hiếp dâm hoặc cưỡng bức, cần thiết phải dùng ngay thuốc tránh thai khẩn cấp để ngăn ngừa chuyện có thai.
Nhóm thứ 3 là những người sử dụng phương pháp tránh thai không không khác tuy vậy lo sợ không thành tựu, ví dụ như: bao cao su mắc phải thủng hoặc mắc phải rách, sử dụng thuốc tiêm tránh thai tuy vậy thời gian tiêm mắc phải muộn so với chu kỳ quy định, chị em uống thuốc tránh thai mắc phải quên quá nhiều ngày (từ 3 ngày trở lên với viên tránh thai phối hợp, hoặc quên 2 viên trở lên với loại chỉ có Progestin).
Sau khi uống thuốc, nếu vòng kinh nguyệt tới muộn hơn thông thường 7 ngày chị em nên dùng que thử thai hoặc thăm kiểm tra để kiểm tra. Ảnh: Shutterstock
Theo ThS.BS Trần Thị Thanh Thảo, Trung tâm Sản Phụ khoa – trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, thuốc tránh thai khẩn cấp hữu hiệu tránh thai lên tới 90% trong vòng một ngày đầu tiên sau khi phát sinh quan hệ tình dục. Nếu sử dụng càng muộn sau khi giao hợp hữu hiệu thấp hơn. Tùy loại thuốc mà hữu hiệu tránh thai mất đi nếu vượt quá thời gian cho phép: 120 giờ (5 ngày) hoặc 72 giờ (3 ngày).
Khi được đưa vào cơ thể, thành phần nội tiết có trong thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ tiến hành ngăn cản quá trình trứng rụng tự nhiên ở phụ nữ, nhờ đó ngăn cản sự gặp gỡ, xảy ra thụ tinh giữa trứng, tinh trùng. Trong trường hợp trứng thụ tinh, thuốc sẽ ngăn cản việc tiến hành tổ của phôi thai trong lòng tử cung. Nếu quá trình tiến hành tổ từng xảy ra, thuốc không tiến hành gián đoạn quá trình mang thai. Một vài tác dụng phụ thường gặp của thuốc gồm:
Rối loạn vòng kinh nguyệt: Có thể xuất hiện ngay từ lần đầu tiên uống thuốc tránh thai hoặc sau nhiều lần uống. triệu chứng ở việc kinh nguyệt tới sớm hơn hoặc muộn hơn so với chu kỳ thông thường. Nếu kinh nguyệt muộn hơn một tuần, chị em nên sử dụng que thử thai hoặc thăm kiểm tra với bác sĩ để tiến hành xét nghiệm cần thiết phải thiết, xác định chắc hẳn việc mang thai thường không.
Xuất huyết tử cung thất thường sau khi uống thuốc: triệu chứng sẽ nhanh chóng không còn nữa. Nếu sau 2 ngày vẫn mắc phải ra máu, chị em cần thiết phải thăm kiểm tra ngay để loại trừ nguy cơ mắc chứng bệnh lý nghiêm trọng.
tầm khoảng 50% trường hợp gặp phải tình trạng chóng mặt, buồn nôn, nôn. Triệu chứng sẽ tự không còn nữa sau 1-2 tuần hoặc sớm hơn. Nếu sau thời điểm trên triệu chứng không tăng cường, chị em nên thăm kiểm tra để tìm nguyên nhân tiềm ẩn.
Số ít trường hợp gặp phải triệu chứng đau đớn bụng dưới quằn quại. Trong trường hợp này, chị em cần thiết phải thăm kiểm tra sớm để tìm nguyên nhân của triệu chứng, loại trừ nguyên nhân mang thai ngoài tử cung – tác hại có thể gặp phải nếu tránh thai thất bại bằng cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp.
Trường hợp lạm dụng thuốc quá mức tiến hành cho cơ thể không dung nạp thuốc có thể tiến hành cho chị em gặp tác dụng phụ quá lâu không không khác như: hoang mang hoặc trầm cảm, tăng cân không kiểm soát, rối loạn huyết áp và hô hấp…
Sau khi uống thuốc tránh thai, chị em nên tới ngay trung tâm y tế để bác sĩ chuyên khoa thăm kiểm tra và xử trí sớm nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng sau đây: nhức đầu, chóng mặt, yếu hoặc mắc phải tê; mờ mắt, giảm sút thị lực, nói chuyện khó khăn khăn; đau đớn ngực, khó khăn thở; đau đớn bụng nặng; đau đớn nhiều ở bắp chân hoặc đùi…
BS CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi tư vấn tránh thai an toàn cho phụ nữ trẻ. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
toàn bộ phụ nữ đều có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, gồm có cả những trường hợp không thể sử dụng liệu pháp tránh thai nội tiết tố (thuốc tránh thai hàng ngày hoặc miếng dán tránh thai). Tuy nhiên, chị em cần thiết phải được tư vấn nếu dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc, hoặc mắc chứng bệnh lý có thể tương tác với thuốc. Những trường hợp không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp gồm có: phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai; xuất hiện tình trạng xuất huyết bộ phận sinh dục nữ thất thường không rõ nguyên nhân; có tiền sử chứng bệnh viêm tắc tĩnh mạch hoặc chứng bệnh huyết khối.
Bác sĩ Mỹ Nhi lưu ý, thuốc tránh thai thường thấy, bán ở các nhà thuốc tây có thể không cần thiết phải kê toa. Tuy nhiên, tất cả trẻ vị thành niên, ngay cả những người lớn khi dùng tránh thai khẩn cấp nên hiểu đây là giải pháp tạm thời. Chị em phụ nữ nên tới trung tâm y tế có chuyên khoa sản, để bác sĩ tư vấn liệu pháp tránh thai an toàn, hữu hiệu.
Tuệ Diễm
