Bại não gây nên đa tàn tật do tổn thương não trong thời kỳ trẻ tiến triển, các triệu chứng căn bệnh thế đổi theo tuổi và sự tiến triển của não.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Lê Minh Lan Phương, Trưởng khoa kiểm tra, phòng kiểm tra Nhi Đồng 1 (TP HCM).
Bại não là như nào?
– Thuật ngữ này chỉ một nhóm tình trạng căn bệnh lý gây nên nên bởi tình trạng tổn thương não bộ không tiến triển theo thời gian.
– Bại não gây nên nên bởi các nguyên nhân trước sinh, trong và sau sinh cho tới dưới 5 tuổi.
– Bại não gây nên tình trạng đa tàn tật về vận động, tinh thần, giác quan và hành vi…
Nguyên nhân
– Thời kỳ tiền sản:
+ Sinh non.
+ Cân nặng nhẹ hơn thông thường.
+ Nhiễm trùng bào thai.
+ Mẹ mang bầu lạm dụng thuốc.
+ Mẹ bầu tác động từ các vận động va chạm mạnh dẫn tới chấn thương.
+ Thai thiếu oxy.
+ Mẹ bầu gặp phải tiền sản giật.
– Thời kỳ mới sinh:
+ Thời gian chuyển dạ dài.
+ Sang chấn sản khoa.
+ Rối loạn nhịp tim.
+ Thai thiếu oxy não.
+ Vỡ ối sớm hơn dự kiến.
– Thời kỳ sau sinh:
+ Trẻ gặp phải xuất huyết não, vàng da.
+ Trẻ sau sinh có dấu hiệu co giật, thiếu oxy não, chấn thương vùng đầu…
Dấu hiệu phát hiện sớm trẻ bại não
– Khi sinh ra không khóc ngay hoặc khóc yếu.
– Sau khi sinh thường mềm nhão, không vận động.
– Đầu rũ xuống, không ngẩng lên được.
– muộn tiến triển các kỹ năng vận động, muộn biết giữ đầu cổ, lẫy, ngồi, bò…
– Mất thăng bằng hoặc thiếu phối hợp cơ, có khiếm khuyết về sử dụng bàn tay trong cầm nắm và thực hiện các vận động.
– khó khăn bế ẵm, tắm rửa, thế quần áo cho trẻ vì người trẻ cứng đờ.
– Không nhận biết mẹ hoặc những người thân.
– muộn kỹ năng giao tiếp sớm, muộn tiến triển về ngôn ngữ.
– Không quay đầu đáp ứng với âm thanh, đồ chơi có màu sắc, không nhìn vào mặt mẹ, người thân.
– Không biết hóng chuyện, biểu lộ tình cảm, không thể hiện nét mặt, không dùng mắt để thể hiện vui thích.
– Phản xạ quá mức.
– Mút, bú khó khăn khăn, thường sặc sữa.
– Run, cử động không tự chủ.
– thường chảy dãi, khò khè, tăng tiết dịch mũi họng, có vấn đề với ruột.
– Có rối loạn cảm giác nông như nóng, lạnh, đau đớn.
– Co giật, bất tỉnh, sùi bọt mép.
– Các dấu hiệu không tương tự: lác mắt, sụp mi, suy giảm, mất nguy cơ nhìn, nghe kém, méo miệng…
Chẩn đoán
– tới nay chưa có phương pháp chẩn đoán chuẩn xác tình trạng bại não.
– Quá trình bại não thường được theo dõi trong thời gian dài để xác định.
– những phương pháp chẩn đoán tình trạng bại não:
+ Chụp CT.
+ Điện não đồ (electroencephalogram).
+ Điện não địa hình đồ (BEAM).
+ Điện cơ đồ.
+ Sơ đồ trở kháng máu não (REG).
Điều trị
– Bại não không thể trị khỏi.
– Điều trị sẽ được tiến hành nhằm suy giảm nhẹ phù hợp các triệu chứng và tình trạng nghiêm trọng của căn bệnh.
Phòng ngừa
– toàn bộ trường hợp bại não không thể phòng ngừa, song mẹ bầu có thể chủ động tránh rủi ro.
– Nếu đang mang thai hoặc dự định có thai, phải hiện các bước sau để giữ sức khỏe và tránh các hệ lụy thai kỳ:
+ Tiêm phòng đầy đủ.
+ giữ gìn sức khỏe khi sắp mang thai.
+ Thường xuyên đi kiểm tra thai sớm trước khi sinh.
– Phòng ngừa chấn thương đầu bằng cách sử dụng các thiết gặp phải, đồ bảo hộ an toàn cho trẻ như mũ bảo hiểm khi cho trẻ ngồi xe máy, ghế ngồi ôtô riêng, mũ bảo hiểm xe đạp, thanh vịn an toàn trên giường.
– Giám sát thường xuyên khi trẻ chơi những trò chơi vận động mạnh hoặc nơi tiềm ẩn nguy cơ không lành mạnh.
Mỹ Ý
