Gần đây, những khu vực y tế ghi nhận ca căn bệnh thủy đậu ở cả trẻ nhỏ và người lớn, có ca tác hại nặng và tử vong. Xin hỏi cách phòng tránh hữu hiệu căn bệnh thủy đậu? (Hoài Thu, Bắc Cạn)
Trả lời:
căn bệnh thủy đậu do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra nên, có thể xuất hiện rải rác trong năm tuy vậy nổi lên mạnh nhất vào thời điểm giao mùa, thường từ tháng 3 tới tháng 6 hàng năm. Yếu tố thời tiết (oi nóng, mưa giông) cũng có thể thực hiện giảm sút phản ứng miễn dịch của cơ thể, thực hiện gia tăng nguy cơ mắc căn bệnh.
Theo khuyến cáo, cứ tầm 3-5 năm virus thủy đậu sẽ gây ra dịch lớn một lần nếu cộng đồng chưa tiêm vaccine đầy đủ. Có tầm 90% người chưa mắc thủy đậu, hoặc chưa tiêm vaccine có nguy cơ cao nhiễm căn bệnh nếu tiếp xúc với những giọt nước bọt bắn ra ngoài khi người căn bệnh ho, hắt hơi, thường tiếp xúc hoạt chất dịch từ nốt phỏng thủy đậu của người căn bệnh. Các thành phần nguy cơ mắc căn bệnh cao là có hệ miễn dịch suy yếu như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người già, người có căn bệnh mạn tính.
Khi mắc phải thủy đậu, người căn bệnh thường có triệu chứng như: mệt mỏi, nhức đầu, sốt nhẹ, chảy nước mũi, đau đớn họng và trên da xuất hiện các nốt ban đỏ bắt đầu ở vùng đầu, mắt Sau đó lan ra toàn thân. Nếu chăm sóc không đúng cách, ngoài việc nhiễm khuẩn từ các tổn thương da, thuỷ đậu có thể gây ra ra nhiều tác hại dẫn tới tử vong.
Thủy đậu rất nguy hiểm ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai. Ở trẻ nhỏ, thủy đậu có thể gây ra các tác hại nghiêm trọng như: viêm tai, viêm thanh quản, viêm phổi, viêm thận cấp,… thậm chí là tử vong. Virus thủy đậu là nguyên nhân đứng hàng thứ hai gây ra viêm não với tỷ lệ tử vong là 9-20%. Nếu may mắn được cứu sống, người căn bệnh cũng phải đối diện với nhiều nguy cơ như bại não, nằm liệt giường…
Phụ nữ mang thai mắc phải thủy đậu gây ra nên hội chứng thủy đậu bẩm sinh cho thai nhi, gây ra dị tật ở sọ, dị tật gây ra bại não và đục thủy tinh thể, trễ tiến triển trí tuệ, đầu nhỏ, não úng thủy, teo liệt tứ chi… 30% trẻ sơ sinh tử vong khi nhiễm thủy đậu lây lan truyền từ mẹ.
trẻ nhỏ cần thiết phải tiêm vaccine thủy đậu sớm để có miễn dịch giữ an toàn khỏi căn bệnh. Ảnh: Mộc Thảo
Để phòng thủy đậu, trẻ nhỏ và người lớn cần thiết phải chủ động thực hiện các giải pháp như: Tiêm vaccine thủy đậu cho trẻ nhỏ từ 9 tháng tuổi trở lên; không tiếp xúc với người mắc phải căn bệnh để phòng tránh lây lan lan; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng vật dụng sinh hoạt riêng, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý; thực hiện vệ sinh nhà cửa, trường học và vật dụng sinh hoạt bằng dung dịch sát khuẩn thông thường.
Hiện nay, Hệ thống tiêm chủng VNVC có 3 loại vaccine phòng thủy đậu cho trẻ nhỏ và người lớn là vaccine Varilrix (Bỉ), Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc) với quy trình 2 mũi. Phụ nữ trước khi mang thai cần thiết phải chủ động tiêm vaccine thủy đậu để có miễn dịch tối đa cho người mẹ, loại bỏ được nguy cơ dị tật cho thai nhi, đồng thời giúp cho trẻ có được miễn dịch thụ động trong những tháng đầu đời.
BS.CKI Nguyễn Lê Nga
Quản lý Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
