tầm khoảng một năm trước, ông xã tôi gặp phải đột quỵ và được cấp cứu kịp nên khôi phục gần như hoàn toàn.
Tuy nhiên, vài tháng gần đây, ông xã tôi có dấu hiệu đau đớn đầu, chóng mặt thường xuyên, khó khăn đi đứng không khác như đột quỵ. Vài giờ sau, các tình trạng này lại hết, ông xã tôi trở lại thông thường.
Tôi nghe hàng xóm bày cách chích lể máu đầu ngón tay chân sẽ hết đột quỵ. Vì có người trong xóm của tôi có dấu hiệu đột quỵ, ngất xỉu, thực hiện cách này thì vài phút sau tỉnh lại. Dùng kim chích lể lấy máu ở ngón tay, chân có cứu người đột quỵ? Thực hư thế nào, nhờ bác sĩ giải đáp giúp cho tôi. (Hà Anh, Cà Mau)
Trả lời:
Từng có thông tin lan truyền về việc chích lể lấy máu ở các ngón tay, chân của người đột quỵ, sau đó nặn máu ra, chờ vài phút thì người căn bệnh sẽ tỉnh lại. thường sơ cứu đột quỵ bằng cách châm vào hai bên dái tai, cho tới khi máu nhỏ giọt.
Có không ít người có dấu hiệu đột quỵ, người nhà uống các cách này thực hiện cho cấp cứu muộn, dẫn tới nguy kịch. Chích lể máu đầu ngón tay, chân cứu thường châm kim vào dái tay để cứu người đột quỵ là những cách thực hiện không được kiểm chứng khoa học mà còn tiềm ẩn nhiều mối nguy như: bỏ qua thời gian “vàng” cấp cứu đột quỵ, nhiễm trùng tại vị trí chích máu, không thể cầm máu nếu gặp phải rối loạn đông máu… Khi có người đột quỵ, người thân tuyệt đối không chích lể lấy máu đầu ngón tay, chân; cạo gió, giác hơi, châm cứu…
Một sai lầm không không khác thường gặp khi xử trí đột quỵ của nhiều người là để người gặp phải đột quỵ nằm nghỉ, cho uống nước đường, nước chanh tươi… để tự khôi phục. Nguyên nhân có thể do người nhà không biết xử trí đột quỵ đúng cách, không nhận ra các dấu hiệu đột quỵ hoặc nhầm lẫn với các triệu chứng của căn bệnh thông thường.
Người có các dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ như liệt mặt, méo miệng, nói ngọng, khó khăn nói, yếu liệt tay chân… cần phải được sơ cứu đúng cách và đưa tới địa điểm y tế càng sớm càng tốt. Cách sơ cứu là đặt người căn bệnh ở tư thế nằm nghiêng sang một bên, kê đầu với độ cao tầm khoảng 30-40 độ, nới rộng quần áo, nhanh chóng đưa người căn bệnh tới địa điểm y tế có điều trị đột quỵ gần nhất.
Cấp cứu trong thời gian “vàng” (tầm khoảng 3-4,5 giờ) từ khi khởi phát triệu chứng có thể cứu người đột quỵ. Trong thời gian này, bác sĩ có thể dùng thuốc tiêu sợi huyết để cứu sống người căn bệnh, nâng cao tỷ lệ phục hồi, hạn chế di chứng để lại sau này. Tùy theo tình trạng của từng người căn bệnh mà bác sĩ có thể kiểm tra và uống các kỹ thuật không không khác để điều trị cho người đột quỵ phù hợp.
những người còn có thể bất ngờ mất ý thức trong tầm khoảng vài giây, sau đó phục hồi hoàn toàn. Đây có thể là cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA) thường còn gọi là đột quỵ nhỏ. Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua có thể cảnh báo đột quỵ thực sự trong một thời gian ngắn sau đó như vài ngày, vài tháng. Người có các dấu hiệu này có thể thăm thăm khám, tầm soát đột quỵ, từ đó, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách để phòng ngừa, xử trí đột quỵ đúng cách. Các căn bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao… thực hiện tăng nguy cơ đột quỵ. Do đó, người có các căn bệnh lý này nên uống thuốc đúng liều, đủ lịch, thăm thăm khám định kỳ để kiểm soát căn bệnh nền.
Người từng gặp phải đột quỵ có nguy cơ tái phát cao. Hơn nữa, như chị chia sẻ vài tháng gần đây, ông xã chị có dấu hiệu đau đớn đầu, chóng mặt thường xuyên, khó khăn đi đứng không khác như đột quỵ. Do đó, anh nên thăm thăm khám sức khỏe định kỳ với bác sĩ. Anh cũng lưu ý ăn uống lành mạnh, điều độ; tập thể dục thể thao thường xuyên; tránh rượu bia, hút thuốc lá…
BS.CKI Nguyễn Phương Trang
Khoa Nội Thần kinh, địa điểm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM
