chu kỳ kinh nguyệt nguyệt là hiện tượng sinh lý thông thường mà nữ giới phải trải qua. Dựa vào tần suất và đặc tính của kỳ kinh nguyệt mà chị em có thể phát hiện sớm những vấn đề mối quan hệ tới sức khỏe sinh sản nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung.
Hãy cùng tìm hiểu chu kỳ kinh nguyệt nguyệt là như thế nào và cách tính kỳ kinh nguyệt được tư vấn bởi ThS.BSNT Lâm Hoàng Duy, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM trong bài viết dưới đây để chủ động chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
Kinh nguyệt là như thế nào?
Kinh nguyệt là sự bong tróc ra hàng tháng của lớp niêm mạc tử cung (còn gọi là dạ con) ở người phụ nữ. Kinh nguyệt còn được nhắc tới với các thuật ngữ như chu kỳ kinh nguyệt nguyệt hoặc kỳ kinh nguyệt. Máu kinh gồm một phần là máu, một phần là mô niêm mạc tử cung (thường còn gọi là nội mạc tử cung) từ bên trong tử cung chảy qua cổ tử cung và được đẩy ra khỏi cơ thể qua bộ phận sinh dục nữ. (1)
Bác sĩ Lâm Hoàng Duy cho thấy, chu kỳ kinh nguyệt được vận động điều hoà bởi sự thay thế đổi phức tạp của nồng độ hormone trong cơ thể người phụ nữ. chu kỳ kinh nguyệt nguyệt có mối mối quan hệ mật thiết với chu kỳ của buồng trứng: Tuỳ thời điểm nhất định, các hormon được tiết ra phù hợp tiến hành tiến triển các nang trứng và tiến hành dày nội mạc tử cung, đỉnh điểm của chu kỳ này là sự giải phóng của nang trứng (được gọi là thời kỳ trứng rụng) .
Trứng sẽ di chuyển xuống ống dẫn trứng và chờ đợi tinh trùng. Nếu không gặp tinh trùng và không tiếp diễn quá trình thụ tinh, việc mang thai không xảy ra, lớp niêm mạc tử cung đó sẽ mắc phải phá vỡ và bong ra, sinh ra kinh nguyệt. Nếu sự thụ tinh xảy ra, lớp niêm mạc tử cung sẽ tiếp tục tiến triển, tạo thành “cái nôi” cho thai tiến hành tổ.
chu kỳ kinh nguyệt nguyệt là như thế nào?
chu kỳ kinh nguyệt nguyệt là thuật ngữ mô tả chuỗi thay thế đổi hàng tháng mà cơ thể phụ nữ phải trải qua để sắp cho quá trình mang thai. chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tới ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Chu kỳ ở mỗi người có thể không tương tự nhau, song quá trình là tương tự nhau.
Các thời kỳ của chu kỳ kinh nguyệt nguyệt
Bác sĩ Lâm Hoàng Duy cho thấy, sự tăng và giảm sút của hormone trong cơ thể sẽ kích hoạt các thời kỳ trong chu kỳ kinh nguyệt nguyệt. Một chu kỳ thông thường sẽ trải qua 4 thời kỳ sau: (2)
1. thời kỳ tăng sinh
thời kỳ tăng sinh xảy ra song song thời kỳ hành kinh, được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt và kết thúc khi quá trình trứng rụng tiếp diễn: đây là thời kỳ tiến triển của các nang trứng và dày lên của niêm mạc tử cung.
tới ngày thứ 10-14, một trong những nang trứng đang tiến triển đó sẽ trở thành trứng trưởng thành hành toàn (noãn). Khi các hormon trong cơ thể tiết ra đủ nồng độ và đúng thời điểm (thường là vào ngày thứ 14), sẽ kích thích lên tuyến yên tiết ra một hormon tên là LH – Luteinizing Hormone khiến cho nang trứng phóng noãn. Quá trình này được gọi là trứng rụng.
2. thời kỳ chế tiết
thời kỳ chế tiết quá lâu từ ngày 15 tới ngày 28 của chu kỳ kinh nguyệt. Sau khi được giải phóng khỏi buồng trứng, trứng bắt đầu di chuyển sang ống dẫn trứng đợi tinh trùng. Nếu sự thụ tinh xảy ra, lớp niêm mạc tử cung sẽ tiếp tục tiến triển, tạo thành “cái nôi” cho thai tiến hành tổ.
Nếu quá trình thụ tinh không tiếp diễn, lớp niêm mạc tử cung đó sẽ mắc phải phá vỡ và bong ra, sinh ra kinh nguyệt. Lúc này, chị em đôi lúc có thể gặp những triệu chứng của tiền kinh nguyệt như ngực mắc phải sưng đau đớn, tâm trạng thất thường, khó khăn ngủ, mất ngủ, thèm ăn, giảm sút ham muốn tình dục,…
3. thời kỳ hành kinh
thời kỳ này xảy ra khi trứng ở chu kỳ trước không được thụ tinh, tức là quá trình mang thai không tiếp diễn. Lúc này, lớp niêm mạc tử cung mắc phải phá vỡ và bong ra, sau đó được đẩy ra khỏi cơ thể qua bộ phận sinh dục nữ, sinh ra nên kinh nguyệt.
Ở thời kỳ này, chị em có thể gặp những triệu chứng như đau đớn bụng kinh, đau đớn vùng eo lưng dưới, tức ngực, đau đớn đầu, dễ cáu gắt, nóng giận… Bác sĩ Hoàng Duy chia sẻ, thông thường một thời kỳ hành kinh quá lâu 3-5 ngày, tuy nhiên ở nhiều người thời kỳ này có thể ngắn hơn hoặc dài hơn 3-7 ngày vẫn thông thường, không đáng lo ngại.
Kỳ kinh thường bắt đầu ở lứa tuổi nào?
Bác sĩ Hoàng Duy chia sẻ, tuỳ vào dân tộc, lứa tuổi trung bình bắt đầu kinh nguyệt là 12 tuổi. Tuy nhiên, nữ giới có thể bắt đầu có kinh nguyệt sớm nhất là 8 tuổi, muộn nhất là 16 tuổi. Nhìn chung, đôi lúc nữ giới sẽ có kinh nguyệt trong vòng vài năm sau khi xuất hiện ngực và lông mu tiến triển trước. (3)
Khi mới có kinh nguyệt, chị em sẽ xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt quá lâu hơn hoặc số lượng máu kinh ra nhiều hơn, điều này thường gặp. Có thể mất 3-4 năm chị em mới có chu kỳ kinh nguyệt nguyệt rất hay sau khi bắt đầu có kinh nguyệt. Thông thường, khi bước vào lứa tuổi 20, chu kỳ kinh nguyệt sẽ ổn định và rất hay hơn. Tuy nhiên, khi bước sang thời kỳ mãn kinh, chu kỳ sẽ lại thay thế đổi và trở nên không thông thường hơn.
Ngoài ra, kinh nguyệt ở phụ nữ cũng sẽ thay thế đổi theo các sự kiện không tương tự trong suốt cuộc đời bởi sự tác động của nội tiết tố trong cơ thể, ví như sau khi sinh con hoặc khi đang cho con bú.
Bác sĩ Hoàng Duy cũng cho thấy thêm, phụ nữ sẽ ngừng kinh nguyệt khi mãn kinh, thường là ở lứa tuổi tầm 51. Bước vào tuổi mãn kinh, cơ thể phụ nữ ngừng trứng rụng. Phụ nữ nhận biết tuổi mãn kinh khi xuất hiện không xuất hiện kinh nguyệt trong vòng 1 năm.
Kỳ kinh nguyệt thường quá lâu bao lâu?
Nhiều chị em thắc mắc độ dài chu kỳ kinh nguyệt nguyệt bao nhiêu được xem là thông thường. Bác sĩ Hoàng Duy chia sẻ, độ dài trung bình của một chu kỳ kinh nguyệt nguyệt là 28 ngày, tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tới ngày đầu tiên của kỳ kinh tiếp theo. Tuy nhiên, một chu kỳ nếu xảy ra rất hay với tầm cách giữa 2 lần hành kinh từ 24 tới 38 ngày vẫn được xem là thông thường. (4)
Các triệu chứng có thể gặp trong chu kỳ kinh nguyệt
một vài chị em có thể gặp những triệu chứng của kỳ kinh nguyệt, tuy nhiên một vài không tương tự lại không. Ngoài ra, cường độ của các triệu chứng ở mỗi người cũng có thể không tương tự nhau. Triệu chứng phổ quát nhất là chuột rút ở vùng xương chậu do tử cung co bóp để đẩy lớp niêm mạc tử cung bong ra và đào thải ra khỏi cơ thể.
Các triệu chứng không tương tự có thể gặp khi hành kinh gồm:
- Tâm trạng thất thường;
- khó khăn ngủ, mất ngủ;
- đau đớn đầu;
- Thèm ăn;
- Bụng đầy hơi;
- Căng tức ngực;
- Nổi mụn.
Thế nào được xem là rối loạn kinh nguyệt?
Rối loạn kinh nguyệt là thuật ngữ dùng để mô tả những chu kỳ kinh nguyệt nguyệt không đều hoặc không thông thường, ví như:
- tầm cách giữa các kỳ kinh nguyệt ít hơn 24 ngày hoặc dài hơn 38 ngày.
- chu kỳ kinh nguyệt không đều, thay thế đổi từ 20 tới 40 ngày cho mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
- Không có kinh nguyệt trong vòng 3 tháng (hoặc hơn 90 ngày).
- Máu kinh nhiều hơn hoặc ít hơn thông thường.
- thời kỳ hành kinh quá lâu hơn 8 ngày.
- Tình trạng ra máu hoặc có đốm máu xuất hiện giữa các kỳ kinh.
- Có các triệu chứng nặng nề hơn như đau đớn bụng dưới dữ dội, buồn nôn hoặc nôn.
Khi nào nên tới gặp bác sĩ?
Kinh nguyệt không đều hoặc không thông thường có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe, vì thế chị em cần thiết phải tới ngay khu vực y tế khi gặp những trường hợp sau:
- Không có kinh nguyệt khi bước qua tuổi 16.
- Không có kinh nguyệt trong vòng 2 tháng hoặc lâu hơn.
- Đột nhiên thời gian ra máu quá lâu hơn so với thông thường.
- ra máu nhiều hơn so với chu kỳ thông thường.đau đớn bụng dữ dội trong thời gian hành kinh.
- ra máu giữa các kỳ kinh.
- Bất kỳ lo lắng nào về nguy cơ mang thai vì trễ kinh hoặc quan hệ tình dục không sử dụng giải pháp tránh thai.
“chu kỳ kinh nguyệt nguyệt không đều có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân không tương tự nhau, ví như do mang thai, đang cho con bú hoặc các căn bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang, u xơ tử cung, suy buồng trứng sớm… hàng đầu vì thế, chị em nên thăm thăm khám sản phụ khoa định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần hoặc thăm thăm khám ngay khi nhận xuất hiện cơ thể có những không thông thường để phát hiện sớm, can thiệp sớm và hữu hiệu, tránh những tác động tới sức khỏe và thiên chức tiến hành mẹ của người phụ nữ”, bác sĩ Hoàng Duy nhắn nhủ.
Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, quy trình thăm thăm khám, chẩn đoán và điều trị toàn diện các vấn đề sức khỏe nữ giới… giúp cho chị em sống vui, sống khỏe và trọn vẹn trong niềm vui thiên chức.
Để đặt lịch thăm thăm khám và tư vấn với các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi tại Hệ thống khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh, chị em vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG khu vực y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
tiến hành thế nào để theo dõi chu kỳ kinh nguyệt nguyệt?
Bác sĩ Hoàng Duy khuyến cáo chị em cần thiết phải chủ động theo dõi chu kỳ kinh nguyệt nguyệt của mình, bởi lẽ việc này không những hữu ích trong việc xác định thời điểm trứng rụng giúp cho tăng nguy cơ mang thai, mà còn giúp cho chị em lên kế hoạch, sắp cho một sự kiện đặc biệt hoặc kỳ nghỉ khi không phải lo lắng về sự xuất hiện của kinh nguyệt.
Để theo dõi chu kỳ kinh nguyệt nguyệt của mình, chị em hãy thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Đánh dấu “x” vào ngày hành kinh đầu tiên, đây được tính là ngày bắt đầu của chu kỳ kinh nguyệt.
- Bước 2: Tiếp tục đánh dấu “x” vào những ngày hành kinh tiếp theo, chỉ ngừng đánh dấu khi xuất hiện ngừng ra máu.
- Bước 3: Bắt đầu đánh dấu “x” khi xuất hiện kinh nguyệt tái phát, đây được tính là ngày bắt đầu của kỳ kinh tiếp theo.
Đếm số ngày giữa hai dấu “x” bắt đầu kỳ kinh để nắm được độ dài chu kỳ kinh nguyệt nguyệt. Đồng thời, đếm số số lượng dấu “x” để nắm được thời gian hành kinh ở mỗi chu kỳ quá lâu bao nhiêu ngày.
Ngoài ra, chị em có thể tham khảo các ứng dụng theo dõi chu kỳ kinh nguyệt trên điện thoại. Hiện nay có rất nhiều ứng dụng, chị em có thể tải về máy, nhập ngày bắt đầu hành kinh của từng tháng, ứng dụng sẽ tự động cập nhật và tính chu kỳ kinh nguyệt dựa theo thông tin được đem lại.
Hy vọng những thông tin Vừa rồi từng giúp cho chị em hiểu rõ về chu kỳ kinh nguyệt nguyệt, từ đó biết cách chăm sóc và giữ an toàn sức khỏe của mình. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc bận tâm nào, chị em có thể liên hệ tới hotline Hệ thống khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!
