Tôi vừa gặp phải chó cắn nhẹ, rướm máu ở ngón tay, vậy có cần phải tiêm vaccine dại không? (Nguyễn Huyền, 25 tuổi, TP HCM)
Trả lời:
Bạn nên tiêm phòng ngừa dại càng sớm càng tốt, dù chỉ gặp phải chó cắn nhẹ hoặc có vết trầy xước khi gặp phải chó cắn, mèo cào. tại vì sao là chứng bệnh dại có tỷ lệ tử vong cao nhất trong các chứng bệnh truyền nhiễm, tỷ lệ tử vong gần 100% khi khởi phát. Thời gian ủ chứng bệnh có thể chỉ từ 7-10 ngày hoặc lâu ngày tới vài tuần, vài năm sau khi gặp phải động vật cắn, cào hoặc liếm vào vết thương hở.
chứng bệnh có hai thể là thể hung dữ và thể liệt, trong số đó thể hung dữ thường gặp hơn với 80% ca mắc và dấu hiệu điển hình là sợ gió, sợ nước, sợ ánh sáng, rối loạn tri giác, co giật toàn thân, co thắt cơ hô hấp, sặc khó khăn thở, ngưng tim, hôn mê, tử vong nhanh trong vòng 2-4 ngày nói từ khi khởi phát. Ở thể liệt, người chứng bệnh dại gặp phải tê liệt toàn bộ cơ thể, rối loạn tiểu và đi ngoài, liệt tay, chân và tử vong ngay khi liệt cơ hô hấp. Khi chứng bệnh dại khởi phát, người mắc tỉnh táo hoàn toàn, bất lực và đau đớn đớn cho tới lúc tử vong.
Dù gặp phải cắn nhẹ ở tay, người gặp phải chó cắn vẫn cần phải đi tiêm ngừa dại để phòng chứng bệnh. Ảnh: Freepik
Trong khi đó, chứng bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, kỹ thuật ngăn ngừa chứng bệnh duy nhất là vaccine. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus dại nhanh chóng nhân số số lượng lên nhiều lần và bắt đầu di chuyển dọc theo các dây thần kinh, tiến thẳng lên não với tốc độ từ 12-24mm mỗi ngày. Vì vậy, tất cả người cần phải tiêm chủng càng sớm càng sớm, không nên chờ tới khi chó, mèo chết mới chích ngừa.
Trước tiêm chủng, người gặp phải chó, mèo cắn, cào còn cần phải rửa ngay vết thương với xà phòng dưới vòi nước sạch chảy liên tục trong 10-15 phút. Sau đó, tiếp tục rửa sạch với cồn 70% hoặc cồn i-ốt, không cố gắng nặn máu.
Việt Nam đang có 2 loại phòng dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Vaccine được sản xuất theo công nghệ mới, không chứa các tế bào thần kinh nên không tác động tới sức khỏe và trí nhớ, không chống chỉ định với phụ nữ mang thai và cho con bú.
Hiện, số người gặp phải động vật xâm nhập có xu hướng gia tăng sau dịp Tết Nguyên đán. Ví dụ địa điểm y tế Nhi trung ương ghi nhận gần 90 chứng bệnh nhi xét nghiệm do gặp phải động vật xâm nhập trong 7 ngày nghỉ Tết vừa qua. Đa số trẻ gặp phải động vật cào, cắn khi đi chơi trong dịp Tết. Trường hợp nghiêm trọng nhất là bé trai 7 tuổi, gặp phải chó cắn vào vùng vùng eo lưng, bụng, đùi, gây nên thủng ruột.
Một trường hợp không tương tự là phụ nữ 55 tuổi ở Phú Quốc (Kiên Giang) gặp phải chó nhà cắn đa vết thương, phải khâu 35 mũi. Giữa tháng 2, Bình Thuận ghi nhận bé gái 4 tuổi tử vong sau khi gặp phải chó cắn nhiều vết ở vùng mặt. Người nhà không xử lý vết thương, không tiêm phòng dại cho bé, chỉ điều trị bằng phương pháp dân gian.
Do đó, ngoài kỹ thuật tiêm chủng, người dân cần phải tăng quản lý, không thả rông chó, mèo, vật nuôi; chủng ngừa dại cho con vật thường xuyên. với chó, cần phải đeo rọ mõm và có kỹ thuật quản lý khi xuất hiện ở nơi đông người.
Bác sĩ Phạm Hồng Thuyết
Quản lý Y khoa, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
