Anh Phi, 23 tuổi, được chẩn đoán vô sinh, vợ phải xin tinh trùng của người không tương tự để thụ tinh ống nghiệm, mang song thai ba tháng thì bác sĩ phát hiện ông xã vẫn có thể có con.
Nghe bác sĩ thông báo kết quả vi phẫu tìm xuất hiện 30 tinh trùng khỏe mạnh, có thể giúp cho anh thực hiện hai chu kỳ thụ tinh ống nghiệm (IVF) để có con của chủ yếu mình, anh Phi lặng người, còn vợ đang mang thai ngồi đi kèm bật khóc.
“Có người phái mạnh nào khi nghe tin ấy lại đau đớn lòng như tôi”, anh Phi (ngụ cần thiết phải Thơ) chia sẻ với VnExpress, hôm 22/11. Chỉ trong một năm, anh trải qua hai cú sốc.
Là con trai duy nhất trong gia đình có hai chị gái, anh Phi 20 tuổi từng lập gia đình với chị Thảo, xin sớm có con để ông bà vui. Sau hai năm chưa có thai, đôi vợ ông xã trẻ tới một trung tâm y tế ở địa phương kiểm tra, anh Phi được chẩn đoán vô sinh do không có tinh trùng, teo tinh hoàn cả hai bên, thể tích chỉ 2-3 ml (thể tích trung bình là 12-30ml), chỉ số nội tiết tăng cao. Chị Thảo mắc phải buồng trứng đa nang, kinh nguyệt thất thường. Bác sĩ tư vấn họ xin tinh trùng từ ngân hàng hiến tặng để thụ tinh ống nghiệm bởi phương án mổ tìm tinh trùng tỷ lệ thành quả rất thấp.
“Đây là một sự thật không dễ dàng chấp nhận với gia đình tôi”, anh Phi nói.
Vừa sợ phụ huynh buồn, vừa ngại mất sĩ diện phái mạnh, anh và vợ bàn nhau giấu kín chuyện này. Để có con, đôi vợ ông xã âm thầm nhờ một người bạn thân hiến tinh trùng vào ngân hàng lưu trữ của trung tâm y tế. Theo quy định, sau khi mẫu tinh trùng này được xác định đạt chuẩn “nhập kho”, họ sẽ được đổi lại bằng một mẫu tinh trùng để thực hiện thụ tinh với trứng của người vợ trong ống nghiệm. tuy nhiên như vậy, con sinh ra không mang gene của người ông xã mà mang gene người từng hiến mẫu tinh trùng (ẩn danh).
Kế hoạch xảy ra suôn sẻ với sự hợp tác của người bạn. Tháng 6/2023, chị Thảo thực hiện IVF, đậu thai đôi ngay lần đầu chuyển phôi vào tử cung. phụ huynh hai bên vui mừng vì có cháu, anh Phi vừa thở phào vừa dằn vặt từng nói dối gia đình là con của mình.
“Không còn cách nào không tương tự, tôi chấp nhận thực hiện cha dù hai thai không mang gene của mình”, anh nói.
Nam giới vô tinh phải sử dụng các cách hỗ trợ sinh sản mới có thể có con. Ảnh: Freepik
Tuy nhiên, chỉ ba tháng sau, chị Thảo tình cờ đọc được thông tin về một ca điều trị vô tinh thành quả tại trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Linh tính mách bảo chị rằng ông xã vẫn còn điều kiện có con. Trong khi đó, người bạn thân của anh Phi đột ngột “dọa sẽ tiết lộ sự thật cho gia đình họ nếu không cho vay tiền”.
Áp lực lại đè nặng, họ quyết định tới Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVFTA-HCMC) kiểm tra. Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ của anh Phi không có tinh trùng, trong khi anh chưa từng mắc quai mắc phải thường hay viêm nhiễm tinh hoàn. ThS.BS Lê Đăng Khoa, Trưởng đơn vị Nam học, chẩn đoán người căn bệnh mắc phải vô tinh không tắc nghẽn, tình trạng tinh hoàn suy giảm sút sinh tinh hoặc không còn nguy cơ sinh tinh.
Anh Phi nằm trong nhóm chiếm tầm 60% trường hợp vô tinh, phần lớn không rõ nguyên nhân. Tình trạng này có thể do các vấn đề mối quan hệ tới nội tiết; thất thường về di truyền; thất thường về cấu trúc hoặc tác dụng tinh hoàn như tinh hoàn ẩn, hội chứng Sertoli (tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng sống), ngừng sinh tinh, teo tinh hoàn sau mắc quai mắc phải; tổn thương tinh hoàn sau tai nạn hoặc sau tiểu phẫu vùng chậu hoặc cơ quan sinh dục…
Vi phẫu tìm tinh trùng micro-TESE được xem là phương pháp tốt nhất nhất giúp cho người mắc căn bệnh vô tinh có con của chủ yếu mình. Bác sĩ Khoa phản hồi trường hợp anh Phi tiên số lượng rất nặng, nguy cơ tìm xuất hiện tinh trùng sót lại trong tinh hoàn chỉ tầm 5-10%.
“‘Dù chỉ 1% điều kiện vẫn quyết tâm tiểu phẫu’ – câu nói này của người mắc căn bệnh khiến cho tôi có thêm động lực giúp cho anh điều trị”, bác sĩ Khoa nhắc lại.
Ca mổ micro-TESE cho anh Phi vào tháng 10/2023. Ảnh: Phương Trinh
Trong hai giờ, bác sĩ cùng ê kíp dùng kính vi phẫu có độ phóng đại 30 lần tập trung soi tìm một bên tinh hoàn của người căn bệnh. Bất kỳ ống sinh tinh nào tiềm năng được họ chuyển qua phòng lab đi kèm phân tích ngay. Chuyên viên phôi học tiếp tục lọc rửa mẫu, soi tìm dưới kính hiển vi đảo ngược có độ phóng đại hơn 200 lần.
Vợ ông xã anh Phi không thể quên giây phút nhận kết quả mổ, bác sĩ Khoa thông báo tìm xuất hiện không những một mà tới 30 tinh trùng khỏe mạnh, tương đương hai chu kỳ thụ tinh ống nghiệm. số lượng tinh trùng này đủ giúp cho anh Phi có con mà không cần thiết phải mổ tinh hoàn bên còn lại thường hay xin tinh trùng từ người không tương tự. Nếu thụ tinh ống nghiệm thất bại, anh vẫn còn điều kiện tìm xuất hiện tinh trùng ở những lần mổ sau.
Anh Phi không nói được gì, chỉ cầm chặt tay vợ. Còn chị Thảo hối tiếc: “Chúng tôi quá vội vàng xin tinh trùng thụ tinh, nếu tìm hiểu thêm nhiều nguồn thông tin thì từng sớm có con của chủ yếu mình”.
Người vợ cho thường hay yêu nhau 4 năm, chị luôn ủng hộ tất cả quyết định của ông xã. Khi biết anh vô sinh, vì muốn giải tỏa áp lực với gia đình, chị chấp nhận xin tinh trùng để mang thai. Ngày anh Phi tiểu phẫu, chị Thảo xác định nếu thất bại vợ ông xã sẽ dồn hết tâm sức nuôi dạy hai đứa trẻ sinh ra. Kết quả mà họ mới nhận được “tương tự như một trò đùa nghiệt ngã của số phận”.
Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện Việt Nam có hơn một triệu cặp vợ ông xã hiếm muộn, trong số đó 40% trường hợp do nam giới. Nguyên nhân có thể là những nhóm căn bệnh lý thường thấy như giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng tiết niệu, các vấn đề rối loạn tình dục hoặc xuất tinh, dị tật bẩm sinh, thất thường nhiễm sắc thể, suy giảm sút nội tiết tố, mãn dục…
Bác sĩ Khoa khuyến cáo nam giới sau một năm sinh hoạt tình dục hàng ngày (2-3 lần một tuần), không sử dụng cách tránh thai mà chưa có con nên xét nghiệm sức khỏe sinh sản để được xét nghiệm chẩn đoán và điều trị sớm.
Theo bác sĩ, cách đây vài năm, những trường hợp vô tinh như anh Phi phải xin tinh trùng từ người hiến tặng. Hiện với các kỹ thuật vi phẫu tìm tinh trùng, họ vẫn có thể có con của chủ yếu mình.
Nhiều người mắc căn bệnh mặc cảm khi xuất hiện tỷ lệ thành quả thấp hoặc phí vượt quá nguy cơ tài chủ yếu nên bỏ cuộc, lựa chọn phương án xin tinh trùng. Tuy nhiên, vi phẫu micro-TESE có tỷ lệ thu được tinh trùng khỏe mạnh lên tới 80%, nhất là trường hợp nam giới có tinh hoàn rất nhỏ, hạn chế nguy cơ mổ lại, tốn kém thời gian, phí, tác động sức khỏe người căn bệnh.
“Tại IVF Tâm Anh, hơn 70% nam giới có căn bệnh lý này từng được điều trị thành quả và có con, nên nam giới vô tinh đừng bỏ cuộc sớm”, bác sĩ Khoa nói.
Bác sĩ Lê Đăng Khoa bên kính hiển vi có độ phóng đại lớn, sắp ca vi phẫu micro-TESE. Ảnh: Phương Trinh
Anh Phi muốn chia sẻ câu chuyện của mình tới nhiều nam giới đồng cảnh ngộ để họ có thêm niềm tin trên yếu tố “tìm con”. “phí một ca tiểu phẫu tìm tinh trùng chỉ 30-40 triệu đồng, trong khi sự tổn thương vì ‘không tinh trùng’ không có giá nào bù đắp nổi”, anh nói.
Những ngày này, ông bố trẻ vừa chăm sóc cho vợ bầu 5 tháng vừa cố gắng tích góp để lo cho gia đình nhỏ. Họ dự kiến đón cặp song sinh vào tháng 3 năm sau. Còn với số tinh trùng từng tìm được, vợ ông xã anh nhờ trung tâm y tế trữ đông để vài năm tới sẽ IVF sinh thêm con.
“Sau nhiều thử thách, chúng tôi trưởng thành hơn, sẵn sàng chăm lo, yêu thương các con như nhau”, anh nói, thêm rằng không còn lo lắng nếu bí mật này được tiết lộ.
Anh Ngọc
* Tên nhân vật từng được thay thế đổi
| Độc giả đặt vấn đề về vô sinh hiếm muộn tại đây để bác sĩ giải đáp |
