Nhập viện khi khối phình động mạch chủ bụng gấp 4 lần thông thường, người căn bệnh được bác sĩ xử trí khẩn cấp, tránh nguy cơ vỡ động mạch.
Bà Nguyễn Thị Lan (84 tuổi, ngụ Lâm Đồng) nhập khoa cấp cứu trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM trong tình trạng đau đớn tức vùng bụng, huyết áp tăng cao tới 170 mmHg, sức khỏe yếu. Trước đó, người căn bệnh xét nghiệm tại trung tâm y tế địa phương, được cho thuốc hỗ trợ tuy vậy không hết đau đớn.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa thủ thuật Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chứng tỏ qua khai thác căn bệnh sử, người căn bệnh gặp phải phình động mạch chủ bụng từ cách đây một năm. Vì lớn tuổi, kèm theo nhiều căn bệnh mạn tính nặng (như hẹp động mạch vành, căn bệnh thận mạn tính thời kỳ 4, thiếu máu nặng…), tình trạng được nhận xét nguy cơ cao khi thực hiện thủ thuật cắt khối phình hoặc thủ thuật đặt stent graft động mạch chủ. Trước đó, dịch Covid-19 đang nổi lên trên cả nước nên bà Lan gác lại việc điều trị. Hiện tại, khối phình của người căn bệnh lớn hơn 7 cm, nguy cơ vỡ cao nên bắt buộc phải can thiệp ngay.
Khối phình động mạch chủ bụng lớn gấp 4 lần thông thường của người căn bệnh qua hệ thống chụp CT 768 miếng cắt. Ảnh: trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh
Bác sĩ Dũng giải thích, ở người Việt Nam, kích thước động mạch chủ thông thường trong vòng 18 mm (dưới 2cm). Động mạch chủ có kích thước từ 3 cm trở lên được chẩn đoán là phình, theo các nghiên cứu khi kích thước lớn hơn 5 cm thì nguy cơ vỡ túi phình cao, có thể lên tới 10% một năm. Trường hợp người căn bệnh này, khối phình lớn gấp 4 lần thông thường. Vì vậy, hệ thống y bác sĩ tại khoa thủ thuật Tim mạch – Lồng ngực quyết định can thiệp nhanh nhất để bảo toàn tính mạng cho người căn bệnh.
với căn bệnh phình động mạch chủ bụng, phương pháp thủ thuật có thể loại bỏ hoàn toàn khối phình và thế bằng ống ghép tĩnh mạch nhân tạo. Tuy nhiên, trong trường hợp người căn bệnh Lan, do tuổi đã từng cao kèm theo nhiều căn bệnh nền nên thủ thuật không phù hợp vì có nhiều nguy cơ trong quá trình thực hiện, thậm chí nguy hiểm tính mạng. Do đó, các chuyên gia quyết định chọn lựa đặt stent graft trong lòng khối phình. Đây là phương pháp ít xâm lấn, thực hiện nhanh nên người căn bệnh không cần phải gây ra mê như phương pháp thủ thuật truyền thống, hạn chế nguy cơ hệ lụy sau mổ, rút ngắn thời gian khôi phục cho người căn bệnh.
Theo đó, thông qua lỗ vào từ động mạch đùi của người căn bệnh, bác sĩ đưa các thiết gặp phải chuyên dụng trong lòng động mạch để tiếp cận khối phình động mạch chủ bụng, thực hiện đặt stent graft ngay tại đó. Lúc này dòng chảy trong lòng động mạch được điều chỉnh, máu tuần hoàn trong lòng ống tĩnh mạch stent graft, không còn ra ngoài để gây ra áp lực lên thành khối phình động mạch chủ bụng, nguy cơ dọa vỡ cũng loại bỏ. Với kỹ thuật này, người căn bệnh chỉ cần phải gây ra tê tại chỗ hoặc gây ra mê nhẹ nhàng trong suốt quá trình can thiệp nội mạch, nhanh khôi phục vì không có vết mổ lớn.
Thời gian thực hiện cấp cứu chưa tới 60 phút, ít xâm lấn song tốt nhất điều trị tương đương thủ thuật và thời gian khôi phục được rút ngắn 1/2 so với trước. Với thủ thuật truyền thống, thời gian nằm viện từ 7-10 ngày, cần phải từ 3-5 tháng để phục hồi sức khỏe. Trong khi đó, người căn bệnh đặt stent graft chỉ nằm viện 3-5 ngày, có thể khôi phục gần như thông thường chỉ sau một tháng.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Anh Dũng thăm xét nghiệm cho người căn bệnh sau khi đặt stent graft thành quả. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
Chị Đặng Thị Mỹ Linh, con gái người căn bệnh chia sẻ: “Mẹ tôi có thể ăn uống thông thường sau khi đặt stent graft nên gia đình yên tâm. Trước đó, cụ mắc nhiều căn bệnh nền, người gầy ốm”.
Sau khi thực hiện thủ thuật đặt stent graft, người căn bệnh cần phải tái xét nghiệm theo lịch hẹn sau một tuần xuất viện. Tùy tình trạng sức khỏe, người căn bệnh có thể tái xét nghiệm sau 3-6 tháng để theo dõi, giữ gìn tĩnh mạch tuần hoàn ổn định, không gặp phải rò thường hay tắc.
Bác sĩ Dũng cũng lưu ý, 80% căn bệnh lý phình động mạch chủ bụng không có triệu chứng hoặc triệu chứng không điển hình. Khi có cảm giác đau đớn tức vùng bụng nghĩa là có nguy cơ vỡ tương đối cao. Vì vậy, những người trên 65 tuổi, đặc biệt người có các căn bệnh nền như tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn chuyển hóa lipid… nên xét nghiệm tầm soát sớm nhận nhận xét đúng tình trạng động mạch chủ bụng, có kế hoạch theo dõi hoặc can thiệp sớm.
người căn bệnh chụp CT 768 miếng cắt tầm soát căn bệnh lý tim mạch tại trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh trang gặp phải hệ thống máy móc tiên tiến như: máy chụp CT 768 miếng cắt ứng dụng trí tuệ nhân tạo, máy chụp cộng hưởng từ thế hệ mới; máy siêu âm tim, siêu âm tĩnh mạch dựng hình ảnh 4D, hệ thống máy DSA chụp mạch vành 2 bình diện… giúp cho tầm soát, chẩn đoán chuẩn xác. Từ đó, bác sĩ giúp cho can thiệp sớm, điều trị tốt nhất căn bệnh tim mạch, các căn bệnh tĩnh mạch.
* Tên nhân vật trong bài viết đã từng được thế đổi.
Gia Hưng
