Ung thư vòm họng thời kỳ đầu có tiên số lượng sống sau 5 năm tốt, việc điều trị dễ thực hiện, đỡ tốn kém và tốt nhất cao hơn so với thời kỳ muộn.
Theo Bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi, Trưởng khoa Ung bướu BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM, mặc dù không thường gặp như các loại ung thư gan – phổi – đường tiêu hóa, tuy vậy ung thư vòm họng vẫn là mối đe dọa tiềm ẩn, đặc biệt với người Trung Quốc và Đông Nam Á, trong số đó có Việt Nam. Do đó, đi kèm với phòng ngừa, việc tầm soát để giúp cho chẩn đoán sớm và điều trị ung thư vòm họng thời kỳ đầu có ý nghĩa quyết định với tiên số lượng sống sau 5 năm của người căn bệnh.
căn bệnh ung thư vùng đầu cổ (có thể được hiểu một cách đơn giản là gồm có ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, ung thư mũi, ung thư xoang và ung thư miệng) có số số lượng các trường hợp mới được chẩn đoán trên toàn thế giới mỗi năm ước tính là hơn 550.000 với trong vòng 380.000 trường hợp tử vong. Một trong những căn bệnh ung thư vùng đầu cổ gây ra tác động quá nhiều tới uy tín cuộc sống của người mắc căn bệnh là ung thư vòm họng. (1)
Theo số liệu từ Globocan, năm 2012 trên thế giới có 86.691 trường hợp mắc ung thư vòm họng, trong số đó 60.896 trường hợp mắc mới ở nam và 25.795 trường hợp mắc mới ở nữ. từng có 50.831 trường hợp tử vong do căn căn bệnh này, trong số đó 35.756 trường hợp xảy ra ở nam giới và 15.075 trường hợp ở nữ giới.
cấu trúc vùng vòm họng và u bướu vòm họng.
Ung thư vòm họng thời kỳ đầu là sao?
Ung thư vòm họng được chia thành 5 thời kỳ, từ thời kỳ 0 tới IV. Ung thư vòm họng thời kỳ đầu thường còn gọi là ung thư vòm họng thời kỳ sớm được xác định từ thời kỳ 0 – III (T1N2), là thời kỳ ung thư tại chỗ tại vùng, chứ chưa di căn sang các vị trí không không khác.
- thời kỳ 0 (Tis, N0, M0): u bướu chỉ nằm ở lớp tế bào trên cùng bên trong vòm họng và chưa tiến triển sâu hơn (Tis).
- thời kỳ I (T1 N0 M0): u bướu nằm giới hạn trong vòm họng. u bướu có thể từng lan ra hầu họng (một phần của họng ở phía sau miệng) và/hoặc khoang mũi tuy vậy không xa hơn vùng họng (T1). Ung thư chưa lan tới các hạch bạch huyết lân cận (N0), cũng chưa di căn tới các cơ quan xa của cơ thể (M0).
- thời kỳ II (T0 hoặc T1 N1 M0, T2 N0 hoặc N1 M0): u bướu nằm trong vòm họng. u bướu có thể từng tiến triển thành hầu họng (một phần của họng phía sau miệng) và/hoặc khoang mũi (T1); hoặc từng lan tới vùng họng tuy vậy không xa hơn (T2). Hoặc không xuất hiện u bướu trong vòm họng (T0), tuy vậy ung thư được tìm xuất hiện trong các hạch bạch huyết ở cổ.
Ung thư từng lan tới một hoặc nhiều hạch bạch huyết ở một bên cổ, hoặc di căn tới các hạch bạch huyết một bên/hoặc hai bên ở phía sau họng. Trong cả hai trường hợp, không có hạch bạch huyết nào lớn hơn 6cm theo chiều ngang (N1).
Ung thư chưa di căn tới các cơ quan xa của cơ thể (M0).
- thời kỳ II (T2, N0 hoặc N1, M0): u bướu từng tiến triển vào vùng quanh họng và các cấu trúc xung quanh, tuy vậy không vào xương (T2).
Ung thư chưa lan tới các hạch bạch huyết lân cận (N0); hoặc từng lan tới một hoặc nhiều hạch bạch huyết ở một bên cổ, hoặc di căn tới các hạch bạch huyết một bên/hoặc hai bên ở phía sau họng. Trong cả hai trường hợp, không có hạch bạch huyết nào lớn hơn 6cm theo chiều ngang (N1).
Ung thư chưa di căn tới các cơ quan xa của cơ thể (M0).
- thời kỳ III (T0 hoặc T1, N2, M0): u bướu nằm trong vòm họng. u bướu có thể từng tiến triển thành hầu họng (một phần của họng phía sau miệng) và/hoặc khoang mũi (T1). Hoặc không xuất hiện u bướu trong vòm họng (T0), tuy vậy ung thư được tìm xuất hiện trong các hạch bạch huyết ở cổ.
Ung thư từng lan tới các hạch bạch huyết ở cả hai bên cổ, không hạch nào có chiều ngang lớn hơn 6cm (N2).
Ung thư chưa di căn tới các cơ quan xa của cơ thể (M0).
Dấu hiệu ung thư vòm họng thời kỳ đầu
Theo bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi, thời kỳ đầu của ung thư vòm họng có các triệu chứng không rõ ràng, thường dễ gây ra nhầm lẫn với các căn bệnh viêm mũi họng thông thường, chủ yếu vì vậy căn bệnh ung thư vòm họng rất dễ gặp phải bỏ sót. Nổi hạch cổ có thể là triệu chứng ung thư vòm họng thời kỳ đầu ở nhiều người mắc căn bệnh.
Các triệu chứng ung thư vòm họng thời kỳ đầu có thể gồm có:
- đau đớn khi nuốt, hoặc khó khăn nuốt;
- đau đớn tai, viêm tai giữa, ù tai, có thể suy nhược thính lực;
- đau đớn họng hoặc ho dai dẳng;
- Nổi hạch ở cổ, có thể kèm theo sưng đau đớn hoặc không;
- thế đổi giọng nói, nhất là khàn giọng hoặc nói không rõ ràng;
- Chảy dịch mũi nhiều ngày, dịch có thể là dịch trong – dịch có màu, có máu hoặc có mủ;
- Khạc đàm có máu, mủ,…
Nổi hạch cổ là dấu hiệu có thể gặp ở người mắc căn bệnh ung thư vòm họng
Tiên số lượng sống của ung thư vòm họng thời kỳ đầu
Tỷ lệ sống còn của một loại căn bệnh ung thư, có thể được hiểu theo một cách đơn giản, là tỷ lệ phần trăm những người mắc loại căn bệnh ung thư đó vẫn còn sống trong một thời điểm nhất định (thông thường là 5 năm) sau khi được chẩn đoán và điều trị. Tỷ lệ này không cho thấy cụ thể một người mắc căn bệnh sẽ sống được bao lâu, tuy vậy có thể giúp cho hiểu rõ hơn về nguy cơ thành quả của việc điều trị. căn bệnh ung thư được chẩn đoán ở thời kỳ càng sớm, nguy cơ điều trị thành quả khỏi hẳn căn bệnh càng cao, đồng nghĩa với tỷ lệ sống sót càng cao.
người mắc căn bệnh ung thư vòm họng thời kỳ đầu thường có kết quả tốt, tỷ lệ sống trong 5 năm là 60-75%. Trong khi người mắc căn bệnh mắc ung thư vòm họng thời kỳ IV có kết quả kém, tỷ lệ sống trong 5 năm là <40%. (2)
Chẩn đoán phát hiện sớm ung thư vòm họng thời kỳ đầu
Bác sĩ có thể sử dụng một vài phương pháp để tầm soát và chẩn đoán, nếu nghi ngờ căn bệnh ung thư vòm họng, như:
- Hỏi tiền sử căn bệnh của mình người mắc căn bệnh và gia đình, về thói quen sinh hoạt, về dinh dưỡng cũng như các yếu tố không không khác có thể thực hiện tăng nguy cơ tiến triển ung thư vòm họng;
- Nội soi tai mũi họng;
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc PET/CT;
- Chụp cộng hưởng từ (MRI);
- Sinh thiết qua nội soi tai mũi họng: một mẫu u hoặc tổn thương thất thường được bấm trong quá trình nội soi tai mũi họng, sau đó thực hiện xét nghiệm tế bào mô học để giúp cho xác định bản dưỡng chất lành thường ác tính, để chẩn đoán ung thư.
Điều trị ung thư vòm họng thời kỳ đầu
Bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi cho thấy, ung thư vòm họng thời kỳ đầu thường được điều trị theo quy trình phối hợp xạ trị và hóa trị. thủ thuật gần như không có vai trò điều trị triệt để cho ung thư vòm họng thời kỳ đầu.
Tùy vào thời kỳ căn bệnh, tùy vào tình trạng u bướu cũng như tình trạng di căn hạch, bác sĩ sẽ đưa ra quy trình phối hợp xạ trị với hóa trị không không khác nhau.
Ví dụ: Nếu người mắc căn bệnh có di căn hạch cổ 2 bên với kích thước lớn, có thể hóa trị trước một vài đợt để thực hiện suy nhược kích thước hạch, sau đó xạ trị đồng thời với hóa trị; tùy theo kết quả đáp ứng với hóa xạ trị đồng thời mà quyết định có nên hóa trị thêm thường không.
Thuốc hóa trị thường được sử dụng có thể gồm có Cisplatin, Carboplatin, 5-FU, Docetaxel, Gemcitabine, Capecitabine.
tất cả các nghiên cứu đều cho xuất hiện hóa xạ trị đồng thời giúp cho mang lại kết quả điều trị tốt hơn, giúp cho người mắc căn bệnh sống lâu hơn so với chỉ xạ trị đơn thuần. tuy vậy việc phối hợp thêm hóa trị có thể sẽ dẫn tới nhiều tác dụng phụ hơn, gây ra tác động tới uy tín sống của người căn bệnh.
Trong những trường hợp vẫn còn hạch cổ sau khi kết thúc hóa xạ trị, có thể xét chỉ định thủ thuật nhằm mục đích lấy bỏ hạch cổ, giúp cho kiểm soát căn bệnh tốt hơn.
Hóa xạ trị đồng thời giúp cho mang lại kết quả điều trị tốt cho ung thư vòm họng thời kỳ đầu
Ung thư vòm họng tái phát – di căn
Ung thư tái phát là khi căn bệnh xuất hiện lại sau khi kết thúc điều trị. căn bệnh có thể tái phát cục bộ tại chỗ (tại vị trí u trước đây, hoặc vùng gần đó, hoặc tại hạch trước đó). Ung thư vòm họng tái phát – di căn là khi căn bệnh tái phát kèm theo lan xa tới các cơ quan không không khác trong cơ thể như phổi, xương, gan, hạch, não….
Việc lựa chọn lựa phương pháp điều trị cho ung thư vòm họng tái phát – di căn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Vị trí và tình trạng lan rộng của căn bệnh, sức khỏe tổng thể của người căn bệnh, thời gian tái phát sau khi kết thúc điều trị trước đó là bao lâu, và phương pháp điều trị trước đó là sao. Mục đích điều trị lúc này nhằm thực hiện trễ sự tiến triển của căn bệnh, suy nhược nhẹ triệu chứng và giúp cho giữ gìn uy tín cuộc sống tốt nhất có thể. Bác sĩ sẽ cân nhắc thật thận trọng giữa lợi ích và rủi ro, giữa tốt nhất và nguy cơ trước khi đưa ra quyết định điều trị cho người mắc căn bệnh.
phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh có hệ thống chuyên gia, bác sĩ giỏi nghề, giàu kinh nghiệm; các trang thiết gặp phải tiên tiến hàng đầu hiện nay. Đặc biệt, sự phối hợp giữa các chuyên khoa Ung bướu, Tai Mũi Họng, Ngoại thần kinh trong hội chẩn giúp cho chẩn đoán chuẩn xác, xây dựng quy trình phù hợp, mang lại tốt nhất điều trị cao, tăng tỷ lệ trị khỏi và tiên số lượng sống sau 5 năm tốt hơn cho người mắc căn bệnh.
Phòng ngừa căn bệnh ung thư vòm họng
Theo bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi, không phải tất cả các căn bệnh ung thư vòm họng đều có thể ngăn ngừa được, tuy vậy có thể thực hiện suy nhược nguy cơ mắc căn bệnh bằng cách tránh một vài yếu tố nguy cơ sau: (3)
Tránh thuốc lá và rượu bia
Sử dụng thuốc lá là yếu tố của các căn bệnh ung thư vòm họng. Mỗi người nên tránh tiếp xúc với thuốc lá (bằng cách không hút thuốc và tránh khói thuốc).
Sử dụng rượu bia không kiểm soát cũng là một yếu tố nguy cơ của các căn bệnh ung thư. Ngoài ra, khi phối hợp hút thuốc lá và uống rượu bia có thể thực hiện tăng đáng nhắc tác dụng gây ra ung thư của khói thuốc lên vùng vòm họng.
Tránh tiếp xúc với hóa dưỡng chất
Môi trường lao động có nguy cơ tiếp xúc với các hóa dưỡng chất nên bố trí tốt hệ thống thông gió, sử dụng các phương tiện phòng hộ nên thiết (mặt nạ, quần áo, mũ,…) là các giải pháp giữ an toàn quan trọng.
Thói quen ăn uống lành mạnh
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị, tuân thủ chế độ sinh hoạt lành mạnh với đầy đủ các nhóm dinh dưỡng (đạm, tinh bột, dưỡng chất béo, dưỡng chất xơ, vitamin và dưỡng chất khoáng, các sản phẩm từ sữa) gồm có nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt, cân bằng giữa các loại đạm, hạn chế việc tiêu thụ quá nhiều các loại thịt đỏ và thực phẩm nấu sẵn cũng như đồ uống có cồn.
Tiêm vắc-xin HPV và tránh lây lan nhiễm HPV
Nguy cơ nhiễm HPV ở vùng hầu họng tăng lên ở những người có quan hệ tình dục qua miệng và nhiều bạn tình. Những người hút thuốc có nhiều nguy cơ gặp phải nhiễm HPV hơn, có thể là do các dưỡng chất trong thuốc lá thực hiện hỏng hệ thống miễn dịch hoặc thực hiện tổn thương các tế bào lót vùng hầu họng.
Tiêm vắc xin phòng HPV giúp cho thực hiện suy nhược nguy cơ nhiễm một vài loại HPV. Việc phòng ngừa lây lan nhiễm HPV giúp cho suy nhược yếu tố nguy cơ gây ra căn bệnh ung thư cổ tử cung, đồng thời cũng từng được chứng minh là thực hiện suy nhược nguy cơ mắc các căn bệnh ung thư không không khác mối quan hệ tới HPV (ví như ung thư hậu môn, ung thư dương vật, ung thư vùng miệng và hầu họng).
HỆ THỐNG phòng kiểm tra ĐA KHOA Hưng Thịnh
Cùng với các nước Đông Nam Á và Trung Quốc, Việt Nam thuộc vùng có yếu tố nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao. Vì vậy, bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi khuyến nghị, nên nâng cao việc phòng ngừa bằng cách giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh về dinh dưỡng và vận động thể lực; tiêm phòng vắc xin HPV; chủ động thăm kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng một lần hoặc mỗi năm một lần; chủ động tầm soát ung thư vòm họng nếu có các yếu tố nguy cơ hoặc các dấu hiệu nghi ngờ thất thường về tai mũi họng. Ung thư vòm họng thời kỳ đầu vẫn có tỷ lệ trị khỏi tương đối khả quan.
