Viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ gây ra ra những triệu chứng không dễ chịu, lâu ngày dai dẳng như: ngứa ngáy ngáy dữ dội, da đỏ rát,…. Đặc biệt thời tiết thay thế đổi chứng bệnh cũng có chuyển biến tăng nặng, nhiều bậc phụ huynh lo lắng về tình trạng viêm da cơ địa của con mình. thực hiện sao để điều trị và phòng ngừa chứng khỏi hẳn bệnh tái phát ở trẻ?
Cùng lắng nghe những tư vấn hữu ích từ ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Trung tâm Thông tin Y khoa, trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM.
Viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ là chứng bệnh gì?
Viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ thường còn gọi là chứng bệnh chàm là một chứng bệnh viêm da mạn tính có xu hướng tái phát thường xuyên. chứng bệnh có thể gặp ở tất cả lứa tuổi và thường khởi phát ở trẻ nhỏ. Trên thế giới, tại các nước đang tiến triển, số chứng bệnh nhi mắc phải viêm da cơ địa chiếm tầm 10-30% và 5-10 % ở trẻ vị thành niên. Tại Việt Nam, dựa trên một vài nghiên cứu cho xuất hiện tỷ lệ viêm da ở địa là 26,6% ở trẻ nhũ nhi và 16% ở trẻ dưới 5 tuổi.
Viêm da cơ địa ở trẻ là chứng bệnh mạn tính và có mối liên quan tới cơ địa dị ứng. thông thường, làn da sẽ có một lớp màng giữ an toàn để ngăn không có nước trong da mắc phải bốc hơi kèm theo đó là giữ an toàn làn da khỏi những tác nhân xấu từ bên ngoài. Tuy nhiên với trẻ mắc phải viêm da cơ địa, lớp màng giữ an toàn này mắc phải tổn thương thực hiện cho cho làn da của trẻ mắc phải khô, mất nước và các vi khuẩn ở ngoài dễ thực hiện xâm nhập gây ra nên mụn đỏ, ngứa ngáy ngáy trên da bé.
Viêm da cơ địa thường khởi phát sớm, có tới 60% trường hợp viêm da cơ địa khởi phát chứng bệnh trong năm đầu đời, 30% trẻ khởi phát chứng bệnh trong 5 năm đầu tiên và chỉ 10% trẻ khởi phát chứng bệnh sau 5 tuổi. Thông thường hơn 90% trường hợp trẻ sẽ ổn định sau 2 tuổi, chỉ 5% số trẻ mắc phải chứng bệnh chuyển thành viêm da cơ địa ở trẻ lớn, có không ít trường hợp chứng bệnh sẽ tái đi tái lại nhiều lần cho tới khi trưởng thành.
Viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ là chứng bệnh gì?
triệu chứng viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ
Tùy vào từng thời kỳ, trẻ sẽ có những triệu chứng của viêm da cơ địa không không khác nhau. Bất kỳ vùng nào trên cơ thể cũng có thể mắc phải tác động bởi viêm da cơ địa. Ở trẻ sơ sinh các triệu chứng thường thường gặp nhất ở vùng đầu, mặt, cổ, khủy tay. (1)
thời kỳ cấp tính: Tổn thương thường xuất hiện là mụn nước mắc phải dập vỡ trên nền da dát đỏ, có rỉ dịch và đóng thành vảy tiết, những tổn thương này thường thường gặp ở trán, má và cằm của bé. Trong trường hợp nặng hơn có thể nổi trên thân mình và các chi.
thời kỳ bán cấp: Các triệu chứng sẽ nhẹ hơn, các dát sần tập trung trên nền da đỏ thành từng mảng hoặc nằm rải rác, rỉ và ứ dịch nhiều, có phù nề kèm theo ngứa ngáy.
thời kỳ mạn tính: Lúc này da trẻ thường dày và khô, các vết nứt ở da gây ra đau đớn, những nếp gấp lớn như lòng bàn tay, bàn chân, cổ tay, cổ chân,… Tăng hoặc suy yếu sắc tố sau viêm.
Trẻ mắc viêm da cơ địa thường kèm theo những tình trạng không không khác nhau như hen suyễn và dị ứng, chứng bệnh vảy cả, lo lắng và mất ngủ. Viêm da cơ địa gây ra ngứa ngáy dữ dội thực hiện cho cho trẻ không dễ chịu và thường xuyên cào gãi hoặc xát xát, điều này thực hiện da càng thêm tổn thương và mắc phải nhiễm trùng.
Khi nào thì nên tới gặp bác sĩ ngay lập tức?
Viêm da cơ địa ở trẻ thường được chăm sóc và điều trị tại nhà, tuy nhiên trong một tỷ lệ bố mẹ nên đưa trẻ tới trung tâm y tế ngay lập tức, gồm có:
- Bé trong tình trạng nặng, nên dùng thuốc ức chế miễn dịch toàn thân;
- Bé mắc phải nhiễm khuẩn thứ phát nặng và nên dùng thuốc kháng sinh đường tĩnh mạch;
- Bé mắc phải nhiễm herpes lan rộng;
Mặt không không khác, trong trường hợp trẻ có triệu chứng của viêm da cơ địa tuy vậy bố mẹ không biết cách chăm sóc hoặc chưa chắc hẳn về chứng bệnh nên đưa bé tới bác sĩ thăm thăm khám để được chẩn đoán chuẩn xác và có quy trình điều trị hữu hiệu cũng như những lưu ý trong chăm sóc để chứng bệnh sớm thoái lui.
Nguyên nhân gây ra viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ
Viêm da cơ địa là chứng bệnh thường gặp ở trẻ, nguyên nhân sinh chứng bệnh tương đối phức tạp trong số đó có yếu tố do gen và rối loạn miễn dịch, đây là 2 yếu tố quan trọng trong việc gây ra chứng bệnh.
Theo ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Trung tâm Thông tin Y khoa, trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM cho thấy, sự thay thế đổi về gen có thể thực hiện thay thế đổi các tác dụng của hàng rào giữ an toàn da, tạo điều kiện thuật lợi cho các tác nhân xấu gây ra chứng bệnh ở môi trường như dị nguyên, vi khuẩn,… có thể dễ thực hiện xâm nhập và gây ra chứng bệnh ở trẻ.
Về rối loạn miễn dịch thông thường là phản ứng thất thường qua trung gian IgE (type I) và phản ứng thất thường qua trung gian tế bào (type IV). Mặt không không khác, môi trường cũng là một yếu tố quan trọng trong việc thực hiện khởi phát chứng bệnh cũng như thực hiện chứng bệnh có những triệu chứng tăng nặng như yếu tố thời tiết, không khí hanh khô, tiếp xúc với các dị nguyên như phấn hoa, bụi nhà, lông của động vật thường từ thức ăn như thịt bò, trứng, lạc (đậu phộng), tôm, cua,… Các dị nguyên do dị ứng tiếp xúc và các chứng bệnh lý kèm theo.
Bác sĩ Duy Tùng cũng chia sẻ thêm, có nhiều yếu tố thực hiện cho cho chứng bệnh viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ khởi phát hoặc trầm trọng thêm. Ví dụ, với thời tiết hanh khô thì da của bé sẽ khô hơn, vì vậy trẻ mắc phải viêm da cơ địa các triệu chứng sẽ nặng hơn vào mùa đông và đỡ hơn khi vào hè. Mặt không không khác, việc sử dụng xà phòng/xà bông thường các dinh dưỡng tẩy rửa không phù hợp, điều kiện vệ sinh kém và thức ăn cũng là yếu tố khởi phát các đợt cấp của viêm da cơ địa. Vì vậy bố mẹ nên tuân thủ trong điều trị và không tự ý sử dụng các loại kem dưỡng, thuốc không được kê đơn và không rõ nguồn gốc để điều trị cho bé.
hậu quả viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ gây ra nguy hiểm
Viêm da cơ địa có thể gây ra nên những hậu quả từ nhẹ tới nặng ở trẻ. Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, trẻ mắc phải viêm da có thể không dễ chịu, quấy khóc do ngứa ngáy, trẻ ngủ không ngon giấc tác động tới tiến triển về sau. Nhiều trẻ mắc phải viêm da cơ địa bỏ ăn, kén ăn, phần viêm da có thể mắc phải bội nhiễm với các vi khuẩn, virus, nấm,… thực hiện cho tình trạng chứng bệnh trầm trọng lên. Với trẻ lớn, việc mắc phải viêm da cơ địa sẽ thực hiện cho trẻ tự ti khi mắc phải trêu chọc, tác động tới thẩm mỹ và thực hiện cho trẻ nghĩ mình không không khác biệt với các bạn không không khác. (2)
Viêm da cơ địa không gây ra ra hậu quả nguy hiểm cho tính mạng người chứng bệnh, tuy vậy nếu không điều trị đúng cách, chứng bệnh dễ tái đi tái lại nhiều lần, có thể để lại sẹo và tổn thương da. Mặt không không khác, theo thống kê hơn một nửa số trẻ nhỏ mắc phải viêm da cơ địa có thể tiến triển thành chứng bệnh hen suyễn và sốt cỏ khô (một loại viêm mũi dị ứng gây ra ra các triệu chứng không khác với cảm lạnh như chảy nước mũi, sung huyết, hắt hơi và áp lực xoang) vào năm 13 tuổi.
Cách điều trị chứng bệnh viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ
Điều trị viêm da cơ địa ở trẻ sẽ tập trung và loại bỏ triệu chứng, suy yếu tình trạng ngứa ngáy, viêm da ở trẻ, giúp cho da trẻ nhanh dịu, đủ ẩm và chống nhiễm trùng da,… Sau khi thăm thăm khám với bác sĩ, tùy vào tình trạng của từng bé bác sĩ sẽ có những chỉ định điều trị phù hợp.
Điều trị ngay tại nhà
Sau khi thăm thăm khám với bác sĩ và có hướng dẫn điều trị tại nhà, bố mẹ nên tuân thủ quy trình điều trị cho bé và tái thăm khám đúng lịch.
Mặt không không khác, bố mẹ có thể tham khảo một vài phương pháp điều trị dân gian với các loại thảo mộc lành tính như trầu không, chè xanh, lá khế,… để sử dụng tắm cho bé. Ưu điểm của những loại thảo mộc này là lành tính, dễ tìm, an toàn và giá thành rẻ, Mặt không không khác còn có tác dụng suy yếu ngứa ngáy, chống viêm và hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ hữu hiệu. Tuy nhiên bố mẹ nên lựa lựa chọn loại thảo mộc được trồng tự nhiên, không nhiễm thuốc trừ sâu, rửa sạch lá và nhẫn lại lâu dài. Ngoài việc sử dụng liệu pháp thiên nhiên, bố mẹ nên phối hợp với các loại thuốc và kem được bác sĩ kê đơn. (3)
Sử dụng các loại thuốc men
- Thuốc điều trị sẽ tùy thuộc và thời kỳ và tình trạng chứng bệnh, vùng da mắc phải tổn thương và lứa tuổi của bé. Thuốc điều trị có thể dùng theo 2 thời kỳ:
- Điều trị thâm nhập:
- Sử dụng corticosteroid tại chỗ: Việc điều trị tùy theo nhu cầu với những trường hợp nhẹ thì không nên dùng. Cân nhắc lựa lựa chọn những loại corticosteroid có hoạt tính phù hợp với số lượng thuốc vừa đủ để sử dụng ngắn hạn, suy yếu liều một cách từ từ, tránh tái phát.
- Điều trị giữ: Phương pháp này chỉ dùng với những trường hợp chứng bệnh nhi mắc chứng bệnh nặng, tái phát thường xuyên.
- Sử dụng Tacrolimus, Pimecrolimus tại chỗ để ngăn chặn chứng bệnh tiến triển khi có dấu hiệu tái phát.
- Sử dụng corticosteroid gián đoạn tại chỗ.
Lưu ý những tác dụng không xin muốn khi điều trị corticosteroid.
- Teo da;
- Hội chứng para-Cushing;
- Dùng corticosteroid tại vùng chứng bệnh mắc phải bít ở những trẻ quấn rã sẽ thực hiện tăng nguy cơ của những tác dụng phụ không xin muốn.
Trong trường hợp có hậu quả, trẻ vẫn có phản ứng ban đỏ mặc dù đã từng tuân thủ điều trị và chăm sóc da khoa học thì có thể có một vài nguyên nhân nhiễm trùng thứ phát và nên được điều trị nguyên nhân:
- Nếu nhiễm khuẩn: Sử dụng thuốc kháng sinh đường uống và/hoặc thuốc kháng sinh tại chỗ;
- Nếu nhiễm virus: Dùng thuốc kháng virus đường uống và/hoặc thuốc kháng virus tại chỗ.
Cách điều trị chứng bệnh viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ.
Điều trị căn bản viêm da cơ địa
Dưỡng da và sử dụng dinh dưỡng dưỡng ẩm là điều trị căn bản trong các thời kỳ của viêm da cơ địa. Các nghiên cứu trên thế giới cũng đã từng chứng minh hoạt tính của dinh dưỡng dưỡng ẩm thực hiện tăng thêm tác dụng của corticosteroid thoa tại chỗ và suy yếu nhu cầu dùng corticosteroid trong viêm da cơ địa tình trạng nhẹ và trung bình, có hữu hiệu trong điều trị và suy yếu những tác dụng không xin muốn của corticosteroid, lâu ngày thời gian ổn định chứng bệnh và phòng tránh những đợt trỗi dậy ở trẻ.
dinh dưỡng dưỡng ẩm lý tưởng sẽ tùy thuộc vào tình trạng của mỗi trẻ và vị trí tổn thương. Các dinh dưỡng dưỡng ẩm được phản hồi tốt phải thỏa mãn được các tiêu chí:
- Được nghiên cứu và công bố với tình trạng chứng cứ rõ ràng về hữu hiệu điều trị, đặc biệt với trẻ nhỏ;
- An toàn khi sử dụng lâu dài, không chứa hương liệu, paraben và không gây ra kích ứng da;
- giữ độ ẩm lý tưởng cho da, độ pH tương tự với da tự nhiên;
- Chứa các hoạt tính chống viêm, suy yếu ngứa ngáy và giúp cho tăng nguy cơ điều trị chứng bệnh.
Nên sử dụng dinh dưỡng dưỡng da ít nhất 2-3 lần/ngày, trong tình trạng da bé khô có thể tăng số lần sử dụng. Sau khi tắm, rửa tay, có thể sử dụng dưỡng da để giữ độ ẩm da. Tránh sử dụng vào vùng niêm mạc mắt, mũi, miệng. Trường hợp thời kỳ cấp, bé có chỉ định dùng corticosteroid có thể dùng phối hợp kem dưỡng, bố mẹ có thể thoa dưỡng ẩm trước sau đó thoa corticosteroid.
Cách chăm sóc trẻ mắc phải viêm da cơ địa
Theo bác sĩ Duy Tùng, 90% trường hợp trẻ mắc phải viêm da cơ địa sẽ khỏi sau năm 2 tuổi. Nếu bước vào thời kỳ mạn tính thì chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn, tuy nhiên vẫn có những giải pháp kiểm soát tốt chứng bệnh vì vậy các bậc phụ huynh đừng quá lo lắng. Để chăm sóc trẻ mắc phải viêm da cơ địa, hạn chế những hậu quả và đẩy lùi những triệu chứng không dễ chịu của chứng bệnh bố mẹ nên:
- Tắm cho trẻ hàng ngày và thời gian tắm không quá 5 phút. Bố mẹ nên sử dụng các loại sữa tắm lành tính, tốt nhất là các loại sữa tắm điều trị viêm da cơ địa, trong trường hợp không có có thể sử dụng các loại sữa tắm dịu nhẹ, không chứa dinh dưỡng tẩy.
- thoa dinh dưỡng thực hiện mềm và dưỡng ẩm da mỗi ngày cho trẻ nhắc cả khi không có tổn thương da. Sau tắm vài phút nên bố mẹ nên dùng khăn thấm nhẹ và thoa kem dưỡng cho trẻ phối hợp thoa thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Giáo dục hành vi cho trẻ, hướng dẫn trẻ không gãi, không xát, cho bé đeo găng tay, tất chân khi ngủ để tránh việc tay chân bé gãi thực hiện tổn thương thêm da. Cắt móng tay thường xuyên để suy yếu suy yếu trùng khi không may trẻ thực hiện trầy xước da.
- Phụ huynh nên chủ động tìm thêm thông tin về chứng bệnh viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ để phòng ngừa tái phát đợt cấp cũng như chăm sóc bé yêu được tốt nhất.
Theo bác sĩ Tùng hiện tại không có giải pháp điều trị đặc hiệu nào giúp cho bé khỏi chứng bệnh. Tuy nhiên, với liệu trình điều trị đúng của bác sĩ và sự tuân thủ điều trị của người nhà có thể giúp cho bé hạn chế tối đa những hậu quả như: nhiễm trùng da, sẹo xấu trên da. Bác sĩ sẽ tập trung vào dưỡng ẩm da để giúp cho thực hiện suy yếu khô da cho bé. Trong thời kỳ da mắc phải viêm cấp như da đỏ, mụn nước và khô da thì bác sĩ sẽ điều trị cho bé bằng loại corticoid thoa da. Mỗi vùng da không không khác nhau sẽ được bác sĩ kê một loại corticoid không không khác nhau.
Ngoài ra, tùy theo tình trạng da bé sau khi thăm thăm khám, bác sĩ sẽ quyết định dùng thuốc suy yếu ngứa ngáy loại thoa, loại uống thường thuốc kháng sinh. với tình trạng da của con bạn, dù đã từng thoa corticoid được vài ngày tuy vậy dùng lại thì không xuất hiện hữu hiệu. Bạn nên cho bé đi thăm thăm khám để bác sĩ có thể điều chỉnh liều thuốc phù hợp hơn cho bé.
Về chăm sóc em bé mắc phải viêm da cơ địa, phụ huynh nên lưu ý tắm cho bé với nhiệt độ ấm, phù hợp và không tắm quá lâu. Sau khi tắm, nên thấm khô da chứ không nên thấm khô hoặc xát xát da quá mạnh. lưu ý thoa liền kem dưỡng ẩm mà bác sĩ đã từng kê ít nhất 2 lần/ngày để giúp cho giữ dưỡng ẩm cho làn da. Ngoài ra, phụ huynh cũng nên tránh những yếu tố có thể trỗi dậy lên chứng bệnh của bé như bé vui chơi thực hiện chảy mồ hôi nhiều, bé xát xát quá mạnh hoặc mắc phải nhiễm trùng như viêm họng, viêm phế quản cũng là yếu tố kích thích lên bé một đợt viêm da cơ địa.
Cách phòng ngừa chứng bệnh viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ tốt nhất
Viêm da cơ địa là chứng bệnh dễ khởi phát bởi các yếu tố môi trường. Để phòng ngừa viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ, bố mẹ có thể dùng một vài điều sau:
- Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời để tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ;
- Giữ cho khu vực phòng ngủ và môi trường xung quanh trẻ được thoáng khí, mát mẻ, sạch sẽ và độ ẩm lý tưởng;
- Cho trẻ mặc những trang phục thấm hút mồ hôi, dinh dưỡng mát và mềm, không có bụi vải hoặc dễ kích ứng lên da;
- Tắm cho trẻ mỗi ngày kèm theo sử dụng kem dưỡng da lành tính để giữ độ ẩm và cân bằng da;
- lựa chọn sữa tắm có độ pH phù hợp, không kích ứng và không chứa dinh dưỡng tẩy rửa;
- Chế độ dinh dưỡng khoa học: một vài thực phẩm được cho là có mối liên quan tới việc khởi phát và tăng tình trạng chứng bệnh như thịt bò, sữa, trứng gà,… Vì vậy bố mẹ nên lưu ý trong chế độ ăn, nếu trẻ có dấu hiệu dị ứng với các thực phẩm trên thì nên tránh cho trẻ.
- Tránh các yếu tố nguy cơ như khí hậu khô, bụi, lông động vật, phấn hoa,…
Với những trẻ có làn da nhạy cảm, chỉ nên một tác nhân nhỏ cũng thực hiện cho cho làn da trẻ có thể tổn thương. Vì vậy bố mẹ nên quan tâm trong việc chăm sóc trẻ và giữ an toàn làn da của bé.
Khoa Nhi BVĐK Hưng Thịnh là một trong những chuyên khoa mũi nhọn được đầu tư địa điểm vật dinh dưỡng tiên tiến cùng hệ thống y bác sĩ giàu kinh nghiệm. Nếu bé có triệu chứng của chứng bệnh viêm da cơ địa, bố mẹ có thể nhanh chóng đưa bé tới khoa Nhi. BVĐK Hưng Thịnh để được thăm thăm khám và chẩn đoán sớm. đi kèm với việc đưa ra quy trình điều trị, bố mẹ sẽ được bác sĩ tư vấn về chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, nghỉ ngơi phù hợp để trẻ có thể nhanh chóng khỏi chứng bệnh, phục hồi sức khỏe.
Để biết thêm chi tiết về chứng bệnh viêm da cơ địa và đặt lịch thăm khám với các chuyên gia tại khoa Nhi, BVĐK Hưng Thịnh, xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ có thể chuyển biến phức tạp khi không được điều trị đúng cách. Bố mẹ nên lưu ý trong việc chăm sóc trẻ và đưa trẻ tới địa điểm y tế có chuyên khoa Nhi gần nhất để được điều trị trong trường hợp có những triệu chứng tăng nặng.
