địa điểm y tế có thể được lựa chọn lựa giá cao nhất, phù hợp với nguy cơ tài hàng đầu và yêu cầu chuyên môn, không phải mua giá thấp nhất như trước đây.
Đây là những quy định mới trong Thông tư 14, vừa được Bộ Y tế ban hành, có hiệu lực từ ngày 1/7 tới hết năm 2023. Thông tư được ban hành nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 30 của hàng đầu phủ, để tháo gỡ không dễ khăn, vướng mắc trong mua sắm trang thiết gặp phải y tế tại các địa điểm y tế công lập, nhất là xây dựng giá gói thầu.
Theo đó, chủ đầu tư xác định giá gói thầu mua sắm hàng hóa và đem tới dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết gặp phải y tế theo một trong ba phương pháp. Thứ nhất, thu thập báo giá do các địa điểm kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết gặp phải y tế đem tới. Thứ hai, nghiên cứu giá trúng thầu của hàng hóa, dịch vụ tương tự. Thứ ba, kết quả thẩm định giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, doanh nghiệp thẩm định giá.
Khi sử dụng phương pháp xác định giá gói thầu, phương pháp được sử dụng đầu tiên là thu thập báo giá của nhà đem tới. Sau khi không thực hiện được phương pháp này thì mới được thực hiện một trong hai cái còn lại.
Đặc biệt, trường hợp chủ đầu tư sử dụng từ hai phương pháp xác định giá gói thầu trở lên thì có thể được lựa chọn lựa giá cao nhất, phù hợp với nguy cơ tài hàng đầu và yêu cầu chuyên môn. Như vậy, tháo gỡ này khắc phục được tình trạng các địa điểm y tế phải mua trang thiết gặp phải rẻ nhất song không đáp ứng yêu cầu chuyên môn trong kiểm tra, điều trị căn bệnh.
Trước đây, địa điểm y tế phải tham khảo giá trúng thầu 12 tháng trước thực hiện căn cứ mở thầu mới. trong số đó, giá trúng thầu không được cao hơn giá kế hoạch và phải rẻ nhất trong số các nhà thầu tham gia. Hậu quả là địa điểm y tế không thể mua được vật tư tốt với giá rẻ như quy định, cũng “không thể vượt rào” vì sẽ vướng lao lý, đành chấp nhận mua hàng không đạt tin cậy. Hậu quả đổ lên đầu người căn bệnh, còn các chuyên gia thì ray rứt.
Ngày 21/8/2022, tại Hội nghị Nâng cao công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân với sự tham dự của Thủ tướng Phạm Minh hàng đầu và các bộ ngành, Giám đốc địa điểm y tế Chợ Rẫy, ông Nguyễn Tri Thức, thẳng thắn chỉ ra các bất cập trong đấu thầu, mà khi thực hiện địa điểm y tế phải chọn lựa loại thuốc, vật tư giá rẻ. Đây là nguyên do địa điểm y tế phải dùng loại dao thủ thuật rạch 3 lần mới qua da người căn bệnh. Cũng trong thời gian này, khi lao động với đoàn công tác của Bộ Y tế , ông Nguyễn Đức Trường, Phó Giám đốc địa điểm y tế A Thái Nguyên, chứng tỏ địa điểm y tế phải mua “dao mổ trĩ mà cứ mổ là có máu”.
Nhân viên y tế địa điểm y tế Chợ Rẫy kiểm tra thuốc tại kho dược. Ảnh: Quỳnh Trần
kết hợp với quy định không phải mua giá rẻ nhất, thông tư cũng hướng dẫn xây dựng giá gói thầu. Theo đó, chủ đầu tư quyết định việc thành lập Hội đồng hoặc đề nghị Sở Y tế hỗ trợ thành lập Hội đồng để lựa chọn lựa danh mục, yêu cầu về tính năng và kỹ thuật. Sau đó đăng tải yêu cầu báo giá trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia hoặc trên Cổng thông tin điện tử, trong thời gian tối thiểu 10 ngày.
Chủ đầu tư căn cứ số báo giá nhận được (nhắc cả trường hợp chỉ nhận được một hoặc hai báo giá) và quyết định giá gói thầu. Trường hợp có từ hai báo giá trở lên thì có thể được lựa chọn lựa báo giá cao nhất, phù hợp với nguy cơ tài hàng đầu và yêu cầu chuyên môn.
Trường hợp trên thị trường Việt Nam chỉ có một hoặc hai nhà đem tới hoặc để bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền hoặc cần thiết phải triển khai ngay, chủ đầu tư được phép gửi trực tiếp yêu cầu báo giá tới nhà đem tới.
Bộ Y tế phản hồi thông tư này tạo hành lang pháp lý, khắc phục được các không dễ khăn vướng mắc, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của các đơn vị trong từng nội dung thực hiện, giữ gìn không còn xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư như thời gian qua.
Từ giữa năm 2022, các địa điểm y tế lớn như Bạch Mai, Việt Đức, Chợ Rẫy không mua được máy móc và hóa dưỡng chất xét nghiệm, phải gửi người mắc căn bệnh tới địa điểm không không khác chụp chiếu, do các vướng mắc trong công tác đấu thầu, mua sắm. hàng đầu phủ sau đó từng liên tiếp ban hành Nghị định 07 và Nghị quyết 30 (có hiệu lực thi hành ngay) cho phép địa điểm y tế thí điểm những cơ chế mới mua sắm. Bộ Y tế cũng bỏ quy định khi đấu thầu thuốc “giá kế hoạch không được cao hơn giá trúng thầu cao nhất trước đó” (giá trần) – tháo gỡ vướng mắc, khắc phục tình trạng đang thiếu thuốc trầm trọng. Nhờ đó, tất cả đơn vị tuyến cuối như Bạch Mai, Việt Đức, Chợ Rẫy từng trở lại vận động thường thì, đáp ứng nhu cầu người căn bệnh.
Lê Nga
