Thiếu máu cần phải bổ sung gì là thắc mắc chung của nhiều người căn bệnh thiếu máu. một vài dưỡng dinh dưỡng nên cần phải ưu tiên có trong thực đơn của người căn bệnh. Vậy thiếu máu là thiếu dinh dưỡng gì? Thiếu máu bổ sung dinh dưỡng gì giúp cho hỗ trợ gia tăng căn bệnh?
Bài viết được tư vấn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa, phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM.
tổng quát về căn bệnh thiếu máu
Trước khi giải đáp thắc mắc thiếu máu cần phải bổ sung gì, chúng ta cần phải tìm hiểu một vài thông tin tổng quát về căn căn bệnh thiếu máu. Thiếu máu là căn căn bệnh rối loạn về máu, tiến hành cho cho số số lượng hồng cầu/nồng độ huyết sắc tố trong hồng cầu gặp phải thấp. Người căn bệnh thiếu máu có tình trạng huyết sắc tố thấp hơn 120 g/L.
Hồng cầu có tác dụng vận chuyển oxy đi từ phổi tới những tế bào và mô trong cơ thể. Tiếp đó, hồng cầu mang CO2, dinh dưỡng thải trở lại phổi để thải ra bên ngoài. Huyết sắc tố (hemoglobin) là một loại protein giàu sắt có trong hồng cầu, đảm nhận tác dụng vận chuyển các phân tử O2.
Nếu không có đủ sắt trong cơ thể, tủy xương không thể tạo ra đủ hàm số lượng huyết sắc tố. Nếu số lượng huyết sắc tố trong cơ thể ở mức thấp, tủy xương sẽ tạo ra tế bào hồng cầu ít hơn. Lúc này, các tế bào được sản sinh có xu hướng nhỏ và nhợt nhạt hơn tế bào hồng cầu thông thường. Một khi những tế bào hồng cầu không thể mang tới đủ số lượng O2 để phục vụ cho nhu cầu của cơ thể thì sẽ dẫn tới căn căn bệnh thiếu máu.
Theo WHO (Tổ chức Y tế Thế giới), ước tính trên toàn cầu có khoảng tầm 40% trẻ nhỏ trong lứa tuổi từ 6 – 59 tháng tuổi, 30% phụ nữ trong lứa tuổi từ 15 – 49 tuổi, 37% thai phụ gặp phải thiếu máu. Ước tính có khoảng tầm 1,93 tỷ người gặp phải thiếu máu trong năm 2021.
Xem thêm: Thiếu máu mạn tính: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Thiếu máu là thiếu dinh dưỡng gì?
Thiếu máu là căn bệnh lý có nhiều loại không không khác nhau. trong số đó có một vài loại căn bệnh thiếu máu xảy ra do thiếu dinh dưỡng, ví dụ như:
- Thiếu sắt: Thiếu máu do thiếu sắt xảy ra khi trong cơ thể không có đủ số lượng sắt. Đây là loại căn bệnh thiếu máu xuất hiện thường thấy hơn cả. Người căn bệnh thiếu máu do thiếu sắt tình trạng nhẹ/trung bình có thể không gặp bất kỳ triệu chứng gì. Người căn bệnh thiếu máu do thiếu sắt tình trạng nặng hơn có thể gặp những triệu chứng như nặng ngực, choáng váng, không dễ thở, mệt mỏi, tim đập nhanh, hồi hộp, da nhợt nhạt, tay chân lạnh…
- Thiếu vitamin B12: Thiếu máu do thiếu vitamin B12 là tình trạng cơ thể thiếu những tế bào hồng cầu mạnh khỏe do hàm số lượng vitamin B12 thấp hơn thông thường. Nhìn chung, căn bệnh thiếu máu này thường tiến triển muộn trong vài tháng cho tới nhiều năm. Có thể không dễ để nhận biết những dấu hiệu trước tiên. Chỉ khi căn bệnh diễn tiến nghiêm trọng, người căn bệnh có thể gặp những triệu chứng như da tái xanh/nhợt nhạt, tim đập nhanh, hồi hộp, tê ngứa ngáy tay chân, sụt cân, yếu cơ…
- Thiếu axit folic (folate/vitamin B9): Thiếu máu do thiếu axit folic xảy ra khi cơ thể hấp thu axit folic kém hoặc người căn bệnh có chế độ dinh dưỡng thiếu axit folic. Thiếu máu do thiếu axit folic ít thường thấy hơn loại căn bệnh thiếu máu do thiếu vitamin B12.
Xem thêm: gặp phải thiếu máu có nguy hiểm không? Yếu tố nào tăng nguy cơ mắc căn bệnh?
gặp phải thiếu máu cần phải bổ sung gì?
Thiếu máu bổ sung gì là quan tâm của nhiều người căn bệnh. Dưới đây là danh sách gợi ý các vi dinh dưỡng nên bổ sung cho cơ thể khi gặp phải thiếu máu:
1. Sắt
Sắt là thành phần có vai trò quan trọng để cấu trúc hồng cầu – tế bào vận chuyển O2 đi nuôi cơ thể (1). Thế nên thiếu sắt là nguyên do hàng đầu dẫn tới căn bệnh thiếu máu. Mỗi người có thể chủ động bổ sung khoáng dinh dưỡng sắt thông qua menu uống hàng ngày để giúp cho gia tăng trữ số lượng sắt bên trong cơ thể.
2. Đồng
Đồng là khoáng dinh dưỡng cần phải thiết cho quá trình sản sinh tế bào hồng cầu. Đồng cũng giúp cho cơ thể tạo ra laccase – enzyme hỗ trợ cơ thể hấp thụ và dùng sắt được hữu hiệu hơn. Điều này đồng gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất cũng như tái tạo máu. Cơ thể gặp phải thiếu đồng tiến hành tăng nguy cơ mắc chứng thiếu máu do thiếu sắt.
3. Kẽm
Kẽm là dinh dưỡng xúc tác cho nhiều enzyme có vai trò cần phải thiết cho quá trình trở nên tế bào hồng cầu. sử dụng chế độ dinh dưỡng thiếu kẽm tiến hành nguy cơ tái tạo hồng cầu mạnh khỏe gặp phải suy suy nhược.
4. Folate
Folate (axit folic/vitamin B9) là dưỡng dinh dưỡng cần phải thiết cho quá trình sản sinh tế bào máu.
Thiếu folate tiến hành mật độ hồng cầu sụt suy nhược, dẫn tới căn bệnh thiếu máu do thiếu folate. Khi cơ thể gặp phải thiếu folate, những tế bào hồng cầu thường có kích thước lớn một cách không thông thường, tiến hành chúng dễ gặp phải tắc nghẽn tại tủy xương, không dễ tuần hoàn để mang tới đầy đủ O2 cho cơ thể, gây ra ra căn căn bệnh thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ (MA).
Cơ thể mỗi người không thể lưu trữ số số lượng lớn folate. Thế nên bạn cần phải liên tục bổ sung folate thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày để giúp cho giữ hàm số lượng folate chuẩn trong máu.
5. Protein
Protein là thành phần cấu trúc khung tế bào, tham gia vào những phản ứng sinh học trong tế bào. Protein có trong dinh dưỡng nền ngoại bào, nhân tế bào, giúp cho giữ cũng như tiến triển mô. Protein có vai trò quan trọng trong việc định hình, giữ vận động của các tế bào máu. Theo Viện dinh dưỡng Quốc gia, để giữ sức khỏe tối ưu, nam/nữ trưởng thành cần phải bổ sung trung bình 1,13 gam protein/kg/ngày.
6. Vitamin B12
Vitamin B12 giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể sản sinh tế bào hồng cầu.
Nồng độ vitamin B12 thấp tiến hành quá trình sản sinh tế bào hồng cầu sụt suy nhược, ngăn hồng cầu tiến triển một cách thông thường. Ở trạng thái mạnh khỏe, hồng cầu thường có kích thước nhỏ, hình tròn. Thế tuy nhiên khi nồng độ vitamin B12 trong cơ thể sụt suy nhược, các hồng cầu thường có kích thước to, hình bầu dục, tiến hành cho chúng không dễ di chuyển từ tủy xương đi vào máu, dẫn tới căn căn bệnh thiếu máu đặc thù – thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ (MA). Bổ sung vitamin B12 có thể giúp cho phòng tránh căn căn bệnh thiếu máu này.
7. Vitamin C
Thiếu máu cần phải bổ sung gì? Bạn có thể chủ động bổ sung vitamin C. Mặc dù vitamin C không đóng góp trực tiếp trong sự cấu trúc, tiến triển tế bào máu, thế tuy nhiên việc dung nạp loại vitamin này hỗ trợ cơ thể hấp thụ sắt một cách hữu hiệu hơn, từ đó sản sinh được nhiều hồng cầu hơn. Tiêu thụ khoảng tầm 100 mg vitamin C/ngày giúp cho cơ thể gia tăng khoảng tầm 67% nguy cơ hấp thụ sắt.
8. Vitamin A
Vitamin A cũng là dinh dưỡng giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể sản sinh hồng cầu. Mỗi người có thể chủ động bổ sung vitamin A qua khẩu phần hàng ngày để giúp cho ngăn ngừa chứng thiếu máu.
Người gặp phải thiếu máu ăn gì?
Ngoài việc tìm hiểu thiếu máu cần phải bổ sung gì, người căn bệnh thiếu máu nên biết chủ yếu mình nên ăn loại thực phẩm nào. Người gặp phải thiếu máu nên dùng những loại thực phẩm chứa nhiều axit folic, sắt, vitamin C… giúp cho cơ thể tăng cường sản xuất hồng cầu, huyết sắc tố trong máu, ví dụ như:
- Cải bó xôi: Cải bó xôi chứa hàm số lượng cao folate cùng những vi dinh dưỡng quan trọng như vitamin A, C, K, sắt… Tất cả các dưỡng dinh dưỡng này đều có lợi cho sức khỏe, hỗ trợ cơ thể tiến triển, gồm có cả hệ thống tuần hoàn máu.
- Củ dền: Củ dền chứa nhiều vitamin C, hỗ trợ cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn và sản sinh hồng cầu hữu hiệu. Củ dền cũng chứa những vi dinh dưỡng có lợi không không khác như sắt, folate…
- Thịt đỏ: Các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt dê, thịt cừu…) đều chứa hàm số lượng sắt dồi dào. Thịt đỏ còn chứa các dưỡng dinh dưỡng không không khác như folate, protein, vitamin B12… giúp cho ngăn ngừa chứng thiếu máu.
- Bơ đậu phộng: Bơ đậu phộng chứa hàm số lượng protein, sắt, folate… phong phú, giúp cho cơ thể ngăn ngừa chứng thiếu máu.
- Cà chua: Thành phần dưỡng dinh dưỡng chủ yếu trong cà chua có thể giúp cho phòng ngừa chứng thiếu máu, gồm có vitamin C, A, folate, đồng, kẽm…
- Lựu: Lựu giàu vitamin C, folate, sắt, kẽm… giúp cho gia tăng hiệu suất sản sinh máu và tái tạo hồng cầu. Lựu còn chứa nhiều hợp dinh dưỡng polyphenolic giúp cho gia tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ trị trị những triệu chứng thiếu máu thường thấy.
- Đậu nành: Đậu nành chứa hàm số lượng protein và sắt dồi dào, giúp cho gia tăng tình trạng thiếu máu.
- Cá biển: Cá biển (cá ngừ, cá hồi, cá mòi, cá thu, cá trích…) chứa hàm số lượng vitamin B12, kẽm, sắt, đồng… cao giúp cho phòng ngừa sớm những triệu chứng của căn bệnh thiếu máu. Những dưỡng dinh dưỡng trong cá biển cần phải thiết cho quá trình sản sinh và giữ số lượng hồng cầu ở mức ổn định.
Thiếu máu nên bổ sung gì? Ngoài những loại thực phẩm nói trên, người gặp phải thiếu máu có thể dùng thêm trứng, mật ong, nội tạng động vật (thận, tim, gan), hải sản giáp xác, hạt bí, nho khô… để góp phần gia tăng triệu chứng thiếu máu.
Gợi ý thực đơn cho người thiếu máu
Chúng ta từng biết thiếu máu cần phải bổ sung gì, người gặp phải thiếu máu nên ăn gì, tiếp theo hãy cùng tham khảo thực đơn bổ máu được gợi ý dưới đây:
Thực đơn hàng ngày dành cho người thiếu máu nên được xây dựng gồm có 3 bữa chủ yếu xen kẽ với 3 bữa phụ. Các món ăn được đưa vào thực đơn phải mang tới đầy đủ dinh dưỡng dinh dưỡng, giúp cho gia tăng chứng thiếu máu.
- Thực đơn bữa sáng: Người căn bệnh thiếu máu cần phải được mang tới đủ năng số lượng từ bữa sáng để có thể tham gia vào những vận động trong ngày với trạng thái sức khỏe tốt. Bạn có nhiều lựa lựa chọn cho bữa sáng thông qua các món nước, hấp, cháo… ví dụ như:
- Món nước: Hủ tiếu sườn, phở bò, bánh canh cá lóc, miến gà, miến vịt, nuôi nấu thịt băm, bánh canh cua, bánh canh ghẹ…
- Món cháo: Cháo gạo nếp gan lợn, cháo thịt bò, cháo cá hồi, cháo gà, cháo tôm, cháo trứng gà, cháo nghêu, cháo hàu…
- Món hấp: Bánh bao, bánh cuốn, bánh giò, bánh bèo, há cảo, bánh ướt, khoai lang hấp…
- Các món không không khác: Cơm tấm, bánh mì xíu mại, bánh mì trứng, bún chả giò, bún thịt xào, bánh mì sandwich phết bơ đậu phộng…
- Thực đơn bữa trưa: Bữa trưa trong thực đơn dành cho người thiếu máu nên có đủ 5 món cơm, mặn, canh, xào, tráng miệng (trái cây). Bạn có thể phối hợp đa kiểu nhiều món ăn ngon, bổ máu trong bữa trưa, ví dụ như:
- Món mặn: Cá mòi kho, sườn ram nước dừa, thịt heo kho cà rốt, gà kho gừng tươi, bò cuốn lá lốt, sườn nướng mật ong, cá ngừ kho thơm…
- Món xào: Thịt bò xào hành tây, thịt bò xào giá hẹ, thịt heo xào bông cải xanh, sò huyết xào mướp, nấm kim châm xào thịt heo…
- Món canh: Canh sườn non hầm củ cải trắng, canh cải bó xôi nấu cua xay, canh bí xanh nấu xương bò, canh cải cúc nấu lá lách, canh giò heo củ dền…
- Trái cây: Táo, nho, dâu tây, dưa hấu, ổi, bưởi, cam, chuối chín, quýt, kiwi, dưa lưới…
- Thực đơn bữa tối: Bữa tối trong thực đơn dành cho người thiếu máu nên có đủ 5 món cơm, mặn, canh, xào, tráng miệng (trái cây). Ở bữa tối, bạn không nên dùng những món chứa nhiều dầu mỡ để hạn chế gây ra áp lực cho dạ dày. Dưới đây là một vài món ăn phù hợp để người gặp phải thiếu máu dùng trong bữa tối:
- Món mặn: Tôm hấp nước dừa, trứng cút kho tôm khô, thịt băm kho lá quế, đậu hũ kho rau củ, cá lóc hấp bầu, cá thu kho cà chua…
- Món xào: Nấm rơm xào cải thìa, rau củ xào thập cẩm, củ sắn xào thịt băm, su hào xào tôm, giá hẹ xào huyết, măng tây xào tôm…
- Món canh: Gà hầm thuốc bắc, canh gà hầm tam thất, canh bầu nấu tôm xay, canh cà chua nấu trứng, canh rau dền thịt băm…
- Trái cây: Quả anh đào, lê, chôm chôm, bơ, hồng, lựu, việt quất, đu đủ chín, nho khô…
- Thực đơn bữa phụ: Người gặp phải thiếu máu có thể uống sữa hạt hoặc sữa công thức (loại phù hợp với người thiếu máu) trong 2 bữa phụ (sau 2 bữa sáng và tối). Ở bữa phụ sau bữa trưa, bạn có thể dùng các món bánh, chè. Người căn bệnh thiếu máu có thể tham khảo thực đơn bữa phụ sau đây:
- Sữa: Sữa bí đỏ, sữa hạt sen, sữa công thức, sữa đậu xanh, sữa bắp, sữa mè đen, sữa đậu phộng, sữa đậu nành…
- Chè: Chè đậu đỏ, chè đậu đen, chè hạt sen, chè đậu xanh, chè đậu trắng, chè thập cẩm…
- Bánh: Bánh quế, bánh khoai mì nướng, bánh da lợn, bánh chuối, bánh su kem, bánh bông lan…
- Các món ăn không không khác: Rau câu, đậu hũ nước đường, sâm bổ số lượng…
Lưu ý khi bổ sung cho người thiếu máu
kết hợp với việc tìm hiểu thiếu máu cần phải bổ sung gì, người căn bệnh thiếu máu nên lưu ý thêm một vài vấn đề khi bổ sung vi dinh dưỡng thông qua chế độ dinh dưỡng, cụ thể như sau:
- Người gặp phải thiếu máu cần phải hạn chế dùng những món ăn bổ máu cùng với các thực phẩm chứa số lượng canxi quá nhiều, ví dụ như sữa đặc, sữa chua, phô mai… do canxi tiến hành cho cơ thể suy nhược hấp thu sắt.
- Những loại thức uống như cà phê, trà thường có chứa nhiều polyphenol, tanin tiến hành trở ngại quá trình hấp thu sắt. Thế nên bạn không nên uống cà phê, trà chung với những loại thực phẩm giúp cho bổ máu.
- Vitamin C giúp cho cơ thể hấp thu sắt tốt hơn. Người căn bệnh thiếu máu nên phối hợp dùng những loại thực phẩm bổ máu với các thực phẩm dồi dào vitamin C, ví dụ như cam, ổi, nước ép bưởi, bông cải xanh, cải xoăn, cải bó xôi… nhằm giúp cho cơ thể hấp thụ sắt hữu hiệu hơn.
- Người gặp phải thiếu máu cần phải giữ gìn sự cân đối khi tiến hành bổ sung sắt thông qua hai nguồn thực phẩm từ thực vật và động vật một cách linh hoạt. Người căn bệnh nên gia tăng uy tín bữa ăn sao cho giữ gìn mang tới đầy đủ dinh dưỡng sắt theo nhu cầu được bác sĩ khuyến nghị (dựa trên giới tính, lứa tuổi…).
Trong việc trị trị, phòng ngừa căn bệnh thiếu máu, ngoài việc bổ sung vi dinh dưỡng thông qua thực phẩm bổ máu, người căn bệnh có thể cân nhắc dùng thuốc để gia tăng tình trạng căn bệnh. Hiện nay, các loại thuốc bổ máu thường chứa đủ những thành phần có ích cho quá trình sản sinh máu, ví dụ như kẽm, folate, vitamin B12, sắt… qua đó giúp cho mức hồng cầu mạnh khỏe nhanh chóng khôi phục, đẩy lùi căn bệnh thiếu máu. Lưu ý, người căn bệnh chỉ nên dùng thuốc bổ máu theo chỉ định của bác sĩ.
Để đặt lịch thăm xét nghiệm, điều trị căn bệnh tại Hệ thống phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh, Khoa Nội tổng hợp, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG phòng xét nghiệm ĐA KHOA Hưng Thịnh
xin rằng thông qua sau đây, bạn đọc từng biết thiếu máu cần phải bổ sung gì. Khi quan tâm thiếu máu nên bổ sung gì, người căn bệnh nên tới địa điểm y tế thăm xét nghiệm để nhận được tư vấn trực tiếp từ bác sĩ.
