Tôi gặp phải hen suyễn, uống đủ thuốc từ tây y tới đông y đều không khỏi hẳn, cứ ngưng thuốc lại gặp phải. Hen suyễn có điều trị khỏi hoàn toàn được không? (Cường, 40 tuổi, Hà Nội).
Trả lời:
Hen phế quản (hen suyễn) tương đối phổ quát tại nước ta với tầm 4 triệu người mắc, theo ước tính của Bộ Y tế. Đây là căn bệnh viêm mạn tính của đường hô hấp, khiến cho đường thở trở nên sưng phù và dễ gặp phải co thắt khi gặp dị nguyên, gây ra ra các triệu chứng như ho, nặng ngực, khò khè và không dễ thở. Các triệu chứng này thế đổi về thời gian và cường độ, có thể tự hết sau một thời điểm hoặc sau khi dùng các thuốc giãn phế quản.
Hen suyễn là căn bệnh viêm mạn tính nên việc điều trị cũng mạn tính. Hiện chưa có một loại thuốc đặc hiệu nào có thể điều trị khỏi hoàn toàn hen suyễn. Người căn bệnh có thể xuất hiện đỡ hoặc hết triệu chứng tại một thời điểm, nhưng mà Điều này không nghĩa là khỏi căn bệnh vĩnh viễn. Nếu tự ý ngưng thuốc, cơn hen có thể quay lại bất kỳ lúc nào khi tiếp xúc với tác nhân kích thích. Đây là vấn đề các chuyên gia chuyên khoa hô hấp luôn phải căn dặn kỹ người căn bệnh hen, vì hầu hết người căn bệnh đều có tâm lý coi thường, bỏ thuốc sau khi xuất hiện triệu chứng tăng cao.
quy trình điều trị hen suyễn tối ưu nhất hiện nay là phối hợp giữa dùng thuốc theo đơn bác sĩ với chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt lành mạnh, loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây ra khởi phát hen trong cuộc sống hàng ngày. Các yếu tố này gồm có khói thuốc lá, mạt bụi nhà, lông thú nuôi, nấm mốc…
Ngoài ra, một vài căn bệnh lý có thể khởi phát cơn hen suyễn như nhiễm trùng do cảm cúm, cảm lạnh, nhiễm siêu vi hợp bào hô hấp, viêm xoang, trào ngược axit dạ dày. Hít không khí lạnh và khô, sử dụng một vài loại thuốc như aspirin, thực phẩm, gia vị, hương thơm cũng có thể gây ra khởi phát cơn hen. Đặc biệt, những cảm xúc mạnh như lo lắng, tức giận hoặc stress quá mức đều có thể dẫn tới cơn hen cấp.
Để phòng ngừa đợt cấp của hen suyễn, người căn bệnh cần thiết phải cai thuốc lá (nếu có hút), tránh phơi nhiễm thụ động với khói thuốc. Mặt không không khác, cần thiết phải tránh để không khí trong nhà gặp phải ô nhiễm, tránh hít phải không khí ô nhiễm bên ngoài, không vận động thể lực cường độ cao ở nơi có tình trạng ô nhiễm nặng, thời tiết quá lạnh hoặc độ ẩm thấp; hạn chế tới nơi đông người trong những đợt trỗi dậy virus gây ra căn bệnh đường hô hấp.
Người căn bệnh cần thiết phải có chế độ ăn lành mạnh, ăn nhiều rau và trái cây tươi, không dùng thực phẩm có nguy cơ gây ra dị ứng; tăng cường tập luyện vận động để tăng cao sức khỏe. Người căn bệnh cũng cần thiết phải tránh các loại thuốc có thể khiến cho căn bệnh hen nặng lên như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc thuốc chẹn beta.
Đặc biệt, trong bối cảnh cuộc sống tiên tiến nhiều áp lực, người căn bệnh hen cần thiết phải học cách kiểm soát cảm xúc. Việc giận dữ hoặc sợ hãi quá mức đều có thể là nguyên nhân khởi phát cơn hen, nhất là khi không dùng thuốc kiểm soát hen đầy đủ. Trong trường hợp đó, khuyến khích người căn bệnh giải tỏa cảm xúc bằng cách tập thư giãn hoặc hít thở phù hợp.
Hen suyễn không thể điều trị khỏi nhưng mà người căn bệnh không nên quá lo lắng. Nếu tuân thủ dùng thuốc và lịch tái kiểm tra của bác sĩ, phối hợp dinh dưỡng và thói quen sống lành mạnh, người căn bệnh vẫn có thể lao động, sinh hoạt thông thường, thoải mái tận hưởng tất cả niềm vui của cuộc sống như người khỏe mạnh.
Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Thành Đô
Khoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội
