Sắt là một trong những khoáng hoạt chất quan trọng với cơ thể, tuy nhiên không phải nam giới nào cũng hiểu rõ về tầm quan trọng của khoáng hoạt chất này cũng như cách bổ sung đúng. Trong bài viết dưới đây, ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trung tâm Thông tin Y khoa địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM chia sẻ rõ hơn về hoạt chất sắt và những lưu ý quan trọng để bổ sung đầy đủ khoáng hoạt chất này cho cơ thể.
hoạt chất sắt là sao?
hoạt chất sắt là một trong những khoáng hoạt chất quan trọng, giữ nhiều vai trò thiết yếu với cơ thể. Sắt là một yếu tố thiết yếu để sản xuất máu. trong vòng 70% hoạt chất sắt của cơ thể được tìm xuất hiện trong các tế bào hồng cầu máu gọi là huyết sắc tố (Hemoglobin) và trong các tế bào cơ gọi là Myoglobin.
Hemoglobin giúp cho các tế bào hồng cầu mang oxy từ phổi đi khắp cơ thể. Myoglobin trong các tế bào cơ có tác dụng tiếp nhận, dự trữ, vận chuyển và giải phóng oxy. (1)
trong vòng 6% số lượng sắt trong cơ thể là thành phần của những protein cần thiết phải thiết cho quá trình hô hấp và chuyển hóa năng số lượng. Đồng thời cũng là thành phần của các enzym tham gia vào quá trình tổng hợp collagen và những hoạt chất dẫn truyền thần kinh.
trong vòng 25% hoạt chất sắt trong cơ thể được lưu trữ dưới kiểu ferritin, được tìm xuất hiện trong tế bào và tuần hoàn máu. Nghiên cứu cho xuất hiện, nam giới trưởng thành có trong vòng 1.000 mg sắt dự trữ đủ trong trong vòng 3 năm, trong khi trung bình nữ giới chỉ có trong vòng 300 mg đủ trong trong vòng 6 tháng.
Khi số lượng sắt hấp thụ thường xuyên ở mức thấp, số lượng sắt dự trữ có thể cạn kiệt, dẫn tới suy nhược nồng độ Hemoglobin. Tình trạng số lượng sắt dự trữ cạn kiệt gọi là cạn kiệt sắt và có thể dẫn tới một loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, gồm có thiếu máu do thiếu sắt.
trong vòng 10 triệu người ở Hoa Kỳ có số lượng sắt trong cơ thể thấp, và trong vòng 5 triệu người trong số này đã từng được chẩn đoán là mắc căn bệnh thiếu máu do thiếu sắt. (2)
Mặt không không khác, số lượng sắt trong cơ thể quá cao có thể thực hiện hỏng các cơ quan và gây ra ra các căn bệnh ở gan, các vấn đề ở tim và đái tháo đường. Vì thế, các chuyên gia y tế khuyến cáo cần thiết phải bổ sung sắt đúng và đủ để giữ gìn cơ thể khỏe mạnh. (3)
Vai trò của sắt với cơ thể và sức khỏe
Như đã từng chia sẻ, cơ thể cần thiết phải sắt để mang oxy từ phổi tới khắp các cơ quan còn lại, vì thế có đủ số lượng sắt trong máu sẽ hỗ trợ nhiều tác dụng cơ thể khỏe mạnh. Dưới đây là 11 tại vì sao chủ yếu mà cơ thể cần thiết phải bổ sung đầy đủ khoáng hoạt chất này:
1. Điều trị chứng thiếu máu
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng thiếu máu, song thường gặp nhất là do thiếu sắt. Thiếu máu xảy ra khi tình trạng thiếu sắt nhiều tới mức số lượng huyết sắc tố (một loại protein trong hồng cầu) ở mức thấp. (4)
Thiếu sắt có thể gây ra rối loạn nhịp tim, tiếng thổi ở tim và suy tim nếu không được điều trị. Thiếu sắt cũng có thể thực hiện tăng nguy cơ đau đớn cơ xơ hóa. Việc bổ sung khoáng hoạt chất này hàng ngày đã từng được chứng minh mang lại hữu hiệu, thực hiện suy nhược tỷ lệ thiếu máu và tình trạng thiếu sắt ở nữ giới đang trong kỳ kinh nguyệt.
2. suy nhược mệt mỏi
Sắt có thể giúp cho kiểm soát tình trạng mệt mỏi không rõ nguyên nhân, ngay cả ở những người không mắc phải thiếu máu song có mức ferritin (một chỉ số về số lượng sắt dự trữ trong cơ thể) thấp. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ trong lứa tuổi sinh sản. Nghiên cứu cho xuất hiện, bổ sung sắt hàng ngày có thể thực hiện suy nhược sự mệt mỏi ở nữ giới trong kỳ kinh.
Một thử nghiệm ngẫu nhiên ở những phụ nữ trong lứa tuổi từ 18 tới 53 cho thấy họ cảm xuất hiện mệt mỏi. Những người này có ferritin < 50 mcg/L và huyết sắc tố > 12g mỗi decilit được nhận 80 mg sắt nguyên tố cho thấy tình trạng mệt mỏi đã từng được tăng cao.
3. tăng cao hiệu suất thể thao
Sắt cần thiết phải thiết để tạo ra Myoglobin – một loại protein đưa đến oxy cho cơ bắp. Nhiều vận động viên có thể không nhận đủ số lượng khoáng hoạt chất này từ chế độ sinh hoạt để hỗ trợ cho vận động tập luyện và thi đấu.
Các vận động viên tham gia tập luyện sức bền như chạy marathon, đạp xe… có thể mất nhiều sắt hơn. Vận động viên là nữ giới hoặc người ăn chay có nguy cơ thiếu sắt và thiếu máu cao hơn. Việc bổ sung sắt hàng ngày cho xuất hiện hiệu suất thể thao được tăng cao đáng nói. Một nghiên cứu không không khác dựa trên việc bổ sung sắt hàng ngày ở phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt cho xuất hiện tăng cao được hiệu suất tập thể thao.
4. tăng cao các triệu chứng của hội chứng chân không yên
Hội chứng chân không yên (Restless Leg Syndrome – RLS) là tình trạng hai chân luôn ở trạng thái muốn cử động một cách không kiểm soát do rối loạn của hệ thống thần kinh. Tình trạng này thường xảy ra vào buổi tối, gây ra tác động tới giấc ngủ.
Một nhận xét và phân tích công bố năm 2019 đã từng kết luận rằng việc bổ sung sắt đã từng tăng cao hữu hiệu các triệu chứng của hội chứng chân không yên sau 4 tuần.
5. tăng cao nhận thức
Nghiên cứu cho xuất hiện, nguy cơ nhận thức mắc phải suy suy nhược khi thiếu sắt. Sự suy suy nhược nhận thức ở những người mắc phải thiếu sắt gồm thiếu nguy cơ để ý, trí thông minh và tác dụng nhận thức giác quan. Ngoài ra, cảm xúc và hành vi cũng có thể mắc phải tác động.
Trên thực tế, khi hàm số lượng sắt trong máu suy nhược xuống, nguy cơ tập trung và để ý gần như mắc phải tác động ngay lập tức. Vì thế, bổ sung và khôi phục nồng độ sắt về mức thông thường sẽ giúp cho tăng cao sự tập trung và tăng cường sự nhận thức.
6. tăng cao tình trạng rụng tóc
Rụng tóc có thể là kết quả của việc thiếu sắt. những bằng chứng cho xuất hiện việc tăng cường dự trữ ferritin sắt ở những người mắc phải thiếu sắt sẽ tăng cao được tình trạng rụng tóc.
7. tăng cao tâm trạng
Một lợi ích không không khác của sắt với cơ thể chủ yếu là nguy cơ tăng cao tâm trạng. Sắt là vi hoạt chất quan trọng trong tổng hợp hoạt chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, norepinephrine và serotonin. Những hoạt chất dẫn truyền này sẽ giúp cho não vận động tốt hơn, tạo nên sự hưng phấn, giữ tâm trạng thoải mái theo hướng tích cực.
8. Tăng cường hệ thống miễn dịch
Sắt cũng tham gia vào việc tăng cường hệ thống miễn dịch, giúp cho cơ thể vận động tốt. Khi mắc phải thiếu sắt, hệ miễn dịch suy suy nhược không thể phòng ngừa các tác nhân gây ra hại, dễ căn bệnh tật, đau đớn ốm.
Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều sắt cũng gây ra trở ngại thực hiện cho hệ miễn dịch không thực hiện đúng tác dụng. Đó là tại vì sao vì sao các chuyên gia y tế khuyến cáo chỉ nên bổ sung sắt ở liều số lượng trong mức cho phép.
9. Điều chỉnh thân nhiệt
Sắt giúp cho điều chỉnh thân nhiệt bằng cách giữ gìn lưu số lượng máu tuần hoàn khắp cơ thể. Khi thân nhiệt ở mức thích hợp không những tạo cảm giác thoải mái, mà còn góp phần vào quá trình trao đổi hoạt chất. Nếu thường xuyên cảm xuất hiện mắc phải lạnh, đó có thể là dấu hiệu cơ thể thiếu máu, thiếu sắt.
10. Tạo năng số lượng
Một lợi ích không không khác của sắt mà không thể không nhắc tới chủ yếu là giúp cho giữ năng số lượng cho cơ thể. Khi mắc phải thiếu sắt sẽ dẫn tới thiếu máu, gây ra ra các triệu chứng như mệt mỏi, suy nhược nguy cơ lao động.
11. giúp cho thai kỳ khỏe mạnh
Khi mang thai, cơ thể phụ nữ cần thiết phải nhiều sắt hơn để tạo máu, đưa đến oxy hỗ trợ sự tiến triển của thai nhi. Trong những tháng đầu tiên của thai kỳ, nếu mẹ mắc phải thiếu sắt sẽ gây ra ra hiện tượng sảy thai hoặc thai lưu. Ở những thời kỳ sau, mẹ bầu thiếu sắt gây ra sinh non hoặc suy dinh dưỡng bào thai. Trong sinh nở, mẹ mắc phải thiếu máu do thiếu sắt có thể mắc phải băng huyết sau sinh gây ra nguy hiểm tới tính mạng.
Vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo phụ nữ nên bổ sung sắt trước 3 tháng khi có ý định sinh em bé. Tiếp tục bổ sung trong suốt thai kỳ và sau sinh 1 tháng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Sắt giữ nhiều vai trò quan trọng với cơ thể và sức khỏe, do đó phụ nữ mang thai cần thiết phải bổ sung sắt đầy đủ theo liều số lượng được khuyến nghị
Xem thêm: Những vitamin và khoáng hoạt chất tốt cho mẹ bầu
số lượng sắt cần thiết phải thiết mỗi ngày là bao nhiêu?
Theo Viện Dinh dưỡng Việt Nam, số lượng sắt khuyến nghị hàng ngày phụ thuộc vào lứa tuổi và giới tính. Ngoài ra, người ăn chay, thuần chay hoặc phụ nữ đang mang thai và cho con bú cũng sẽ có nhu cầu hoạt chất sắt không không khác nhau.
Dưới đây là nhu cầu sắt được khuyến nghị ở những người không ăn chay và thuần chay:
Bảng: Nhu cầu khuyến nghị sắt (mg/ngày)
| Nhóm tuổi | Nam | Nữ | ||
| Nhu cầu theo giá trị sinh học sắt của khẩu phần | Nhu cầu theo giá trị sinh học sắt của khẩu phần | |||
| Thấp | Cao | Thấp | Cao | |
| 0-5 tháng | 0,93 | – | 0,93 | – |
| 6-8 tháng | 8,5 | 5,6 | 7,9 | 5,2 |
| 9-11 tháng | 9,4 | 6,3 | 8,7 | 5,8 |
| 1-2 tuổi | 5,4 | 3,6 | 5,1 | 3,5 |
| 3-5 tuổi | 5,5 | 3,6 | 5,4 | 3,6 |
| 6-7 tuổi | 7,2 | 4,8 | 7,1 | 4,7 |
| 8-9 tuổi | 8,9 | 5,9 | 8,9 | 5,9 |
| 10-11 tuổi | 11,3 | 7,5 | 10,5 | 7,0 |
| 10-11 tuổi (có kinh nguyệt) | 24,5 | 16,4 | ||
| 12-14 tuổi | 15,3 | 10,2 | 14,0 | 9,3 |
| 12-14 tuổi (có kinh nguyệt) | 32,6 | 21,8 | ||
| 15-19 tuổi | 17,5 | 11,6 | 29,7 | 19,8 |
| 20-29 tuổi | 11,9 | 7,9 | 26,1 | 17,4 |
| 30-49 tuổi | 11,9 | 7,9 | 26,1 | 17,4 |
| 50-69 tuổi | 11,9 | 7,9 | 10,0 | 6,7 |
| >50 tuổi (có kinh nguyệt) | 26,1 | 17,4 | ||
| >70 tuổi | 11,0 | 7,3 | 9,4 | 6,3 |
| Phụ nữ có thai (trong suốt cả quá trình) | 15 | 10 | ||
| Phụ nữ cho con bú | Chưa có kinh nguyệt trở lại | 13,3 | 8,9 | |
| đã từng có kinh nguyệt trở lại | 26,1 | 17,4 | ||
Bác sĩ Duy Tùng cho thấy, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần thiết phải nhiều hoạt chất sắt hơn người lớn vì cơ thể trẻ cần thiết phải khoáng hoạt chất này để tiến triển. Bắt đầu từ tuổi thiếu niên, nhu cầu sắt hàng ngày ở nữ giới sẽ tăng lên, cao hơn nam giới vì nữ giới mắc phải thiếu máu mỗi tháng trong thời kỳ kinh nguyệt. (5)
Bước vào thời kỳ mãn kinh, nhu cầu sắt ở phụ nữ sẽ suy nhược xuống. Đó là tại vì sao tại sao sau khi phụ nữ bắt đầu tuổi mãn kinh, nhu cầu sắt hàng ngày ở nam giới và nữ giới là như nhau.
Một tỷ lệ được khuyến nghị bổ sung thêm hoạt chất sắt từ nguồn thực phẩm hoặc hoạt chất bổ sung, gồm:
- Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
- Người mắc phải yếu thận (trường hợp đang chạy thận nhân tạo có thể loại bỏ sắt khỏi cơ thể).
- Người mắc phải lở loét.
- Người mắc phải rối loạn tiêu hóa như căn bệnh Crohn, căn bệnh Celiac hoặc viêm loét đại tràng… thực hiện cho cơ thể không thể hấp thụ hoạt chất sắt thông thường.
- Uống quá nhiều thuốc kháng axit thực hiện cho cơ thể không hấp thụ được hoạt chất sắt.
- đã từng từng thủ thuật suy nhược cân.
- Người tập thể thao ở cường độ cao có thể phá hủy các tế bào hồng cầu.
- Người ăn chay hoặc thuần chay vì cơ thể không thể hấp thụ sắt có trong thực vật cũng như từ thịt.
Thiếu hoạt chất sắt tác động tới sức khỏe như thế nào?
Cơ thể không nhận đủ hoạt chất sắt có thể dẫn tới tình trạng thiếu máu. Các triệu chứng thường gặp của căn bệnh thiếu máu là mệt mỏi, không dễ dàng thở, chóng mặt và da nhợt nhạt.
Nghiên cứu cho xuất hiện, những người dễ mắc phải thiếu sắt hơn những người không không khác. Nguy cơ mắc phải thiếu sắt cao hơn ở những người sau:
- Người đang có kinh nguyệt.
- Người đang mang thai.
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Trẻ sinh non trước tuần thứ 37 của thai kỳ.
- Người thường xuyên hiến máu.
- Người từng trải qua thủ thuật cắt dạ dày.
- Người ăn chay, thuần chay hoặc những người mắc phải thiếu sắt heme (hoạt chất sắt có trong thịt và hải sản) trong chế độ sinh hoạt.
Thiếu sắt còn thường xảy ra ở các tình trạng sức khỏe như:
- căn bệnh ung thư.
- căn bệnh rối loạn tiêu hóa như viêm loét đại tràng, căn bệnh Crohn.
- Suy tim.
- căn bệnh thận khi đang chạy thận nhân tạo.
- Sử dụng thuốc kháng axit lâu dài.
thực hiện thế nào để biết cơ thể thiếu sắt?
Tùy vào lứa tuổi và tình trạng sức khỏe mà dấu hiệu thiếu sắt ở mỗi người là không không khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung các triệu chứng điển hình của thiếu sắt là:
- Cảm xuất hiện mệt mỏi, không dễ dàng thở, hụt hơi, chóng mặt.
- Nhịp tim nhanh.
- Bàn tay và bàn chân lạnh.
- Móng tay giòn, yếu, dễ gãy và có hình thìa.
- mắc phải rụng tóc.
- Vết loét ở khóe miệng.
- Rát lưỡi.
- không dễ dàng nuốt.
- không dễ dàng tập trung.
- Trí nhớ kém.
Khi nhận xuất hiện các triệu chứng Vừa rồi, hãy tới ngay địa điểm y tế. Bác sĩ sẽ thăm thăm khám và chỉ định xét nghiệm kiểm tra cần thiết phải thiết để xác định có phải tình trạng thiếu sắt gây ra thiếu máu thường không, từ đó có hướng dẫn điều chỉnh thích hợp.
Tác hại nếu cơ thể mắc phải thừa sắt
Không không khác như những hoạt chất bổ sung, việc bổ sung quá nhiều sắt so với khuyến cáo có thể gây ra hại cho cơ thể. Người lớn không nên dùng quá 45 mg sắt mỗi ngày, trừ những trường hợp đang được điều trị với sự giám sát y tế chặt chẽ.
trẻ nhỏ sử dụng quá liều sắt có thể gây ra ngộ độc. Các triệu chứng ngộ độc sắt gồm có nôn mửa dữ dội, tiêu chảy, đau đớn bụng, mất nước và đi ngoài phân có lẫn máu. Để ngăn chặn điều này, hãy để các hoạt chất bổ sung tránh xa tầm tay trẻ nhỏ.
Người lớn không dễ dàng gặp tình trạng quá liều sắt từ thực phẩm và hoạt chất bổ sung bởi cơ thể người trưởng thành có hệ thống điều chỉnh liều số lượng sắt được hấp thụ. Tuy nhiên, những người mắc căn bệnh Hemochromatosis di truyền có thể gặp không dễ dàng khăn trong việc điều chỉnh sự hấp thụ sắt.
Nghĩa là, thông thường cơ thể chỉ hấp thụ trong vòng 10% số lượng sắt tiêu thụ, song người mắc căn bệnh Hemochromatosis hấp thụ tới 30%. Kết quả là hoạt chất sắt trong cơ thể có thể tích tụ tới mức nguy hiểm. số lượng sắt dư thừa tích tụ trong các cơ quan như gan, tim, tuyến tụy, có thể dẫn tới các tình trạng như xơ gan, suy tim và đái tháo đường. chủ yếu vì tại vì sao đó, những người mắc căn bệnh Hemochromatosis không nên bổ sung sắt.
hoạt chất sắt có trong đâu?
Sắt xuất hiện tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm và những sản phẩm bổ sung tăng cường sắt. Cơ thể có thể nhận đủ số lượng sắt từ chế độ sinh hoạt bằng cách ăn đa kiểu các loại thực phẩm, tuy nhiên những người gặp không dễ dàng khăn trong việc hấp thụ sắt từ chế độ sinh hoạt.
Trong thực phẩm, sắt tồn tại ở 2 kiểu là sắt heme và sắt non-heme. Sắt non-heme xuất hiện tự nhiên trong các loại thực phẩm thực vật cũng như thịt, hải sản và gia cầm. Ngược lại, sắt heme chỉ có trong thịt, hải sản và gia cầm.
hoạt chất bổ sung sắt có trong nhiều sản phẩm bổ sung hoặc vitamin tổng hợp, thường ở kiểu sắt sunfat, sắt gluconat và sắt fumarat. Tốt nhất, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn bổ sung sách đúng cách và an toàn.
Để việc sử dụng sắt mang lại hữu hiệu song vẫn giữ gìn an toàn cần thiết phải tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng hoạt chất bổ sung sắt
Tương tác thuốc khi uống bổ sung hoạt chất sắt
hoạt chất bổ sung sắt có thể tương tác với những loại thuốc, gồm có:
- Thuốc ức chế men chuyển.
- Thuốc chống co giật.
- những loại thuốc dùng để điều trị căn bệnh Parkinson.
- Thuốc điều trị căn bệnh tuyến giáp.
- Thuốc điều trị căn bệnh Wilson và căn bệnh Cystin niệu.
- thuốc quinolon.
- thuốc tetracycline.
Thuốc kháng axit có thể thực hiện suy nhược nồng độ axit trong dạ dày gây ra trở ngại sự hấp thụ sắt. Vì thế, những người dùng thuốc kháng axit lâu dài có nguy cơ mắc phải thiếu sắt. Trong trường hợp này, khuyến cáo sử dụng hoạt chất bổ sắt từ 2-4 giờ trước hoặc sau khi dùng thuốc kháng axit.
Ngoài ra, những loại thực phẩm có thể thực hiện suy nhược nguy cơ hấp thụ sắt của cơ thể, gồm có:
- Trà đen hoặc trà xanh.
- Cà phê.
- Các sản phẩm chứa hoạt chất xơ như bánh mì.
- Sản phẩm thực hiện từ đậu nành.
Bổ sung sắt có thể thực hiện suy nhược sự hấp thu các vi hoạt chất dinh dưỡng quan trọng không không khác như kẽm, đồng, magie và mangan. Canxi có thể trở ngại sự hấp thu sắt, do đó nên uống sắt và canxi vào các thời điểm không không khác nhau trong ngày.
Để đặt hẹn thăm thăm khám và tư vấn với các chuyên gia – bác sĩ tại Hệ thống địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, quý khách hàng vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Hy vọng dưới đây đã từng đưa đến thông tin giúp cho bạn đọc hiểu rõ hoạt chất sắt giúp cho gì cho cơ thể. Tóm lại, để việc bổ sung sắt vừa mang lại hữu hiệu vừa giữ gìn an toàn, cần thiết phải tham khảo và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn liều số lượng của bác sĩ!
