Hà NộiBằng liệu pháp miễn dịch, người phụ nữ 57 tuổi, mắc ung thư phổi thời kỳ cuối đã từng lui chứng bệnh chỉ sau ba chu kỳ điều trị, các u bướu tiêu biến.
Theo bác sĩ Phạm Tuấn Anh, Phó trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, phòng xét nghiệm K Trung ương, đây là một trong những trường hợp được cứu sống ngoạn mục tại viện.
Người phụ nữ (không muốn nêu tên) tiền sử khỏe mạnh, tới cuối năm 2019 sờ xuất hiện hạch thượng đòn hai bên, nhưng mà không không dễ dàng thở thường sút cân. Bác sĩ xét nghiệm phát hiện hạch kích thước 4 cm, ngoài ra không xuất hiện không thường thì tại các cơ quan không tương tự.
Kết quả sinh thiết mở hạch thượng đòn cho xuất hiện di căn ung thư biểu mô tuyến từ phổi đã từng ở thời kỳ cuối. Hiểu được tình trạng nghiêm trọng của chứng bệnh, người phụ nữ suy sụp. “Tôi nhiều lần nghĩ tới cái chết và vô cùng đau đớn đớn với cảm giác bỏ lại gia đình, ông xã và các con”, người chứng bệnh tâm sự.
Ung thư phổi đứng đầu trong các chứng bệnh ung thư thường gặp về cả tỷ lệ mắc mới và tử vong. Ở Việt Nam, ung thư phổi xếp vị trí thứ hai sau ung thư gan, với trong vòng 23.600 người phát hiện mắc mới và 20.700 ca tử vong mỗi năm.
Thời điểm đó, ung thư phổi của người phụ nữ tiến triển rất nặng nề. Trên hình ảnh cắt lớp vi tính phát hiện u bướu tại phổi trái kích thước 20 mm, di căn hạch thượng đòn, hạch trung thất kèm di căn tuyến thượng thận.
Bác sĩ nhận định nguy cơ sống sót thấp, đưa ra hướng điều trị cuối cùng bằng liệu pháp miễn dịch. người chứng bệnh sau đó được điều trị hóa dinh dưỡng, phối hợp sử dụng thuốc miễn dịch pembrolizumab – thuốc kích hoạt các tế bào miễn dịch của cơ thể phòng tránh u bướu.
Sau 3 chu kỳ, người chứng bệnh dung nạp thuốc tốt. Trên hình ảnh cắt lớp vi tính, tổn thương u, hạch trung thất và tổn thương thượng thận đáp ứng tốt (giảm sút 70% kích thước), các u bướu tiêu biến. người chứng bệnh tiếp tục được điều trị thêm 3 chu kỳ và hiện đã từng lui chứng bệnh.
Từ trái qua phải, từ trên xuống dưới là hình ảnh u bướu tại thời điểm chẩn đoán và sau lần lượt 3 chu kỳ điều trị. Ảnh: Bác sĩ đưa đến
Liệu pháp miễn dịch được cho là một trong những đột phá trong điều trị ung thư hơn thập kỷ qua. Ở Việt Nam, liệu pháp này được ứng dụng trong vòng 5 năm trở lại đây với hàng nghìn người chứng bệnh hưởng lợi.
PGS. TS. Phạm Văn Bình, Phó giám đốc phòng xét nghiệm K, giải thích liệu pháp miễn dịch là kích hoạt hệ thống miễn dịch thâm nhập tế bào ung thư. Có hai nhóm điều trị miễn dịch, một là sử dụng các thuốc đích để kích hoạt tế bào miễn dịch có thể phòng tránh u bướu. Hai là lấy các tế bào có tác dụng miễn dịch ra khỏi cơ thể người chứng bệnh, sau đó ghép các gene nhận biết tế bào ung thư vào và nhân lên, cuối cùng đưa ngược trở lại để tiêu diệt u bướu. Điển hình trong nhóm này là điều trị tế bào CAR-T trong các chứng bệnh ung thư máu.
Tùy từng loại ung thư, liệu pháp miễn dịch có tỷ lệ đáp ứng điều trị không tương tự nhau. Với ung thư phổi, các chuyên gia nghiên cứu trên 123 người chứng bệnh mỗi nhóm, nhóm điều trị bằng liệu pháp miễn dịch và không điều trị, với thời gian theo dõi trung bình 23,9 tháng. Tỷ lệ đáp ứng chung là 56,7% với nhóm điều trị liệu pháp miễn dịch, trong khi nhóm chỉ điều trị hóa dinh dưỡng tỷ lệ đáp ứng là 30,2%.
Trường hợp người chứng bệnh trên đáp ứng thuốc trị liệu miễn dịch pembrolizumab tốt. Sau ba đợt điều trị, kết quả cho xuất hiện u bướu tiêu biến hoàn toàn. “Tôi không nghĩ rằng mình có thể tiếp tục sống. Đây là điều vô cùng kỳ diệu”, người phụ nữ chia sẻ.
Các nghiên cứu cho xuất hiện hầu như những người đáp ứng liệu pháp miễn dịch đều không tái phát ung thư Tuy nhiên, việc tăng cường hệ thống miễn dịch cũng dẫn tới sự quá mẫn và tăng những vận động chống viêm của cơ thể. Các tác dụng phụ này sẽ dao động không tương tự nhau, tùy từng loại ung thư, loại thuốc, liều dùng, cách dùng.
“Có trường hợp tác dụng phụ chỉ 15-30%, song có trường hợp có thể lên tới 90%, tùy tình trạng”, ông Bình nói và cho rằng các độc tính không quá nặng nề, có thể kiểm soát nếu người chứng bệnh được theo dõi chặt chẽ và điều trị thích hợp.
Theo ông Bình, đây là liệu pháp mới nên rào cản là giá cả tương đối cao. mức phí điều trị có thể lên tới hàng trăm triệu cho tới tỷ đồng, trong số đó người chứng bệnh được bảo hiểm y tế chi trả một phần.
“hữu hiệu miễn dịch vẫn nằm chung trong phương pháp điều trị đa mô thức, nghĩa là phải phối hợp giữa hóa dinh dưỡng, xạ trị và thủ thuật, không thể tách rời và thần thánh hóa một phương pháp”, bác sĩ nói.
