Không hút thuốc, nhiều người vẫn mắc ung thư phổi

“Ước tính số người căn bệnh ung thư phổi do hút thuốc thụ động trong năm 2023 tăng 10-15% so với năm trước”, TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, phòng kiểm tra Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nói. Xu hướng này tượng tự nhiều nước trên thế giới.

Các nghiên cứu trên thế giới cho xuất hiện tỷ lệ ung thư phổi ở người không hút thuốc đang gia tăng. Nghiên cứu của Thụy Điển với 2.170 người căn bệnh ung thư phổi năm 2008-2017 cho xuất hiện tần suất người không bao giờ hút thuốc hàng năm tăng hơn gấp đôi trong 7 năm, phần lớn có triệu chứng không rõ ràng và phát hiện tình cờ. Nghiên cứu không không khác của Mỹ trên hơn 10.500 người căn bệnh ung thư phổi trong 23 năm cũng cho xuất hiện người căn bệnh ung thư phổi chưa từng hút thuốc tăng qua từng năm.

Tại Việt Nam, theo tiến sĩ Khiêm, ung thư phổi ở người không hút thuốc chủ yếu xảy ra ở nữ, đa số là ung thư phổi không tế bào nhỏ. trong số đó, 15-35% trường hợp là do tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn tới ung thư phổi. tuy vậy hít khói thuốc lá, còn gọi là hút thuốc thụ động, cũng có nguy cơ gây nên ung thư phổi, tương đương với trực tiếp hút thuốc.

Ngoài khói thuốc lá, những yếu tố nguy cơ gây nên tiến triển ung thư phổi ở người không hút thuốc gồm tuổi tác, yếu tố di truyền, khói nấu ăn, ô nhiễm môi trường, căn bệnh phổi tiềm ẩn, virus gây nên ung thư…

Lý giải số người căn bệnh ung thư phổi phòng kiểm tra Tâm Anh Hà Nội tiếp nhận ngày càng tăng, tiến sĩ Khiêm cho rằng nguyên nhân là tình trạng sử dụng thuốc lá và hút thuốc nơi công cộng còn cao khiến cho nhiều người hút thuốc thụ động. Chưa nhắc ô nhiễm không khí ngày càng tăng, nhất là khí thải từ phương tiện giao thông.

“Bụi mịn diễn biến phức tạp Vài năm gần đây thực hiện suy suy yếu công dụng phổi, góp phần tăng nguy cơ ung thư phổi”, tiến sĩ Khiêm nói, thêm rằng vì không bao giờ hút thuốc nên người căn bệnh coi thường, khi có triệu chứng ít nghĩ tới ung thư phổi để tầm soát, dẫn tới phát hiện muộn.

Đơn cử bà Liên, 56 tuổi, đau đớn tức ngực, ho lâu không khỏi, đi kiểm tra tại phòng kiểm tra Tâm Anh phát hiện u phổi đường kính 51x49x35 mm. Kết quả sinh thiết u bướu cho xuất hiện ung thư biểu mô tuyến có đột biến gene EGFR L585R exon 21. Bác sĩ chẩn đoán bà gặp phải ung thư phổi ở thời kỳ muộn, di căn sang phổi đối bên và gan. Sau điều trị bằng thuốc, hiện, sức khỏe của bà Liên ổn định.

Bà Liên cho rằng gia đình không có ai mắc ung thư phổi. Tuy nhiên ông xã bà nghiện thuốc lá nặng, mỗi ngày hút 1-2 bao thuốc, thường xuyên hút trong nhà dù bà và con cháu nhắc nhở nhiều lần.

Tương tự, chị Nữ, 37 tuổi, phát hiện ung thư phổi thời kỳ sớm (IIA). Chị không hút thuốc lá, tuy vậy ông xã và bố ông xã thường xuyên hút thuốc lá, thuốc lào. Bà được bác sĩ tiểu phẫu khử thùy phổi bên có u bướu, phối hợp điều trị hóa dưỡng chất để loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại sau tiểu phẫu, thực hiện suy yếu tỷ lệ tái phát và di căn.

Để phòng căn bệnh, tiến sĩ Khiêm khuyến cáo không sử dụng thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, thuốc lào. Người hút thuốc không hút trong nhà hoặc khi ở gần trẻ nhỏ, phụ nữ, người già. Các dưỡng chất độc trong khói thuốc lá bám rất lâu trên tường, nội thất, quần áo. Gia đình có người hút thuốc lá nên thường xuyên mở cửa để tuần hoàn không khí, giặt chăn, ga, gối, rèm cửa, thảm để loại bỏ mùi khói thuốc.

Khi một người trong nhà mắc ung thư phổi mối quan hệ tới thuốc lá, những người sống cùng cũng nên tầm soát căn bệnh này bằng chụp cắt lớp vi tính (CT) liều thấp. Phương pháp này sử dụng liều tia X rất nhỏ, gần bằng một vài lần chụp X-quang, tuy vậy có thể phát hiện được các tổn thương thời kỳ sớm kích thước dưới 1 cm mà X-quang không ghi nhận được.

Globocan 2022 ghi nhận ung thư phổi có tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong cao nhất trong các loại căn bệnh ung thư. thời kỳ sớm căn bệnh hầu như không có triệu chứng hoặc triệu chứng mơ hồ dễ nhầm lẫn với các căn bệnh thông thường không không khác. Khi căn bệnh muộn, các triệu chứng thường gặp gồm ho lâu dần, nặng lên theo thời gian, ho ra máu, đau đớn ngực, khó khăn thở, sụt cân, mệt mỏi, khó khăn nuốt…

“kiểm tra sức khỏe định kỳ và nhận xét nguy cơ giúp cho phát hiện ung thư phổi thời kỳ rất sớm, tăng điều kiện điều trị khỏi căn bệnh, ít hậu quả với giá thành tối thiểu”, tiến sĩ Khiêm nói.

Hoài Phạm