Hà Nộilao động quá sức dẫn tới mệt mỏi, stress, rối loạn giấc ngủ, thậm chí trầm cảm, chứng bệnh mạn tính tuy nhiên đa số chấp nhận thói quen sinh hoạt này vì áp lực “cơm áo gạo tiền”.
Liên, 30 tuổi, là người sáng tạo nội dung, chuyên viên marketing, giáo viên tiếng Anh tại Thanh Xuân, Hà Nội. Yêu thích kiếm tiền, cô thực hiện nhiều công việc một lúc, trung bình 12-14 tiếng một ngày, quá lâu 8 năm nay. Mỗi ngày, cô rời nhà từ 6h, về lúc 22h, sau đó ăn đêm và tiếp tục công việc tới một giờ sáng.
“Một ngày 24h với tôi thiếu vì luôn mắc phải ‘dí’ deadline, mắc phải thúc giục. Mỗi khi nhãn hàng có chiến dịch ra mắt sản phẩm mới, tôi thường xuyên thức trắng cả tuần”, Liên nói.
Gần đây, cô mắc phải đau đớn tức xương, co rút cổ vai gáy, đau đớn dạ dày và trào ngược axit, vùng họng đau đớn rát, thường xuyên phải uống thuốc. Đi kiểm tra, bác sĩ chẩn đoán Liên mắc phải thoát vị đĩa đệm, trào ngược thực quản nặng, suy suy giảm miễn dịch, cần thiết phải thay thế đổi thói quen sinh hoạt. Số tiền kiểm tra và điều trị lên tới trăm triệu đồng tuy nhiên chứng bệnh tật đeo bám dai dẳng.
“không phải người nào chăm chỉ cũng thành quả, tuy nhiên thành ‘người mắc chứng bệnh’ thì có. Dành cả tuổi trẻ, bán mạng để kiếm tiền, Sau đó lại lấy tiền đi chăm ngược lại”, Liên nói, thêm rằng tình trạng hiện tại của cô bế tắc, vì nếu không giữ công việc thì thiếu chi trả mức sống cao cấp đã từng thiết lập nhiều năm nay.
Công việc áp lực thường xuyên gây nên lo sợ cho cơ thể. Ảnh: Freepik
Cũng lao động 14 tiếng mỗi ngày, từng nhập viện vì quá sức, Quốc Trung, ở Cầu Giấy, vẫn thấp thỏm vì sai sót. Trung là lập trình viên tại công ty phần mềm, thường xuyên thức xuyên đêm lao động. Nếu buồn ngủ, anh sẽ hút thuốc hoặc uống nước tăng lực, cà phê để đầu óc tỉnh táo. Với Trung, “overtime” thường hay thực hiện thêm ngoài giờ đã từng trở thành “quy luật ngầm” ở công ty dù muốn thường hay không. Anh dành 80% thời gian cho công việc, hạn chế tụ tập, “thậm chí không nhớ lần cuối đi du lịch là năm nào”.
“Có những việc không tên, việc đột xuất, deadline thì xoay vòng trở thành đặc sản của dân công nghệ”, Trung nói, thêm rằng không thể dứt khỏi vòng quay này vì áp lực nuôi vợ con và trả tiền trả góp mua căn hộ chung cư.
Một lần, người phái mạnh đang lao động thì chóng mặt, nhìn mờ, đau đớn tức đỉnh đầu không dứt, thậm chí khó khăn thở. Tình trạng này lặp đi lặp lại nhiều lần trong suốt một tháng, nhất là về đêm và sáng sớm. “Nhiều lúc cảm giác có tiếng nói trong đầu, tim đập nhanh”, Trung nói.
Đi kiểm tra tại trung tâm y tế Đại học Y, bác sĩ chẩn đoán mắc phải stress quá mức, khuyến cáo anh hạn chế thức khuya, không uống cà phê và hút thuốc, cần thiết phải nghỉ ngơi và sinh hoạt lành mạnh, nếu không sẽ mắc các chứng bệnh về thể dinh dưỡng, tinh thần nghiêm trọng.
Liên và Trung là hai trong nhiều trường hợp kiệt quệ sức khỏe vì công việc, còn gọi hội chứng Burn out. Năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lần đầu đưa hội chứng này vào Bảng phân loại Quốc tế về chứng bệnh tật như một tình trạng sức khỏe mối quan hệ nghề nghiệp.
Tình trạng này thường gặp nhiều hơn ở nam giới và nhóm lao động tuổi trung niên trở lên. Nếu xếp theo khu vực, người dân ở Đông Nam Á và khu vực Tây Thái Bình Dương có nguy cơ rủi ro sức khỏe cao nhất, trong khi người châu Âu ít nguy cơ nhất.
Năm 2016, Tổ chức Y tế Thế giới cũng công bố gần 500 triệu người đã từng phải đối mặt với những rủi ro sức khỏe khi lao động quá giờ. Đây cũng là năm ghi nhận hơn 745.000 người chết vì lao động quá sức dẫn tới đột quỵ và chứng bệnh tim. Một nghiên cứu không không khác của WHO công bố trên tạp chí Môi trường Quốc tế năm 2021, cho xuất hiện người lao động hơn 55 giờ mỗi tuần đối mặt nguy cơ đột quỵ cao hơn 35% và nguy cơ tử vong do chứng bệnh tim cao hơn 17% so với người lao động 35-40 giờ mỗi tuần.
Frank Pega, một quan chức của WHO, nói: “Thời gian lao động quá lâu có thể gây nên ra chứng bệnh tim mạch bằng cách gia tăng lo sợ thực hiện tổn thương các tế bào trong não và tim. Chúng cũng có thể gây nên ra các phản ứng hành vi nguy cơ, ví như ít tập thể thao hơn, chế độ ăn ít dinh dưỡng hơn hoặc ngủ ít hơn”.
Bác sĩ Lê Thị Thúy Hằng, trung tâm y tế Tâm thần Trung ương I, cho rằng địa điểm này tiếp nhận nhiều trường hợp stress quá mức do khủng hoảng và áp lực công việc. Nhiều người lo sợ tới mức mắc phải ám ảnh, ngủ cũng mơ về công việc, dễ xúc động, khó khăn tập trung, suy giảm trí nhớ.
Dấu hiệu điển hình của người lao động quá sức là cảm giác cạn kiệt năng số lượng, mệt mỏi, lo lắng quá mức, tập trung kém, liên tục xuất hiện tiêu cực. Nhóm này luôn cố gắng lao động tuy nhiên hiệu suất không như kỳ vọng, nhiều lúc chán chường, không có động lực dẫn tới trì hoãn, lao động kém, dễ phạm sai lầm. lao động quá sức trong thời gian dài còn dẫn tới các vấn đề sức khỏe tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, suy suy giảm uy tín sống.
“Nếu tình trạng này quá lâu, người mắc chứng bệnh có nguy cơ rối loạn tinh thần, tác động tới công dụng các cơ quan như dạ dày, đại tràng, thậm chí muốn tự sát”, bác sĩ nói.
Bà Hằng nhận định nguyên nhân dẫn tới hội chứng Burn out chủ yếu là áp lực cuộc sống, phải giỏi, thành đạt sớm. Nhiều người mang gánh nặng gia đình, người thân nên buộc lao vào công việc kiếm tiền dù phải đánh đổi sức khỏe. Một tỷ lệ cá tính mạnh mẽ, muốn thể hiện mình, cái tôi cao, cầu toàn…
Người phái mạnh lo sợ do công việc. Ảnh: Freepik
Để phòng ngừa, tiến sĩ, chuyên gia tâm lý Phạm Mạnh Hà, khuyến khích cách đơn giản là giữ gìn chế độ dinh dưỡng cân bằng, lành mạnh, tập thể thao và ngủ đủ giấc. tất cả người có thể cân bằng giữa công việc và cuộc sống bằng cách thiết lập ranh giới giữa gia đình và cơ quan, ngừng trả lời các email công việc khi đã từng trở về nhà. Ngoài ra, nên dành thời gian cho giải trí, thư giãn để “sạc pin” sau những giờ lao động lo sợ.
Cuối cùng, người gặp tình trạng kiệt quệ cần thiết phải tăng cường kết nối xã hội, tìm kiếm sự giúp cho đỡ từ người đáng tin cậy, trò chuyện về những vấn đề đang gặp phải. Khi có dấu hiệu không thông thường về thể dinh dưỡng, tâm lý, nên tới trung tâm y tế kiểm tra hoặc gặp chuyên gia tâm lý, để được tư vấn cũng như điều trị sớm, tránh hậu quả nghiêm trọng.
Thùy An
*Tên nhân vật được thay thế đổi
