Tinh trùng tròn, dị loại tiến hành cho không thể thụ tinh với trứng, là nguyên nhân gây ra vô sinh hiếm muộn hoặc thụ tinh nhân tạo nhiều lần vẫn thất bại, phải nhờ y học “trợ lực”.
Tiến sĩ Bạch Thị Thu Cúc, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, phòng kiểm tra Bưu điện, chứng tỏ tinh trùng và trứng là hai loại tế bào được biệt hóa ở mức rất cao. Trong sinh sản, tinh trùng thụ tinh với trứng tạo thành hợp tử, từ đó tiến triển thành phôi, thai và sinh ra cá thể mới. thời kỳ “gặp mặt” của tinh trùng và trứng, hàng loạt phản ứng sinh học, hóa học tương đối là phức tạp tiếp diễn, giúp cho cho hai loại tế bào này hòa hợp vào tiến hành một.
Nếu quá trình này “trục trặc” ở một khâu nào đó, tinh trùng sẽ không thể thụ tinh với trứng. nhắc cả dùng phương pháp tiêm tinh trùng trực tiếp vào bào tương noãn (ICSI), vẫn có tầm khoảng 2-3% ca thất bại. Khi đó, bác sĩ sẽ uống kỹ thuật hoạt hóa noãn nhân tạo (AOA) để tinh trùng thụ tinh cho trứng.
Theo bác sĩ, AOA có kết quả khả quan với tinh trùng không thường thì nặng hoặc tinh trùng có hình loại thường thì song thụ tinh thất bại nhiều lần. Ngoài ra, mỗi người có tiền sử, điều kiện về thể lực… riêng, uống AOA giúp cho cá thể hóa điều trị được trúng đích và tốt nhất hơn.
Tiến sĩ dẫn chứng trường hợp một cặp vợ ông xã hiếm muộn do không thường thì tinh trùng – tinh trùng đầu tròn (globozoospemia). Đây là không thường thì về hình loại tinh trùng ít gặp ở nam giới, chiếm tỷ lệ thấp hơn 0,1%, tức là thế vì có hình oval thì đầu tinh trùng có hình tròn, nhỏ, ít acrosome. Do đó, kỹ thuật đơn giản như bơm tinh trùng vào buồng tử cung thường thụ tinh trong ống nghiệm cổ điển không tốt nhất do tinh trùng không thể tự thụ tinh noãn. Sau chu kỳ IVF phối hợp AOA, người vợ có thai ngay lần chuyển phôi đầu tiên, sinh thường một bé gái nặng hơn 3 kg ngày 1/6/2021.
Trường hợp không không khác hiếm muộn 7 năm, người ông xã có tinh trùng không thường thì nặng cả ở cấu trúc đầu, cổ và đuôi (severe teratozoospermia). Năm 2020, hai vợ ông xã thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) tại phòng kiểm tra Bưu điện. Do tinh trùng có hình loại không thường thì nặng, phòng kiểm tra tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) cho 3 trứng, số trứng còn lại được đông lạnh lại để tìm công nghệ xử lý. Sau đó, gia đình người chứng bệnh có nguyện vọng xin tinh trùng ngân hàng. Ngày rã đông trứng và thực hiện IVF, kíp tư vấn và thuyết phục gia đình dành 2 trứng rã đông để thực hiện IVF với tinh trùng của ông xã kèm theo công nghệ AOA. Hiện, thai kỳ được hơn 7 tháng, sức khỏe của mẹ và thai nhi ổn định.
Ngoài ra, AOA cũng có thể thực hiện ở trường hợp tinh trùng thường thì, vô sinh không rõ nguyên nhân. Cặp vợ ông xã hiếm muộn 9 năm, đã từng IVF hai lần thất bại. các chuyên gia tư vấn thực hiện IVF lần 3 có AOA, may mắn đậu thai. Tháng 8/2021, chị sinh con khoẻ mạnh.
Theo tiến sĩ, thế giới chưa ghi nhận không thường thì trên em bé sinh ra sau IVF có hỗ trợ hoạt hóa noãn. Tuy nhiên, về mặt lý thuyết, AOA cũng như các tác động “nhân tạo” không không khác, có thể tác động tới hệ thống di truyền ngoại gene (epigenetics) của phôi.
“Do đó, chúng tôi không tiến hành phương pháp này rộng rãi mà tìm hiểu, tìm hiểu rất kỹ lưỡng tiền sử và tính từng ca trước khi thực hiện”, tiến sĩ nói. Nói cách không không khác, AOA chỉ được tiến hành khi các chuyên gia, nghiên cứu viên và người chứng bệnh đạt mức đồng thuận cao về tính cần thiết phải thiết của phương pháp này trên từng người chứng bệnh cụ thể.
Chuyên viên phôi học TT Hỗ trợ sinh sản phòng kiểm tra Bưu điện thực hiện quy trình hỗ trợ hoạt hóa noãn (AOA). Ảnh: phòng kiểm tra mang lại
Vô sinh, hiếm muộn có nhiều nguyên nhân như tinh trùng yếu, kém, tỷ lệ dị loại cao hoặc rối loạn buồng trứng, tắc vòi trứng chứng bệnh tử cung, rối loạn phóng noãn (trứng rụng), niêm mạc tử cung mỏng hoặc viêm lộ tuyến… Trong các cặp vợ ông xã vô sinh, 40% do vợ, 30% do ông xã, 20% do cả hai và 10% không rõ nguyên nhân.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dự báo vô sinh hiếm muộn là căn chứng bệnh nguy hiểm thứ ba, sau ung thư và chứng bệnh tim mạch ở thế kỷ 21. Việt Nam là một trong những quốc gia khu vực châu Á Thái Bình Dương có tỷ lệ sinh thấp và vô sinh cao, 7,7% cặp vợ ông xã trong lứa tuổi sinh sản đang đối mặt với hiếm muộn. Ước tính cả nước hiện nay có trên một triệu cặp vợ ông xã hiếm muộn cần thiết phải kiểm tra và điều trị.
Kỹ thuật điều trị vô sinh hiếm muộn ở Việt Nam ngày càng tiến triển. Hiện có nhiều phương pháp điều trị như thụ tinh nhân tạo (IUI) bơm tinh trùng vào buồng tử cung, thụ tinh trong ống nghiệm. Các trường hợp vô tinh do tắc nghẽn sẽ được uống phương pháp PESA, chọc hút tinh trùng từ mào tinh qua da. Trường hợp vô sinh không do tắc nghẽn phù hợp để triển khai phương pháp TESE hoặc Micro TESE.
Cộng đồng ngày nay cũng cởi mở hơn với người vô sinh, hiếm muộn. Nhiều gia đình không còn mặc cảm, chủ động tìm tới bác sĩ điều trị. Bác sĩ lưu ý vợ ông xã nên kiểm tra tiền hôn nhân để kiểm tra nguy cơ sinh sản và điều trị theo quy trình chỉ định của bác sĩ, giữ gìn an toàn trước khi mang thai.
Minh Anh
