Thời kỳ mãn kinh là “cơn ác mộng” của nhiều phụ nữ, thế tuy nhiên thời kỳ này đang có xu hướng tới sớm hơn. Phụ nữ mắc phải mãn kinh sớm tăng nguy cơ mắc phải mật độ xương thấp, loãng xương sớm, dễ gãy xương, khởi phát các căn bệnh mạch vành, tăng tỷ lệ tử vong do căn bệnh tim mạch… Vậy tiến hành thế nào để ngăn chặn tình trạng này?
Mãn kinh sớm là như nào?
Mãn kinh sớm là tình trạng người phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh ở lứa tuổi sớm hơn dự kiến. Mãn kinh được chẩn đoán khi người phụ nữ trải qua 12 tháng liên tục không có kinh nguyệt. tất cả phụ nữ bắt đầu thời kỳ mãn kinh ở lứa tuổi từ 45 tới 55 tuổi. Ở Hoa Kỳ, lứa tuổi trung bình bắt đầu mãn kinh là 51 tuổi.
Mãn kinh sớm xảy ra ở lứa tuổi 40 tới 45 tuổi. Thống kê cho xuất hiện, có tới 12% phụ nữ có kinh lần cuối trước năm 45 tuổi. Tỷ lệ này có thể cao hơn nếu cả trường hợp mãn kinh do tiểu phẫu xóa bỏ hai buồng trứng và tử cung hoặc điều trị ung thư. Mãn kinh trước 45 tuổi được gọi là mãn kinh sớm (early menopause), trước năm 40 tuổi được gọi là mãn kinh quá sớm (premature menopause). (1)
Dấu hiệu của mãn kinh sớm
Thời kỳ mãn kinh sớm có thể bắt đầu ngay khi phụ nữ có kỳ kinh nguyệt không đều, thời gian dài hơn hoặc ngắn hơn so với những ngày kinh nguyệt thường thì, thậm chí ngừng hẳn mà không có nguyên do nào không không khác như mang thai.
Ngoài ra, phụ nữ mãn kinh sớm còn xuất hiện các triệu chứng không không khác gồm:
- Triệu chứng vận mạch: bốc hỏa, toát mồ hôi vào buổi tối.
- Triệu chứng bộ phận sinh dục nữ: bộ phận sinh dục nữ mắc phải khô và đau đớn khi giao hợp.
- Triệu chứng tiết niệu: tiểu lắt nhắt, tiểu không thường xuyên, tiểu không kiểm soát và viêm teo bọng đái.
- Rối loạn tác dụng tình dục.
- Rối loạn giấc ngủ.
- Các triệu chứng không không khác như nhức đầu, trầm cảm, lo âu, không dễ chịu, đau đớn khớp, teo da, suy giảm tập trung…
Khi gặp những triệu chứng nhắc trên, chị em hãy tới ngay địa điểm y tế có chuyên khoa Sản Phụ uy tín để được bác sĩ thăm thăm khám, kiểm tra tìm nguyên nhân gây nên ra tình trạng mãn kinh thời kỳ sớm.
Nguyên nhân gây nên mãn kinh sớm ở phụ nữ
Mãn kinh sớm hoặc quá sớm có thể tự xảy ra mà không có nguyên nhân cụ thể, hoặc do những yếu tố thuốc men, tiểu phẫu và tình trạng sức khỏe của phụ nữ. Cụ thể như sau: (2)
1. Tiền sử gia đình
Nghiên cứu cho xuất hiện, tiền sử gia đình có mẹ hoặc dì hoặc chị em gái ruột mắc phải mãn kinh sớm, phụ nữ cũng sẽ có thể gặp phải tình trạng này cao hơn.
2. Thói quen hút thuốc lá
Phụ nữ có thói quen hút thuốc lá thường xuyên có thể mãn kinh sớm hơn từ 1 tới 2 năm so với phụ nữ không hút thuốc, đồng thời các triệu chứng mãn kinh cũng có thể nghiêm trọng hơn.
Đồng thời, một nghiên cứu trên 25.474 phụ nữ cho xuất hiện, phụ nữ mãn kinh sớm do hút thuốc lá có tỷ lệ tử vong sớm hơn khoảng tầm 2 năm so với phụ nữ không hút thuốc.
3. Hóa trị hoặc xạ trị vùng chậu trong điều trị căn bệnh ung thư
Những phương pháp điều trị này có thể tiến hành tổn thương hoặc phá hủy buồng trứng, tiến hành cho buồng trứng ngừng vận động vĩnh viễn hoặc trong một thời điểm. Phụ nữ cũng có thể gặp không dễ dàng khăn khi mang thai hoặc không thể mang thai.
Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ trải qua quá trình hóa trị hoặc xạ trị đều bắt đầu thời kỳ mãn kinh sớm. Phụ nữ càng trẻ tuổi càng ít có nguy cơ mắc phải mãn kinh sớm hơn.
4. tiểu phẫu xóa bỏ buồng trứng
tiểu phẫu xóa bỏ hai bên buồng trứng có thể gây nên ra các triệu chứng mãn kinh ngay lập tức. Ngay sau khi tiểu phẫu kết thúc, những ngày kinh nguyệt nguyệt sẽ dần hẳn và nồng độ hormone suy giảm nhanh chóng. Các triệu chứng mãn kinh bắt đầu xuất hiện rõ rệt và mạnh hơn.
5. tiểu phẫu xóa bỏ tử cung
Một tỷ lệ phụ nữ phải xóa bỏ tử cung tuy nhiên không hề tác động tới buồng trứng. Khi đó buồng trứng vẫn sẽ tiếp tục tạo ra hormone nên phụ nữ không bước vào thời kỳ mãn kinh ngay lập tức. Tuy nhiên, phụ nữ sẽ không còn kinh nguyệt và không thể mang thai. Nghiên cứu cho xuất hiện, phụ nữ mắc phải xóa bỏ tử cung hoàn toàn có thể mắc phải mãn kinh nhanh hơn so với phụ nữ vẫn còn tử cung từ 1 tới 2 năm.
6. Mắc căn bệnh tự miễn
khoảng tầm 30-60% các trường hợp mãn kinh sớm là do mắc phải các căn bệnh tự miễn, thường gặp nhất là căn bệnh tuyến giáp, quai mắc phải, cường giáp, Addison… Một tỷ lệ không không khác mặc dù ít gặp, tuy nhiên hệ thống miễn dịch của cơ thể vốn để ngăn ngừa căn bệnh tật có thể thâm nhập nhằm vào buồng trứng, tiến hành cho buồng trứng không tạo ra hormone.
7. HIV/AIDS
Phụ nữ nhiễm HIV nếu không được kiểm soát tốt có thể mắc phải mãn kinh sớm hơn. Ngoài ra, phụ nữ nhiễm HIV có nguy cơ gặp những cơn bốc hỏa nặng nề và nghiêm trọng hơn so với người không nhiễm HIV.
8. Rối loạn di truyền
Phụ nữ sinh ra với tình trạng thiếu nhiễm sắc thể hoặc rối loạn nhiễm sắc thể như thiếu hụt 17-alpha-hydroxylase, galactosemia, hội chứng Digeorge, loạn dưỡng loạn sản cơ, mất đoạn nhiễm sắc thể… có thể bắt đầu thời kỳ mãn kinh sớm hơn.
Hội chứng Turner với sự mất một phần hoặc hoàn toàn nhiễm sắc thể X, trisomy 18 và 14, buồng trứng không sinh ra thường thì khi sinh và những ngày kinh nguyệt nguyệt không thường thì cũng dễ mắc phải mãn kinh ở thời kỳ sớm.
9. Hội chứng mệt mỏi mạn tính (chronic fatigue syndrome – CFS)
Một nghiên cứu trên 157 phụ nữ cho xuất hiện, phụ nữ mắc phải viêm não tủy/hội chứng mệt mỏi mạn tính (ME/CFS) có triệu chứng mệt mỏi, yếu, đau đớn cơ, đau đớn khớp, nhức đầu, mất trí nhớ, ngủ không sâu giấc… có thể mắc phải mãn kinh sớm hơn. 61% các trường hợp xuất phát từ nguyên nhân này, lứa tuổi trung bình là 37,6 tuổi.
Mãn kinh sớm nguy hiểm như thế nào?
Hậu quả của mãn kinh sớm được chia thành hậu quả ngắn hạn và dài hạn. Các hậu quả ngắn hạn gồm bốc hỏa, toát mồ hôi buổi tối, đau đớn đầu, đánh trống ngực, không dễ dàng thở, tăng cân, khô bộ phận sinh dục nữ, không dễ dàng kiểm soát cảm xúc, dễ cáu kỉnh, không dễ chịu, mất ngủ, thường quên, kém tập trung… (3)
Về lâu dài, mãn kinh sớm có thể dẫn tới các kết cục như vô sinh, loãng xương, tăng nguy cơ tử vong do căn bệnh tim mạch hoặc đột quỵ.
- Vô sinh nữ: Chúng ta có thể bắt gặp những tin tức về việc phụ nữ mang thai và sinh con ở tuổi mãn kinh, tuy nhiên thực tế rất ít gặp. Hiện nay, với sự tiến bộ của y học tiên tiến và các phương pháp hỗ trợ sinh sản, việc trữ trứng mang lại hy vọng có con cho những phụ nữ mãn kinh sớm, nhắc cả những trường hợp được chẩn đoán vô sinh do suy buồng trứng sớm.
- Loãng xương: Nghiên cứu cho xuất hiện, phụ nữ trước 45 tuổi có nguy cơ mắc phải gãy xương cao gấp 1,5-3 lần so với phụ nữ mãn kinh sau 50 tuổi. Một nghiên cứu không không khác trên 1.000 người căn bệnh cho xuất hiện, tỷ lệ gãy xương hông ở phụ nữ bắt đầu mãn kinh quá sớm trước 40 tuổi là 9,4%, so với phụ nữ bắt đầu mãn kinh ở tuổi 50.
- căn bệnh mạch vành và nguy cơ đột quỵ: Phụ nữ mãn kinh có cấu hình lipid bất lợi hơn so với phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh hoặc chưa mãn kinh. Một nghiên cứu ở Mỹ trong 12 năm trên 6.000 phụ nữ cho kết quả, nguy cơ tử vong do căn bệnh tim thiếu máu cục bộ và cơn đau đớn thắt ngực ở phụ nữ mãn kinh trong lứa tuổi 35-40 tuổi cao hơn 50% so với những người mãn kinh trong lứa tuổi 49-51 tuổi.
Mãn kinh sớm gây nên ra những tác động nghiêm trọng với phụ nữ, có thể gây nên ra nhiều hệ lụy sức khỏe và uy tín sống. Vì thế, ngay khi nhận xuất hiện các triệu chứng mãn kinh xuất hiện sớm hoặc quá sớm, chị em không được xem thường, nên thăm thăm khám ngay để được kiểm tra tìm nguyên nhân, dựa trên kết quả chẩn đoán có can thiệp điều chỉnh sớm và hữu hiệu, phòng tránh tối đa các tác hại nguy hiểm.
Chẩn đoán mãn kinh sớm
Việc chẩn đoán tình trạng mãn kinh sớm được thực hiện khi phụ nữ trước 45 tuổi có 3 triệu chứng sau, gồm vô kinh trên 12 tháng liên tục, nồng độ gonadotropin cao và có các triệu chứng thiếu hụt estrogen.
Bác sĩ sẽ hỏi thăm tính thường xuyên của những ngày kinh nguyệt nguyệt, thời điểm bắt đầu không xuất hiện sự hiện diện của kinh nguyệt cũng như yếu tố tiền sử gia đình nếu có. Trong những trường hợp nên thiết, bác sĩ có thể chỉ định phụ nữ tham gia những xét nghiệm cận lâm sàng để hỗ trợ chẩn đoán, ví như đo nồng độ FSH, E2, nhiễm sắc thể đồ, đo tác dụng tuyến giáp, đường huyết – huyết thanh, số lượng canxi huyết thanh, mật độ khoáng của xương…
Mãn kinh sớm được điều trị như thế nào?
quy trình điều trị mãn kinh sớm hoặc quá sớm không không khác nhau ở mỗi người, phụ thuộc vào nguyên nhân tiến hành cho thời kỳ mãn kinh bắt đầu sớm hơn so với thường thì. Bác sĩ có thể chỉ định phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai phối hợp hoặc liệu pháp hormone (HRT) để bù đắp số lượng hormone mắc phải thiếu. (4)
Thông thường, các phương pháp quản lý thời kỳ mãn kinh được khuyến cáo giữ tới khi phụ nữ bước vào lứa tuổi trung bình mãn kinh tự nhiên, tức là khoảng tầm 51 tuổi nhằm ngăn ngừa nguy cơ căn bệnh loãng xương cũng như các vấn đề sức khỏe không không khác sau thời kỳ mãn kinh.
Tuy nhiên, nếu phụ nữ mắc phải căn bệnh ung thư, ví như ung thư vú thì không thể điều trị bằng liệu pháp hormone. Lúc này, bác sĩ sẽ thảo luận phương pháp điều trị phù hợp hơn với tình trạng sức khỏe của chị em.
Bác sĩ Sản Phụ khoa sẽ xem xét lợi ích và nguy cơ khi sử dụng liệu pháp hormone ở từng trường hợp cụ thể. Vì thế, chị em nên tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng cách thức dân gian hoặc tư vấn của người không có chuyên môn để tránh tiến hành nặng hơn các triệu chứng mãn kinh.
Với những phụ nữ chưa có con hoặc chưa đủ số con, xin muốn có con sau khi mắc phải mãn kinh sớm sẽ được tư vấn cân nhắc phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) bằng cách sử dụng trứng đã từng được trữ đông trước đó (nếu có) hoặc sử dụng trứng của người hiến tặng. Có thể chị em cũng sẽ nên tới bác sĩ tâm lý để được tư vấn các giải tỏa cảm xúc, cân bằng tâm lý để vượt qua các triệu chứng thời kỳ mãn kinh đơn giản hơn.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, liên kết chặt chẽ cùng nhiều chuyên khoa không không khác trong phòng thăm khám như Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Trung tâm Tim mạch, khoa Ung bướu, Trung tâm Xét nghiệm, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh… phối hợp hội chẩn đưa ra quy trình điều trị hữu hiệu và toàn diện, không những điều trị hữu hiệu các tình trạng sức khỏe gặp phải, mà còn giữ an toàn nguy cơ mang thai và sinh nở – thiên chức tiến hành mẹ thiêng liêng của người phụ nữ.
Để đặt lịch thăm khám và tư vấn với các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh, chị em vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG phòng thăm khám ĐA KHOA Hưng Thịnh
Phòng ngừa mãn kinh sớm bằng cách nào?
Như đã từng chia sẻ, có rất nhiều nguyên nhân gây nên nên tình trạng mãn kinh sớm ở phụ nữ. trong số đó, sự mất cân bằng nội tiết tố nữ do thói quen sống không lành mạnh là phổ quát nhất. Vì thế, để ngăn ngừa thời kỳ mãn kinh tới sớm hơn thường thì, chị em nên lưu ý những điều sau:
- Không hút thuốc lá: Phụ nữ hút thuốc lá thường xuyên có thể bắt đầu thời kỳ mãn kinh nhanh hơn người không hút thuốc từ 1 tới 2 năm. Vì thế, tập thói quen sống lành mạnh, không hút thuốc lá là cách giúp cho chị em ngăn ngừa được tình trạng này.
- Tránh sử dụng rượu bia và caffeine: Tiêu thụ quá nhiều cồn và caffeine có thể kích hoạt các yếu tố gây nên mãn kinh sớm hơn.
- Tập thể thao điều độ: Tập thể thao thường xuyên và vừa sức có thể giúp cho trì hoãn thời kỳ mãn kinh tới sớm. Chị em chỉ nên tập những bộ môn nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng cơ thể, không nên tập quá sức vì có thể gây nên mất cân bằng hormone, tiến hành cho sự trứng rụng không đều và có thể tiến hành suy suy giảm hormone sớm.
- Ăn uống đủ dưỡng chất dinh dưỡng: menu uống khoa học, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng nên thiết sẽ giúp cho chị em giữ vóc dáng và cân nặng khoa học, tránh rơi vào tình trạng thừa cân hoặc thiếu cân cũng có thể tiến hành cho thời kỳ mãn kinh bắt đầu sớm hơn. Estrogen được giữ trong mô mỡ, vì thế phụ nữ thừa cân có thể dư thừa estrogen tiến hành tác động tới buồng trứng.
Hy vọng những thông tin Vừa rồi đã từng giúp cho chị em hiểu rõ mãn kinh sớm là như nào, những hệ quả của căn bệnh và biết cách ngăn ngừa tình trạng này. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc bận tâm nào, chị em có thể liên hệ tới hotline Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!
