Em sinh bé được 3 tháng, chân ngày càng đau đớn tức, nổi gân xanh tím dưới da. Có phải do em nằm than sau sinh thực hiện suy giãn tĩnh mạch không? (Hoài Anh, Long An)
Trả lời:
Có khoảng tầm 40% phụ nữ mang thai gặp phải suy giãn tĩnh mạch thai kỳ. Đây là tình trạng tĩnh mạch gặp phải giãn ra, dấu hiệu thành đường gân xanh nổi ở vùng chân. Sự thế đổi nội tiết tố khi mang thai là nguyên nhân hàng đầu gây nên suy giãn tĩnh mạch. Ngoài ra thai lớn đè nén vào các tĩnh mạch ổ bụng, ngăn cản máu theo tĩnh mạch trở về tim.
Phần lớn các tĩnh mạch giãn sẽ trở về kích thước đầu tiên trong vòng một năm sau sinh. Tuy nhiên, có một tỷ lệ suy tĩnh mạch có thể diễn tiến nặng hơn. một trong những nguyên nhân thường gặp là do sản phụ tiếp xúc với nhiệt độ cao (hơ than, ngâm chân nước nóng…) trong thời gian dài.
Trường hợp của bạn có thể những dấu hiệu suy giãn tĩnh mạch từ lúc mang thai và nằm than sau sinh là yếu tố khiến cho tình trạng tiến triển hơn. Đây là một tập tục có từ lâu đời ở nước ta, hiện vẫn còn nhiều gia đình uống để giữ ấm, thải độc cho sản phụ sau sinh. Tuy nhiên, nằm than có nguy cơ tác động nghiêm trọng tới sức khỏe của mẹ và bé như ngộ độc do hít phải khí CO và CO2, nổi rôm sảy, nhiễm trùng da, bỏng (do bếp than thường đặt dưới gầm giường)…
Nằm than sau sinh có thể khiến cho cho tình trạng suy tĩnh mạch tiến triển. Ảnh: Freepik
Khi sản phụ tiếp xúc với nhiệt độ quá cao từ than, các tĩnh mạch giãn ra và tích tụ nhiều máu hơn, thực hiện tăng áp lực lên thành và van tĩnh mạch. Điều này có thể thực hiện trầm trọng thêm các triệu chứng suy tĩnh mạch chi dưới như: sưng mắt cá chân và bàn chân, đau đớn tức chân, chuột rút, ngứa ngáy chân, chàm da khu vực tĩnh mạch giãn, loét da… Nếu chứng bệnh diễn tiến nặng, các liệu pháp điều trị nội khoa như dùng thuốc, thế đổi thói quen sinh hoạt không thể trị dứt, người chứng bệnh buộc phải can thiệp ngoại khoa. Nếu không sớm điều trị sẽ dẫn tới vỡ tĩnh mạch giãn gây nên ra máu hoặc huyết khối tĩnh mạch, thuyên tắc phổi…
Bạn nên đi kiểm tra sớm để được bác sĩ nhận xét tình trạng suy giãn tĩnh mạch. Bạn có thể điều trị bằng thuốc, mang vớ áp lực tĩnh mạch, chích xơ tĩnh mạch, thủ thuật bằng laser/sóng cao tần, bơm keo sinh học… Song song, bạn cần phải thế đổi thói quen sinh hoạt như kê cao chân trong lúc ngủ hoặc cho con bú, không bắt chéo chân khi ngồi, tránh đứng, ngồi một chỗ quá lâu, tập thể thao liên tiếp… phối hợp mang vớ tĩnh mạch…
Để giữ ấm cho mẹ và bé, chúng ta có thể uống nhiều liệu pháp an toàn không tương tự như mặc áo ấm, sử dụng máy sưởi, máy điều hòa; xông hơi, massage cơ thể bằng rượu gừng tươi, rượu nghệ, dầu; ăn uống đầy đủ dưỡng chất dinh dưỡng…
Lưu ý sản phụ nên vận động sớm sau sinh (từ 6-8 giờ sau sinh thường hoặc sau 1-2 ngày sinh mổ hoặc tùy tình trạng sức khỏe). Điều này giúp cho các cơ quan vận động nhịp nhàng, máu tuần hoàn thông tốt, phòng tránh suy giãn tĩnh mạch.
BS.CKI Trần Quốc Hoài
Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh TP HCM
