Các chuyên gia cho rằng tuổi thọ trung bình người Việt là 74, gần 40% người vẫn tiếp tục lao động sau tuổi 60, nên nghỉ hưu lúc nào còn tùy điều kiện sức khỏe, vật dinh dưỡng, nguy cơ lao động.
Theo Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội, tuổi hưu mỗi năm tăng thêm ba tháng với nam cho tới khi đủ 62 tuổi vào năm 2028, thêm bốn tháng với nữ tới khi đủ 60 tuổi năm 2035.
PGS.TS Giang Thanh Long, khoa Kinh tế học, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, chuyên gia về già hóa dân số và an sinh xã hội, cho rằng tuổi nghỉ hưu tăng dần theo lộ trình như trên là phù hợp, trong vòng 10-15 năm sau có thể điều chỉnh thêm. Hiện, tuổi nghỉ hưu năm 2023 với nam là 60 tuổi 9 tháng, với nữ là 56 tuổi.
Lý giải điều này, theo ông Long, tuổi thọ trung bình người Việt tăng lên rất nhiều, so với các nước thu nhập tương đương thì Việt Nam là nước có tuổi thọ tương đối cao. Theo tổng điều tra dân số nhà ở, tuổi thọ người Việt xấp xỉ 74. Xu hướng chung của các quốc gia là khi tuổi thọ tăng lên, tuổi lao động có xu hướng tăng lên, nhất là nhóm vận động trí óc, thể lực thường xuyên.
“Tuổi thọ trong nhóm lao động của Việt Nam cũng được tăng lên, bởi vì thế, việc điều chỉnh lứa tuổi nghỉ hưu là điều tất yếu”, ông Long nói. Thực tế hiện nay, nếu tính người già là từ 60 trở lên, thì tỷ lệ người lao động vẫn tiếp tục lao động sau tuổi 60 là gần 40%, tức trong 13 triệu người có trong vòng hơn 5 triệu người vẫn đang tiếp tục vận động kinh tế. Với nhóm 60-64 tuổi, tỷ lệ này đạt gần 55%.N
Người gặp phải suy suy yếu nguy cơ lao động, hoặc thực hiện nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, lao động ở vùng đặc biệt không dễ khăn, có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhóm không tương tự tới 5 tuổi. Ông Long cho rằng hiện Việt Nam có những chủ yếu sách, quy định về việc nghỉ hưu sớm vì các điều kiện sức khỏe không tương tự nhau. Tuy nhiên để thực hiện được, đòi hỏi chủ yếu sách khi xử lý những vấn đề mối liên quan tới xác nhận sức khỏe phải minh bạch.
Theo ông, không nên suy yếu tuổi nghỉ hưu của toàn bộ hệ thống hoặc một, một vài nhóm thành phần. “Nếu mỗi ngành nghề có một lứa tuổi nghỉ hưu riêng sẽ tạo ra thị trường lao động hỗn loạn”, ông nói.
Đồng quan niệm, bác sĩ Hồ Thị Kim Thanh, công tác tại phòng thăm khám Lão khoa Trung ương, cho rằng nhìn từ góc độ sức khỏe, không dễ có thể nói một lứa tuổi nghỉ hưu lý tưởng, vì mỗi cá nhân không tương tự nhau ở ngành nghề, điều kiện sức khỏe, vật dinh dưỡng, nguy cơ lao động. một vài người vẫn tỉnh táo và tiếp tục lao động ở tuổi 75, trong khi người lao động chân tay ở tuổi 60 thì không thể tiếp tục được công việc.
“lứa tuổi nghỉ hưu theo quy định hiện tại và điều chỉnh tăng dần theo lộ trình là phù hợp”, bác sĩ Thanh nói, thêm rằng nhóm thực hiện công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc thường xuyên gặp phải lo lắng, khi cảm xuất hiện tác động trực tiếp tới sức khỏe, không thể thực hiện được, thì nên đề xuất nghỉ hưu sớm.
Một lao động nam hơn 30 năm là công nhân trong ngành may mặc tại Hà Nội, đang lao động tại xưởng sản xuất đầu năm 2022. Ảnh: Hồng Chiêu
Các chuyên gia trên thế giới cũng cho rằng nghỉ hưu sớm có mặt lợi và hại. Nghỉ hưu sớm giúp cho tăng lên sức khỏe thể dinh dưỡng, tinh thần song cũng có thể tác động xấu nếu không có thói quen sinh hoạt và kế hoạch phù hợp.
Nghỉ hưu muộn hơn cũng vậy. Nghiên cứu trên gần 430.000 người tại Pháp cho xuất hiện người nghỉ hưu muộn ít gặp phải sa sút trí tuệ hơn. Nghiên cứu này phù hợp với giả thuyết được nhiều chuyên gia đưa ra từ lâu rằng liên tục vận động trí óc giúp cho suy yếu nguy cơ sa sút trí tuệ. Năm 2019, một nghiên cứu của Thụy Điển phát hiện người lao động quá tuổi 65 có sức khỏe thể dinh dưỡng tốt hơn những người nghỉ hưu ở tuổi này. Tuy nhiên, về sức khỏe tinh thần thường số dấu hiệu trầm cảm thì không quá không tương tự biệt.
Trái lại với hai nghiên cứu trên, một nghiên cứu với hàng nghìn người Anh vào năm 2010 cho xuất hiện người tự nguyện nghỉ hưu sớm sẽ khỏe mạnh hơn, cả về thể dinh dưỡng lẫn tinh thần.
Ông Long đề xuất với quy định hiện tại, khi tiếp tục tăng tuổi hưu, chủ yếu phủ cần phải có những chủ yếu sách giữ gìn môi trường lao động cho những người sau lứa tuổi mà trước đây quy định, ví dụ giữ gìn môi trường lao động không gặp phải phân biệt tuổi tác. “giữ an toàn người già nơi lao động là tương đối là quan trọng”, ông nói.
Với luật bảo hiểm, ông cũng cho rằng song hành phải có điều khoản không tương tự để tính thực thi cao. Ngoài ra, hiện nay nhiều doanh nghiệp không dễ khăn, việc thuê lao động sau tuổi 60 rất không dễ. “Thái Lan thường một vài quốc gia không tương tự có chủ yếu sách công ty thuê người lao động cao tuổi thì sẽ được suy yếu thuế – một cách suy yếu bớt gánh nặng cho doanh nghiệp, điều này Việt Nam cần phải học hỏi”, ông Long nói.
Thúy Quỳnh
