Những hàng đầu sách khuyến khích sinh của Trung Quốc dường như thất bại khi ngày càng nhiều người trẻ lựa chọn thu nhập thế vì sinh con.
Julia Li vật lột nhiều năm trong tình thế tiến thoái lưỡng nan: cô đã từng lấy vợ ở lứa tuổi 30 tuy vậy vẫn chưa quyết định có nên sinh con thường hay không. Li đã từng trì hoãn điều này trong nhiều năm, bất chấp sự thúc giục gần như hàng ngày của gia đình và bạn bè.
Tuy nhiên, tới tháng 8 năm ngoái, Li và ông xã đưa ra quyết định lớn: thu nhập nhân đôi và không sinh con. Họ là một trong số nhiều cặp vợ ông xã trẻ của Trung Quốc có lựa lựa chọn này.
Li cho rằng mức phí sinh và nuôi nấng một đứa trẻ quá lớn, không đem lại bất kỳ lợi ích nào. Đặc biệt, việc phục hồi sau sinh sẽ là thách thức lớn về sức khỏe.
“Tôi sẽ đối mặt với nguy cơ lão hóa nhanh, mất dáng và cạn kiệt về năng số lượng. Nó tác động đáng nhắc tới sự tiến triển nghề nghiệp và nguy cơ cạnh tranh trong công việc của tôi”, Li chia sẻ.
Liu Qin, một cựu giám đốc kinh doanh ở Thượng Hải, đã từng phải từ chức chỉ hai tháng sau khi nghỉ sinh năm ngoái. Trong thời gian cô vắng mặt, một đồng nghiệp đã từng đảm nhiệm vai trò của cô tại công ty. Người quản lý không giao cho Liu bất kỳ dự án nào “có ý nghĩa và mang tính thử thách” nữa khi cô trở lại.
“Thu nhập của tôi suy yếu một nửa, không có những khoản tiền thưởng như trước”, người phụ nữ 29 tuổi nói.
Tỷ lệ sinh và lấy vợ của nước này đã từng suy yếu xuống mức thấp kỷ lục, gây nên nguy cơ khủng hoảng về nhân khẩu học. Trung Quốc là một trong những xã hội có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, dân số có thể bắt đầu thu hẹp vào năm 2022. Trừ khi có những thế đổi rõ rệt, chuyên gia dự đoán quốc gia sẽ gặp phải cuốn vào “cái bẫy sinh sản” do tăng trưởng trì trệ và mức phí chăm sóc xã hội tăng chóng mặt.
Trong nỗ lực thúc đẩy tỷ lệ sinh, hàng đầu phủ đã từng loại bỏ hàng đầu sách hai con được uống từ năm 2015, cho phép các cặp vợ ông xã sinh ba con nhắc từ tháng 7/2021. Nước này cũng đưa những hàng đầu sách không tương tự để khuyến khích các gia đình sinh thêm con, như phương pháp hỗ trợ tài hàng đầu mới, nâng cao nguy cơ tiếp cận với nhà trẻ và lâu ngày thời gian nghỉ thai sản của phụ huynh. Trung Quốc cũng bãi bỏ các hình phạt với các cặp vợ ông xã vi phạm giới hạn sinh con, đảo ngược hàng đầu sách lâu ngày 40 năm.
những hàng đầu quyền địa phương thậm chí đi xa hơn. Bắc Kinh đã từng bổ sung các dịch vụ hỗ trợ sinh sản vào chương trình bảo hiểm y tế công cộng. Chương trình sẽ chiết khấu 11.000 nhân dân tệ (1.600 USD) cho các cặp vợ ông xã tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm. Thành phố Phàn Chi Hoa, tỉnh Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc cấp 500 nhân dân tệ cho các gia đình sinh con thứ hai hoặc thứ ba mỗi tháng, cho tới khi con cái họ được ba tuổi. Hàng Châu, thủ phủ của tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc, thậm chí cho các gia đình có ba con được miễn trừ các quy tắc nhà ở nghiêm ngặt, cho phép họ mua bất động sản thứ hai.
Tuy nhiên, các hàng đầu sách đó không hữu hiệu như xin đợi. Vào tháng 4, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc tiết lộ tỷ lệ sinh của nước này suy yếu một lần nữa vào năm 2021, đạt mức thấp nhất nhắc từ năm 1949. những tỉnh xác nhận tỷ lệ sinh của họ suy yếu xuống mức thấp kỷ lục.
Một phụ nữ kiểm tra kết quả kiểm tra thai sản tại trung tâm y tế thành phố Dương Châu, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ảnh: VCG
Dữ liệu năm 2022 khan hiếm, tuy vậy những dấu hiệu trước tiên không hứa hẹn. Ước tính tầm 372.000 trẻ sinh ra tại tỉnh Hà Nam trong nửa đầu năm nay, suy yếu 9,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại Giao Châu, một thành phố phía đông tỉnh Sơn Đông, số số lượng giấy khai sinh được cấp đã từng suy yếu 25,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Công chúng dường như không mặn mà với các chương trình khuyến khích sinh sản mới. Vào ngày hàng đầu phủ công bố hàng đầu sách ba con, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã đã từng thực hiện một cuộc thăm dò trên nền tảng xã hội Weibo để phản hồi độ sẵn sàng sinh con thứ ba của họ. Hơn 90% chứng tỏ “sẽ không cân nhắc sinh con”.
Các cuộc tham khảo không tương tự cũng cho kết quả tương tự. Tháng 12/2021, 90% người trả lời trực tuyến trên nền tảng Xiaohongshu chứng tỏ họ không sẵn sàng sinh ba con.
Theo các chuyên gia, vấn đề của các hàng đầu sách mới là chúng chưa đủ sâu sắc. Trung Quốc là một trong những nước nơi việc nuôi dạy trẻ nhỏ tốn kém nhất thế giới. Các phương pháp mới cho tới nay chưa thế đổi được điều này. Vào tháng 2, một cuộc tham khảo cho xuất hiện mức phí trung bình để nuôi con đầu lòng tại Trung Quốc là gần 500.000 nhân dân tệ, thậm chí cao hơn các quốc gia tiến triển không tương tự như Mỹ, Đức và Nhật Bản.
Nghiên cứu của các học giả tại Đại học Renmin cũng kết luận mức phí lấy vợ, nuôi dạy con cái là yếu tố lớn nhất tiến hành cho sinh viên tốt nghiệp không thể lập gia đình, cộng với văn hóa lao động lo sợ và cạnh tranh cao của đất nước.
Ren Yuan, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Dân số của Đại học Fudan, Thượng Hải đồng tình với quan niệm này. Theo ông, các nghiên cứu phát hiện ra rằng tình trạng sẵn lòng có con của các cặp vợ ông xã Trung Quốc “không quá thấp”. Tuy nhiên có tầm cách đáng nhắc giữa những người “nói rằng họ muốn có con” và người “thực sự muốn sinh nở”.
với giáo sư Ren, phương pháp hữu hiệu nhất Trung Quốc có thể thực hiện để tăng tỷ lệ sinh là nâng cao hơn nữa nguy cơ tiếp cận nhà trẻ, dịch vụ chăm sóc cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 3 tuổi.
“Các hàng đầu sách này không những để khuyến khích người dân sinh con thứ hai và thứ ba. Đây là việc đưa đến các dịch vụ sinh sản uy tín cao và toàn diện hơn cho các gia đình có con hoặc những người có ý định sinh con”, ông nói.
Thục Linh (Theo Six Tone)
