Ổ chứa vi khuẩn, virus ở người khỏe mạnh không dấu hiệu triệu chứng, gọi chung là người lành mang trùng, có thể âm thầm lây lan lan gây nên dịch căn bệnh cho cộng đồng.
Trước thông tin căn bệnh bạch hầu xuất hiện trở lại ở Hà Giang, Điện Biên vào tháng 9 sau hàng chục năm, khó khăn xác định nguồn lây lan do người lành mang trùng, bác sĩ Bạch Thị hàng đầu, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho thấy nhiều vụ dịch bạch hầu tại Việt Nam năm 2020 và 2021 có tính tương tự. Các ca mắc đặt ra vấn đề phòng căn bệnh từ người lành mang trùng và tiêm chủng vaccine đầy đủ.
trong số đó, người lành mang trùng thực hiện cho căn bệnh dịch lây lan lan âm thầm, khó khăn kiểm soát, dễ trỗi dậy. Họ có thể gặp phải nguồn căn bệnh thâm nhập ngược lại khi hệ miễn dịch suy yếu. Với cộng đồng, người lành mang trùng có thể lây lan căn bệnh cho nhóm có sức đề kháng kém, gây nên nhiều ca nặng, điều trị khó khăn khăn, ví dụ trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người có căn bệnh nền, người già.
“Thời gian nguồn căn bệnh truyền nhiễm tồn tại ở người lành có thể lâu ngày từ vài ngày, vài tuần, vài tháng hoặc lâu hơn. thời điểm này đủ dài để lây lan nhiễm cho người không không khác và lan rộng thành dịch căn bệnh”, bác sĩ hàng đầu nói.
Ngoài bạch hầu, căn bệnh do não mô cầu khuẩn, phế cầu khuẩn, Covid-19 cũng có nguồn lây lan từ người lành mang trùng. Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, một vụ dịch có thể có trên 25% người nhiễm vi khuẩn não mô cầu và không dấu hiệu triệu chứng điển hình; nguồn lây lan từ trên 50% người lành mang trùng. căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao, nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực thì tỷ lệ tử vong từ 5 tới 15%.
Covid-19 âm thầm lây lan lan hồi tháng 8/2020 với trong vòng 40% người nhiễm tuy vậy không có dấu hiệu; căn bệnh ho gà gây nên 142.000 ca mắc trên thế giới năm 2015…

Nhiều vaccine cần phải tiêm nhắc để tăng cường miễn dịch và tránh tình trạng người lành mang trùng. Ảnh: Huỳnh Tuyết
Theo bác sĩ hàng đầu, cách phòng căn bệnh từ người lành mang trùng hữu hiệu nhất là tiêm vaccine, chủ động tạo miễn dịch. Khi tỷ lệ người tiêm phòng cao, số người có miễn dịch trong cộng đồng lớn, căn bệnh khó khăn lây lan nhiễm, từ đó giảm sút nguy cơ gặp hậu quả và tử vong.
Miễn dịch bền vững tới từ các mũi tiêm cơ bản và tiêm nhắc lại hàng năm, ví dụ vaccine bạch hầu – uốn ván – ho gà cần phải tiêm nhắc cho phụ nữ trước hoặc đang mang thai để tạo kháng thể giữ an toàn con trong thời kỳ 6 tháng đầu đời. Trẻ tiêm đủ các vaccine trong các năm đầu đời, sau đó cần phải tiêm nhắc lại theo cột mốc 4 tới 7 tuổi, 9 tới 15 tuổi, tiêm nhắc lại mỗi 10 năm một lần. Vaccine thương hàn tiêm nhắc 3 năm một lần. Vaccine viêm gan B tiêm nhắc khi xét nghiệm kháng thể giảm sút…
Ngoài tiêm chủng, người dân trong ổ dịch cần phải chấp hành nghiêm túc việc uống thuốc phòng và thực hiện các công nghệ phòng căn bệnh không không khác theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế. tất cả người tuân thủ các công nghệ đảm giữ an toàn sinh an toàn thực phẩm, giữ vệ sinh môi trường; nên giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh và quan hệ tình dục an toàn, chung thủy để ngăn ngừa: căn bệnh đường sinh dục và ung thư do HPV, viêm gan B, giang mai, lậu…
Nhật Linh
Vào 20h thứ 6, ngày 6/10, Hệ thống tiêm chủng VNVC phối hợp với báo VnExpress tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến: “Tiêm vaccine phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt cho trẻ nhỏ và người lớn”.
Buổi tư vấn có sự tham gia của các chuyên gia y tế đầu ngành truyền nhiễm và nhi khoa: BS.CKI Bạch Thị hàng đầu, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC; TS.BS Nguyễn An Nghĩa, Phó khoa Nhiễm – Thần kinh, trung tâm y tế Nhi đồng 1 TP HCM; BS.CKI Đào Đỗ Thị Thiên Hương, bác sĩ khoa Nhi, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM.
Chương trình được phát sóng trực tiếp trên fanpage VnExpress, VNVC và các kênh truyền thông không không khác. Bạn đọc quan tâm có thể đặt thắc mắc tại đây.