TP HCMNgười chứng bệnh có tiền sử viêm tụy; gần đây thường đau đớn, chướng bụng; phát hiện u bướu nang tụy hơn 18 cm, dịch nang trắng như sữa và nhiều mô hoại tử.
Ông Hồ Bắc (44 tuổi, TP Thủ Dầu Một, Bình Dương) có tiền sử viêm tụy hoại tử, từng điều trị hai năm trước nhưng mà thường xuyên tái đi tái lại. Ông cho thấy, cách đây tầm một tháng, ông có triệu chứng đau đớn tức bụng, ăn uống kém, bụng chướng to, sờ vào nhận biết u bướu to, cứng. Khi ông tới trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM thăm kiểm tra vào cuối tháng 5, TS.BS Phạm Hữu Tùng (Phó giám đốc Trung tâm Nội soi và tiểu phẫu Nội soi Tiêu hóa) nhận xuất hiện có u bướu thất thường nhô cao ở vùng thượng vị (vùng trên rốn), chỉ định thực hiện các xét nghiệm, chụp CT chẩn đoán.
Kết quả cho xuất hiện, người mắc chứng bệnh có nang vùng thượng vị kích thước lớn 18,5×17 cm, chiếm gần hết vùng thượng vị. Bác sĩ nghi ngờ đây là một nang giả tụy do hậu quả viêm tụy, gây ra tụ dịch nhiều ở khu vực này, cần thiết phải đặt stent dẫn lưu nang vào dạ dày qua siêu âm nội soi.
Tùy vào nhận xét tính dinh dưỡng của dịch qua siêu âm nội soi (trong suốt thường hay sánh đặc, nhiều mô hoại tử), bác sĩ sẽ lựa chọn loại ống dẫn lưu phù hợp (ống nhựa thường hay kim loại). Nếu dịch trong suốt, người mắc chứng bệnh chỉ cần thiết phải đặt ống dẫn lưu bằng nhựa cũng có thể dẫn lưu tốt nhất, giá thành rẻ. Còn nếu dịch sánh đặc, lợn cợn nhiều mô hoại tử sẽ lựa lựa chọn stent kim loại và sau đó nội soi lấy mô hoại tử qua lòng stent. Qua siêu âm nội soi cho xuất hiện người mắc chứng bệnh có dịch nang lợn cợn và nhiều mô hoại tử bên trong nên được đặt stent kim loại.
Bác sĩ Hữu Tùng chia sẻ, trước đây, điều trị nang giả tụy là can thiệp thủ thuật hoặc tiểu phẫu. Can thiệp với nang giả tụy là dẫn lưu nang mà tất cả là dẫn lưu vào ruột hoặc dạ dày tùy theo vị trí nang. Tuy nhiên, hiện nay, tất cả đều thực hiện bằng tiểu phẫu nội soi. Với tiến bộ của nội soi tiêu hóa, trong trường hợp nang nằm gần dạ dày – tá tràng có thể thực hiện dẫn lưu nang vào trong bằng stent. Dịch dẫn từ nang sẽ được dẫn lưu vào dạ dày và chảy ra theo đường tiêu hóa. Phương pháp này ít xâm lấn, an toàn và ít hậu quả, không để lại sẹo cho người chứng bệnh.
Bác sĩ Hữu Tùng đang phân tích khối tổn thương ở tuyến tụy qua hình ảnh cắt lớp vi tính (CT scan). Ảnh: trung tâm y tế đem lại
Sau khi đặt stent kim loại, số lượng dịch chảy ra rất nhiều, bác sĩ phải dùng máy soi để hút hơn một lít dịch, suy nhược áp lực cho nang, suy nhược nguy cơ dịch trào ngược lên gây ra không dễ chịu cho người mắc chứng bệnh. Tuy nhiên, dịch vẫn còn nhiều và tiếp tục chảy qua stent vào dạ dày. Bác sĩ lấy dịch này đưa thực hiện sinh hóa để giúp cho chẩn đoán bản dinh dưỡng của nang. Nếu là nang thật thì bắt buộc phải cắt để điều trị triệt để. Kết quả của người mắc chứng bệnh là nang giả tụy.
Cuộc tiểu phẫu xảy ra một tiếng. Hậu phẫu, sức khỏe của người chứng bệnh ổn định, không còn triệu chứng đau đớn và chướng bụng, có thể ăn uống trở lại và xuất viện một ngày sau đó.
Ông Bắc không còn chướng và đau đớn bụng sau tiểu phẫu. Ảnh: trung tâm y tế đem lại
Bác sĩ Hữu Tùng cho thấy, nang giả tụy là một hậu quả muộn của viêm tụy cấp, viêm tuỵ mạn thường hay chấn thương tụy. Đây là hậu quả của quá trình viêm và hoại tử ở tuyến tụy, thể hiện bằng sự tụ dịch thất thường ở vùng quanh tuỵ, với một vách được tạo bởi mô xơ do viêm mạn. Viêm tụy cấp hoặc chấn thương tụy đều có thể dẫn tới nang giả tụy sau 4-6 tuần. Nang giả tụy có kích thước nhỏ 6 cm có thể tự khỏi sau điều trị bảo tồn, nếu lớn hơn 6 cm có triệu chứng hoặc hậu quả cần thiết phải điều trị can thiệp.
Nếu nang có kích thước lớn không được điều trị có nguy cơ nhiễm trùng và tạo áp xe, tạo giả phình mạch và xuất huyết hoặc vỡ ra, gây ra nhiễm trùng. Khi dịch tụy tràn ra có thể gây ra viêm phúc mạc, nhiễm trùng, nguy hiểm tới tính mạng.
Sau khi tiểu phẫu, người mắc chứng bệnh nên có thói quen sinh hoạt lành mạnh, hạn chế rượu bia, kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm tầm soát nang giả tụy có thể tạo ra trở lại.
Quyên Phan
