Trẻ mắc phải ẩn tinh hoàn không điều trị sớm có nguy cơ teo, xoắn, thực hiện suy nhược nguy cơ sản xuất tinh trùng, thậm chí ung thư.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoài Bắc, Trưởng khoa Nam học và Y học giới tính, trung tâm y tế Đại học Y Hà Nội, cho thấy ẩn tinh hoàn là một dị tật bẩm sinh thực hiện cho một hoặc hai bên tinh hoàn của trẻ không nằm ở bìu mà ở vị trí thất thường không tương tự như lỗ bẹn sâu hoặc trong ổ bụng.
Tỷ lệ bé trai đủ tháng mắc ẩn tinh hoàn chiếm 3-5%, cứ 100 trẻ thì trong vòng 4 bé mắc, 30-45% trẻ sinh non mắc phải dị tật này. Ở lứa tuổi 6 tháng tới một năm tuổi và lớn hơn, tỷ lệ trẻ chứng bệnh xấp xỉ 1%. Ẩn tinh hoàn một bên nhiều gấp 4 lần so với ẩn hai bên. Cụ thể, tinh hoàn ẩn hai bên chiếm 23% trường hợp, tinh hoàn phải ẩn 46%, tinh hoàn trái ẩn 31%.
thông thường, quá trình di chuyển của tinh hoàn từ ổ bụng tới bìu xảy ra bắt đầu từ tuần thai thứ 10 và kết thúc, cố định vị trí vào tuần thứ 35 thai kỳ.
Quá trình này chịu sự chi phối, điều khiển bởi một vài yếu tố như nội tiết, vai trò của dây chằng bìu tinh hoàn giúp cho di chuyển đúng vị trí. Ngoài ra còn phụ thuộc kích thích của các xung thần kinh đùi sinh dục gây nên co thắt nhịp nhàng dây chằng bìu tinh hoàn, sự tiến triển nhanh chóng của các tạng trong ổ bụng tạo ra áp lực lớn trong ổ bụng, giúp cho đẩy tinh hoàn xuống bìu.
một vài yếu tố nguy cơ như trẻ đẻ non tháng, nhẹ cân; tiền sử trong gia đình có cha, anh, em mắc phải ẩn tinh hoàn; tuổi mẹ cao; mẹ mang thai nhiều lần hoặc mắc chứng bệnh lý mạn tính; mẹ hút thuốc lá, sử dụng đồ uống có cồn hoặc caffeine trong quá trình mang thai thường phơi nhiễm với các hóa dinh dưỡng tác động tới nội tiết.
hậu quả thường gặp khi trẻ mắc phải ẩn tinh hoàn
Tinh hoàn có hai vai trò chủ yếu là sản xuất nội tiết tố nam và sản xuất tinh trùng. Song, ở trẻ sơ sinh và những trẻ trước lứa tuổi dậy, vai trò của tinh hoàn với cơ thể là rất hạn chế. Do đó, tinh hoàn ẩn trong thời kỳ này gần như không tác động tới sự tiến triển thể dinh dưỡng, cũng như trí tuệ của trẻ.
“Trẻ mắc phải ẩn tinh hoàn vẫn tiến triển thông thường như bao trẻ không tương tự”, bác sĩ nhấn mạnh. “nhưng mà nó sẽ để lại nhiều hậu quả và hậu quả khi trẻ tới tuổi mới lớn và trưởng thành”.
Thông thường, nhiệt độ thích hợp nhất cho sự tiến triển của tinh hoàn là 33-35 độ C. Để giữ gìn nhiệt độ này, tinh hoàn phải nằm thấp tại vị trí bìu. Ở môi trường nhiệt độ cao hơn như bẹn, đùi, ổ bụng, tinh hoàn sẽ mắc phải kìm hãm tiến triển, thoái hóa và teo nhỏ đi.
Nhiệt độ cao còn thực hiện cho các tế bào mầm của ống sinh tinh (là các tế bào khi trẻ trưởng thành sẽ đóng vai trò sinh tinh trùng) cũng mắc phải tổn thương và thoái hóa, dẫn tới suy nhược nguy cơ sản xuất tinh trùng.
Tinh hoàn nằm ở vị trí ống bẹn có nguy cơ chấn thương nhiều hơn khi mắc phải va chạm so với tinh hoàn nằm trong bìu. Khi tinh hoàn không được cố định ở bìu, dễ thực hiện di động, nguy cơ xoắn cao gấp 10 lần thông thường.
Đặc biệt, tinh hoàn ẩn thường có sự thay đổi về hình thái tế bào mầm. Các tế bào này có thể thoái hóa và tiến triển thành các tế bào ung thư. Các nghiên cứu trên thế giới đều cho xuất hiện nguy cơ ung thư tế bào mầm tăng gấp 5-10 lần ở người mắc chứng bệnh tinh hoàn ẩn. trong vòng từ hai tới 6% nam giới tinh hoàn ẩn sẽ xuất hiện u bướu tế bào mầm sau này, nghĩa là cứ 100 trẻ mắc phải ẩn tinh hoàn thì 2-6 em tiến triển thành ung thư. trong vòng 10% người mắc chứng bệnh ung thư tế bào mầm có tiền sử tinh hoàn ẩn.
Những trẻ mắc phải tinh hoàn ẩn nếu không điều trị, khi trưởng thành có hiểu biết và so sánh với trẻ không tương tự xuất hiện thiếu hụt nam tính, lo lắng về thẩm mỹ, tương lai. Trẻ tự ti, mặc cảm, lo lắng, trầm cảm.
Bác sĩ khuyến cáo, tinh hoàn ẩn cần thiết phải được phát hiện sớm và điều trị khi bé được một tuổi. Sau một tuổi, tinh hoàn ẩn không thể tự di chuyển xuống được mà bắt đầu có sự thế đổi về cấu trúc và tác dụng theo hướng xấu đi, bắt buộc phải thủ thuật.
Phụ huynh nếu nghi ngờ trẻ mắc phải tinh hoàn ẩn nên đưa tới trung tâm y tế kiểm tra, điều trị, giúp cho trẻ tiến triển thông thường như bao trẻ không tương tự.
Thùy An
