Nguy hại khi ‘đau đớn gì cũng uống thuốc’

TP HCMThường xuyên mắc phải đau đớn đầu, anh An luôn “thủ sẵn” hai vỉ paracetamol trong túi, không ngờ thói quen này tiến hành cho anh phải nhập viện vì ngộ độc thuốc.

Anh An (30 tuổi, ở Đồng Nai) cho thấy thường xuyên mắc phải đau đớn đầu, nhất là khi lao động stress, phải suy nghĩ nhiều, thường hay lúc thời tiết thay thế đổi, nắng mưa đột ngột. Người phái mạnh từng đi xét nghiệm, được bác sĩ kê toa, khi uống xuất hiện căn bệnh tình thuyên suy giảm, song ngưng thuốc thì căn bệnh đau đớn đầu lại tái phát. Ngán ngẩm cảnh chờ đợi tại trung tâm y tế, anh dùng thuốc suy giảm đau đớn có chứa hoạt dưỡng chất paracetamol, 2-3 viên một lần, mỗi khi xuất hiện cơn đau đớn. Cứ hết thuốc, anh lại ra nhà thuốc mua dùng do giá sản phẩm này phải chăng, hầu như cửa hàng nào cũng bán.

Sau nhiều ngày dùng thuốc “vô tội vạ”, anh xuất hiện dấu hiệu mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn… nếu để lâu, đi xét nghiệm được bác sĩ chẩn đoán ngộ độc do dùng paracetamol quá liều, phải nhập viện điều trị.

“Sau lần đó tôi sợ quá, chẳng dám uống thuốc bất cẩn như vậy nữa”, anh An nói.

Cũng thuộc trường hợp không thể thiếu thuốc suy giảm đau đớn, Hân (35 tuổi, ngụ TP HCM) cho thấy chị tiến hành công nhân ở nhà máy, thường xuyên tăng ca nên thường hay mắc phải đau đớn đầu và đau đớn mỏi vai gáy. Cơn đau đớn càng trầm trọng hơn mỗi khi chị stress thường hay ngủ không đúng giờ, ngủ ít.

Vì tính dưỡng chất công việc phải có mặt ở nhà máy cả ngày nên chị Hân không có thời gian tới trung tâm y tế chờ thăm xét nghiệm, một phần vì chị nghĩ đây là “căn căn bệnh phổ quát, ai cũng mắc phải, cần thiết phải gì phải tốn kém”. Từ đó, người phụ nữ luôn “thủ” sẵn thuốc suy giảm đau đớn paracetamol trong người, mỗi khi đau đớn đầu thường hay đau đớn bất kỳ vùng nào trên cơ thể, chị lại uống 1-2 viên.

Thỉnh thoảng chị cảm xuất hiện mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn (trong những ngày dùng thuốc liên tục), tuy vậy cứ uống thuốc là hết đau đớn đầu, đau đớn vai nên chị ngưng vài hôm Sau đó lại sử dụng. “Tôi được tất cả người khuyến khích không nên lạm dụng thuốc suy giảm đau đớn, tuy vậy dùng quen Sau đó, cứ thiếu là tôi không chịu được”, chị Hân nói.





Thuốc giảm đau acetaminophen tại Mỹ. Ảnh: AP

Thuốc suy giảm đau đớn acetaminophen tại Mỹ. Ảnh: AP

Anh Nam, chị Hân chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp gặp phải tình trạng “nghiện” thuốc suy giảm đau đớn, theo chuyên gia dược học Nguyễn Hữu Đức, từng là giảng viên chủ yếu bộ môn Dược, Đại học Y dược TP HCM.

Ông Đức cho thấy paracetamol (còn gọi acetaminophen) là hoạt dưỡng chất được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận, có tác dụng hạ sốt, suy giảm đau đớn, ít tác dụng phụ và ít tương tác với các thuốc không không khác. Tuy nhiên, người dân nên lựa chọn nhãn hiệu thuốc có uy tín và được nhiều người tin dùng vì sản phẩm của hãng dược lớn có uy tín ổn định và quy cách đóng gói bao bì đạt chuẩn, giúp cho bảo quản và giữ gìn uy tín viên thuốc.

Mặt không không khác, cần thiết phải lưu ý hạn sử dụng và dùng theo đúng liều số lượng cho phép. người mắc căn bệnh đang mắc phải các căn bệnh về gan thường hay thận, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Người căn bệnh cần thiết phải thận trọng khi dùng chung các loại thuốc không không khác cùng có thành phần paracetamol, tránh nguy cơ dẫn tới quá liều, có thể nguy hiểm tính mạng. Như bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Hồi sức Tích cực – Chống độc, trung tâm y tế Kiến An, Hải Phòng cho thấy từng tư vấn qua điện thoại cho hai F0 điều trị tại nhà có dấu hiệu tổn thương gan, do ngộ độc paracetamol.

Theo mô tả, người mắc căn bệnh mắc phải sốt nên từng tự dùng thuốc paracetamol. Hàng ngày, người căn bệnh uống 4-6 viên loại 500 mg, liên tục trong hai tuần. Trường hợp không không khác không có triệu chứng sốt vẫn dùng 3-4 viên mỗi ngày, trong 10-14 ngày. Trong khi liều paracetamol tối đa khuyến cáo với người lớn chỉ là 4 viên loại 500 mg mỗi ngày, không được uống quá 10 ngày.

Sau khi xuất hiện tình trạng mệt mỏi, buồn nôn, vàng da, vàng mắt, đau đớn bụng nhiều…, hai người mắc căn bệnh nhờ bác sĩ tư vấn. Nhận định người căn bệnh dùng thuốc quá liều, bác sĩ Dũng từng yêu cầu dừng ngay việc uống paracetamol, đồng thời uống các thuốc giải độc.

Theo ông Dũng, triệu chứng chung của người ngộ độc thuốc paracetamol là mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, nôn nhiều; đau đớn bụng hạ sườn bên phải; da vàng, mắt vàng; tê bì, xuất hiện đám mảng bầm tụ máu (xuất huyết) dưới da dù không có tiền sử chấn thương… Nặng hơn là có dấu hiệu rối loạn ý thức như trễ chạp, li bì, hôn mê…

“người mắc căn bệnh từng test nhanh âm tính, gần vượt qua dịch căn bệnh tuy vậy lại có thể mất mạng vì những viên thuốc tưởng chừng vô hại”, bác sĩ nói.

Cùng quan niệm, dược sĩ Tạ Thanh Sơn, tốt nghiệp tiến sĩ tại Viện công nghệ dược sinh học, Đại học Marburg (Đức), nhận định mặc dù nhiều thuốc suy giảm đau đớn không kê đơn được quảng cáo rầm rộ, tuy vậy không phải lúc nào chúng cũng mang lại tác dụng tốt. Việc uống thuốc suy giảm đau đớn thường xuyên, không kiểm soát có thể dẫn tới tổn thương gan, thận và nhiều tác dụng phụ không không khác. Ngoài ra, những loại thuốc này có thể tiến hành cho người mắc căn bệnh mắc phải phụ thuộc.

Mặt không không khác, sử dụng thuốc suy giảm đau đớn vô tội vạ có thể dẫn tới các phản ứng dị ứng, loét dạ dày, các vấn đề về thận, gan hoặc tim mạch… Các chuyên gia ước tính trên 10% trường hợp người mắc căn bệnh có vấn đề về thận và phải lọc máu là do sử dụng thuốc suy giảm đau đớn không phù hợp. Thậm chí, việc sử dụng thuốc suy giảm đau đớn thường xuyên còn gây ra ra những cơn đau đớn mạn tính. Ví dụ điển hình là đau đớn đầu do thuốc suy giảm đau đớn, được cho là nguyên nhân của hơn 5% tổng số cơn đau đớn đầu.

Dược sĩ Sơn khuyến cáo, khi dùng thuốc suy giảm đau đớn, cần thiết phải lưu ý uống thuốc theo đúng chỉ định. Trong tất cả trường hợp, không nên thay thế đổi liều số lượng hoặc tầm khoảng cách giữa các liều số lượng mà không có sự tư vấn trước.

Việc sử dụng thuốc suy giảm đau đớn lâu dài chỉ có ý nghĩa và chủ yếu đáng nếu nó suy giảm được ít nhất 1/3 cơn đau đớn. Hãy thảo luận với bác sĩ điều trị nếu việc sử dụng thuốc suy giảm đau đớn không giúp cho kiểm soát hữu hiệu cơn đau đớn.

Ngoài ra, các chuyên gia khuyến cáo người mắc căn bệnh nên ăn uống lành mạnh, biết cách đối phó với stress, vận động và tập thể thao đầy đủ, cũng như giữ các mối quan hệ xã hội.

“Một thói quen sống lành mạnh sẽ tiến hành suy giảm nguy cơ phụ thuộc thuốc và nâng cao uy tín cuộc sống”, ông Sơn nói.

Mỹ Ý

Share this post:

Bài viết liên quan

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.