Bướu giáp nhân thùy phải là tình trạng thùy phải của tuyến giáp xuất hiện các nốt sưng đỏ thường hay một u bướu còn gọi là nhân giáp. Nhân giáp có thể ác tính và lành tính. Tỷ lệ phụ nữ mắc bướu giáp nhân thùy phải cao hơn nam giới.
Bướu giáp nhân thùy phải là như nào?
Tuyến giáp là tuyến nội tiết có hình con bướm dài tầm 5cm nằm ở dưới cổ, với trọng số lượng từ 10-20 gram. Tuyến giáp có 2 thùy: thùy trái và thùy phải. Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, chịu trách nhiệm giải phóng hormone kiểm soát quá trình trao đổi hoạt chất. Các hormone do tuyến giáp tiết ra điều chỉnh nhiều tác dụng của cơ thể gồm: nhịp tim, hơi thở, thân nhiệt, tác dụng hệ thần kinh. (1)
Bướu giáp nhân thùy phải là bướu nằm ở thùy phải của tuyến giáp, có một hoặc nhiều nốt sần sưng đỏ. Bướu giáp nhân thùy phải tương đối phổ quát, có tới ⅓ nữ giới và ⅕ nam giới mắc phải chứng bệnh. Bướu này thường lành tính, dưới 5% trường hợp ung thư (2). Do vậy, cần thiết phải xét nghiệm để xác định nhân giáp có phải ác tính thường hay không.
Khi tuyến giáp mắc phải tổn thương sẽ tác động tới các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên nếu mắc phải bướu giáp nhân thùy phải, tuyến giáp vẫn có thể tiếp tục vận động tốt và sản xuất đủ số lượng hormone cho cơ thể. Trên thực tế, toàn bộ các trường hợp mắc phải bướu giáp nhân thùy phải không tác động nhiều tới sức khỏe. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu của chứng bệnh tuyến giáp.
Phụ nữ có nguy cơ mắc phải bướu giáp nhân thùy phải cao hơn nam giới.
Nguyên nhân bướu nhân thùy phải tuyến giáp
Phần lớn các trường hợp mắc phải bướu giáp nhân thùy phải do các vấn đề sau: (3)
- Sản xuất hormone tuyến giáp không tốt nhất: khi tuyến giáp không thể sản xuất đủ hormone giáp sẽ bù đắp bằng cách sưng đỏ. Nguyên nhân phổ quát tiến hành cho tuyến giáp vận động không tốt nhất do thiếu i-ốt. những nguyên nhân không không khác gồm: tiếp xúc phóng xạ, di truyền…
- Viêm tuyến giáp: viêm tuyến giáp tiến hành sưng tuyến giáp, tạo ra các nốt sần to như u bướu ở cổ. Nguyên nhân phổ quát gây nên viêm tuyến giáp do chứng bệnh tự miễn còn gọi là viêm tuyến giáp Hashimoto, xảy ra khi hệ thống miễn dịch xâm nhập tuyến giáp gây nên sưng viêm. trẻ nhỏ mắc phải viêm tuyến giáp Hashimoto có nguy cơ mắc bướu giáp nhân thùy phải cao hơn. Ngoài ra, nguyên nhân phổ quát không không khác do viêm tuyến giáp sau sinh, có tầm 5% phụ nữ mắc phải viêm tuyến giáp sau sinh. Một tỷ lệ mắc phải viêm tuyến giáp do tác dụng phụ của thuốc.
- u bướu tuyến giáp: các u bướu tuyến giáp thường lành tính tuy nhiên có thể là ung thư. toàn bộ các u bướu là nốt sần sưng đỏ, chúng có thể xuất hiện dưới loại sưng tuyến toàn thân.
- Thiếu i-ốt: i-ốt có vai trò giúp cho tuyến giáp sản sinh ra hormone giáp. Thiếu i-ốt trong chế độ dinh dưỡng là nguyên nhân hàng đầu gây nên ra bướu cổ và bướu giáp nhân thùy phải.
Triệu chứng chứng bệnh bướu giáp nhân thùy phải
Bướu giáp nhân thùy phải thường không có triệu chứng rõ ràng tới khi bướu lớn hoặc đi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Khi các nốt sần tiến triển to sẽ có triệu chứng rõ hơn. Triệu chứng dễ nhận biết là xuất hiện u bướu ở cổ bên phải. Ngoài ra, người chứng bệnh cảm xuất hiện nặng nề, không dễ dàng nuốt, không dễ dàng thở, khàn giọng, đau đớn cổ. (4)
Hiếm khi các nốt tuyến giáp sản sinh ra nhiều hormone giáp (T3 và T4) gây nên triệu chứng của chứng bệnh cường giáp gồm: lo lắng, không dễ chịu, ủ rũ, hiếu động thái quá, ra mồ hôi, chịu nóng kém, tim đập nhanh, tay run, rụng tóc, dễ mắc phải tiêu chảy, sụt cân, vòng kinh nguyệt không đều.
Nốt sần sưng đỏ ở thùy phải của tuyến giáp.
Cách chẩn đoán bướu giáp nhân thùy phải
Khi nghi ngờ mắc phải bướu giáp nhân thùy phải, bác sĩ sẽ kiểm tra bằng cách nhìn hoặc sờ vào tuyến giáp. Khi phát hiện ra nốt sần, vấn đề đặt ra ngay lúc này gồm: nốt tuyến giáp lành tính thường hay ác tính? Các nốt sần có sản sinh quá nhiều hormone tuyến giáp không? Có sự liên quan tới hạch cổ không? Để khắc phục những vấn đề trên bác sĩ sẽ chỉ định người chứng bệnh tiến hành các chẩn đoán sau: (5)
- Siêu âm: để bác sĩ xác định vị trí và đặc tính của nốt sần tuyết giáp. Siêu âm các hạch bạch huyết ở cổ để xác định có ung thư thường hay không.
- Xét nghiệm máu: đo nồng độ hormone T3 và T4 (hormone tuyến giáp) và hormone kích thích tuyến giáp (TSH). Xét nghiệm máu giúp cho xác định các nốt sần tuyến giáp có sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, có thể gây nên ra cường giáp thường hay không.
- Sinh thiết: phụ thuộc vào kích thước của nốt sần và các đặc tính về hình loại, viền, độ đậm nhạt. Có thể thực hiện sinh thiết bằng kim nhỏ (FNA). Dùng kim nhỏ để lấy mẫu tế bào hoặc dịch từ nốt sần. Sau đó, kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định nốt sần lành tính thường hay ác tính.
Điều trị bướu nhân thùy phải tuyến giáp
Bướu giáp nhân thùy phải được chia ra 3 loại để điều trị: bướu giáp lành tính, bướu giáp ác tính, bướu giáp nhân thùy phải tiết quá nhiều hormone. (6) (7) (8)
- Điều trị bướu giáp lành tính: toàn bộ người mắc chứng bệnh có bướu giáp nhân thùy phải lành tính không cần thiết phải điều trị đặc hiệu. Bác sĩ sẽ chỉ định uống thuốc nhằm ngăn chặn sự tiến triển hoặc giảm sút kích thước của nốt sần. Bướu giáp nhân thùy phải lành tính được chỉ định loại bỏ khi người chứng bệnh có các yếu tố sau: nam giới dưới 40 tuổi, từng xạ trị đầu hoặc cổ, có hạch to ở cổ, gặp vấn đề về nói và nuốt, tiền sử gia đình có người mắc chứng bệnh ung thư tuyến giáp. Phương pháp loại bỏ bằng tần số sóng vô tuyến (RFA – đốt sống cao tần) thường sử dụng cho bướu lành tính. loại bỏ bằng tần số sóng vô tuyến sử dụng một đầu dò để tiếp cận u bướu, sau đó xử lý bằng dòng điện và nhiệt để tiến hành u bướu nhỏ lại.
- Điều trị bướu giáp ác tính: với người có bướu giáp nhân thùy phải ác tính cần thiết phải loại bỏ toàn bộ tuyến giáp. Các hạch bạch huyết ở cổ được kiểm tra, xác định u bướu từng lan ra ngoài thường hay chưa. Phương pháp điều trị tiếp theo phụ thuộc vào những phát hiện khi tiểu phẫu. những người chứng bệnh có thể đặt hormone tuyến giáp và theo dõi xét nghiệm máu, siêu âm. Trong khi các trường hợp không không khác sẽ nhận được i-ốt phóng xạ để phá hủy mô tuyến giáp còn sót lại, sau đó theo dõi bằng xét nghiệm máu và siêu âm.
- Điều trị nốt sần tuyến giáp tiết quá nhiều hormone: được điều trị bằng nhiều cách gồm i-ốt phóng xạ, loại bỏ nốt sần bằng cồn hoặc tiểu phẫu loại bỏ. I-ốt phóng xạ được dùng dưới loại thuốc viên tiến hành cho tuyến giáp co lại tạo ra ít hormone tuyến giáp hơn. I-ốt phóng xạ chỉ được hấp thụ bởi tuyến giáp, vì vậy nó không gây nên hại cho các tế bào không không khác. loại bỏ tuyến giáp bằng cồn là tiêm cồn vào các nốt tuyến giáp qua kim nhỏ, tiến hành các nốt sần co lại và tạo ra ít hormone tuyến giáp hơn.
kiểm tra sức khỏe tuyến giáp thường xuyên.
Bướu giáp nhân thùy phải có nguy hiểm không?
Bướu giáp nhân thùy phải trên 95% lành tính không tác động nhiều tới sức khỏe. Tuy nhiên, có 5% bướu giáp nhân thùy phải ác tính, người chứng bệnh nên sinh thiết, kiểm tra tình trạng của bướu giáp. Ung thư tuyến giáp là một trong những loại ung thư dễ điều trị nhất. Phương pháp phổ quát trong điều trị ung thư tuyến giáp là tiểu phẫu loại bỏ tuyến giáp, ung thư tái phát và lây truyền lan sang tế bào không không khác chiếm tỷ lệ nhỏ. Người từng tiểu phẫu loại bỏ tuyến giáp có thể dùng hormone tuyến giáp từ ngoài. Tại khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh, có nhiều chuyên gia giỏi về điều trị chứng bệnh nội tiết cùng hệ thống máy móc tiên tiến, người chứng bệnh được điều trị theo quy trình cá nhân hóa đạt kết quả cao. (9)
Ung thư tuyến giáp nếu được phát hiện sớm, kết quả điều trị sẽ tốt hơn. Do đó, khi nhận xuất hiện các không thông thường ở tuyến giáp cần thiết phải gặp bác sĩ Nội tiết để được thăm kiểm tra. Hoặc kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên để được kiểm tra tình trạng tuyến giáp.
Theo dõi diễn tiến của bướu giáp nhân thùy phải
Người mắc chứng bệnh bướu giáp nhân thùy phải đang điều trị bằng thuốc thường hay từng tiểu phẫu cần thiết phải tái kiểm tra định kỳ theo chỉ định của bác sĩ. Với bướu lành tính không tiểu phẫu cần thiết phải theo dõi lâu dài, nếu không xuất hiện bướu tăng kích thước cần thiết phải theo dõi từ 3 – 5 năm. Với người mắc chứng bệnh sau khi tiểu phẫu loại bỏ tuyến giáp, cần thiết phải theo dõi và thực hiện đúng chỉ định của bác sĩ về thuốc, chế độ ăn, chế độ tập luyện, thời gian tái kiểm tra định kỳ.
HỆ THỐNG khu vực y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Dù bướu giáp nhân thùy phải không tác động nhiều tới sức khỏe tuy nhiên vẫn có 5% trường hợp có bướu ác tính. Do vậy, nếu có dấu hiệu không thông thường ở tuyến giáp cần thiết phải tới gặp bác sĩ Nội tiết để được thăm kiểm tra và phát hiện sớm. Điều trị sớm bướu giáp nhân thùy phải giúp cho ngăn ngừa tác hại nguy hiểm.
