Mặc dù dây rốn bám màng tương đối thường ít gặp, chỉ trong vòng 1% với thai kỳ đơn thai và trong vòng 9% thai kỳ song thai tuy nhiên vô cùng nguy hiểm, có nguy cơ gây ra kết cục xấu cho thai kỳ như sinh non, tử vong chu sinh, mổ lấy thai khẩn cấp kèm theo mao mạch tiền đạo.
chủ yếu vì thế, thai phụ được chẩn đoán dây rốn bám màng cần thiết phải được theo dõi chặt chẽ, sát sao trong suốt thai kỳ để không nên tối đa tác động tiêu cực tới sức khỏe và tính mạng của cả thai phụ lẫn thai nhi.
Dây rốn là một cơ quan quan trọng, có vai trò vận chuyển oxy và dưỡng chất dinh dưỡng từ mẹ truyền sang thai nhi trong suốt thai kỳ. Đây chủ yếu là dây liên kết giữa thai nhi và nhau thai. Khi thai nhi được sinh ra, bác sĩ sẽ cắt dây rốn, phần dây rốn bám với nhau thai cùng với phần nhau thai đã từng bong ra sẽ được đưa ra ngoài.
Dây rốn bám màng là như nào?
Dây rốn bám màng (Velamentous Cord Insertion) là hiện tượng dây rốn bám vào rìa màng nhau hoặc màng ối, thay thế vì bám vào giữa bánh nhau. Điều này khiến cho các mao mạch của thai nhi phải tự vận động mà không có sự giữ an toàn của bánh nhau khi kết nối tại dây rốn. (1)
Bác sĩ Dương Việt Bắc, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh Hà Nội cho rằng, trong Sản khoa dây rốn bám vào màng ối là hiện tượng thường ít gặp tuy nhiên vô cùng nguy hiểm với cả thai phụ lẫn thai nhi. Tình trạng này gây ra ngăn cản tới việc tiếp nhận oxy và hấp thụ dinh dưỡng nuôi dưỡng thai nhi, thường hay nói cách không không khác, dây rốn bám màng khiến cho thai nhi chỉ hấp thu tối đa 30% dưỡng chất dinh dưỡng. Đây chủ yếu là nguyên nhân khiến cho thai nhi mắc phải suy dinh dưỡng bào thai, sinh non và thai lưu bất kỳ lúc nào.
Thêm vào đó, căn bệnh tương đối là nguy hiểm khi chuyển dạ bởi những cơn co tử cung có thể thực hiện rách màng ối, đứt dây nhau, cắt đứt nguồn máu nuôi dưỡng thai nhi, khiến cho thai nhi mắc phải ngạt, mất tim thai đột ngột và tử vong ngay trong bụng mẹ.
Ngoài ra, các vị trí dây rốn bám thất thường như dây rốn bám màng và dây rốn bám rìa còn thực hiện tăng nguy cơ mắc các tai biến sản khoa như nhau tiền đạo, nhau bong non, tiền sản giật… Dây rốn ở vị trí gần trong cổ tử cung được gọi là mao mạch tiền đạo sẽ gây ra hậu quả nặng nề lên thai nhi, đe dọa tính mạng thai nhi hoặc trẻ sơ sinh.
Nguyên nhân dây rốn bám màng
Bác sĩ Việt Bắc cho rằng, hiện tại vẫn chưa xác định nguyên nhân dây rốn bám màng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã từng tìm ra được một vài yếu tố nguy cơ. (2)
Thống kê cho xuất hiện, tình trạng này xảy ra ở trong vòng 1% trường hợp thai kỳ đơn thai, tuy nhiên lên tới 9% với trường hợp thai kỳ song thai. Tỷ lệ này sẽ càng cao hơn khi song thai có chung màng đệm.
Hiện tượng dây rốn bám vào màng nhau và màng ối thường gặp hơn ở thai phụ mang song thai, nhất là song thai chung màng đệm
Các yếu tố nguy cơ không không khác gồm có:
mắc phải dây rốn bám màng có nguy hiểm không?
Tuy tương đối thường ít gặp tuy nhiên khi dây rốn bám màng xảy ra có thể gây ra ra nhiều hệ lụy nguy hiểm. Cụ thể là: (3)
với thai phụ
- mắc phải nén hoặc vỡ mao mạch cuống rốn: Dây rốn bám màng có thể khiến cho các mao mạch cuống rốn không được giữ an toàn, nguy cơ mắc phải nén hoặc vỡ rất cao, nhất là khi nằm ở vị trí gần cổ tử cung.
- Mổ lấy thai: Thai phụ có màng ối mắc phải dây rốn bám vào trong khi chuyển dạ buộc phải mổ lấy thai khẩn cấp để đưa thai nhi ra ngoài.
- Xuất huyết khi chuyển dạ: mắc phải dây rốn bám màng có thể đi kèm xuất huyết khi chuyển dạ.
với thai nhi
không những gây ra tác động nặng nề ở thai phụ, tình trạng này có thể gây ra nhiều hệ lụy ở thai nhi, chẳng hạn:
- Khi mắc phải dây rốn bám màng, thai nhi chỉ có thể hấp thu tối đa 30% dưỡng chất dinh dưỡng nên nguy cơ cao mắc phải suy dinh dưỡng bào thai;
- Tăng nguy cơ sinh non;
- Chỉ số Apgar thấp, trẻ sơ sinh cần thiết phải được chăm sóc đặc biệt;
- Trường hợp thai phụ mang thai đôi, cả hai thai nhi có nguy cơ mắc phải hạn chế tăng trưởng.
Thai nhi có thể mắc phải sinh non và cần thiết phải chăm sóc đặc biệt khi chào đời
Có thể ngăn ngừa dây rốn bám màng được không?
Bác sĩ Việt Bắc cho rằng, hiện nay vẫn chưa có phương pháp ngăn ngừa bởi chưa thể xác định nguyên nhân chuẩn xác của tình trạng này. Để hạn chế tối đa nguy cơ mắc phải, thai phụ cần thiết phải tuân thủ lịch kiểm tra thai định kỳ để được siêu âm thai, phát hiện sớm tình trạng nếu có.
Trường hợp khi siêu âm thai phát hiện thai nhi mắc phải dây rốn bám màng, thai phụ cần thiết phải tuân thủ chặt chẽ và nghiêm ngặt lịch theo dõi và quản lý thai kỳ của bác sĩ. Lịch thăm kiểm tra và theo dõi thai có thể dày đặc hơn nhằm giúp cho bác sĩ theo dõi sát sao tình trạng thai nhi, giữ gìn bánh nhau không có vấn đề thất thường.
Dây rốn bám màng được phát hiện bằng cách nào?
Việc phát hiện tình trạng dây rốn bám màng sớm sẽ giúp cho bác sĩ chủ động lên kế hoạch theo dõi thai kỳ và có điều trị phù hợp, xử trí tốt nhất các trường hợp trong trường hợp khẩn cấp.
Bác sĩ Việt Bắc cho rằng, căn bệnh có thể được phát hiện trên hình ảnh siêu âm của nhau thai và dây rốn trong tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa thai kỳ). Khi bước vào tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối thai kỳ), tình trạng này không dễ dàng phát hiện hơn. Lý tưởng nhất, thai phụ nên thăm kiểm tra thai kỳ thường xuyên bởi nguy cơ đứt dây nhau có thể xảy ra bất kỳ lúc nào khi thai phụ xuất hiện những cơn co tử cung đầu tiên.
Siêu âm màu Doppler giúp cho phát hiện chuẩn xác tình trạng này lên tới 99%
Các triệu chứng thất thường trong thai kỳ cũng là yếu tố góp phần cho chẩn đoán. Nếu thai phụ mắc phải có máu bộ phận sinh dục nữ, hoặc thai nhi mắc phải muộn nhịp tim, bác sĩ có thể chỉ định thai phụ thực hiện thêm siêu âm để phát hiện các tình trạng dây rốn thất thường.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh trang mắc phải hệ thống máy móc tiên tiến, trong số đó hệ thống máy siêu âm màu Doppler giúp cho phát hiện dây rốn bám màng với độ chuẩn xác lên tới 99%.
Điều trị dây rốn bám màng như thế nào?
Cách tốt nhất khi phát hiện tình trạng dây rốn bám màng là siêu âm thường xuyên và theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe, chuyển động cũng như nhịp tim của thai nhi. Khi thai phụ có dấu hiệu khởi phát chuyển dạ bằng những cơn co tử cung, bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai khẩn cấp. tại sao bởi thời điểm này dây nhau có thể mắc phải đứt, nguy cơ gây ra có máu trong buồng ối, nếu xử lý muộn trễ có thể nguy hiểm tới tính mạng thai nhi. (4)
Đây là hiện tượng thường ít gặp, nhất là dây rốn bám màng có mao mạch tiền đạo ít khi có triệu chứng và chỉ phát hiện thông qua siêu âm. Vì thế, để phát hiện được tình trạng này đòi hỏi bác sĩ có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm và độ nhạy bén lâm sàng.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, tay nghề cao; sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, nhất là hệ thống máy siêu âm 2D, 3D, 4D, siêu âm màu Doppler, siêu âm thế hệ mới nhất Voluson E10…; sử dụng quy trình tiên tiến trong điều trị và xử trí tai biến sản khoa từ đơn giản tới phức tạp.
Đặc biệt, Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh triển khai các gói dịch vụ thai sản trọn gói, thai sản theo yêu cầu… gồm đầy đủ dịch vụ chăm sóc sức khỏe thai phụ trong khi mang thai, khi sinh nở và sau sinh nở, đầy đủ các xét nghiệm, siêu âm cần thiết phải thiết để phát hiện sớm các vấn đề thất thường, giữ an toàn thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn, mẹ tròn con vuông.
Để đặt lịch hẹn tư vấn và thăm kiểm tra với các chuyên gia Sản khoa tại Hệ thống phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh, quý khách hàng vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG phòng kiểm tra ĐA KHOA Hưng Thịnh
Tóm lại, dây rốn bám màng là tai biến sản khoa thường ít gặp tuy nhiên vô cùng nguy hiểm. kiểm tra thai và siêu âm định kỳ là cách giúp cho phát hiện sớm tình trạng này. Do đó, khuyến cáo thai phụ cần thiết phải tuân thủ chặt chẽ lịch kiểm tra thai định kỳ, tới phòng kiểm tra ngay khi có những triệu chứng thất thường để được xử trí sớm và tốt nhất!
