Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, điều trị

Nhau bong non là một trong những tai biến sản khoa nguy hiểm, thường gặp ở thai phụ vào 3 tháng cuối thai kỳ. Tai biến này thường xảy ra đột ngột, tiến triển nhanh, nếu không được can thiệp xử trí sớm có thể đe dọa tính mạng thai phụ lẫn thai nhi.

Nhau bong non là như thế nào?

Nhau bong non thường rau bong non (Placental Abruption) là tai biến sản khoa nguy hiểm, xảy ra khi nhau thai bám đúng vị trí song mắc phải bong sớm trước khi thai nhi sẵn sàng sổ ra ngoài. Thống kê cho xuất hiện, tình trạng này tác động tới tầm khoảng 1% số phụ nữ mang thai. Tai biến sản khoa này có thể xảy ra ở bất kỳ lúc nào sau 20 tuần của thai kỳ, tuy nhiên phổ quát nhất là trong 3 tháng cuối thai kỳ (tam cá nguyệt thứ ba). (1)

Nhau thai là cơ quan quan trọng, giúp cho kết nối và tiếp nhận dinh dưỡng từ mẹ truyền sang thai nhi. Thông thường, khi thai nhi chào đời nhau thai mới bong ra nhằm giữ gìn nuôi dưỡng thai nhi liên tục. Tuy nhiên, nhau bong non tiến hành cho nhau thai mắc phải bong sớm trước khi thai nhi sẵn sàng chào đời, nghĩa là dòng máu nuôi dưỡng thai nhi từng mắc phải cắt đứt.

Trong bong nhau thai, nhau thai có thể mắc phải bong một phần hoặc hoàn toàn. Khi nhau thai mắc phải tách khỏi thành tử cung sẽ không có cách nào để đưa nhau thai trở lại, điều này có thể tiến hành suy giảm số lượng oxy và dinh dưỡng nuôi thai nhi, gây ra thấy máu nhiều ở thai phụ. Do đó, đây là tai biến sản khoa nghiêm trọng cần phải được can thiệp điều trị y tế ngay lập tức.

Các thể nhau bong non

Nhau bong non phổ quát nhất vào 3 tháng cuối thai kỳ, nhất là trong vài tuần trước khi sinh. Tùy vào tình trạng bong nhau (hoàn toàn thường một phần) và các triệu chứng lâm sàng mà căn chứng bệnh này được chia thành 4 thể không không khác nhau, gồm có: (2)

1. Nhau bong non thể ẩn

Thai phụ không có triệu chứng không thông thường trước khi sinh, thai nhi vẫn chào đời khỏe mạnh. Phát hiện nhau bong non sau sinh khi xuất hiện có một khối máu tụ nhỏ sau khi lấy nhau thai ra ngoài.

2. Nhau bong non thể nhẹ

• Không có hoặc có ít máu từ bộ phận sinh dục nữ;
• Thai phụ có thể mắc phải đau đớn bụng, bụng cứng. Tuy nhiên, thai phụ không mắc phải choáng, tim thai nhi thông thường, sức khỏe thai phụ lẫn thai nhi ổn định.

3. Nhau bong non thể trung bình

• Không có hoặc có thấy máu bộ phận sinh dục nữ tương đối;
• Thai phụ có triệu chứng choáng nhẹ, huyết áp tụt, mạch đập nhanh, thăm kiểm tra xuất hiện tử cung căng cứng;
• Tim thai thi không ổn định.

4. Nhau bong non thể nặng

• Không có hoặc có thấy máu bộ phận sinh dục nữ nhiều;
• Thai phụ có triệu chứng choáng rõ rệt, đau đớn bụng liên tục, thăm kiểm tra tử cung co cứng như gỗ;
• Suy thai.

Nguyên nhân gây ra nhau bong non

Hiện tại vẫn chưa hiểu được nguyên nhân chuẩn xác gây ra rau bong non. Tuy nhiên, sự xuất huyết ở màng rụng đáy dẫn tới tạo ra khối máu tụ ở màng bụng là khởi đầu của sự bong non. (3)

Dưới một tác động nào đó, cấu trúc ở màng rụng mắc phải đứt gãy và gây ra thấy máu do phá vỡ các tiểu động mạch xoắn của màng bụng. Khi diện tích xuất huyết tăng dần sẽ tạo ra khối máu tụ ở màng rụng, tách màng đệm khỏi lớp cơ tử cung. Khối máu tụ lớn dần sẽ gây ra bóc tách lan rộng và đè nén các mô nhau thai lân cận, tiến hành cho kết quả nhau thai mắc phải bong một phần hoặc bong toàn bộ.

Một tỷ lệ gây ra nhau bong non gồm:

• Tiền sản giật: Thai phụ mắc phải tiền sản giật có nguy cơ mắc phải bong nhau non cao hơn.
• Chấn thương ở vùng bụng: Vùng bụng là nơi thai phi tiến triển, được ôm trọn và giữ an toàn bằng nhiều lớp như thành tử cung, thành bụng, dịch ối… Các chấn thương gặp phải ở vùng bụng như tai nạn giao thông, mắc phải té ngã… có thể tác động lực lớn tiến hành cho nhau thai mắc phải tác động và bong ra.
• Thủ thuật can thiệp xâm lấn: Các chuyên gia y tế khuyến cáo nên hạn chế tối đa các thủ thuật xâm lấn trong thai kỳ, ví như chọc ối, lấy máu cuống rốn, thủ thuật ngoại xoay thai… bởi có thể vô tình tác động xấu tới tử cung, gây ra thấy máu và tạo ra các cục máu đông, tiến hành cho nhau thai tách khỏi thành tử cung.

Thêm vào đó, thai phụ có các yếu tố sau sẽ tăng nguy cơ mắc phải rau bong non, gồm có:

• Tiền sử mắc phải nhau bong non ở những lần mang thai trước: Thống kê cho xuất hiện, nếu thai phụ từng mắc chứng bệnh trước đây thì nguy cơ gặp phải tai biến sản khoa này lần nữa là tầm khoảng 10%.
• Hút thuốc lá: Một nghiên cứu cho kết quả, những thai phụ có thói quen hút thuốc lá trước khi mang thai sẽ tăng 40% nguy cơ mắc chứng bệnh khi mang thai.
• Sử dụng cocain và các dinh dưỡng kích thích: Tình trạng bong nhau có thể xảy ra sớm ở tầm khoảng 10% thai phụ sử dụng cocain hoặc các dinh dưỡng kích thích trong 3 tháng cuối thai kỳ.
• Huyết áp cao khi mang thai, tiểu đường thai kỳ, hội chứng HELLP: Nếu thai phụ mắc phải các tình trạng này trước khi mang thai, hãy thông báo với bác sĩ Sản khoa để được theo dõi thai kỳ chặt chẽ.
• Mang thai khi lớn tuổi: Nguy cơ mắc phải bong nhau thai sẽ càng cao khi thai phụ mang thai ở lứa tuổi từ 35 trở lên. toàn bộ các trường hợp nhau bong non là ở thai phụ trên 40 tuổi.
• Mang thai đôi hoặc đa thai: Việc nhau thai chứa nhiều hơn một thai nhi có thể tiến hành cho nhau thai mắc phải bóc tách khỏi thành tử cung sớm trước khi thai nhi sẵn sàng chào đời.

Triệu chứng của nhau bong non

Mỗi thai phụ có thể có triệu chứng nhau bong non không không khác nhau, tuy nhiên triệu chứng phổ quát nhất là thấy máu bộ phận sinh dục nữ hoặc tình trạng co cứng tử cung (tăng trương lực quá mức). Tình trạng thấy máu bộ phận sinh dục nữ có thể không không khác nhau và không phải là dấu hiệu nhận biết nhau thai từng bong tách khỏi thành tử cung bao nhiêu phần trăm. Trong một tỷ lệ, thai phụ không xuất hiện máu ở bộ phận sinh dục nữ bởi máu mắc phải giữ lại giữa nhau thai và thành tử cung.

những triệu chứng và dấu hiệu nhận biết nhau bong non không không khác gồm:

• đau đớn bụng dưới, cơn đau đớn đột ngột và nếu để lâu, thỉnh thoảng thai phụ xuất hiện đau đớn vật vã, muốn ngất xỉu;
• đau đớn vùng thắt lưng;
• Các cơn co tử cung nếu để lâu hơn và dữ dội hơn so với cơn co chuyển dạ thông thường;
• suy giảm cử động của thai nhi.

Thai phụ có mắc phải thấy máu trong suốt quá trình bong nhau thai không?

toàn bộ các trường hợp bong nhau thai sẽ xuất hiện hiện tượng thấy máu ở bộ phận sinh dục nữ, ngoại trừ trường hợp bong nhau thể ẩn, chỉ khi sau sinh lấy nhau thai ra ngoài mới xuất hiện một khối máu tụ nhỏ.

Khi nhận xuất hiện xuất huyết bộ phận sinh dục nữ hoặc bất kỳ triệu chứng không thông thường nào khi mang thai, thai phụ cần phải tới ngay phòng kiểm tra để được thăm kiểm tra, xác định chuẩn xác nguyên nhân để được can thiệp điều trị sớm và tốt nhất.

Nhau bong non có nguy hiểm không?

Như từng đề cập, nhau thai là cơ quan quan trọng kết nối và tiếp nhận dinh dưỡng từ mẹ truyền sang thai nhi, giữ gìn thai nhi được nuôi dưỡng liên tục tới khi chào đời. Khi tình trạng này xảy ra, thai nhi có thể mất một phần hoặc hoàn toàn oxy và các dinh dưỡng dinh dưỡng, nếu không can thiệp sớm cả mẹ và bé sẽ đối mặt với nhiều hệ lụy nguy hiểm. Cụ thể là:

Ở thai nhi

• Sinh non: Nghĩa là thai nhi sẽ được sinh ra trước tuần thứ 37. Thống kê cho xuất hiện, tầm khoảng 10% trẻ sinh non là từ mẹ mắc phải nhau bong non.
• Vấn đề tiến triển ở trẻ: Trẻ sinh non có thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe ngay sau khi sinh hoặc nguy cơ về sau.
• Thai chết lưu: Nghĩa là thai nhi tử vong ở trong bụng mẹ khi mẹ mang thai ít nhất 20 tuần.

Ở thai phụ

• Sốc do thiếu máu: Đây là hệ lụy thường gặp ở thai phụ mắc phải nhau bong non, khi máu không được truyền qua nhau thai nuôi dưỡng thai nhi mà mắc phải mất đi. Tình trạng sốc thiếu máu xảy ra rất nhanh, có thể ứ lại tử cung nhiều hơn là chảy ra ngoài bộ phận sinh dục nữ, nếu không xử trí sớm có thể đe dọa tính mạng thai phụ.
• Rối loạn đông máu: chứng bệnh có thể gây ra thiếu sinh sợi huyết, dẫn tới sau khi sổ thai ra ngoài thai phụ mắc phải thấy máu loãng không đông. Nếu tình trạng này càng nếu để lâu có thể gây ra hệ lụy rối loạn đông máu càng nặng, gây ra mất nhiều máu và nguy hiểm tới tính mạng thai phụ.
• Phong huyết tử cung nhau do không sớm cấp cứu trước đó, có thể phải cân nhắc cắt tử cung để bảo toàn tính mạng sản phụ.

Ngoài ra, chứng bệnh cũng là nguyên nhân của nhiều hệ lụy nguy hiểm không không khác như tăng huyết áp, suy gan thận cấp, suy tuyến thượng thận… hàng đầu vì thế, việc theo dõi chặt chẽ thai kỳ và can thiệp xử trí sớm nhau bong non sẽ giúp cho hạn chế được nhiều hệ lụy nguy hiểm, giữ an toàn sức khỏe và tính mạng thai phụ lẫn thai nhi.

Phương pháp chẩn đoán nhau bong non

Thông thường, nhau bong non sẽ được chẩn đoán thông qua cuộc kiểm tra và các xét nghiệm cận lâm sàng cần phải thiết, phổ quát và thuận tiện nhất là siêu âm. Tùy vào tình trạng nghiêm trọng của triệu chứng mà bác sĩ có chỉ định thai phụ cần phải nhập viện hoặc chăm sóc tại nhà.

Bác sĩ Sản khoa sẽ khai thác các thông tin triệu chứng và thăm kiểm tra như:

• Hỏi thăm mẹ bầu có mắc phải ra máu bộ phận sinh dục nữ thường không;
• Hỏi thăm triệu chứng đau đớn ở đâu, tình trạng đau đớn nhẹ hoặc dữ dội;
• Hỏi thăm thời gian bắt đầu các triệu chứng;
• Theo dõi huyết áp thai phụ;
• Theo dõi nhịp tim và chuyển động của thai nhi;
• Theo dõi các cơn co thắt tử cung ở thai phụ;
• Chỉ định siêu âm để xác định vị trí thấy máu và kiểm tra tình trạng thai nhi, xét nghiệm máu và nước tiểu.

Phương pháp điều trị nhau bong non

Khi nhau bong non xảy ra, tức là nhau thai bong tách khỏi thành tử cung sẽ không có phương pháp nào đưa nhau thai trở lại vào trong. Phụ thuộc vào tuổi thai nhi, tình trạng nghiêm trọng của bong nhau, tình trạng sức khỏe của mẹ và bé mà bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị phù hợp.

Trường hợp thai nhi chưa đủ tháng (dưới 34 tuần tuổi)

Bác sĩ sẽ chỉ định thai phụ nhập viện để theo dõi chặt chẽ tới khi thai nhi được 34 tuần. Nếu nhịp tim thai nhi thông thường, thai phụ không mắc phải thấy máu bộ phận sinh dục nữ, bác sĩ sẽ cho thai phụ nghỉ ngơi và theo dõi hàng ngày tại phòng kiểm tra. Đồng thời cân nhắc sử dụng thuốc tăng trưởng phổi cho thai nhi.

Tuy nhiên, nếu bong nhau thai nghiêm trọng, tính mạng thai phụ và thai nhi mắc phải đe dọa, thai phụ cần phải được can thiệp sinh ngay lập tức.

Trường hợp thai nhi đủ tháng (từ 34 tuần trở lên)

• Nếu quá trình chuyển dạ của thai phụ nhẹ nhàng và nhịp tim thai nhi ổn định, thai phụ có thể được sinh thường qua ngả bộ phận sinh dục nữ.
• Nếu tình trạng chuyển dạ gặp không dễ khăn hoặc thai nhi gặp nguy hiểm, bác sĩ sẽ chỉ định sinh bằng phương pháp mổ lấy thai khẩn cấp để đưa thai nhi ra ngoài, giữ gìn tính mạng và an toàn cho cả thai phụ lẫn thai nhi.

Các xử trí sau sinh cần phải dựa trên các yếu tố:

• số lượng máu mất ước tính của thai phụ;
• Tình trạng các cơ quan có nguy cơ mắc phải tác động khi xảy ra nhau bong non (tử cung, não, thận…)
• Tình trạng chứng bệnh lý nền trước đó của thai phụ

Phòng ngừa nhau bong non bằng cách nào?

Hiện tại chưa có kỹ thuật ngăn ngừa nhau bong non, chỉ có thể hạn chế các yếu tố nguy cơ mắc phải bằng cách:

• Không hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng cocain hoặc các dinh dưỡng kích thích trong suốt quá trình mang thai.
• Luôn thắt dây an toàn khi đi xe, nhất là vào 3 tháng cuối thai kỳ. Nếu không may gặp chấn thương do tai nạn, té ngã hoặc có vật đập mạnh vào vùng bụng, thai phụ cần phải tới ngay khu vực Sản khoa gần nhất để kiểm tra tình trạng và sức khỏe thai nhi.
• Nếu có tiền sử tăng huyết áp mạn tính hoặc tăng huyết áp thai kỳ, hãy thông báo với bác sĩ Sản khoa để được hướng dẫn chăm sóc và theo dõi thai kỳ chặt chẽ.
• Nếu có tiền sử nhau bong non ở những lần mang thai trước và có kế hoạch mang thai tiếp tục, cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ để được lên kế hoạch, sắp thật tốt để hạn chế nguy cơ mắc phải chứng bệnh ở lần mang thai này.

Các vấn đề thường gặp

1. Từng mắc phải nhau bong non có mắc phải lần nữa không?

Thống kê cho xuất hiện, tầm khoảng 15% trường hợp mắc phải bong nhau lần nữa nếu từng mắc phải một lần nhau bong non. Nếu mắc phải bong nhau 2 lần, nguy cơ này tăng lên tầm khoảng 25%. hàng đầu vì thế, các chuyên gia y tế khuyến cáo, nếu từng mắc phải nhau bong non trước đó thai phụ cần phải thông báo với bác sĩ Sản khoa để được theo dõi thai kỳ chặt chẽ.

2. Tỷ lệ sống sót của thai nhi khi mẹ mắc phải bong nhau non là bao nhiêu?

Hai yếu tố tác động tới tỷ lệ sống sót của thai nhi là tuổi thai khi sinh và tình trạng nghiêm trọng của ca bong nhau non. Do đó, phát hiện sớm và điều trị sớm là yếu tố tiên quyết giúp cho hạn chế hệ lụy, tăng tỷ lệ sống sót của thai nhi sau khi sổ ra ngoài.

3. Quan hệ tình dục khi mang thai có gây ra bong nhau không?

Quan hệ tình dục không phải là nguyên nhân gây ra nhau bong nhau. toàn bộ trường hợp quan hệ tình dục khi mang thai là an toàn. Tuy nhiên cần phải tránh các vận động có nguy cơ mắc phải té ngã hoặc chấn thương ở vùng bụng.

4. Hắt hơi có gây ra bong nhau thai không?

Hắt hơi là phản ứng cơ thể thông thường và hoàn toàn không phải nguy cơ gây ra bong nhau. Nếu thai phụ có bất kỳ lo lắng nào về việc thường xuyên hắt hơi, ho mạnh… thai phụ có thể thăm kiểm tra với bác sĩ Sản khoa để được xác định tình trạng và sức khỏe thai nhi.

Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia Sản khoa đầu ngành, giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến bậc nhất thế giới, hệ thống máy siêu âm 2D, 3D, 4D, siêu âm màu Doppler, hệ thống máy siêu âm thế hệ mới nhất Voluson E10, sử dụng quy trình điều trị tiên tiến trong thăm kiểm tra, chẩn đoán và can thiệp điều trị xử trí các tai biến sản khoa nhẹ tới phức tạp, giữ gìn thai kỳ an toàn, mẹ tròn con vuông.

Thêm vào đó, Trung tâm Sản Phụ khoa còn liên kết mật thiết, chặt chẽ cùng nhiều chuyên khoa tại phòng kiểm tra như Trung tâm Sơ sinh, khoa Nhi, Trung tâm Tim mạch, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh… giữ gìn em bé được chăm sóc toàn diện ngay từ giây phút lọt lòng, tiến triển thể dinh dưỡng và trí tuệ tối ưu.

Để đặt lịch hẹn tư vấn và thăm kiểm tra với các chuyên gia Sản khoa tại Hệ thống phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh, thai phụ và gia đình vui lòng liên hệ tới:

Nhau bong non là tai biến sản khoa vô cùng nguy hiểm, cần phải được phát hiện và can thiệp điều trị càng sớm càng tốt. hàng đầu vì thế, thai phụ cần phải theo dõi kỹ lưỡng các triệu chứng không thông thường khi mang thai để tới phòng kiểm tra sớm, điều trị sớm và tốt nhất!