Cứ 100 ca mang thai sẽ có 3 ca rơi vào trường hợp ối vỡ sớm khiến cho túi ối không còn nguy cơ giữ an toàn thai nhi khỏi nguy cơ nhiễm trùng, tăng nguy cơ gặp các hậu quả như nhiễm khuẩn ối, nhiễm trùng bào thai, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết…
Ối vỡ sớm là sao?
Ối vỡ sớm là thuật ngữ chỉ tình trạng màng ối gặp phải rách trước khi bắt đầu chuyển dạ. Thống kê cho xuất hiện, cứ 100 ca mang thai sẽ có 3 ca rơi vào trường hợp vỡ ối sớm.
Thai nhi được nuôi dưỡng trong tử cung người mẹ, được ôm kín và giữ an toàn bởi nước ối. Nước được chứa trong một bọc có lớp màng mỏng được gọi là màng ối. Thông thường, màng ối sẽ vỡ ra khi mẹ bầu bước vào thời kỳ chuyển dạ tự nhiên hoặc do bác sĩ tác động. Trường hợp ối vỡ sớm, môi trường vô trùng xung quanh thai nhi gặp phải phá vỡ, nếu không được can thiệp xử trí sớm sẽ tăng nguy cơ nhiễm trùng cho cả mẹ và bé.
Vỡ ối sớm nguy hiểm như thế nào?
Nước ối là dưỡng chất lỏng có màu trong suốt, xuất hiện từ ngày thứ 12 sau khi quá trình thụ thai xảy ra thành quả. Khi thai nhi nằm trong buồng tử cung người mẹ, thai nhi sẽ nằm trong túi ối được trở thành từ màng ối và màng đệm. (1)
Trong nước ối chứa nhiều thành phần quan trọng như dưỡng chất dinh dưỡng, kháng thể chống nhiễm trùng và hormone. Ở mức cao nhất đo số lượng nước ối trong bụng mẹ được trong vòng 1 lít. Sau 36 tuần, nước ối sẽ bắt đầu suy giảm dần để sắp cho quá trình chuyển dạ.
Nước ối giữ nhiều vai trò quan trọng với sự tiến triển của thai nhi, cụ thể như sau:
- giữ an toàn thai nhi khỏi những áp lực từ bên ngoài, nước ối vận động như một dưỡng chất hấp thụ sốc để che chở và giữ an toàn thai nhi.
- Giữ ấm và giữ nhiệt độ ổn định cho thai nhi.
- Chứa kháng thể tạo nên môi trường vô khuẩn, giữ an toàn thai nhi trong suốt thai kỳ.
- Thai nhi di chuyển tự do trong môi trường dịch ối, nhờ đó tiến triển xương và cơ bắp đúng cách.
- Từ tuần thứ 34 trở đi, thai nhi sẽ hấp thụ một vài lượng nước ối nhất định, trong vòng 300-500ml mỗi ngày để tiến triển hệ thống phổi và tiêu hóa.
- Nước ối cũng ngăn không cho dây rốn gặp phải nén để di chuyển thức ăn và oxy từ nhau thai tới thai nhi đơn giản, nhanh chóng hơn.
- Nước ối còn hỗ trợ quá trình sinh nở ở mẹ bởi khi xảy ra hiện tượng vỡ ối, tính nhờn từ nước ối sẽ giúp cho xoa trơn đường sinh dục, nhờ đó mẹ dễ sinh hơn.
Đảm nhận nhiều vai trò quan trọng, nước ối sẽ giữ ổn định trong túi ối tới khi thai phụ bước vào thời kỳ chuyển dạ, tức là khi thai nhi được đưa ra ngoài. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân mà nhiều mẹ bầu gặp phải vỡ ối sớm, dẫn tới sinh con sớm hoặc thậm chí là sinh non. Ối vỡ càng sớm khi thai nhi chưa tiến triển toàn diện thì tình trạng sẽ tăng cao hơn.
Theo đó, nếu ối vỡ sau tuần thứ 37, thai phụ sẽ chuyển dạ trong vòng 5 giờ sau đó. Nếu ối vỡ sớm hơn trước tuần thứ 37, ở trong vòng tuần thứ 32-34, thai phụ sẽ chuyển dạ sau trong vòng 4 ngày tới 7 ngày.
Thai phụ gặp phải vỡ ối sớm nếu được can thiệp y tế sớm vẫn có thể giữ gìn an toàn. Trường hợp thai phụ không được nhập viện và can thiệp y tế có thể đối diện với các nguy cơ gồm nhiễm trùng cho mẹ và thai nhi, nhau bong non (rau bong non) khi nhau thai gặp phải bong ra khỏi thành trong tử cung trước sinh và các vấn đề ở dây rốn. Thai nhi chết trong tử cung hoặc sinh ra cũng đối mặt với loạt hậu quả tiềm ẩn do sinh non.
Nguyên nhân gây ra ối vỡ sớm
Hiện tượng ối vỡ sớm ở thời điểm tuổi thai gần đủ tháng có thể do sự suy yếu tự nhiên của màng ối. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp có sự liên quan tới tình trạng nhiễm trùng trong tử cung, trong số đó tác nhân gây ra hại là những vi khuẩn từ dưới bộ phận sinh dục nữ xâm nhập qua màng ối như nấm Trichomonas, vi trùng… hoặc các chứng bệnh lây truyền qua đường tình dục như như lậu, giang mai, herpes sinh dục… (2)
Ngoài ra, mẹ bầu có những yếu tố nguy cơ dưới đây sẽ tăng nguy cơ ối vỡ sớm trong thai kỳ, gồm có:
- Tiền sử ối vỡ non hoặc sinh non ở lần mang thai trước.
- Hút thuốc lá khi mang thai.
- Cổ tử cung ngắn dưới 35cm.
- Hở eo tử cung.
- Thể trạng suy dinh dưỡng hoặc ăn uống kém.
- Mẹ gặp phải nhau tiền đạo, đa thai, đa ối, khung chậu hẹp.
- Ngôi thai không thường thì như ngôi ngang, ngôi mông…
Dấu hiệu nhận biết mẹ bầu gặp phải vỡ ối sớm
Mẹ bầu có thể gặp không dễ dàng khăn trong việc nhận diện trường hợp vỡ ối sớm do nhầm lẫn giữa nước tiểu và nước ối, nhất là khi ở giữa các cơn co thắt và vùng kín són ít nước gây ra ướt át. Tuy nhiên, mẹ bầu cần thiết phải lưu ý những điểm sau:
- Nước ối có màu trong suốt hoặc vàng nhạt và không mùi, trong khi nước tiểu thường có màu vàng sẫm và mùi hôi điển hình.
- Nước ối thường nhiều hơn nước tiểu.
- Nước ối chảy liên tục. Nước ối có thể rò rỉ kèm cơn co thắt tuy nhiên nước tiểu lại không vì bọng đái không thể trở nên đầy nhanh.
cần thiết phải tiến hành sao khi gặp phải vỡ ối sớm?
Khi cảm xuất hiện bộ phận sinh dục nữ rỉ nước, mẹ hãy mang băng vệ sinh để theo dõi số lượng nước và màu sắc hiện trên băng. Nếu mẹ lo lắng và có cảm giác ối vỡ sớm khi thai nhi chưa đủ tháng, hãy tới ngay địa điểm y tế ngay lập tức để được bác sĩ thăm thăm khám và kiểm tra.
Ối vỡ sớm được chẩn đoán như thế nào?
Để chẩn đoán xác định chuẩn xác tình trạng vỡ ối sớm, bác sĩ sẽ sử dụng một mỏ vịt từng được vô trùng để mở thành bộ phận sinh dục nữ, quan sát cổ tử cung xem có nước ối chảy ra thường hay không. Nếu chưa xác định được, bác sĩ sẽ tiến hành thêm xét nghiệm huyết trắng hoặc siêu âm đo số lượng nước ối trong tử cung. (3)
Mẹ được yêu cầu nhập viện để theo dõi sát sao các dấu hiệu nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ chỉ định các kiểm tra gồm nhiệt độ, mạch, huyết áp thường xuyên, tiến hành xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và cấy huyết trắng. Theo dõi tim thai thường xuyên để xem xét các yếu tố nguy cơ.
Trường hợp màng ối chưa vỡ hoàn toàn, chỉ có một ít nước ối rỉ ra rất không dễ dàng xác định có thực sự ối gặp phải vỡ sớm thường hay không. Mẹ có thể tiếp tục tại phòng thăm khám hoặc về nhà theo dõi, khi xuất hiện nước ối vẫn tiếp tục rò rỉ cần thiết phải quay lại phòng thăm khám ngay lập tức để được xử trí sớm.
Các phương pháp xử trí khi mẹ bầu gặp phải ối vỡ sớm
Phụ thuộc vào tuổi thai nhi ở thời điểm vỡ ối mà sẽ có hướng can thiệp phù hợp. Trường hợp tuổi thai lớn có thể can thiệp cho trẻ sinh ngay, với tuổi thai nhỏ hơn cần thiết phải chăm sóc và tiếp tục dưỡng thai. Cụ thể như sau: (4)
1. Tuổi thai 22-31 tuần
Ở tuổi thai này thai nhi chưa tiến triển toàn diện, nếu sinh sớm sẽ có nhiều nguy cơ sức khỏe cũng như tiến triển thể dưỡng chất về sau. Vì thế, nếu mẹ gặp phải vỡ ối sớm ở tuổi thai này, bác sĩ sẽ cố gắng dưỡng thai bằng cách dùng thuốc trưởng thành phổi thai và tăng cường quản lý nhiễm khuẩn, ví dụ như hạn chế thăm thăm khám bằng tay, thay thế vào đó là sử dụng mỏ vịt từng được vô trùng; sử dụng thuốc phổ rộng ngăn ngừa nhiễm trùng, đồng thời suy giảm tỷ lệ chuyển dạ; theo dõi monitoring sản khoa 3 lần mỗi ngày để nhận xét thai nhi, nhau thai và nước ối; sử dụng thuốc co thắt khi xuất hiện hiện tượng co thắt chuyển dạ…
2. Tuổi thai 32-33 tuần
Bác sĩ vẫn ưu tiên chăm sóc và nuôi dưỡng thai trong thời gian lâu nhất có thể. Vì vậy, nếu ối vỡ sớm ở tuổi thai này, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc corticoid để kích thích phổi thai nhi trưởng thành, kiểm soát tốt nhiễm khuẩn, theo dõi monitor tim thai, sử dụng thuốc suy giảm co và chỉ khởi phát chuyển dạ khi từng có đủ bằng chứng về việc thai nhi từng trưởng thành phổi, có yếu tố nguy cơ nhiễm khuẩn và thai suy.
3. Tuổi thai 34-36 tuần
Không khuyến cáo sử dụng corticoid khi vỡ ối sớm ở tuổi thai này. Tiếp tục theo dõi monitoring sản khoa và siêu âm tim thai. Hơn 90% trường hợp thai phụ sẽ chuyển dạ tự nhiên trong vòng một ngày sau khi vỡ ối.
4. Tuổi thai trên 37 tuần
Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) khuyến cáo cần thiết phải can thiệp chấm dứt thai kỳ với tuổi thai trên 37 tuần gặp phải vỡ ối sớm, không chờ đợi 12-một ngày để ngăn ngừa các hậu quả cho mẹ và bé. Tốt nhất, nên khởi phát chuyển dạ trong vòng 6-12 giờ hoặc càng sớm càng tốt nếu gặp điều kiện thuận lợi.
Phòng ngừa nguy cơ ối vỡ sớm bằng cách nào?
Vỡ ối sớm nếu không được can thiệp y tế sớm có thể dẫn tới nhiều hậu quả nguy hiểm cho cả mẹ và bé, vì thế công tác dự phòng vẫn được ưu tiên hàng đầu. Phụ nữ đang mang thai và có dự định mang thai cần thiết phải lưu ý những điều sau:
Xây dựng kế hoạch sắp mang thai khoa học, chăm sóc tốt ngay từ thời kỳ trước thụ thai, điều trị triệt để các chứng bệnh mạn tính, viêm nhiễm, viêm đường sinh dục hoặc tiền sử chứng bệnh lý di truyền, truyền nhiễm của gia đình.
Ngay sau khi thụ thai, mẹ bầu cần thiết phải tuân thủ mốc thăm khám thai lần đầu cũng như lịch thăm khám thai định kỳ được bác sĩ chỉ định để được theo dõi thai kỳ chặt chẽ.
Điều trị triệt để các nguyên nhân vỡ ối sớm, ví dụ như điều trị hữu hiệu các chứng bệnh lây truyền qua đường sinh dục, khâu eo tử cung nếu gặp phải hở eo tử cung, chú trọng chế độ dinh dưỡng khi mang thai, nghỉ ngơi thích hợp, không hút thuốc lá… là cách phòng tránh ối vỡ sớm.
Những trường hợp mang đa thai, đa ối, khung chậu hẹp hoặc thai nhi có ngôi thai không thường thì… cần thiết phải tuân thủ những hướng dẫn điều trị của bác sĩ để ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, triển khai đa kiểu dịch vụ thai sản cho mẹ bầu như thai sản trọn gói, thai sản theo yêu cầu, sinh con trọn gói… Mẹ bầu được thăm thăm khám và theo dõi thai kỳ bởi chuyên gia Sản Phụ khoa đầu ngành, thực hiện đầy đủ các kiểm tra xét nghiệm quan trọng trong thai kỳ như Double Test, Triple Test, NIPT cùng nhiều xét nghiệm thường quy, phát hiện sớm những yếu tố nguy cơ cao, can thiệp ngay từ trong bào thai hoặc trước sinh… giúp cho mẹ yên tâm tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
Trung tâm Sản Phụ khoa còn liên kết chặt chẽ cùng Trung tâm Sơ sinh, Trung tâm Tim mạch, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh cùng nhiều chuyên khoa mũi nhọn không tương tự trong phòng thăm khám giúp cho chăm sóc và nuôi dưỡng bé tốt nhất ngay từ khi chào đời, giữ gìn bé có sức khỏe tốt và nền tảng tiến triển thể dưỡng chất tốt nhất.
Để được tư vấn các gói thai sản và sinh con tại Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh, mẹ có thể liên hệ tới:
HỆ THỐNG phòng thăm khám ĐA KHOA Hưng Thịnh
Ối vỡ sớm tiềm ẩn nhiều nguy cơ hậu quả đe dọa sức khỏe mẹ và bé, nhất là khi tuổi thai còn quá nhỏ và không được can thiệp y tế sớm. Vì thế, khuyến cáo mẹ cần thiết phải nắm rõ các cách phòng tránh vỡ ối sớm để chủ động giữ an toàn sức khỏe mình và con yêu. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc bận tâm nào, mẹ có thể liên hệ tới hotline Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!
