Nhau bám thấp là một hiện tượng không thường thì về vị trí bám của nhau thai. Nhiều mẹ bầu khi được chẩn đoán gặp phải nhau bám thấp sẽ có tâm trạng lo lắng, bất an. Vậy nhau bám thấp là như thế nào, tình trạng này có tác động tới thai kỳ không?
Bài viết có sự tư vấn chuyên môn của Ths.BSNT Dương Ngọc Hưng, Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Hưng Thịnh Hà Nội
Nhau bám thấp là như thế nào?
Nhau bám thấp thường hay rau bám thấp là tình trạng bánh nhau không nằm ở vị trí bám đáy tử cung mà một phần của bánh nhau bám ở đoạn dưới của tử cung, nơi gần với cổ tử cung. Bản dinh dưỡng của tình trạng này là một thể của nhau tiền đạo được chia ra thực hiện 4 thể dựa theo giải phẫu như sau: (1)
- Nhau bám thấp: là nhau bám lan xuống đoạn dưới của tử cung tuy nhiên chưa tới lỗ trong cổ tử cung
- Nhau bám mép: là bờ của bánh nhau bám sát mép lỗ trong cổ tử cung
- Nhau tiền đạo trung tâm không hoàn toàn: Bánh nhau che lấp một phần lỗ trong cổ tử cung
- Nhau tiền đạo trung tâm hoàn toàn: Bánh nhau che lấp toàn bộ lỗ trong cổ tử cung.
Nhau thai là bộ phần có vai trò quan trọng trong việc mang lại dinh dưỡng nên thiết để thai nhi tiến triển. Thông thường nhau thai thường bám ở mặt trước, mặt sau hoặc đáy tử cung. Tuy nhiên trong một tỷ lệ, nhau thai bám thấp ở gần lỗ trong cổ tử cung. Trên siêu âm, tầm cách này được đưa ra là dưới 2cm từ mép bánh nhau tới lỗ trong cổ tử cung, đây cũng chủ yếu là tiêu chuẩn chẩn đoán nhau tiền đạo trên siêu âm.
Theo bác sĩ Dương Ngọc Hưng, khi tuổi thai còn nhỏ, nhau bám thấp có thể tự hết khi thai nhi tiến triển dần lên và tử cung của người mẹ tiến triển về phía đáy thì bánh nhau có thể được đẩy lên cao hơn. Vì vậy nhau bám thấp nói riêng thường hay nhau tiền đạo nói chung được chẩn đoán khi tuổi thai ở tuần thứ 28 trở đi.
Các loại nhau bám thấp thường gặp
Vì vị trí của bánh nhau bám thấp nằm gần cổ tử cung dẫn tới những tháng cuối thai kỳ, sự trở thành đoạn dưới tử cung dẫn tới dễ xuất huyết bộ phận sinh dục nữ. Do vậy khi được bác sỹ chẩn đoán rau bám thấp, sản phụ nên theo dõi sát, kiểm tra thai định kỳ theo chỉ định bác sỹ, đặc biệt những tháng cuối, vỉ ra máu bộ phận sinh dục nữ xuất huyết thường xảy ra vào thời điểm này.
Nguyên nhân rau bám thấp
Hiện nay vẫn chưa xác định được rõ ràng nguyên nhân dẫn tới tình trạng nhau bám thấp trong thai kỳ. Tuy nhiên theo các chuyên gia có một vài yếu tố có thể góp phần gia tăng nguy cơ mắc căn bệnh gồm có: (2)
- Phụ nữ có tiền sử sinh mổ hoặc có vết sẹo trên thành tử cung như từng điều trị u xơ tử cung, mổ tạo hình tử cung…
- Phụ nữ mang đa thai hoặc từng có tiền sử sảy thai, nạo phá thai;
- Phụ nữ từng sinh nở nhiều lần;
- Mang thai ở lứa tuổi ngoài 35;
- Thai phụ gặp phải viêm nhiễm tử cung;
- Phụ nữ từng gặp phải nhau thai bám thấp ở lần mang thai trước đây;
- Phụ nữ có thói quen hút thuốc, sử dụng nhiều cafein;
- Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng có thể dẫn tới tình trạng dinh dưỡng tuần hoàn không tốt, vì vậy nhau thai nên trải rộng diện tích bám để bù trừ sự thiếu hụt dinh dưỡng;
Triệu chứng bánh nhau bám thấp thường gặp
Triệu chứng của nhau bám thấp thường dễ phát hiện ở 3 tháng cuối của thai kỳ. thời kỳ này thai phụ có thể có tình trạng ra máu đột ngột và không rõ nguyên nhân và không đau đớn bụng. Máu ra có màu đỏ tươi và đông lại thành cục sau khi ra ngoài. Ngoài ra thai phụ dễ ra máu khi vận động, giao hợp và lao động nặng.
Ngoài ra dấu hiệu đau đớn nhói, co thắt ở tử cung, ra máu bộ phận sinh dục nữ cũng có thể cảnh báo những vấn đề không không khác của thai kỳ. Vì vậy khi mẹ bầu gặp những tình trạng nhắc trên nên tới thăm kiểm tra ở những khu vực có chuyên khoa sản uy tín, bác sĩ sẽ cho kiểm tra bằng việc siêu âm, theo dõi để phát hiện những không thường thì có thể xảy ra từ đó có kỹ thuật xử trí an toàn, hạn chế tối đa nguy cơ cho mẹ và em bé trong bụng.
Nhau bám thấp có nguy hiểm không?
Nhau bám thấp có thể thực hiện cho mẹ bầu và thai nhi đối mặt với những hậu quả nguy hiểm có thể tác động tới tính mạng nhất là tình trạng băng huyết trong thai kỳ và khi chuyển dạ sinh con. (3)
với mẹ bầu
Mẹ bầu khi gặp phải nhau thai bám thấp sẽ đối diện với nguy cơ ra máu nhiều lần trong suốt thai kỳ, tình trạng này nếu nếu để lâu sẽ dẫn tới việc thiếu máu và dễ sinh non ở thai phụ. Đoạn dưới của tử cung vì thiếu cơ thắt nên thường xuyên xảy ra việc xuất huyết sau sinh, sản phụ sốc do thiếu máu nhiều và nguy hiểm tới tính mạng.
Trường hợp nhau bám gần ở cổ tử cung, sau khi sinh con nhau thai được bóc tách thực hiện cho cho phần cổ tử cung gặp phải hở dễ gặp phải các vi khuẩn có hại xâm nhập và gây nên ra tình trạng nhiễm trùng. Trường hợp bánh nhau cài chặt vào trong cơ tử cung và không thể tách khỏi lớp niêm mạc có thể có chỉ định khử tử cung.
Với thai nhi
Vì nhau bám thấp gây nên nên tình trạng thiếu máu với mẹ bầu vì vậy thai nhi có thể gặp phải suy dinh dưỡng, suy thai. Trong một tỷ lệ mẹ bầu thiếu máu quá nhiều buộc phải chỉ định mổ lấy thai sớm để giữ gìn an toàn cho mẹ vì vậy với trường hợp mẹ bầu có nhau thai bám thấp thường có nguy cơ sinh non, em bé sinh non có thể đối mặt với nguy cơ gặp phải suy hô hấp, sức khỏe yếu.
Ngoài ra, nhiều ý kiến cho răng bánh rau bám thấp là một trong những nguyên nhân thực hiện cho cho ngôi thai không thuận, thai nhi không dễ dàng xoay đầu xuống vị trí thuận nên thường dẫn tới không dễ dàng sinh.
Nhau bám thấp có quan hệ được không?
Nhiều mẹ bầu thắc mắc liệu gặp phải bánh nhau bám thấp có quan hệ vợ ông xã được không. Theo các chuyên gia, mẹ bầu nên kiêng quan hệ tình dục trong thai kỳ có tình trạng này để tránh gây nên tổn thương cho cổ tử cung trong thời gian mang thai. Mẹ bầu khi mắc căn bệnh có nguy cơ đối mặt với nguy cơ xuất huyết nhiều, việc quan hệ tình dục có thể thực hiện cho tình trạng này thêm trầm trọng.
Mẹ bầu cũng nên hạn chế đi lại, vận động mạnh hoặc quá sức để tránh xuất huyết bộ phận sinh dục nữ. Tối ngủ nên để chân gác cao, tránh lo sợ, lo âu và nên giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ.
Phương pháp chẩn đoán nhau thai bám thấp
Hiện nay để chuẩn đoán tình trạng nhau bám thấp trong thai kỳ bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm để kiểm tra. Thông thường những dấu hiệu cảnh báo về tình trạng này thường xuất hiện trong quá trình siêu âm thai từ 20 tuần tuổi. tầm 10% trường hợp sẽ tiến triển thành nhau tiền đạo hoàn toàn.
Để chẩn đoán tình trạng nhau bám thấp, bác sĩ sản khoa sẽ thực hiện 1 trong 3 phương pháp sau:
- Siêu âm ngã bộ phận sinh dục nữ;
- Siêu âm ổ bụng;
- Chụp cộng hưởng từ;
Cách điều trị nhau bám thấp
Khi được chẩn đoán gặp phải nhau bám thấp, mẹ bầu nên phối hợp thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Tùy theo tình trạng ra huyết và sự tiến triển của thai nhi, bác sĩ sẽ có những phương pháp điều trị phù hợp. (4)
1. Trường hợp không ra máu hoặc số lượng máu ít
Với những sản phụ có nhau bám thấp tuy nhiên xuất huyết bộ phận sinh dục nữ ít hoặc không có, bác sĩ sẽ đề nghị mẹ nghỉ ngơi tại nhà, hạn chế vận động, chỉ đứng và ngồi khi nên thiết. Ngoài ra tránh các vận động thể dinh dưỡng mạnh, kiêng quan hệ tình dục, theo dõi tình trạng xuất huyết thường xuyên. Nếu ra máu nhiều nên tới ngay khu vực y tế để được thăm kiểm tra. Khi chuyển dạ nếu không ra máu hoặc ra máu ít có thể theo dõi đẻ đường dưới bộ phận sinh dục nữ, khi cổ tử cung mở có thể bấm ối sớm để hạn chế ra máu.
2. Trường hợp ra máu nặng
Mẹ bầu nếu ra máu nặng sẽ được đề nghị nhập viện theo dõi, tùy theo số lượng máu gặp phải mất bác sĩ sẽ có chỉ định truyền máu hoặc dùng thêm thuốc để ngăn chuyển dạ sớm.
Với thai nhi tử 36 tuần tuổi và mẹ gặp phải ra máu nặng, bác sĩ sẽ chỉ định chấm dứt thai kỳ sớm và mổ lấy thai để giữ gìn an toàn cho mẹ và bé. Trong một tỷ lệ sinh sớm, bé có thể phải tiêm mũi trưởng thành phôi.
3. ra máu mất kiểm soát
Với trường hợp này bác sĩ sẽ chỉ định chấm dứt thai kỳ và mổ khẩn cấp.
Cách phòng tránh rau bám thấp
- Hiện nay để phòng tránh nhau bám thấp vợ ông xã nên thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình, hạn chế sinh nhiều con, không nạo phá thai nhiều lần.
- Với mẹ bầu nên tuân thủ và ghi nhớ các mốc kiểm tra thai định kỳ để theo dõi, phát hiện và xử trí sớm những diễn biến trong thai kỳ.
- Nắm rõ các dấu hiệu chuyển dạ thực sự để tới khu vực y tế sớm, tránh tác động tới sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Phân biệt được rỉ ối với chảy huyết trắng để tránh nguy cơ sinh non, suy thai và thai chết lưu.
- Khi gặp tình trạng xuất huyết bộ phận sinh dục nữ nên tới ngay khu vực y tế có chuyên khoa sản để được thăm kiểm tra sớm.
- Cân đối dinh dưỡng, mang lại chế độ ăn khoa học, phù hợp với mẹ bầu, ăn đầy đủ dinh dưỡng, nên chọn lựa các thực phẩm dễ tiêu, các trái cây, rau xanh giàu dinh dưỡng xơ và vitamin. Ngoài ra mẹ bầu có thể bổ sung thêm sắt, canxi theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Dành thời gian nghỉ ngơi phù hợp, tránh gặp phải lo sợ mệt mỏi quá mức tác động tới sức khỏe của mẹ và em bé trong bụng.
Với xin muốn đem tới dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho cả thai phụ và thai nhi trong suốt thai kỳ, từ khi mang thai cho tới lúc “vượt cạn” thành quả, BVĐK Hưng Thịnh triển khai dịch vụ Thai sản trọn gói với tin cậy cao cấp vượt trội. Tại BVĐK Hưng Thịnh, thai phụ được chăm sóc đặc biệt bởi hệ thống giáo sư, bác sĩ hàng đầu lĩnh vực Sản khoa Việt Nam, giữ gìn thai kỳ tiếp diễn an toàn nhất có thể. Sau sinh, mẹ và bé được nghỉ ngơi, thư giãn tại phòng căn bệnh tiện nghi, đạt tiêu chuẩn khách sạn 5 sao với sự chăm sóc tận tình và chuyên nghiệp của hệ thống bác sĩ, y tá và điều dưỡng tại khu vực y tế.
Để được tư vấn về thai sản và đặt lịch kiểm tra chăm sóc sức khỏe cho mẹ và thai nhi tại khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh, quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG khu vực y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Nhau bám thấp là tình trạng có thể tác động tới sức khỏe của mẹ và thai nhi. Nếu phát hiện sớm và được theo dõi, chăm sóc phù hợp tình trạng này không đáng lo ngại. Mẹ bầu nên tuân thủ các chỉ định của bác sĩ, thăm kiểm tra thai đúng lịch và đầy đủ.
