Hôi nách được gây nên ra bởi nhiều nguyên nhân, tác động sâu sắc tới tâm lý người căn bệnh. Vậy căn bệnh viêm cánh là như nào? Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết ra sao? Bài viết sau đây của tiến sĩ bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM sẽ giải đáp tất cả các vấn đề trên.
căn bệnh viêm cánh là như nào?
căn bệnh viêm cánh là để chỉ tình trạng nặng mùi của cơ thể theo cách gọi dân gian. Về mặt y khoa, hôi nách thường hay bromhidrosis thuộc nhóm căn bệnh tăng tiết mùi cơ thể từ vùng da dưới nách. Nguyên nhân gây nên ra tình trạng nảy chủ yếu do sự tiết của các tuyến mồ hôi đầu tiết (apocrine gland).
Trong da có 2 loại tuyến mồ hôi: tuyến eccrine và tuyến apocrine. Tuyến apocrine tiết ra hoạt chất lỏng vào nang lông Sau đó hoạt chất lỏng từ nang lông len ra da. Tuyến eccrine tiết hoạt chất lỏng trực tiếp lên trên bề mặt da. Tuyến apocrine tiết ra hoạt chất nhờn có chứa lipid, protein,… qua các ống lông tại khu vực nách, vùng giữa hậu môn và cơ quan sinh dục.
Như vậy tuyến apocrine chỉ nằm vài chỗ trong cơ thể trong khi tuyến eccrine có mặt khắp nơi trong cơ thể với số số lượng lớn. Tuyến apocrine là thủ phạm của căn bệnh viêm cánh, tuyến apocrine không vận động trước tuổi mới lớn. Ở tuổi mới lớn, sự thế đổi về nội tiết (hormone) thực hiện cho tuyến apocrine vận động, sau đó tiết ra hoạt hoạt chất tương tự pheronome có vai trò như tín hiệu thu hút người không tương tự giới.
Hiện tượng này xảy ra ở các loài động vật có vú chứ không phải riêng con người. Các tuyến mồ hôi apocrine được điều khiển bởi adrenaline, do đó khi có stress, lo lắng, cảm xúc, tăng nhiệt độ,… thì các tuyến này sẽ tăng kích thước và vận động mạnh. Vì vậy, hôi nách xuất hiện ngay cả khi người căn bệnh không vận động gì và cũng không ra mồ hôi nách.
Hôi nách thường tác động nặng tới tin cậy cuộc sống, chủ yếu về mặt tâm lý xã hội. Người mắc căn bệnh dễ mắc phải kỳ thị, luôn cảm xuất hiện tự ti, lo lắng và ít tham gia các vận động cộng đồng.
Nguyên nhân gây nên mồ hôi nách
Nguyên nhân gây nên hôi nách thường do nhiều yếu tố tác động, không những từ việc về sinh cá nhân mà còn do căn bệnh, thói quen ăn uống và những yếu tố di truyền. Cụ thể:
1. Hôi nách do di truyền
Nhiều nghiên cứu cho xuất hiện, nếu cả ba và mẹ đều mắc chứng hôi nách thì tỷ lệ người con cũng mắc căn bệnh là 85%. Từ đó cho xuất hiện hôi nách cũng có nguy cơ được di truyền từ thế hệ trước.
2. Thói quen sinh hoạt hàng ngày
Vệ sinh cá nhân không sạch sẽ là một trong những nguyên nhân phổ quát gây nên hôi nách. Bởi khi bạn lười tắm thường hay ăn uống và sinh hoạt không đảm giữ an toàn sinh tạo điều kiện thuận lợi cho virus xâm nhập và tự sản sinh ở những vùng da có độ ẩm cao như nách.
3. Ăn uống
Việc sử dụng rượu bia, các hoạt chất kích thích, thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ thường hay các loại gia vị nặng mùi như hành, tỏi cũng gây nên ra tình trạng hôi nách. Ngoài ra, việc đưa đến thiếu kẽm cho cơ thể cũng góp phần gây nên nên tình trạng này.
4. Tuổi tác
Khi tới tuổi mới lớn, tuyến mồ hôi tiến triển mạnh dẫn tới mắc phải hôi nách. Mặt không tương tự, các trường như đang mang thai, đã từng sinh con, tiền mãn kinh thường hay thế đổi nội tiết tố cũng gây nên ra mùi trên cơ thể.
5. căn bệnh lý
Nguyên nhân gây nên hôi nách còn do các căn bệnh nền như gan, thận, hệ tiêu hóa, tuyến giáp, các căn bệnh viêm nhiễm,… Ngoài ra, các tác dụng phụ khi điều trị các căn bệnh này cũng thực hiện ra mồ hôi nhiều, có mùi không dễ chịu.
6. Tâm lý
Tình trạng hôi nách cũng xuất hiện khi tâm trạng không ổn định, stress quá nhiều thực hiện cho các tuyến mồ hôi vận động quá mức.
Dấu hiệu hôi nách dễ nhận biết
Hôi nách sinh ra do sự tương tác của mồ hôi và vi khuẩn trên cơ thể. những dấu hiệu nhận biết hôi nách như: (1)
1. Vùng nách tiết nhiều mồ hôi và có mùi
Dấu hiệu rõ ràng nhất của hôi nách là mùi hôi phát ra từ vùng nách. Mùi không tương tự nhau ở mỗi người và mắc phải tác động bởi di truyền, hormone, thực phẩm và thuốc.
Trên cơ thể có 2 tuyến mồ hôi chủ yếu: eccrine và apocrine. Các tuyến này bao phủ phần lớn cơ thể và tiết ra mồ hôi thực hiện mát cơ thể. Tuyến apocrine xuất hiện ở những vùng có nhiều nang lông như nách. Thông thường, mồ hôi sẽ không có mùi cho tới khi gặp vi khuẩn trên da và bắt đầu phân hủy. Ngoài ra, nếu phát hiện nách đột nhiên có mùi hôi đặc biệt, nguy cơ cao nách đã từng mắc phải nhiễm trùng và cần phải được chăm sóc y tế.
2. Vùng áo dưới nách mắc phải ố
Như đã từng trình bày ở trên, tuyến mồ hôi tiết ra một hoạt chất lỏng không mùi và bắt đầu có mùi khi tiếp xúc với vi khuẩn trên da. Mồ hôi chứa rất nhiều hoạt chất béo và protein, thực hiện cho nó đặc hơn và có màu vàng. Vì vậy khi mắc phải hôi nách, gắn liền với tình trạng mồ hôi ra nhiều là sự xuất hiện của các vệt ố vàng ở vùng áo dưới nách. (2)
căn bệnh viêm cánh có hại không?
Tình trạng hôi nách có ở tất cả lứa tuổi và cách điều trị cũng không đơn giản. Hôi nách gây nên mùi phát ra từ vùng da dưới nách, tác động nặng tới đời sống và sức khỏe chủ yếu mình. những tác hại của hôi nách với người căn bệnh như:
1. với đời sống
Hôi nách tác động nhiều tới tâm lý của người căn bệnh khi xuất hiện trước đám đông. Người căn bệnh luôn có tâm lý tự ti, lo ngại, xấu hổ khi nói chuyện, thường hay ngồi cùng với đồng nghiệp, bạn bè và cả người thân.
2. với sức khỏe chủ yếu mình
Hôi nách tác động nặng tới sức khỏe bản nhân người căn bệnh, nhất là ở da. những căn bệnh như nhiễm nấm, viêm da, chàm đều có nguy cơ do hôi nách gây nên nên. Ngoài ra, người căn bệnh viêm cánh còn dễ mắc phải hôi miệng, hôi chân hơn so với người thường thì. Ngược lại, những nghiên cứu còn cho rằng, người mắc phải viêm nhiễm, nấm da có nguy cơ mắc phải hôi nách rất cao.
trường hợp nào có nguy cơ mắc phải hôi nách
những trường hợp có nguy cơ mắc phải hôi nách cao như:
- trường hợp tuổi mới lớn: Các tuyến mồ hôi thường vận động mạnh hơn ở cả nam và nữ trong tuổi mới lớn. Vì vậy, thanh thiếu niên thường bắt đầu mắc phải hôi nách ở thời điểm này, dù trước đây không hề mắc phải như vậy.
- Người mắc phải tăng tiết mồ hôi: những người mắc chứng rối loạn nội tiết thực hiện cho họ ra mồ hôi nhiều hơn thường thì. Triệu chứng này tác động tới khoảng tầm 3% dân số.
- Người có menu uống không phù hợp: Sau khi cơ thể phân hủy thức ăn, số lượng hoạt chất hóa học đi tới tuyến apocrine, một tuyến ở nách. Tại đây các hoạt chất này được thải ra và gây nên mùi cơ thể. Do đó, loại thực phẩm tác động rất lớn tới tình trạng hôi nách, nhất là các thực phẩm gia vị như hành, tỏi,…
- Người dùng thuốc trị căn bệnh: Thuốc morphine thường hay thuốc hạ sốt thực hiện cho cơ thể ra mồ hôi, gây nên ra mùi hôi nách. Ngoài ra, các căn bệnh như gan thận và tiểu đường cũng thực hiện xảy ra tình trạng này. Khi đó, người căn bệnh gan có mùi tương tự như amoniac trong khi người mắc phải tiểu đường có mùi tương tự như sơn móng tay.
- Di truyền: Mùi hôi nách còn có nguy cơ do di truyền vì các thành viên trong gia đình thường có mùi mối quan hệ tới nhau.
Nếu cảm xuất hiện mùi cơ thể có dấu hiệu không thường thì, người căn bệnh nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia để xác định xem có căn bệnh tiềm ẩn nào cần phải điều trị thường hay không.
Khi nào cần phải gặp bác sĩ?
những dấu hiệu cho xuất hiện bạn nên gặp bác sĩ:
- Khi các phương pháp điều trị và ngăn ngừa tại nhà không mang lại hữu hiệu, hãy tới các khu vực y tế để thăm xét nghiệm và điều trị.
- Hôi nách thường cảnh báo những căn bệnh tiềm ẩn, không nên để tình trạng này quá lâu và nên tới trung tâm y tế để tầm soát sớm nhất.
Phương pháp chẩn đoán căn bệnh viêm cánh
Thông thường, hôi nách chỉ cần phải chẩn đoán qua thông xét nghiệm lâm sàng phối hợp với mùi cơ thể rõ ràng. Phần lớn các trường hợp, căn bệnh đi kèm với tình trạng tăng tiết mồ hôi nên phương pháp dùng hồ tinh bột để tìm ra những khu vực ra mồ hôi nhiều rất phổ quát. Mặt không tương tự, phương pháp xét nghiệm được sử dụng khi có tình trạng viêm tại vùng nách, chủ yếu tìm vi khuẩn hoặc vi nấm.
Ở một vài trường hợp, hôi nách còn mối quan hệ tới chứng rối loạn chuyển hóa acid amin ít gặp. Để xác định cần phải các chuyên gia chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, để thực hiện kiểm tra nước tiểu hoặc mồ hôi. Từ đó phát hiện các sản phẩm chuyển hoá acid amin không thường thì.
Cách trị hôi nách hữu hiệu
1. Điều trị tại nhà
- Lăn khử mùi: Sử dụng lăn khử mùi, chai xịt khử mùi để hạn chế sự tiến triển của vi khuẩn.
- Khăn tẩm thuốc trị mồ hôi nách Qbrexza: Khăn có tẩm hoạt chất Glycopyrronium tosylate, là một hoạt chất ngăn chặn giải phóng hoạt chất dẫn truyền thần kinh kích thích các tuyến mồ hôi vận động quá mức. Sản phẩm này được FDA phê duyệt dùng cho những người từ 9 tuổi trở lên. Khăn cũng có tác dụng phụ như kích ứng da, nóng đỏ, châm chích vùng nách, khô miệng, đau đớn đầu, giãn đồng tử,…
2. Điều trị chuẩn y khoa:
các chuyên gia cần phải xét nghiệm và thực hiện những xét nghiệm để xem xét nguyên nhân gây nên ra tình trạng hôi nách liệu có mối quan hệ tới căn bệnh tiềm ẩn nào thường hay không. Các căn bệnh có thể gặp như cường giáp, hạ đường huyết, cường giao cảm,… Nếu không phát hiện nguyên nhân nào thì bác sĩ sẽ tập trung vào việc kiểm soát tiết mồ hôi. đôi lúc phải phối hợp nhiều phương pháp không tương tự nhau để đạt được hữu hiệu xin muốn. sau đây là các phương pháp điều trị:
1. Điều trị nội khoa
- Các loại thuốc và kem xoa chống ra mồ hôi: Thuốc có chứa aluminum chloric như Drysol, Xerac AC,… hoặc thuốc có chứa Glycopyrolate. Những sản phẩm này thường gây nên kích ứng da và mắt và cần phải tránh để thuốc tiếp xúc với mắt. Thuốc được khuyến khích xoa nách vào buổi tối trước khi đi ngủ và rửa sạch ngay sau khi thức dậy.
- Thuốc phong bế thần kinh: Thuốc kháng cholinergic (oxybutynin, glycopyrrolate), thuốc chẹn beta giao cảm (atenolol, metoprolol),… có tác dụng ức chế vận động của tuyến mồ hôi. Thuốc có tác dụng phụ như khô miệng, tác động thị lực và các vấn đề ở bọng đái.
- Thuốc chống trầm cảm: giúp cho suy giảm stress, lo lắng thực hiện tăng tiết mồ hôi.
- Tiêm botox: Phương pháp này có tác dụng hạn chế đường dẫn truyền của dây thần kinh kích thích tiết mồ hôi. Tuy nhiên, tác dụng của tiêm botox chỉ từ 6 – 8 tháng.
- Công nghệ vi sóng: Máy MiraDry đã từng được FDA chấp thuận trong triệt mồ hôi vùng nách. Máy sử dụng năng số lượng vi sóng (microway) tạo nhiệt độ lên tới 70 độ C để tiêu hủy tuyến mồ hôi dưới da (trong số đó có tuyến mồ hôi apocrine), loại bỏ mùi hôi cũng như tình trạng tiết mồ hôi quá mức. Một lợi ích đi kèm khi điều trị với máy MiraDry là suy giảm mọc lông ở vùng điều trị (vùng nách), một lần điều trị với máy MiraDry suy giảm tiết mồ hôi tới khoảng tầm 80%
- Điều trị bằng laser: Các chùm tia năng số lượng cao tác động vào protein, hạn chế sinh ra hoạt chất béo. Phương pháp cần phải thực hiện nhiều lần để đem lại hữu hiệu tốt nhất.
2. Điều trị thủ thuật
Khi các phương pháp điều trị không tương tự không có tác dụng thì thủ thuật nguy cơ cao được uống. Bác sĩ sẽ chỉ định thủ thuật cắt tuyến mồ hôi (bằng phương pháp nội soi đơn giản và có mức phí thấp) hoặc cắt dây thần kinh giao cảm.
Tuy nhiên, thủ thuật cắt tuyến mồ hôi nên hạn chế sử dụng vì hôi nách và hội chứng tăng tiết mồ hôi nách là hai loại căn bệnh không tương tự nhau và có cách điều trị không tương tự nhau.
cách ngăn ngừa tình trạng hôi nách
những cách bạn ngăn ngừa tình trạng hôi nách như: (3)
- Vệ sinh cơ thể: Tắm vòi sen phối hợp dùng xà phòng kháng khuẩn hàng ngày và sau khi tập thể dục thể thao. Ngoài ra, bạn nên thế quần áo sạch mỗi ngày và sau khi vận động ra nhiều mồ hôi.
- Dùng các sản phẩm chống ra mồ hôi và khử mùi: hoạt chất chống ra mồ hôi ngăn số lượng mồ hôi tiết ra bằng cách chặn tạm thời các lỗ chân lông. hoạt chất khử mùi giúp cho ngăn mồ hôi có mùi tuy nhiên không ngăn được ra mồ hôi. Người căn bệnh nên thoa hoạt chất này mỗi ngày 1 lần ngăn ngừa hôi nách.
- menu uống: Hạn chế ăn các thực phẩm gia vị như tỏi, hành,… để suy giảm mùi hôi phát ra từ vùng da dưới nách.
- Quần áo: Mặc quần áo thoải mái và thoáng khí giúp cho cơ thể hạn chế tiết mồ hôi, suy giảm hôi nách.
- Khử lông nách: Cạo nách giúp cho vùng da dưới nách thoáng khí, ngăn ngừa mùi cơ thể.
- thấm khô nách thật kỹ: Sau khi tắm, nên thấm khô nách để hạn chế độ ẩm, suy giảm tình trạng mồ hôi có mùi.
Hãy nhớ rằng, cơ thể của mỗi người là không tương tự nhau và những phương pháp có hữu hiệu với người này chưa chắc có hữu hiệu với người không tương tự. Nếu cảm xuất hiện lo lắng về mùi hôi nách, bạn nên xin ý kiến của bác sĩ và chuyên gia để có hướng xử lý tốt nhất.
những vấn đề mối quan hệ khi vùng nách mắc phải hôi
1. Hôi nách có tự hết không?
Hôi nách thường hay mùi cơ thể không thể tự hết. Nguyên nhân chủ yếu do sự tương tác của mồ hôi và vi khuẩn trên da. Thực hiện vệ sinh tốt, ví dụ như tắm hàng ngày, sử dụng hoạt chất chống mồ hôi hoặc hoạt chất khử mùi và mặc quần áo sạch giúp cho kiểm soát và suy giảm mùi hôi nách rất tốt.
Tuy nhiên, nếu bạn nhận xuất hiện mùi cơ thể thế đổi hoặc ra mồ hôi nhiều hơn thường thì, có nguy cơ đó là các dấu hiệu của một loại căn bệnh tiềm ẩn cần phải được điều trị. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để từ đó xác định xem có căn bệnh lý tiềm ẩn nào cần phải điều trị thường hay không.
2. Hôi nách có thể trị triệt để không?
Hôi nách không thể trị triệt để, bởi vì căn bệnh này sinh ra do sự tương tác giữa mồ hôi và vi khuẩn trên da của bạn. Mặc dù có nhiều phương pháp kiểm soát và suy giảm mùi hôi nách tuy nhiên tình trạng này không thể điều trị khỏi hoàn toàn do mồ hôi và vi khuẩn đều là những thành phần tự nhiên trên cơ thể.
Việc thực hiện vệ sinh tốt, ví dụ như tắm hàng ngày, sử dụng hoạt chất chống ra mồ hôi, hoạt chất khử mùi và mặc quần áo sạch giúp cho hạn chế mùi trên cơ thể. Ngoài ra, thế đổi menu uống, kiểm soát stress và dùng những loại thuốc cũng có thể tác động tới mùi cơ thể.
3. Hôi nách điều trị ở đâu tốt?
Khi đã từng thử nhiều phương pháp tuy nhiên tình trạng hôi nách không có dấu hiệu suy giảm sút, tác động tới tâm lý chủ yếu mình và nguy cơ giao tiếp với những người xung quanh thì người căn bệnh nên tới các Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để được thăm xét nghiệm và điều trị.
Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực xét nghiệm điều trị căn bệnh và thực hiện đẹp da. Với hệ thống bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, cùng với trang thiết mắc phải tiên tiến, tiên tiến, Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da mang tới cho quý khách hàng những dịch vụ an toàn, tin cậy cao và hữu hiệu. những dịch vụ nổi bật của Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da:
- xét nghiệm và điều trị các căn bệnh da liễu như nấm da, viêm da, dị ứng da, nhiễm trùng da, chàm, vẩy nến, mụn trứng cá, nám, tàn nhang, sạm da, lão hóa da,…
- Thực hiện các phương pháp thẩm mỹ da như cấy trắng da, tiêm filler, botox, PRP, truyền trắng da, tẩy lông vĩnh viễn, triệt mỡ không thủ thuật,…
- Tư vấn và hướng dẫn chăm sóc da đúng cách, phù hợp với từng loại da và từng mùa.
- đưa đến các sản phẩm chăm sóc da chủ yếu hãng, uy tín và tin cậy.
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Bài viết đã từng đưa đến khái niệm căn bệnh viêm cánh, nguyên nhân, dấu hiệu và cách chẩn đoán. Hy vọng sẽ giúp cho quý đọc giả có thêm thông tin về loại căn bệnh này. Từ đó có cách phòng ngừa, làm suy giảm mùi hôi cũng như tránh tác động tới tâm lý và cả những người xung quanh.
