ngứa ngáy da cũng là triệu chứng thường gặp ở người bệnh tiểu đường nếu không điều trị sớm sẽ gây ra khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng sức khỏe. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh tiểu đường bị ngứa da như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ cụ thể hơn vấn đề này!
Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF) thống kê: năm 2021, toàn cầu có 537 triệu người bệnh tiểu đường. Tại Việt Nam, Bộ Y tế thống kê có hơn 5 triệu người bệnh tiểu đường và sẽ tiếp tục tăng nhanh trong vài năm tới.
Có khoảng tầm 79% người căn bệnh tiểu đường thường gặp các vấn đề về da như: khô, ngứa ngáy, nhiễm trùng. (1)
Chứng ngứa ngáy da ở người tiểu đường là như thế nào?
Chứng ngứa da ở người bệnh tiểu đường do máu tuần hoàn kém, phản ứng của da với thuốc trị tiểu đường hoặc tiêm insulin… căn bệnh tiểu đường khiến cho cơ thể mất nhiều nước khi đi tiểu hoặc bốc hơi qua da làm da khô, ngứa ngáy. Ngứa thường xuất hiện nhiều ở cẳng chân, bàn chân.
Các yếu tố nguy cơ gây ra ngứa ngáy da ở người căn bệnh tiểu đường tuýp 2 bao gồm: tuổi, thời gian mắc căn bệnh, căn bệnh thần kinh ngoại vi, căn bệnh võng mạc, căn bệnh thận mạn tính, nồng độ đường trong máu lúc đói, nhiễm trùng, nhiễm nấm Candida… (2)
Vì sao căn bệnh tiểu đường gây ra ngứa ngáy da?
căn bệnh tiểu đường gây ra ngứa ngáy da do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường xuất hiện các vùng ngứa ngáy cục bộ (3). Dưới đây là một số nguyên nhân khiến người căn bệnh tiểu đường ngứa ngáy da thường xuyên hơn người bình thường như:
1. thận hư và xơ gan
Người căn bệnh tiểu đường gặp các hậu quả như: thận hư hoặc xơ gan dễ gây ra ngứa ngáy da ảnh hưởng sức khỏe, chất lượng cuộc sống.
2. Vi khuẩn
Người bệnh tiểu đường có số lượng đường trong máu cao làm hệ miễn dịch suy yếu, tăng nguy cơ nhiễm trùng da nếu vi khuẩn xâm nhập.
Vết cắt, phồng rộp hoặc vết nứt trên da sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể gây ra nguy cơ nhiễm trùng da, ngứa ngáy, viêm nang lông.
Tùy vào tình trạng da, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc thuốc kháng sinh xoa hoặc uống xoa lên vùng da bị ngứa để tiêu diệt vi khuẩn, giúp da mau phục hồi.
3. Nhiễm nấm
Người bệnh tiểu đường có hệ miễn dịch yếu nên dễ nhiễm nấm, nhiễm trùng gây ra ngứa da, thường xuất hiện ở giữa các ngón chân. (4)
căn bệnh nấm da chân do nấm candida gây ra ra, tiến triển ở các nếp gấp của da (nếp gấp ở khuyu tay, chân, háng, cổ, nách…). Người bệnh cần thoa kem chống nấm tại chỗ để tiêu diệt nấm, ngăn nhiễm trùng để cải thiện tình trạng da.
4. Dị ứng thuốc
Người căn bệnh tiểu đường có thể gặp phải ngứa ngáy da do tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc có phản ứng dị ứng sau khi sử dụng.
Khi gặp tình trạng ngứa da do dị ứng thuốc, người bệnh nên đến bác sĩ khám để điều trị kịp thời, thay thế đổi toa thuốc phù hợp, tránh làm tổn thương da.
Các sản phẩm như: nước hoa, thuốc nhuộm, xà phòng chứa chất tẩy mạnh có thể thực hiện khô da, dẫn tới ngứa ngáy.
những loại thuốc điều trị các vấn đề sức khỏe không không khác thường gặp ở người căn bệnh tiểu đường như: huyết áp cao, cholesterol xấu LDL trong máu cao cũng gây ra ngứa ngáy da.
5. Tổn thương tĩnh mạch
Người bệnh tiểu đường dễ ngứa da do máu tuần hoàn kém. Trong những trường hợp này, ngứa ngáy có nhiều nguy cơ xảy ra ở phần dưới của chân.
đôi lúc, ngứa ngáy da xảy ra do các sợi thần kinh ở lớp ngoài của da gặp phải tổn thương. Khi số lượng đường trong máu cao làm tổn thương các sợi thần kinh, đặc biệt ở bàn chân, bàn tay sẽ gây ra biến chứng đa dây thần kinh hoặc căn bệnh thần kinh ngoại biên khiến người bệnh tiểu đường ngứa da.
Người mắc căn bệnh tiểu đường có số lượng cytokine (chất gây ra viêm) cao trong cơ thể cũng gây ra ngứa da, tổn thương thần kinh ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi nồng độ cytokine trong cơ thể tăng cao, nếu người bệnh tổn thần kinh không được điều trị sớm sẽ dẫn đến bệnh thần kinh phát triển gây ra ngứa lâu khỏi.
Do đó, khi có triệu chứng ngứa da, người bệnh tiểu đường cần đến bác sĩ chuyên khoa Nội tiết – Đái tháo đường và chuyên khoa Da liễu – thẩm mỹ da để kiểm tra sức khỏe, điều trị kịp thời, tránh nguy hiểm sức khỏe.
Những cơ quan dễ gặp phải ngứa ngáy da
Ngứa da ở người căn bệnh tiểu đường thường xảy ra cục bộ hơn toàn thân. Những bộ phận dễ bị ngứa da gồm: da đầu, mắt cá chân, bàn chân, thân hoặc cơ quan sinh dục. ngứa ngáy thường gặp ở người căn bệnh tiểu đường có da khô hoặc căn bệnh thần kinh tiểu đường.
dấu hiệu tiểu đường gặp phải ngứa ngáy da
ngứa ngáy có thể là triệu chứng của bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường (có số lượng đường trong máu cao gần đạt mức tiểu đường) (5). số lượng đường trong máu cao sẽ có các biểu hiện tiểu đường gây ra ngứa ngáy theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:
1. Da khô
Khi số lượng đường (glucose) trong máu quá cao. Cơ thể người căn bệnh sẽ cố gắng đào thải chúng bằng cách đẩy hoạt chất lỏng ra khỏi tế bào để tạo nhiều nước tiểu hơn nhằm giải phóng đường qua nước tiểu nên thực hiện cho da khô, da mất nước dễ gây ra ngứa ngáy.
số lượng đường trong máu cao sẽ thực hiện tổn thương hàng rào giữ an toàn da (lớp ngoài cùng của da giữ an toàn các mô dưới da) khiến cho da phản ứng với các hoạt chất kích thích bằng cách ngứa ngáy. Nếu người bệnh tiểu đường gãi liên tục sẽ làm tổn thương da, thậm chí dẫn tới nhiễm trùng. Nồng độ glucose (đường) cao trong máu cũng kích hoạt phản ứng của hệ miễn dịch trong cơ thể giải phóng các cytokine (tác nhân gây ra viêm) gây ra ngứa ngáy da.
2. tuần hoàn kém
căn bệnh tiểu đường tác động tới hệ tuần hoàn trong cơ thể bằng cách thực hiện tổn thương lớp niêm mạc của tĩnh mạch khiến cho máu tuần hoàn kém, hoạt chất dinh dưỡng vận chuyển không tốt nhất dẫn tới căn bệnh thần kinh tiểu đường, tổn thương thần kinh.
Đặc biệt, bàn chân người bệnh tiểu đường dễ tổn thương nhất do suy yếu tuần hoàn. Người căn bệnh thần kinh tiểu đường thường gây ra ngứa ngáy nhiều ở cẳng chân nên người bệnh cần vệ sinh bàn chân thường xuyên, chăm sóc đôi chân khỏe mạnh, tránh để trầy xước da gây ra nhiễm trùng, nguy hiểm sức khỏe.
3. Nhiễm nấm
căn bệnh tiểu đường có sức đề kháng yếu nên dễ nhiễm nấm hơn. Nồng độ glucose cao trong máu và nước tiểu sẽ dẫn tới sự tiến triển quá mức của nấm men trong bộ phận sinh dục nữ. Nhiễm nấm men âm đạo có thể gây ra ngứa rất khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Giải pháp dành cho người tiểu đường gặp phải ngứa ngáy da
Người bệnh tiểu đường chăm sóc da tốt cũng rất quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng bệnh. Người bệnh cần thực hiện theo hướng dẫn, phác đồ điều trị của bác sĩ để quản lý số lượng đường trong máu, bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Khi căn bệnh tiểu đường được kiểm soát tốt, toàn bộ cơ thể, cả da cũng khỏe mạnh chống lại được những tác nhân gây ra bệnh. Sau đây là một số giải pháp dành cho người tiểu đường bị ngứa da giúp cho giữ cho da khỏe mạnh, mềm mại, tránh nhiễm trùng như:
1. Giữ ẩm cho da
- Người bệnh nên dưỡng ẩm bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm kiểu kem 2 lần/ngày để da luôn đủ độ ẩm, khỏe mạnh hơn.
- Giữ cho da luôn sạch sẽ, thấm khô da sau khi tắm, rửa. Không nên tắm quá nhiều lần trong ngày thường hay sử dụng xà phòng có mùi thơm vì các hóa hoạt chất trong các sản phẩm này dễ làm cho da khô hoặc kích ứng. Người bệnh nên chọn loại xà phòng không sút (sans savon, soap free, alkaline free); xà phòng dịu nhẹ (gentle wash , gentle cleanser), không mùi để chăm sóc da.
- Tắm vòi hoa sen hoặc tắm nước nóng (không quá nóng).
- Cân nhắc sử dụng máy tạo độ ẩm tại nhà khi thời tiết lạnh vì không khí lạnh dễ làm khô da.
2. Mặc các loại quần áo ít kích ứng
những loại quần áo từ len, lụa thường hay các loại vải không dễ dàng thấm hút mồ hôi khiến da dễ gặp phải kích ứng gây ra ngứa ngáy da. Do đó, người bệnh nên mặc các loại quần áo ít kích ứng như: cotton, vải lanh, lụa… để bảo vệ da.
3. Hạn chế lo lắng
Luôn giữ tinh thần thoải mái, lạc quan, tránh lo lắng để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
4. Sử dụng gạc lạnh
Sử dụng gạc lạnh cũng có tốt nhất giúp suy yếu ngứa ngáy da. Người bệnh có thể đắp miếng gạc lạnh lên vùng da gặp phải ngứa ngáy tới khi hết ngứa ngáy. Trường hợp hết gạc lạnh, người bệnh có thể tắm nước lạnh bằng vòi hoa sen. Tuy nhiên, người bệnh không nên tắm thường xuyên nếu đường huyết không được kiểm soát tốt.
5. Thuốc xoa
Bác sĩ sẽ kê đơn thêm cho người bệnh có mức độ ngứa nặng những loại thuốc mỡ có chứa: Camphor, Menthol, Phenol hoặc thuốc chống nấm, thuốc kháng histamin… Các loại thuốc này có thể gây ra ra những tác dụng phụ nếu dùng sai cách, do đó người bệnh cần thiết phải tuân thủ sử dụng thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ.
6. Sử dụng thực phẩm lành mạnh
Người bệnh tiểu đường nên sử dụng thực phẩm giàu hoạt chất xơ, ít cholesterol, hàm số lượng hoạt chất béo bão hòa thấp để kiểm soát đường huyết tốt hơn. Một số loại thực phẩm lành mạnh người bệnh tiểu đường có thể lựa chọn như: các loại đậu, yến mạch, trái mâm xôi, hạnh nhân, các loại ngũ cốc, hạt lanh, cá béo (cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích, rau lá xanh, bông cải, bí đỏ, dầu oliu nguyên chất…).
Tuy nhiên, người bệnh hạn chế dùng ngũ cốc từng qua tinh chế nên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt có lớp cám và mầm nguyên vẹn để suy yếu nguy cơ căn bệnh tim do biến chứng tiểu đường. Ngũ cốc nguyên hạt bổ sung hoạt chất xơ, vitamin B, magiê, selen, ngăn số lượng đường trong máu tăng cao, giúp cho người bệnh cảm xuất hiện no lâu hơn.
7. Tập luyện thường xuyên
Tập thể dục không những giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng mà việc tập luyện thường xuyên còn giúp cho cơ thể sử dụng insulin tốt hơn, kiểm soát đường huyết ổn định. Do đó, người bệnh nên tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày để cơ thể khỏe mạnh hơn.
Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh có trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm hàng đầu trong lĩnh vực điều trị các căn bệnh về da cho người căn bệnh tiểu đường. Các bác sĩ sẽ xét nghiệm, chẩn đoán, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng tình trạng căn bệnh, tư vấn và giải đáp cụ thể để người bệnh được chăm sóc sức khỏe tốt hơn, tránh biến chứng nguy hiểm.
HỆ THỐNG phòng xét nghiệm ĐA KHOA Hưng Thịnh
Có nhiều nguyên nhân khiến cho người bệnh tiểu đường bị ngứa da. Vì vậy, người căn bệnh cần thiết phải xét nghiệm định kỳ, sớm tìm ra nguyên nhân gây ra bệnh để điều trị kịp thời. Với sự phối hợp của bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường và bác sĩ chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da sẽ giúp cho người bệnh tiểu đường điều trị tốt nhất, tăng cao tin cậy cuộc sống. Bên cạnh đó, người bệnh nên kiểm tra bàn chân hàng ngày xem có vết cắt, phồng rộp hoặc vết loét thì điều trị ngay, không gãi quá nhiều để tránh gây ra nhiễm trùng da ảnh hưởng sức khỏe.
