Nguyên nhân, thành phần và cách chẩn đoán

chứng bệnh Basedow (chứng bệnh Graves) xảy ra thường gặp ở người trẻ, có nhiều cách gọi không không khác nhau như Graves hoặc Parry, được biết tới là một trong những căn chứng bệnh cường giáp tương đối thường gặp hiện nay. Nếu không nhận biết sớm và điều trị tích cực có thể dẫn tới các hệ lụy nghiêm trọng.

chứng bệnh Basedow là chứng bệnh gì?

chứng bệnh Basedow là chứng bệnh tự miễn của tuyến giáp. chứng bệnh Basedow là nguyên nhân thường gặp nhất của cường giáp, triệu chứng điển hình gồm: bướu giáp lan tỏa, lồi mắt, phù niêm trước xương chày. chứng bệnh mối quan hệ tới sự hiện diện của các kháng thể kích thích tuyến giáp.

Nữ giới gặp phải chứng bệnh nhiều gấp 5 – 10 lần nam giới. chứng bệnh có thể xảy ra ở tất cả lứa tuổi song nhiều nhất là trong lứa tuổi 20 – 40. (1)

Nguyên nhân gây nên chứng bệnh basedow

Với cơ chế thông thường, vùng dưới đồi và tuyến yên trong não lao động cùng nhau để kiểm soát việc sản xuất hormone tuyến giáp. Khi hormone tuyến giáp ít, vùng dưới đồi “dấu hiệu cảnh báo” cho tuyến yên tiết ra hormone kích thích tuyến giáp (TSH).

song khi gặp phải Basedow tuyến giáp, hệ thống miễn dịch lại thâm nhập các thụ thể TSH nên cơ thể không thể phân biệt được sự không không khác biệt giữa cuộc thâm nhập và các thông điệp truyền đi qua các thụ thể không khác nhau. Các nhà khoa học tìm xuất hiện ở người chứng bệnh Basedow tuyến giáp có sự hiện diện của các kháng thể kích thích tuyến giáp sản xuất hormone tuyến giáp quá mức. (2)

Cho tới hiện nay căn nguyên của chứng bệnh vẫn chưa được xác định chuẩn xác. Tuy nhiên, những nghiên cứu chứng minh chứng bệnh này mang tính di truyền cao tầm 79%.

cùng với việc xuất phát từ yếu tố di truyền, chứng bệnh còn có thể do tác động của những yếu tố không không khác như: lứa tuổi, giới tính, môi trường sống và môi trường lao động, cơ địa hoặc có thể là những loại hóa dinh dưỡng ẩn trong thực phẩm, thức ăn mỗi ngày tích tụ lại.

triệu chứng của chứng bệnh basedow

1. Cường giáp (hội chứng nhiễm độc giáp): 

• giảm sút cân là dấu hiệu thường gặp (giảm sút tầm 3-20kg trong thời gian ngắn) dù vẫn ăn ngon miệng. Một tỷ lệ lại tăng cân mất kiểm soát.
• thế đổi tính cách và khí sắc: cảm xuất hiện lo lắng, dễ cáu gắt, nhạy cảm, không dễ tập trung, mệt mỏi, không dễ ngủ.
• Rối loạn điều hòa thân nhiệt: cơn “bốc hỏa”; chảy mồ hôi nhiều ở ngực và bàn tay (dấu hiệu bàn tay Basedow), sợ nóng, thường xuyên cảm xuất hiện khát và uống nhiều nước.
• Tim mạch: hồi hộp, đánh trống ngực, ngạt thở, đau đớn vùng trước tim.
• Rối loạn tiêu hóa: tăng số lần đi tiêu, kết cấu phân nát do tăng nhu động ruột (ở tầm 20% người chứng bệnh Basedow).
• Cảm giác buồn nôn, nôn mửa, đau đớn bụng.

2. Bướu giáp lan tỏa:

Bướu giáp thường gặp ở tầm 80% người chứng bệnh Basedow. Bướu thường ở tình trạng II, lan tỏa, mật độ mềm/chắc, chuyển động khi nuốt. Basedow là loại bướu mạch nên có thể sờ và nghe xuất hiện tiếng thổi tâm thu. thỉnh thoảng bướu nhỏ hoặc chìm sâu vào trung thất.

Kích thước bướu Basedow có thể thế đổi sau khi điều trị, dễ nhận ra ở người chứng bệnh mới mắc chứng bệnh.

Khi chứng bệnh tiến triển kèm theo u bướu tiến triển, những dấu hiệu dễ nhận xuất hiện như: sờ xuất hiện có một u bướu ở giữa cổ, có ranh giới rõ ràng, không dính vào da, không đau đớn, di động theo nhịp nuốt, khi bướu cổ quá to có thể gây nên nên tình trạng đè nén không dễ chịu.

3. chứng bệnh mắt nội tiết (gặp trong tầm 40 – 60% các người chứng bệnh bướu Basedow):

triệu chứng mắt lồi thường gặp ở người chứng bệnh nữ. Bướu Basedow là chứng bệnh tự miễn, có mối quan hệ tới tình trạng rối loạn, suy giảm sút hệ miễn dịch, do đó khi mắc chứng bệnh này, cơ thể sẽ tự sản sinh ra kháng thể thâm nhập các mô và cơ xung quanh vùng mắt, gây nên ra các vấn đề về mắt. Nếu các triệu chứng này lâu dần và không được điều trị đúng cách, người chứng bệnh sẽ đối diện nguy cơ mất thị lực.

Thông thường, những dấu hiệu đầu tiên khi chứng bệnh xuất hiện hệ lụy ở mắt có thể xuất hiện trước hoặc sau 6 tháng mắc chứng bệnh Basedow. Những dấu hiệu trước hết có thể gồm có: cảm giác chói mắt, khô dịch mắt, cộm như có bụi trong mắt, đau đớn tức trong hốc mắt, chảy nước mắt… Nếu không được điều trị sớm, người chứng bệnh cảm xuất hiện không dễ khăn khi cử động mắt hoặc nhắm mắt, chớp mắt, lồi mắt, mù lòa…

4. Phù niêm:

Da dày lên không thể véo da lên được, đặc biệt ở phần thấp xương chày do sự tích lũy các dinh dưỡng Glycosaminoglycan, thỉnh thoảng xuất hiện ở toàn bộ cẳng chân và có thể lan tới cả bàn chân. Da sần sùi, có màu nâu vàng hoặc tím đỏ.

chứng bệnh Basedow lây nhiễm qua đường nào?

Basedow không phải là một chứng bệnh truyền nhiễm nên không lây nhiễm qua đường hô hấp thường hay tiếp xúc. Nguyên nhân gây nên chứng bệnh tới từ yếu tố di truyền. Nếu bố hoặc mẹ gặp phải nhiễm độc giáp thì con sinh ra có nguy cơ mắc chứng bệnh. Do đó, người chứng bệnh thường hay người trong gia đình có thể yên tâm chung sống cùng nhau.

thành phần dễ mắc chứng bệnh Basedow

Bất kỳ ai cũng có thể mắc chứng bệnh Basedow, nói cả trẻ nhỏ và giới tính không không khác. Tuy nhiên, những yếu tố tiến hành tăng nguy cơ tiến triển chứng bệnh Basedow gồm có:

•     Nữ giới
•     Trong lứa tuổi từ 30 tới 50
•     Mắc chứng bệnh tự miễn không không khác

Chẩn đoán chứng bệnh basedow

Chẩn đoán chứng bệnh Basedow chủ yếu dựa vào lâm sàng. Bác sĩ nội tiết sẽ xem xét các triệu chứng, các bướu ở cổ (nếu có). phối hợp kết quả xét nghiệm các công dụng tuyến giáp, hormone tuyến giáp (T4 và T3) trong máu tăng cao; trong một tỷ lệ, chỉ có mức T3 tăng lên.

Nồng độ TSH giảm sút rất thấp, thậm chí dưới giới hạn phát hiện. Khi nghi ngờ chứng bệnh Basedow, người ta quan sát xuất hiện các kháng thể dương tính (anti thyroglobulin, anti microsomal, TSI).

1. xét nghiệm sức khỏe tổng thể

những triệu chứng bác sĩ có thể nhận ra khi xét nghiệm sức khỏe tổng quát. Những triệu chứng gồm có nhịp tim nhanh, run, thế đổi da, phản xạ mạnh, tuyến giáp to.

2. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm hormon tuyến giáp gồm có TSH, FT4, nên cân nhắc xét nghiệm FT3, T3 khi kết quả FT4 thường thì song triệu chứng cường giáp rõ.

Xét nghiệm các kháng thể kháng tuyến giáp như kháng thể thụ thể thyrotropin (TRAbs) và globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp (TSI) sẽ xuất hiện tăng cao. Các kháng thể này được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch để đáp ứng với một cơ thể lạ hoặc mối đe dọa trong cơ thể.

3. Xạ hình tuyến giáp bằng dinh dưỡng đồng vị phóng xạ (I123 (tốt nhất) hoặc I131 hoặc Technitium).

Kỹ thuật này giúp cho đo sự hấp thụ iốt của tuyến giáp (còn được gọi là xét nghiệm RAIU). Xét nghiệm được thực hiện bằng cách sử dụng dinh dưỡng đánh dấu phóng xạ và đầu dò đặc biệt để đo số lượng i ốt mà tuyến giáp có thể hấp thụ từ máu.

• Nên thực hiện kỹ thuật này khi nghi ngờ Basedow song không có bướu giáp hoặc không có các triệu chứng về mắt.
• Trong Basedow: Tuyến giáp to và tăng bắt dinh dưỡng phóng xạ. Cổ điển với I131 sẽ có dấu hiệu góc thoát.

4. Siêu âm tuyến giáp và siêu âm doppler màu tuyến giáp:

thỉnh thoảng nên tiến hành để nhận xét tình trạng tăng tưới máu, các nhân giáp.

Các cách điều trị chứng bệnh Basedow

Nếu bướu cổ lớn, tạo ra các triệu chứng đè nén hoặc kèm theo các thế đổi ở mắt điển hình của chứng bệnh Basedow, điều trị thủ thuật sẽ được chỉ định. Trường hợp, bướu cổ có kích thước nhỏ hoặc có nguy cơ thủ thuật cao, có thể dùng một liều iốt phóng xạ bằng đường uống, sẽ có tác dụng sau 1-2 tháng.

 Các phương pháp điều trị chứng bệnh cụ thể gồm có:

1. Điều trị nội khoa bướu cổ basedow

Điều trị bằng thuốc kháng giáp tổng hợp đường uống: carbimazole, methimazole, propylthiouracil (PTU), giúp cho ức chế sự sinh ra hormone tuyến giáp và bắt đầu tăng lên các triệu chứng sau 1-2 tuần.

Methimazole thường được ưu tiên điều trị cho trẻ nhỏ và thanh thiếu niên mắc chứng bệnh Basedow. PTU thường là lựa lựa chọn an toàn nhất trong thời kỳ đầu mang thai.

2. Điều trị bằng i-ốt phóng xạ

Phương pháp điều trị này phá hủy mô tuyến giáp để giảm sút sản xuất hormone. Sau khi người chứng bệnh uống dung dịch có chứa i-ốt phóng xạ, tuyến giáp sẽ hấp thụ dung dịch như cách cơ thể hấp thụ i-ốt. Bức xạ tích tụ trong mô và phá hủy chúng.

Đây được xem là cách trị chứng bệnh Basedow. song nó thường dẫn tới nồng độ hormone tuyến giáp quá thấp (suy giáp). Lúc này, người chứng bệnh có thể nên phải dùng hormone tuyến giáp tổng hợp như levothyroxine để bù đắp.

Từ “phóng xạ” nghe có vẻ đáng sợ, song phương pháp điều trị này từng được chứng minh là an toàn. Ở Mỹ, hơn 70% người gặp phải cường giáp được điều trị bằng phương pháp này. Phương pháp điều trị này cũng được gọi là radioiodine để giảm sút bớt nỗi sợ hơn cho người chứng bệnh.

Chỉ định:

• người chứng bệnh không thể hoặc không muốn thủ thuật như suy tim…
• Bướu giáp lớn đi sau điều trị nội khoa
• Tái phát sau thủ thuật

Chống chỉ định:

• Phụ nữ có thai/ cho con bú
• Người trẻ hơn 16-18 tuổi
• Người chứng bệnh có hệ lụy mắt nặng

3. Điều trị ngoại khoa

thủ thuật chứng bệnh Basedow mối quan hệ tới việc loại bỏ tất cả tuyến giáp. Đây cũng là phương pháp trị chứng bệnh cường giáp. Tuy nhiên, do cơ thể không còn nguy cơ tạo ra hormone tuyến giáp nên sẽ gây nên tình trạng suy giáp.

Lúc này, người chứng bệnh nên bổ sung hormone tuyến giáp tổng hợp trong suốt phần đời còn lại. Người chứng bệnh có thể dùng dưới loại thuốc viên với định số lượng 1 viên/ngày. Cách bổ sung này giúp cho kiểm soát tình trạng tuyến giáp, giữ tình trạng khỏe mạnh.

Lưu ý, trong quá trình điều trị, người chứng bệnh nên đi xét nghiệm 3-4 tháng một lần để theo dõi các tác dụng phụ có thể xảy ra. Sau thời điểm đó, tầm 40% trường hợp thuyên giảm sút vĩnh viễn, trong khi số còn lại tái phát.

Chỉ định:

• Bướu giáp to hoặc bướu đa nhân, bướu chìm trong lồng ngực
• Trong trường hợp tái phát sau điều trị nội khoa
• Người chứng bệnh muốn có thai sớm

Chống chỉ định:

• Người chứng bệnh có hệ lụy tim nặng như suy tim…
• Người chứng bệnh lớn tuổi

hệ lụy của chứng bệnh Basedow

cùng với các hệ lụy thường gặp mối quan hệ tới mắt và da, những hệ lụy ở chứng bệnh Basedow không không khác gồm có:

•     Đột quỵ
•     Suy tim/ các vấn đề về tim
•     Mỏng xương, dẫn tới loãng xương
•     Cơn bão giáp (triệu chứng tăng đột ngột ít gặp, đe dọa tính mạng)

Tuy nhiên, những hệ lụy này thường tiến triển ở những người không được điều trị đúng cách hoặc mắc tình trạng chứng bệnh nặng.

Người chứng bệnh Basedow cũng đối diện với nguy cơ tiến triển các tình trạng tự miễn dịch không không khác gồm có:

• Viêm khớp loại thấp
• Lupus ban đỏ hệ thống (chứng bệnh tự miễn gây nên ra tình trạng cơ thể tự sản xuất ra kháng thể thâm nhập vào các mô của các cơ quan)
• chứng bệnh Addison (suy thượng thận nguyên phát)
• chứng bệnh celiac (chứng bệnh qua trung gian miễn dịch di truyền ở người do không dung nạp gluten, gây nên viêm niêm mạc và teo nhung mao, dẫn tới kém hấp thu).
• chứng bệnh đái tháo đường tuýp 1
• chứng bệnh bạch biến (là một tổn thương mất tế bào sắc tố da tiến hành cho vùng da gặp phải tác động có màu da nhạt hơn so với những vùng da không không khác trên cơ thể).

Ngoài ra, bất kỳ loại cường giáp nào không được điều trị đều có thể dẫn tới tình trạng cấp tính được gọi là khủng hoảng nhiễm độc giáp điển hình bởi tình trạng mất nước, nhịp tim nhanh hoặc rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, suy tim, rối loạn thông khí và suy giảm sút ý thức.

Cách phòng tránh chứng bệnh Basedow

Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng để giữ sức khỏe và vận động cơ thể. Các triệu chứng có thể không những không dễ chịu mà còn đáng lo ngại. Tuy nhiên, chứng bệnh tuyến giáp dễ chẩn đoán và có những phương pháp điều trị an toàn và tốt nhất. Người chứng bệnh có thể không khỏi chứng bệnh hoàn toàn và thỉnh thoảng xuất hiện triệu chứng. Điều trị thích hợp có thể giúp cho người chứng bệnh sống vui vẻ.

Để được tư vấn và đặt lịch xét nghiệm với các chuyên gia Nội tiết – Đái tháo đường hàng đầu tại BVĐK Hưng Thịnh, quý khách hàng vui lòng liên hệ tới:

Để phòng chống mắc chứng bệnh Basedow thường hay các chứng bệnh về tuyến giáp, giữ lịch xét nghiệm định kỳ và xét nghiệm máu khi bác sĩ đề nghị. Điều này càng nên thiết với nhóm người có nguy cơ. Thông qua các kết quả xét nghiệm, người chứng bệnh có thể nắm được mức hormone tuyến giáp và có kế hoạch giữ an toàn sức khỏe của hàng đầu mình.