Vô sinh được chia thành hai loại là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. trong số đó, vô sinh nguyên phát thường gặp hơn vô sinh thứ phát. Nếu được phát hiện sớm và có công nghệ can thiệp phù hợp, nhiều đôi vợ ông xã vô sinh nguyên phát vẫn có thể có con.
Vô sinh nguyên phát là như thế nào?
Vô sinh là tình trạng một đôi vợ ông xã không có thai sau 12 tháng chung sống, quan hệ tình dục thường thì, không sử dụng bất kỳ hình thức tránh thai nào.(1) Tuy nhiên, với trường hợp nữ giới trên 35 tuổi, thời gian không có thai này chỉ khoảng tầm 6 tháng là đã từng được xem là vô sinh.
Vô sinh nguyên phát là tình trạng vô sinh ở các đôi vợ ông xã mà người vợ chưa có thai lần nào. Khi điều trị vô sinh nguyên phát, bác sĩ cần phải dựa vào nguyên nhân ở cả nam và nữ giới, sau đó mới có thể đưa ra quy trình điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây ra vô sinh nguyên phát (*)
1. Ở nam giới
Nguyên nhân vô sinh nam có thể là do số số lượng tinh trùng ít, tinh trùng mắc phải dị loại nhiều, tỷ lệ tinh trùng di động thấp thường không có tinh trùng. Những nguyên nhân tiến hành tinh trùng kém thường tinh trùng có số số lượng ít gồm (2):
- Những không thường thì ở tinh hoàn như viêm tinh hoàn, viêm ống sinh tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh thường sự không thường thì về hormone sinh dục nam…
- Sử dụng thuốc tác động tới tin cậy tinh trùng như thuốc điều trị đau đớn dạ dày, tăng huyết áp… khiến cho tinh trùng di động kém.
- Hậu quả của những chứng bệnh lây truyền lan qua đường tình dục dẫn tới viêm ống dẫn tinh, gây ra tắc hẹp đường vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn tới túi tinh hoàn.
- Các chứng bệnh lý như nhiễm trùng đường tiết niệu; viêm mào tinh hoàn do tác hại quai mắc phải; lao mào tinh hoàn; giãn tĩnh mạch tinh tiến hành tinh trùng mắc phải dị loại thường có cấu trúc không thường thì tại đầu – thân – đuôi; mắc chứng bệnh đái tháo đường; chứng bệnh huyết áp cao; rối loạn cương dương, suy giảm sút ham muốn tình dục.
- tác động của các tia phóng xạ.
- Nghiện rượu, thuốc lá… có thể gây ra ra đột biến ở tinh trùng.
- Tâm lý stress nếu để lâu, vợ ông xã đang có mâu thuẫn dồn nén, khó khăn thể nói ra… cũng có thể dẫn tới tình trạng vô sinh ở nam giới.
- Nếu không được điều trị trị sớm và đúng cách, những chứng bệnh lý như chứng bệnh gan, chứng bệnh thận, thiếu tế bào máu hình liềm, chứng bệnh ở cơ quan sinh dục… cũng có thể dẫn tới vô sinh nam.
2. Ở nữ giới
Nguyên nhân vô sinh ở nữ thường do chứng bệnh vòi tử cung và phúc mạc (khoảng tầm 70%), rối loạn phóng noãn (20%) và 10% không rõ vì sao. Đa số nguyên nhân gây ra vô sinh nguyên phát ở nữ là do các chứng bệnh phụ khoa. những nguyên nhân gây ra ra tình trạng vô sinh nguyên phát ở nữ giới gồm:
- chứng bệnh viêm nhiễm ở vùng chậu: Vùng chậu mắc phải viêm do vi khuẩn như lậu, chlamydia…
- chứng bệnh buồng trứng đa nang: Hiện tượng buồng trứng có nhiều nang nhỏ, xảy ra tình trạng kinh thưa (vài tháng mới có kinh 1 lần) thường rối loạn phóng noãn. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra vô sinh.
- Viêm tắc ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng mắc phải viêm để lại sẹo, tiến hành ống dẫn trứng mắc phải chít hẹp thường tắc nghẽn, ngăn cản sự di chuyển gặp gỡ của trứng và tinh trùng, gây ra vô sinh. một trong những nguyên nhân khiến cho nữ giới mắc phải tắc ống dẫn trứng là vì không vệ sinh sạch sẽ trong những ngày kinh nguyệt nguyệt. Khi tới chu kỳ, bộ phận sinh dục nữ đang trong trạng thái mở, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại thâm nhập, gây ra viêm nhiễm khi không được vệ sinh đúng cách. Tình trạng viêm nhiễm bộ phận sinh dục nữ hoặc viêm cổ tử cung nếu trì hoãn điều trị trị sẽ ngược dòng lên vòi trứng, gây ra tắc nghẽn ống dẫn trứng.
- tin cậy trứng kém: Trứng không thể tạo thành hợp tử với tinh trùng.
- Các chứng bệnh lý tử cung: U xơ tử cung, polyp tử cung…
- Các chứng bệnh lý không tương tự như gout, béo phì, đái tháo đường, chứng bệnh thận, chứng bệnh gan, chứng bệnh tuyến giáp…
- Tác dụng của những loại thuốc điều trị.
Ngoài nguyên nhân từ chứng bệnh lý, tình trạng sức khỏe và chế độ dinh dưỡng cũng có tác động tới nguy cơ sinh sản. Nếu các đôi vợ ông xã thường xuyên ăn uống những thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất độc hại, hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng các dưỡng chất kích thích, tiếp xúc hóa dưỡng chất, môi trường ô nhiễm… sẽ gây ra tác động tiêu cực tới nguy cơ sinh sản. Tuổi tác cũng tác động tới nguy cơ sinh sản như nữ giới sau 35 tuổi sẽ khó khăn có thai hơn với người trẻ tuổi hơn.
Triệu chứng vô sinh nguyên phát
1. Ở nam giới
Các dấu hiệu nhận vô sinh nguyên phát ở nam giới như:
- đau đớn khi xuất tinh, tinh dịch lẫn máu.
- Sưng to vùng bìu, căng tròn như quả bóng, mềm ở 1 hoặc cả 2 bên.
- Tinh hoàn mắc phải xoắn thường không nằm đúng vị trí trong bìu.
- Tinh hoàn sưng đau đớn, tấy đỏ do viêm mào tinh hoàn thể nặng thường mắc phải xoắn tinh hoàn, tiến hành máu không thể di chuyển tới để nuôi dưỡng tinh hoàn.
- Nam giới mắc phải rối loạn công dụng tình dục.
- mắc phải đau đớn dọc ống đái hoặc có dịch mủ chảy ra từ miệng sáo (lỗ đái).
Nam giới có thể nhận biết những dấu hiệu vô sinh thông quá các triệu chứng toàn thân như rụng tóc, béo bụng, da khô và nhăn nheo, ra nhiều mồ hôi, stress nghiêm trọng, luôn cảm xuất hiện lo âu, không yên…
2. Ở nữ giới
Vô sinh nguyên phát ở nữ giới rất khó khăn nhận biết trong các trường hợp không xác định được nguyên nhân. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:
- Rối loạn kinh nguyệt: Mất kinh, rong kinh nếu để lâu hơn 10 ngày; thống kinh, kinh nguyệt ra quá ít, kinh nguyệt chỉ tiếp diễn trong 2 – 3 ngày Tiếp đó hết hẳn, kinh nguyệt có màu đen và vón cục…
- Cơ thể mệt mỏi: Nữ giới luôn mệt mỏi, trong tình trạng béo phì thường quá gầy yếu, da xanh xao thường vàng vọt, đau đớn đầu, chóng mặt… Đây dù không phải là dấu hiệu hàng đầu của vô sinh, song lại triệu chứng của các chứng bệnh lý tác động tới nguy cơ sinh sản ở nữ giới như chứng bệnh gan, chứng bệnh thận, chứng bệnh tim mạch, chứng bệnh nội tiết…
- Quan hệ tình dục liên tiếp mà không có thai: Cả hai vợ ông xã không có những triệu chứng gì nêu trên, giao hợp liên tiếp 2 – 3 lần/tuần, không sử dụng bất kỳ công nghệ tránh thai nào trong một thời gian song vẫn không có thai.
Chẩn đoán vô sinh nguyên phát
1. Ở nữ giới
Bác sĩ sẽ kiểm tra lâm sàng, tiến hành các xét nghiệm để tìm ra vấn đề trong quá trình trứng rụng. Những xét nghiệm chẩn đoán vô sinh nguyên phát ở nữ giới gồm:
- Chụp buồng trứng tử cung.
- Kiểm tra nguy cơ dự trữ của buồng trứng.
- Xét nghiệm hormone.
- Kiểm tra sự trứng rụng.
- Siêu âm vùng chậu.
2. Ở nam giới
Nam giới sẽ được bác sĩ thăm kiểm tra lâm sàng và tiến hành những xét nghiệm để tìm ra vấn đề trong quá trình xuất tinh, sản xuất tinh trùng. Những xét nghiệm chẩn đoán vô sinh nguyên phát ở nam giới gồm:
- Xét nghiệm tinh dịch đồ.
- Xét nghiệm hormone.
- Siêu âm bìu.
- Xét nghiệm các vấn đề sự liên quan tới di truyền.
- Sinh thiết tinh hoàn (trong trường hợp những công nghệ thăm dò không tương tự không tìm được tinh trùng)
Phương pháp điều trị
quy định điều trị vô sinh nguyên phát là dựa vào nguyên nhân gây ra chứng bệnh. Đây là khu vực để các chuyên gia có thể đưa ra quy trình điều trị phù hợp. Những phương pháp điều trị vô sinh nguyên phát dựa theo nguyên nhân gây ra chứng bệnh gồm:
1. thay thế đổi thói quen sinh hoạt
Các đôi vợ ông xã có thể kiểm soát tình trạng vô sinh nguyên phát thông qua việc thay thế đổi thói quen sinh hoạt của mình. Hai bạn nên hạn chế nạp các món ăn nhiều dầu mỡ, tập thể thao liên tiếp, tăng lên cân nặng (khi quá gầy hoặc béo phì), không hút thuốc lá, không uống rượu bia, ưu tiên bổ sung những thực phẩm có lợi cho sức khỏe để tăng lên tin cậy tinh trùng, không tác động tới sự trứng rụng và những ngày kinh nguyệt nguyệt.
2. Sử dụng thuốc
Các trường hợp vô sinh nguyên phát do chứng bệnh lý thường được bác sĩ chỉ định dùng thuốc thường tiểu phẫu tùy theo tình trạng chứng bệnh. Những thuốc điều trị vô sinh nguyên phát theo nguyên nhân gồm:
- Thuốc giúp cho thụ thai để kích thích sự trứng rụng dành cho nữ giới vô sinh do rối loạn trứng rụng.
- Thuốc điều trị những vấn đề tác động tới nguy cơ sinh sản của nam giới như rối loạn cương dương dương, mất cân bằng hormone…
- Thuốc chống oxy hóa thường thuốc đặc trị nhằm nâng cao tin cậy tinh trùng.
- Thuốc thuốc điều trị tình trạng viêm, tiêu diệt vi khuẩn, tạo điều kiện cho tinh trùng khỏe mạnh, di chuyển dễ thực hiện hơn.
3. tiểu phẫu
Bác sĩ sẽ chỉ định người chứng bệnh tiểu phẫu trong những trường hợp như:
- Nam giới: tiểu phẫu điều trị tắc nghẽn ống dẫn tinh, tiểu phẫu giãn tĩnh mạch ở tinh hoàn…
- Nữ giới: tiểu phẫu xử trí những vấn đề ở tử cung như polyp nội mạc tử cung, mô sẹo trong tử cung, vách ngăn tử cung…
4. Các phương pháp hỗ trợ sinh sản
Trong các trường hợp đã từng sử dụng những phương pháp sử dụng thuốc, tiểu phẫu, thay thế đổi thói quen sinh hoạt… song không có kết quả, bác sĩ có thể khuyến khích các đôi vợ ông xã tìm tới những phương pháp hỗ trợ sinh sản gồm:
- Thụ tinh trong ống nghiệm IVF: Với phương pháp này, thay thế vì tinh trùng và trứng phối hợp với nhau trong vòi tử cung của nữ giới sẽ được phối hợp trong ống nghiệm. Sau khi phôi thai được trở nên thành tựu sẽ được chuyển lại vào buồng tử cung để phôi tiến hành tổ và tiến triển thành thai nhi.
- Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): Một tinh trùng tin cậy tốt được lựa chọn để tiêm trực tiếp vào noãn, giúp cho tiến hành tăng nguy cơ thụ tinh. Sau khi thụ tinh thành tựu, phôi sẽ được nuôi cấy tới ngày thứ 3 thường thứ 5 Tiếp đó chuyển vào buồng tử cung của nữ giới để tiến hành tổ và tiến triển thành thai nhi.
- Hỗ trợ phôi thoát màng (AH): Đây là phương pháp tiến hành mỏng thường mở lớp màng ngoài của phôi, tiến hành tăng nguy cơ bám dính của phôi vào niêm mạc tử cung, qua đó tiến hành tăng nguy cơ tiến hành tổ của phôi.
- Chuyển phôi thời kỳ phôi nang (phôi ngày 5): Chuyển phôi thời kỳ phôi nang (ngày thứ 5 sau ngày chọc hút trứng), giúp cho tăng nguy cơ tiến hành tổ, tăng tỷ lệ có thai và hạn chế nguy cơ đa thai do số số lượng phôi cần phải chuyển ít hơn so với số số lượng phôi chuyển ngày 2 thường 3.
- Phương pháp trưởng thành noãn trong ống nghiệm: Sau khi chọc hút noãn, các noãn chưa trưởng thành có thể được nuôi cấy trực tiếp trong labo thụ tinh ống nghiệm khoảng tầm 24 – hai ngày nhằm đạt tới trạng thái trưởng thành. Chỉ các noãn trưởng thành mới có thể thụ tinh với tinh trùng và tiến triển thành phôi.
- Bơm tinh trùng vào tử cung (IUI): Đây là phương pháp tinh trùng được lọc rửa, lựa chọn lọc các tinh trùng khỏe mạnh để bơm trực tiếp vào tử cung của nữ giới nhằm tăng nguy cơ thụ thai.
- Lấy tinh trùng bằng thủ thuật trong trường hợp vô sinh ở nam giới.
- Cho nhận noãn, tinh trùng, phôi…
- Trữ lạnh phôi, tinh trùng, noãn…
Phương pháp phòng ngừa vô sinh nguyên phát
1. giữ đời sống vợ ông xã an toàn
Vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi giao hợp, tránh tình trạng viêm nhiễm. Các đôi vợ ông xã nên có chế độ giao hợp liên tiếp 2 – 3 lần/tuần. Hai bạn nên giữ tâm trạng vui vẻ, nhịp nhàng khi quan hệ tình dục để tăng xúc cảm cho đối phương.
2. thói quen sinh hoạt sinh hoạt khoa học, lành mạnh
Các đôi vợ ông xã không nên sử dụng quá nhiều dưỡng chất kích thích như rượu bia vì dễ gây ra rối loạn cương dương dương, giảm sút ham muốn. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên vận động cơ thể để có thể lực khỏe mạnh, giúp cho tăng lên đời sống tình dục giữa hai vợ ông xã.
Bổ sung đủ dưỡng dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, sinh lý
- Hải sản: Trong nhiều loại hải sản có chứa kẽm, giúp cho tăng ham muốn và sức bền khi quan hệ tình dục. nhất là các món ăn được nấu từ hàu, rất tốt cho quá trình sản xuất các “tinh trùng” khỏe mạnh.
- Rau củ: Súp lơ, rau thuộc họ hành, dâu tây, việt quất… nên được bổ sung vào những bữa hằng ngày nhằm thúc đẩy nội tiết tố, giữ gìn tin cậy tinh trùng.
Hạn chế tối đa tiếp xúc với môi trường độc hại
Hóa dưỡng chất, ô nhiễm, bức xạ… đều là các nguyên nhân dẫn tới tình trạng vô sinh nguyên phát cho cả nam và nữ giới. Vì thế, bạn nên sử dụng đồ bảo hộ khi lao động trong môi trường, khu vực có tính độc hại cao.
3. Thăm kiểm tra sức khỏe định kỳ
Các đôi vợ ông xã nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để các chuyên gia sớm can thiệp khi phát sinh những vấn đề nghiêm trọng về sinh sản. Đồng thời, hai bạn cần phải giữ gìn tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ để thúc đẩy quá trình điều trị trị và phòng tránh tối nguy cơ vô sinh.
Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Hưng Thịnh quy tụ hệ thống các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.
Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin tiến hành chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị tốt nhất các chứng bệnh lý về thận, đường tiết niệu, giúp cho người chứng bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao tin cậy cuộc sống.
Với hệ thống máy móc, trang thiết mắc phải tiên tiến hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm kiểm tra, tầm soát và điều trị tất cả các chứng bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho tới các cuộc đại tiểu phẫu kỹ thuật cao.
Có thể nhắc tới tiểu phẫu nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bọng đái tạo hình bọng đái bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các chứng bệnh lý.
Để đặt lịch kiểm tra và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:
- Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 0287 300 6858 (TP HCM) hoặc 1800 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn thăm kiểm tra riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
- Đăng ký hẹn thăm kiểm tra với bất kỳ bác sĩ nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
- Gửi tin nhắn trên Fanpage trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Hưng Thịnh
- Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Hưng Thịnh.
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Vô sinh nguyên phát không phải là không có cách điều trị. Tuy nhiên, quá trình điều trị rất cần phải sự quyết tâm và nhẫn lại từ cả vợ lẫn ông xã. Hai bạn không nên vì nản chí mà bỏ cuộc giữa chừng, thay thế vào đó cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn và giữ vững niềm tin vào một tương lai tốt đẹp.
