Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Thống kê cho xuất hiện, són tiểu ở nữ cao gấp 4 lần so với nam giới do mối liên quan tới việc mang thai, sinh nở và tiền mãn kinh. Nếu không được điều trị sớm và hữu hiệu, són tiểu gây nên mặc cảm, mất tự tin, tác động tới tin cậy sống và công việc của chị em phụ nữ.

thực hiện thế nào để tăng cường hữu hiệu căn bệnh són tiểu ở phụ nữ? chữa trị són tiểu ở phụ nữ bằng cách nào?… sẽ được chia sẻ bởi ThS.BS Nguyễn Thị Thanh Tâm, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM trong bài viết dưới đây.

Són tiểu ở nữ là như nào?

Són tiểu ở nữ là tình trạng nước tiểu rò rỉ ra bên ngoài không theo ý muốn, trong y học gọi là tiểu không tự chủ thường hay tiểu không kiểm soát (tiếng Anh là Urinary Incontinence). Theo Hiệp hội Kiểm soát Quốc gia (The National Association for Continence), hơn 25 triệu người trưởng thành ở Mỹ mắc phải chứng són tiểu tạm thời hoặc mạn tính. 

Hiện tượng són tiểu xảy ra khi cơ vòng bọng đái mắc phải tăng áp lực đột ngột, thiếu khỏe mạnh để đè nén niệu đạo đóng lại, dẫn tới nước tiểu rò rỉ ra bên ngoài. Về mặt cơ quan giải phẫu, niệu đạo của nữ giới ngắn hơn so với nam giới. Đồng thời, thể trạng sức khỏe cùng những tác động bên ngoài khiến cho căn bệnh són tiểu ở phụ nữ thường gặp hơn. (1)

số lượng nước tiểu rò rỉ sẽ không tương tự nhau phụ thuộc vào cơ địa và loại són tiểu phụ nữ mắc phải. Có 4 loại són tiểu thường gặp ở nữ giới, gồm có:

• Són tiểu do tiểu gấp, không thể kìm giữ nước tiểu theo ý muốn: Là tình trạng không thể giữ nước tiểu đủ lâu để tới kịp nhà vệ sinh, cảm giác muốn đi tiểu đột ngột, đi tiểu nhiều lần trong ngày song số lượng nước tiểu thải ra ở mỗi lần không nhiều.

Tình trạng này có thể là triệu chứng riêng biệt, hoặc cũng có thể là dấu hiệu trước tiên của một vài căn bệnh lý không tương tự cần thiết phải được thăm thăm khám và chăm sóc y tế.

• Són tiểu dưới áp lực (khi tăng áp lực ổ bụng): Là tình trạng rò rỉ nước tiểu khi ho, hắt hơi, cười, nâng vật nặng, hoặc trong lúc giao hợp, nhất là thực hiện hành động mạnh đột ngột gây nên áp lực lên bọng đái.
• Són tiểu công dụng: Là tình trạng rò rỉ nước tiểu khi mắc tiểu song do tình trạng sức khỏe tổng quát khiến cho người căn bệnh không thể tới nhà vệ sinh sớm vì vấn đề thể hoạt chất như mắc phải viêm khớp, gặp chấn thương hoặc các khuyết tật không tương tự.
• Són tiểu do tràn đầy: Là hiện tượng rò rỉ nước tiểu khi số lượng nước tiểu được tạo ra vượt quá nguy cơ chứa đựng của bọng đái.

Nguyên nhân gây nên són tiểu ở nữ giới

ThS.BS Nguyễn Thị Thanh Tâm, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM chứng tỏ, són tiểu ở nữ có thể không phải là dấu hiệu của căn bệnh lý. Đó có thể là triệu chứng được gây nên ra bởi những thế đổi trong công dụng cơ thể do chế độ tập luyện, dinh dưỡng hoặc các loại thuốc đang sử dụng. (2)

Có thể nói tới những nhóm nguyên nhân hàng đầu sau:

Chế độ tập luyện và vận động

Tính hoạt chất công việc khuân vác nặng nhọc, chế độ tập luyện ở cường độ cao như nâng tạ, chạy bộ, đạp xe… có thể khiến cho bọng đái chịu một áp lực lớn, suy yếu hệ thống nâng đỡ sàn chậu với đường tiểu dưới là bọng đái và niệu đạo dẫn tới hiện tượng són tiểu. 

Xem thêm: Các căn bệnh lý cơ sàn chậu thường gặp

Các phản ứng đột ngột của cơ thể như ho, hắt hơi, cười, giật mình… cùng có thể khiến cho nước tiểu rò rỉ ra bên ngoài không thể kiểm soát.

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng không lành mạnh, thường xuyên nạp vào cơ thể các loại món ăn và thức uống như rượu bia, caffeine, nước ngọt có gas, thức ăn chứa nhiều gia vị cay, ngọt, acid, sử dụng vitamin C liều cao… có thể kích thích bọng đái, thực hiện tăng số lượng nước tiểu, uống quá nhiều nước trên 3 lít/ngày cũng gây nên quá tải cho hệ thống tiết niệu, dễ xuất hiện tình trạng tiểu không kiểm soát.

Vì vậy, chỉ cần thiết phải thế đổi chế độ sinh hoạt bằng cách hạn chế hoặc loại bỏ nhóm thực phẩm nói trên sẽ giúp cho chị em tránh được chứng són tiểu.

Tác dụng phụ của thuốc

Nếu đang sử dụng các loại thuốc điều trị căn bệnh lý như thuốc ngủ, thuốc nhuận tràng, thuốc lợi tiểu, thuốc suy yếu đau đớn… chị em có thể gặp phải triệu chứng són tiểu do tác dụng phụ của thuốc. 

Khi triệu chứng són tiểu gây nên phiền toái, tác động tiêu cực tới tin cậy sống và công việc, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và chỉ định quy trình điều trị không tương tự phù hợp hơn.

Ngoài ra, tình trạng són tiểu ở nữ giới là do những thế đổi thể hoạt chất bên trong cơ thể như:

• Mang thai: Thai nhi chiếm diện tích lớn trong bụng khiến cho bọng đái mắc phải đè nén, phụ nữ mang thai phải đi tiểu thường xuyên hơn và dễ gặp chứng són tiểu. Đặc biệt, chứng són tiểu xuất hiện nhiều vào thời điểm gần tới ngày sinh nở, dễ nhầm lẫn với hiện tượng rỉ ối.
• Sinh con: Quá trình sinh ngả bộ phận sinh dục nữ (đặc biệt sinh giúp cho bằng thiết mắc phải như sinh hút, sinh kềm) sẽ tác động thực hiện tổn thương và suy yếu hệ thống cơ, mô nâng đỡ vùng chậu. Một tỷ lệ phụ nữ sau sinh mắc phải sa các cơ quan vùng chậu ra như sa bọng đái, sa tử cung, sa trực tràng… ra khỏi vị trí thông thường có thể gây nên nên hiện tượng són tiểu.
• Mãn kinh: Theo thời gian, các cơ quan trong cơ thể có dấu hiệu lão hóa, cơ thắt niệu đạo cũng suy yếu. Kèm theo đó số lượng hormone nữ Estrogen sụt suy yếu, tác động tới sự khỏe mạnh của niêm mạc bọng đái và niệu đạo. Từ đó dẫn tới tình trạng són tiểu, đi tiểu nhiều lần, tiểu lắt nhắt ở phụ nữ mãn kinh.
• Thừa cân hoặc béo phì: Khi trọng số lượng cơ thể lớn sẽ gây nên áp lực lên bọng đái, theo thời gian thực hiện suy yếu sức mạnh các loại cơ, khiến cho bọng đái không thể giữ được nhiều nước tiểu mà mắc phải rò rỉ ra bên ngoài.
• Di chứng của thủ thuật tử cung: Ở nữ giới, tử cung và bọng đái được nâng đỡ bởi cùng một hệ thống cơ và dây chằng. Do đó, sau ca thủ thuật như cắt tử cung thì sự mất nâng đỡ của các cấu trúc cân ngang và dây chằng hàng đầu treo tử cung cũng có thể khiến cho suy yếu hệ thống sàn chậu nâng đỡ cho bọng đái và niệu đạo.

Các yếu tố nguy cơ không tương tự 

Bác sĩ Thanh Tâm chứng tỏ, căn bệnh són tiểu ở phụ nữ gấp 4 lần nam giới do có mối liên quan tới việc mang thai, sinh nở và mãn kinh. Phụ nữ sẽ tăng nguy cơ mắc phải són tiểu nếu có một trong số các yếu tố nguy cơ sau:

• Sinh con nhiều lần;
• Sinh con to (trọng số lượng thai nhi lớn);
• Sinh hút, sanh kềm;
• Cuộc sinh có rách cửa mình nhiều;
• Tiền sử mổ cắt tử cung, mổ sa sinh dục.

Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ không tương tự phải nói tới gồm:

• Thừa cân, béo phì;
• Có căn bệnh lý huyết áp cao, đái tháo đường;
• căn bệnh lý nhiễm trùng đường tiểu;
• Táo bón, ho quá lâu;
• Uống quá nhiều nước;
• Sử dụng hoạt chất kích thích như rượu bia, cà phê, hút thuốc lá;
• Điều trị xạ trị vùng chậu, chấn thương cột sống hoặc sử dụng thuốc điều trị căn bệnh lý không tương tự.

Dấu hiệu phụ nữ mắc phải tiểu són

Bác sĩ Thanh Tâm chứng tỏ, mỗi người có thể gặp các triệu chứng són tiểu không tương tự nhau. Chị em có thể nhận biết mình mắc phải són tiểu nếu rơi vào một trong số các trường hợp sau:

• mắc phải rò rỉ nước tiểu ra bên ngoài khi
  • Ho, hắt hơi, rặn;
  • Chạy, nhảy;
  • Khuân vác vật nặng;
  • Lúc quan hệ tình dục;
  • Vừa có cảm giác mắc tiểu là đi ngay song không kịp.
• vận động đi tiểu thất thường
  • Tiểu lắt nhắt nhiều lần trong ngày, số lượng nước tiểu mỗi lần không nhiều;
  • Đi tiểu đêm;
  • Đái dầm;
  • Cảm giác quần ướt cả ngày, có mùi hôi không dễ chịu;
  • Cảm giác muốn tiểu song rặn không ra giọt nào;
  • Không có cảm giác mắc tiểu rõ ràng.

Són tiểu ở phụ nữ nguy hiểm như thế nào?

căn bệnh són tiểu ở nữ nếu không được thăm thăm khám sớm và điều trị hữu hiệu có thể gây nên nhiều hệ lụy nặng nề, tác động tới tin cậy sống và công việc, gồm có:

• gây nên các vấn đề ở da: Tình trạng tiểu nhiều, da thường xuyên ướt át có thể gây nên phát ban, nhiễm trùng da và tăng lở loét.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Tiểu không kiểm soát có thể thực hiện tăng nguy cơ mắc phải nhiễm trùng đường tiết niệu lặp đi lặp lại.
• tác động tin cậy sống và công việc, gây nên tự ti trong các mối quan hệ cá nhân và xã hội. 

“Tình trạng són tiểu càng quá lâu sẽ khiến cho chị em lo lắng, tự ti, mặc cảm vì sợ cơ thể có mùi hôi, tác động tới tin cậy sống và công việc hàng ngày. hàng đầu vì thế, khi nhận xuất hiện các dấu hiệu són tiểu nói trên, chị em nên tới gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm thăm khám và tư vấn hướng điều trị phù hợp”, bác sĩ Thanh Tâm khuyến cáo.

Phương pháp chẩn đoán són tiểu

Để chẩn đoán chuẩn xác tình trạng và phản hồi tình trạng són tiểu ở nữ, bác sĩ sẽ thăm hỏi tiền sử căn bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng, ghi chép nhật lý bọng đái (số lượng nước uống vào mỗi ngày, số lần đi tiểu trong ngày, số lượng nước tiểu mỗi lần đi…) cùng các triệu chứng mà chị em gặp phải. (3)

Tiếp đó, bác sĩ có thể chỉ định chị em tham gia những xét nghiệm lâm sàng cơ bản để tìm ra nguyên nhân gây nên són tiểu. Chẳng hạn:

• Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra tình trạng nhiễm trùng cũng như phát hiện các dấu hiệu thất thường trong nước tiểu.
• thăm khám phụ khoa: Siêu âm vùng chậu, thăm khám bộ phận sinh dục nữ, kiểm tra sức mạnh cơ sàn chậu và đo số lượng nước tiểu còn lại trong bọng đái sau khi đi tiểu.
• Thử nghiệm mang băng vệ sinh: Thực hiện các vận động trong lúc mang băng vệ sinh để đo số lượng nước tiểu rò rỉ ra bên ngoài.
• Đo niệu động học (niệu dòng đồ, áp lực đồ bàng  quang, niệu đạo): nghiên cứu quá trình đi tiểu, biểu đồ đi tiểu và tồn lưu nước tiểu sau đi tiểu, đo áp lực của bọng đái, niệu đạo và ổ bụng, nhằm phát hiện thất thường để lựa chọn lựa phương pháp điều trị phù hợp.

chữa trị són tiểu ở phụ nữ như thế nào?

Bác sĩ Thanh Tâm chứng tỏ, việc điều trị căn bệnh són tiểu ở phụ nữ tùy thuộc vào loại són tiểu và nguyên nhân gây nên ra. Bác sĩ ưu tiên chỉ định phương pháp điều trị tự nhiên không xâm lấn, chỉ khi những phương pháp này không phát huy hữu hiệu mới cân nhắc tiến hành phương pháp điều trị không tương tự. (4)

Tập luyện bọng đái

Dựa trên việc ghi chép nhật ký bọng đái, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều chỉnh lịch trình đi tiểu hàng ngày của chị em bằng cách cố gắng nhịn đi tiểu khi mắc phải kích thích, mục tiêu là quá lâu thời gian giữa các lần đi tiểu để tạo thói quen giữ nước tiểu lâu hơn cho bọng đái.

tập cơ sàn chậu

Bác sĩ hướng dẫn chị em thực hiện nhóm bài tập tăng sức khỏe cơ sàn chậu, gọi là bài tập Kegel. Thông qua nhóm bài tập này, cơ sàn chậu khỏe mạnh hơn, biết cách thư giãn và thắt chặt để kiểm soát dòng chảy nước tiểu, ngăn không cho nước tiểu rò rỉ ra bên ngoài không theo ý muốn.

Khi những phương pháp điều trị nêu trên không phát huy hữu hiệu, chị em sẽ được bác sĩ tư vấn dùng các phương pháp điều trị không tương tự phù hợp hơn, gồm:

Điều trị bằng thuốc

Bác sĩ kê toa những loại thuốc với mục đích thư giãn cơ bọng đái, ngăn ngừa cơn co thắt bọng đái, đồng thời chặn các tín hiệu thần kinh thực hiện tăng cảm giác tiểu tiện và tiểu gấp.

Sử dụng thiết mắc phải y tế

Bác sĩ có thể tư vấn chị em sử dụng những thiết mắc phải y tế để tăng cường hữu hiệu triệu chứng són tiểu như:

• hoạt chất thực hiện đầy quanh niệu đạo: Sử dụng một thiết mắc phải nhỏ có hình dáng tương tự tampon đặt vào niệu đạo của nữ giới nhằm mục đích tăng cường tình trạng rò rỉ nước tiểu.
• Đặt vòng nâng trong bộ phận sinh dục nữ: Sử dụng một chiếc vòng được thực hiện từ hoạt chất liệu silicon đưa vào bộ phận sinh dục nữ của nữ giới, mục đích là giúp cho giữ bọng đái nâng lên trên và cổ bọng đái ít mắc phải di động khi có áp lực đè lên bọng đái trong sinh hoạt hàng ngày, từ đó ngăn được tình trạng rò rỉ nước tiểu. Thông thường thiết mắc phải này được chỉ định sử dụng ở phụ nữ mắc phải sa tử cung, sa bọng đái hoặc niệu đạo quá di động (có mối liên quan sa niệu đạo) dẫn tới hiện tượng tiểu không kiểm soát dưới áp lực.

Điều trị thủ thuật

Bác sĩ Thanh Tâm chứng tỏ, chỉ khi những phương pháp nêu trên không đạt hữu hiệu điều trị như xin muốn, bác sĩ mới tư vấn người căn bệnh quy trình thủ thuật để điều trị són tiểu.

Ở phụ nữ, quá trình mang thai và sinh nở có thể khiến cho cơ sàn chậu trở nên suy yếu và mắc phải tổn thương. Thành phần nâng đỡ bên dưới niệu đạo không thể giữ niệu đạo và bọng đái ở đúng vị trí thông thường, dẫn tới phụ nữ sau sinh dễ mắc phải són tiểu khi gắng sức.

Để tăng cường tình trạng này, bác sĩ sẽ đặt dải băng nâng không tan dưới đoạn giữa niệu đạo qua ngả bộ phận sinh dục nữ, tạo nên một lớp nâng đỡ vững chắc, treo niệu đạo và bọng đái về đúng vị trí thông thường. 

thực hiện thế nào để tăng cường tình trạng són tiểu?

Để chấm dứt tình trạng són tiểu, chị em cần thiết phải thăm thăm khám sớm và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn điều trị của bác sĩ:

Thăm thăm khám ngay khi có triệu chứng

Nếu chị em liên tục có cảm giác buồn tiểu, đi tiểu nhiều lần trong ngày song số lượng nước tiểu rất ít, mắc phải són tiểu ra quần mà không kịp tới nhà vệ sinh… hãy thăm thăm khám ngay tại các địa điểm y tế uy tín để được chẩn đoán chuẩn xác tình trạng, có hướng điều trị phù hợp và hữu hiệu.

thế đổi thói quen sống lành mạnh

Chị em cần thiết phải thực hiện thói quen sống lành mạnh, hạn chế uống quá nhiều nước trong ngày, tránh sử dụng các hoạt chất kích thích lên bọng đái như rượu, bia, caffeine… Đồng thời, có chế độ sinh hoạt khoa học, bổ sung đầy đủ hoạt chất xơ tránh để táo bón quá lâu, giữ mức cân nặng ổn định và thích hợp.  

Tập luyện và vận động vừa phải

Trong các vận động sinh hoạt và công việc, chị em cần thiết phải lưu ý vận động nhẹ nhàng, không nên gắng sức. Tham khảo và tập luyện những bộ môn nhẹ nhàng, không thực hiện tác động và tổn thương tới cơ quan sàn chậu, suy yếu áp lực lên vùng chậu và bọng đái.

Được đầu tư xây dựng địa điểm vật hoạt chất khang trang, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, quy tụ hệ thống chuyên gia Sản Phụ khoa, chuyên gia Sàn chậu giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, dùng nhiều quy trình điều trị tiên tiến hàng đầu thế giới… Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh tự tin mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe phụ nữ với tin cậy vượt trội và toàn diện: thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn, phục hồi sau sinh nhanh chóng, được hướng dẫn đầy đủ các bài tập cơ sàn chậu, tận hưởng cuộc sống vui khỏe và hạnh phúc.

Để được tư vấn và đặt lịch thăm khám với các chuyên gia tại Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, chị em vui lòng liên hệ tới:  

Vừa rồi là những thông tin cơ bản nhất về căn bệnh són tiểu ở nữ. Lưu ý, những thông tin này không thế thế cho chỉ định điều trị của bác sĩ. Nếu mắc phải són tiểu, chị em hãy tới Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh để được thăm thăm khám kỹ lưỡng, chẩn đoán chuẩn xác và điều trị hữu hiệu!