Rau cài răng lược là tai biến sản khoa vô cùng nguy hiểm, không những gây ra nguy hiểm cho cuộc sinh mà còn đe dọa tính mạng mẹ bầu. Thống kê cho xuất hiện, tỷ lệ mắc căn bệnh ngày càng tăng do sự thay thế đổi của nhiều yếu tố nguy cơ, đáng để ý nhất là tăng tỷ lệ sinh mổ lấy thai theo chỉ định và theo yêu cầu.
Rau cài răng lược là như thế nào?
Rau cài răng lược thường nhau cài răng lược có tên khoa học là Placenta Accreta, là tình trạng một phần hoặc toàn bộ bánh nhau xâm lấn và không tách khỏi thành tử cung sau sinh nở. (1)
thường thì bánh nhau sẽ tự động tách rời khỏi thành tử cung sau khi sản phụ sinh em bé. Bánh nhau sau đó được xổ ra bên ngoài. Tuy nhiên, khi mẹ bầu mắc căn bệnh, bánh nhau không thể tự bong khỏi thành tử cung mà bám chặt vào các cơ tử cung, thậm chí xâm lấn sang các cơ quan lân cận.
Đây chủ yếu là nguyên nhân gây ra ra tình trạng băng huyết sau sinh, rối loạn đông cầm máu, nhiễm trùng hậu phẫu, những lỗ dò sau mổ… thậm chí gây ra tử vong ở mẹ bầu với tỷ lệ tử vong lên tới 7% tùy thể căn bệnh.
Các nghiên cứu từ những năm 1970-1980 cho xuất hiện, tỷ lệ mắc phải tình trạng này là 1/2.510 tới 1/4.017. Vào những năm 1982-2002, tỷ lệ mắc phải là 1/533. Tỷ lệ này ngày càng tăng là do sự thay thế đổi của các yếu tố nguy cơ gây ra căn bệnh, đáng để ý nhất là sự tăng lên của việc sinh mổ lấy thai theo chỉ định của bác sĩ hoặc theo yêu cầu của mẹ bầu và gia đình.
Phân loại rau cài răng lược
Dựa vào tình trạng xâm lấn của bánh nhau mà rau cài răng lược được chia thành 3 thể chủ yếu, gồm có: (2)
- Thể Accreta: Bánh nhau bám trực tiếp trên bề mặt tử cung. Đây là thể thường thấy nhất, chiếm 75% tổng tỷ lệ.
- Thể Increta: Bánh nhau xâm nhập vào sâu bên trong thành tử cung tuy nhiên chưa qua khỏi lớp thanh mạc tử cung. Đây là thể thường thấy trung bình, chiếm khoảng tầm 15% tổng tỷ lệ.
- Thể Percreta: Bánh nhau xâm lấn xuyên qua cơ tử cung vào lớp thanh mạc tử cung, thậm chí xâm lấn sang các cơ quan lân cận như ruột, bọng đái… Mặc dù thể Percreta ít thường thấy nhất, chỉ chiếm khoảng tầm 5% tổng tỷ lệ tuy nhiên là thể nghiêm trọng nhất.
Nguyên nhân gây ra nên rau cài răng lược
Tính tới thời điểm hiện tại, nguyên nhân chuẩn xác gây ra căn bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, phần lớn mẹ bầu gặp phải tình trạng này đều có điểm chung là có vết sẹo trên thành tử cung do tiểu phẫu cắt đoạn tử cung hoặc xóa bỏ u bướu xơ tiến triển trong thành tử cung.
Đồng thời, việc mẹ bầu có tiền sử sinh mổ lấy thai hoặc mắc phải rau tiền đạo cũng tiến hành tăng nguy cơ mắc phải rau cài răng lược. Thống kê cho xuất hiện, khoảng tầm 5-10% các trường hợp mắc căn bệnh là ở mẹ bầu mắc phải rau tiền đạo.
Sinh mổ lấy thai tiến hành tăng nguy cơ bánh nhau không thể tự động tách khỏi thành tử cung. Mẹ bầu có tiền căn vết mổ cũ càng nhiều, nguy cơ gặp phải tình trạng này càng lớn. Thống kê cho xuất hiện, trên 60% các ca mắc là ở mẹ bầu có vết mổ cũ 3 lần trở lên.
Ai có nguy cơ mắc phải rau cài răng lược?
một vài yếu tố nguy cơ khiến cho mẹ bầu mắc phải tình trạng rau cài răng lược gồm: (3)
- Mẹ bầu mắc phải rau tiền đạo: Nghiên cứu cho xuất hiện, khoảng tầm 1-5% trường hợp mẹ bầu mắc phải rau tiền đạo không kèm vết mổ cũ trên thân tử cung.
- Mẹ bầu có vết mổ cũ trên thân tử cung (do mổ lấy thai, mổ bóc tách u xơ tử cung…): Mẹ bầu mắc phải rau tiền đạo kèm theo vết mổ cũ trên thân tử cung sẽ tăng nguy cơ mắc phải nhau cài răng lược theo số lần mổ. Cụ thể là, tỷ lệ mắc căn bệnh là 3% cho vết mổ cũ lần 1, 11% cho vết mổ cũ lần 2, 40% cho vết mổ cũ lần 3, 61% cho vết mổ cũ lần 4 và 67% cho vết mổ cũ lần 5.
- lứa tuổi của mẹ bầu: căn bệnh thường gặp hơn ở nhóm mẹ bầu trên 35 tuổi. vì sao là ở lứa tuổi càng cao, các cơ quan sinh sản ở nữ không còn khỏe mạnh như khi còn trẻ, việc suy suy giảm nội tiết tố tác động tới việc mang thai và sinh con, tăng nguy cơ phát sinh nhiều không thường thì…
- Số lần mang thai và sinh con: Tỷ lệ gặp phải tình trạng này tăng lên theo số lần mang thai và sinh con của mẹ bầu bởi tử cung sẽ yếu dần qua mỗi lần đó.
- Tiền căn tiểu phẫu hoặc nạo hút trong buồng tử cung: Đây là nguyên nhân tác động trực tiếp tới tử cung gây ra vết sẹo, tiến hành yếu tử cung, tác động tới việc mang thai.
- Mẹ bầu có thói quen sống thiếu khoa học như uống nhiều rượu bia, thường xuyên hút thuốc lá, ăn phải dinh dưỡng độc hại hoặc sống trong môi trường ô nhiễm, đầy khói bụi, hút thuốc lá mắc phải động… đều tiến hành tăng nguy cơ mắc phải rau thai cài răng lược.
Tỷ lệ mắc căn bệnh tăng theo tỷ lệ sinh mổ lấy thai
Triệu chứng rau cài răng lược
Rau cài răng lược không gây ra ra bất kỳ triệu chứng thường dấu hiệu rõ rệt nào, chỉ vào những tháng cuối thai kỳ (tam cá nguyệt thứ ba) xuất hiện tình trạng xuất huyết bộ phận sinh dục nữ không thường thì mới phát hiện ra.
Hiện nay với sự tiến triển của hệ thống máy siêu âm tiên tiến từng có thể giúp cho phát hiện sớm tình trạng này. chủ yếu vì thế, mẹ bầu nên tuân thủ lịch thăm khám thai liên tục theo chỉ định của bác sĩ, theo dõi thai kỳ chặt chẽ, phát hiện sớm và can thiệp hữu hiệu trong trường hợp có rau cài răng lược.
Rau cài răng lược có nguy hiểm không?
Mặc dù là tình trạng thường ít gặp tuy nhiên rau thai cài răng lược rất nguy hiểm, gây ra nhiều hậu quả đe dọa tính mạng mẹ bầu và thai nhi. Sau khi sinh, bánh nhau không thể tự động tách ra khỏi thành tử cung, gây ra ra máu không thể cầm, dẫn tới nhiều hậu quả nguy hiểm như băng huyết sau sinh phải truyền máu, đe dọa tính mạng mẹ bầu.
Tình trạng sót nhau có thể gây ra nhiễm trùng sau sinh. Buộc phải sinh non do mẹ bầu xuất huyết nhiều trong khi thai nhi còn non tháng, gây ra nhiều hệ lụy của việc sinh non tháng như trẻ suy hô hấp, nhiễm trùng, vàng da, không dễ nuôi,… thậm chí sinh quá non tháng có thể gây ra tử vong.
Trẻ sinh non từ mẹ bầu mắc phải nhau thai cài răng lược có nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng
Trường hợp nhau cài răng lược xâm lấn tới bọng đái hoặc trực tràng, đôi lúc buộc phải xóa bỏ một phần bọng đái hoặc trực tràng mới cầm máu được. Nhiều trường hợp phải xóa bỏ tử cung, tác động tới thiên chức mang thai và tiến hành mẹ của người phụ nữ.
Phương pháp chẩn đoán nhau cài răng lược
Hiện nay với sự tiến triển của y học tiên tiến cùng sự hỗ trợ của hệ thống máy móc tối tân, rau cài răng lược từng có thể được phát hiện sớm và chẩn đoán chuẩn xác ngay trong thai kỳ. Các phương pháp chẩn đoán rau cài răng lược hiện có gồm có:
- Siêu âm: Phương pháp siêu âm giúp cho phát hiện sớm tình trạng rau cài răng lược cũng như tình trạng tiến triển nguy hiểm của tình trạng.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Trong trường hợp phương pháp siêu âm không phù hợp, bác sĩ sẽ chỉ định mẹ bầu chụp MRI để cho kết quả chẩn đoán chuẩn xác nhất.
Tuy nhiên, nhiều trường hợp phải đợi kết thúc cuộc sinh nở, không xuất hiện bánh nhau bong tự nhiên mới có thể chẩn đoán chuẩn xác tình trạng rau cài răng lược. chủ yếu vì thế, để giữ gìn thai kỳ khỏe mạnh và quá trình “vượt cạn” an toàn, khuyến cáo mẹ bầu nên lựa lựa chọn khu vực y tế có đơn vị Sản khoa mạnh, quy tụ hệ thống chuyên gia giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm thực tiễn, trang mắc phải hệ thống máy móc tiên tiến và quy trình can thiệp điều trị tiên tiến nhất thế giới để giữ gìn an toàn cho cả hai mẹ con trong bất kỳ trường hợp nào.
Cách xử lý rau cài răng lược
Tùy vào tình trạng sức khỏe của mẹ bầu, vị trí của bánh nhau, tình trạng xâm lấn của bánh nhau vào thành tử cung… mà bác sĩ sẽ có tư vấn và chỉ định cách xử lý rau cài răng lược phù hợp. (4)
1. với trường hợp có chẩn đoán rau cài răng lược chủ động trước sinh
Trường hợp phát hiện xuất hiện bánh nhau bám quá sâu, quá chặt và xâm lấn tới các cơ quan lân cận như ruột, bọng đái… bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai và giữ nguyên bánh nhau. Nguyên nhân là nếu cố gắng bóc nhau thai có thể tiến hành tăng tình trạng băng huyết trầm trọng, gây ra tổn thương tới tử cung và các cơ quan xung quanh.
Trường hợp rau cài răng lược có tình trạng xâm lấn nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai và bóc tách phần nhau thai từng bong. Phần bánh nhau còn sót lại trong tử cung sẽ sử dụng thuốc để tiến hành thoái triển.
Có thể nói, cuộc sinh nở của mẹ bầu mắc phải rau cài răng lược được phản hồi là ca mổ không dễ nhằn, do đó yêu cầu tay nghề bác sĩ Sản khoa cao để hạn chế tối đa rủi ro. Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh từng cứu thành tựu nhiều trường hợp mẹ bầu gặp hậu quả sản khoa khi mang thai trên vết mổ đẻ cũ, giữ gìn an toàn cho mẹ bầu lẫn thai nhi.
các chuyên gia của Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM đang mổ lấy thai cho mẹ bầu mắc phải rau cài răng lược thể nặng
Xem chi tiết ca tiểu phẫu thành tựu trường hợp hậu quả vỡ tử cung, rau cài răng lược ở mẹ bầu có sẹo mổ cũ tại đây.
2. với trường hợp chẩn đoán rau cài răng lược sau khi sinh
Sau khi em bé chào đời mà bánh nhau không tự động bong ra, các chuyên gia sẽ tiến hành đưa ra chẩn đoán. Dựa vào tình trạng bám của bánh nhau cũng như tình trạng sức khỏe của mẹ bầu mà bác sĩ sẽ có chỉ định cách xử lý rau cài răng lược cụ thể.
Trường hợp bánh nhau xâm lấn sau, lan sang các cơ quan lân cận, bác sĩ có thể chỉ định xóa bỏ một phần các cơ quan đó. Nhiều trường hợp buộc phải xóa bỏ tử cung để giữ gìn tính mạng của mẹ bầu.
Cách phòng tránh rau cài răng lược
Rau cài răng lược gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm cho mẹ bầu lẫn thai nhi. chủ yếu vì thế, mẹ bầu nên lên kế hoạch phòng ngừa tình trạng này bằng cách:
- Có kế hoạch sinh nở phù hợp, khoảng tầm cách giữa các lần mang thai phù hợp, hạn chế tối đa việc sinh mổ.
- Hạn chế việc nạo phá thai hoặc tiểu phẫu trên tử cung.
- thăm khám thai định kỳ theo chỉ định của bác sĩ để được theo dõi thai kỳ chặt chẽ.
Mẹ bầu nên tuân thủ lịch thăm khám thai theo chỉ định của bác sĩ là cách để theo dõi thai kỳ chặt chẽ, tránh các tai biến sản khoa nguy hiểm
Một trong những cách suy giảm nguy cơ mắc phải rau cài răng lược ở những lần mang thai sau là mẹ bầu nên sinh ngả bộ phận sinh dục nữ thay thế vì sinh mổ nếu không có chỉ định mổ lấy thai của bác sĩ.
Nếu thai kỳ khỏe mạnh, thai nhi tiến triển tốt, khuyến khích mẹ bầu nên tiếp tục thai kỳ cho tới khi quá trình chuyển dạ tự nhiên bắt đầu. Không nên lựa lựa chọn sinh mổ theo yêu cầu vì một vì sao không mối quan hệ tới sức khỏe, chẳng hạn vì muốn sinh con vào một ngày đẹp nên lựa chọn sinh mổ sớm hơn ngày dự sinh.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, tỷ lệ mổ lấy thai chỉ nên giới hạn dưới mức 15% để tránh gây ra các tai biến nguy hiểm cho mẹ bầu và thai nhi. Tuy nhiên, thống kê cho xuất hiện, Những năm trở lại đây tỷ lệ sinh mổ tại Việt Nam đang gia tăng chóng mặt.
Theo điều tra đo lường các chỉ số về Mục tiêu tiến triển bền vững của Việt Nam về trẻ nhỏ và Phụ nữ (SDGGW) năm 2020-2021, tỷ lệ sinh mổ ở nước ta chiếm tới 34,4%, tăng gần 7% so với năm 2014. Tỷ lệ sinh mổ ở khu vực thành thị cũng cao hơn, chiếm tới 43,2% tiến hành dấy lên mối lo ngại về việc lạm dụng kỹ thuật này gây ra nhiều hậu quả tác động sức khỏe mẹ bầu và thai nhi.
Trong trường hợp mẹ bầu buộc phải sinh mổ theo chỉ định của bác sĩ vì vì sao sức khỏe, nên tuân thủ khoảng tầm cách giữa hai lần sinh tối thiểu là 2 năm tính từ lúc có can thiệp tử cung lần đầu tiên. Đây là thời điểm chờ nhất định giúp cho mẹ bầu khôi phục hoàn toàn sau cuộc mổ, cũng như là thời điểm tốt nhất giữ gìn sự tiến triển của thai nhi và sự an toàn của mẹ bầu khi mang thai.
Mẹ bầu có vết mổ cũ nên trang mắc phải thông tin chăm sóc và theo dõi thai kỳ. Cảnh giác với những triệu chứng không thường thì khi mang thai như đau đớn bụng âm ỉ, xuất huyết bộ phận sinh dục nữ, có cơn gò tử cung… để tới phòng thăm khám kiểm tra ngay lập tức. Mẹ bầu có thể đăng ký tham gia các lớp học tiền sản để được mang đến nhiều thông tin hữu ích và hướng dẫn thực hành trong chăm sóc, theo dõi thai kỳ.
Được đầu tư xây dựng khu vực vật dinh dưỡng khang trang, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, quy tụ hệ thống chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, thuần thục trong lấy các quy trình điều trị tiên tiến nhất thế giới… Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh mang tới dịch vụ thai sản trọn gói, sinh con trọn gói, thai sản theo yêu cầu… cho tất cả mẹ bầu từ khi bắt đầu mang thai tới sinh nở, đầy đủ các bước thăm thăm khám và theo dõi thai kỳ chặt chẽ, giữ gìn thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn, mẹ tròn con vuông.
tới với Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh, mẹ bầu sẽ được tư vấn và theo dõi thai kỳ trực tiếp bởi các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực Sản Phụ khoa tại Việt Nam, giúp cho mẹ bầu có thêm nhiều thông tin hữu ích trong chăm sóc thai kỳ, giữ gìn an toàn và khỏe mạnh cho cả hai mẹ con.
Để được tư vấn và đặt lịch hẹn với các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh, mẹ bầu và gia đình vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG phòng thăm khám ĐA KHOA Hưng Thịnh
Hy vọng những thông tin hữu ích Vừa rồi giúp cho mẹ bầu có thêm thông tin về rau cài răng lược. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, mẹ bầu có thể liên hệ tới hotline Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh để được các chuyên gia Sản khoa giỏi tư vấn và hỗ trợ!
